Undertaker
New member
Türkiye Uzay Ajansı Uzay Bilimleri Dairesi Lideri V. Prof.Dr. İbrahim Küçük, Türkiye’nin uzay yatırımlarını Tahlil Masası için kıymetlendirdi.
Türkiye’de gerek uzay ve gerek yer kesitinde muhakkak altyapılar, kabiliyetler ve ilgili ekosistem mevcuttur. Fakat her ikisinin de geliştirilmesi ve koordine edilmesi için belirlenecek öncelikli maksatlar doğrultusunda yol alınmasına ihtiyaç vardır.
Haberleşme uydularında deneyimimizin varlığı, yer müşahede uydularında muhakkak bir yeteneğe ulaşmış olmamız, elektro-optik görüntüleme uydumuzun olması ve çabucak hemen istenilen seviyede olmasa da üniversiteler, küçük/büyük sanayi kuruluşları ve kamu kurumlarından oluşan bir ekosistemin olması kuvvetli taraflarımız olarak kıymetlendirilebilir.
Türkiye Uzay Ajansı (TUA) ile ivme kazanan uzay çalışmaları bu alanda dünyadaki kelam sahibi ülkelerden biri olma maksadı, devletin en üst seviye yetkilileri tarafınca vurgulanıyor. Türkiye’nin uzay çalışmalarında, tamamlanmış yahut hala devam eden biroldukça projesi de bulunuyor.
TÜRKSAT 5B UZAYA FIRLATILDI
Uzun müddettir çalışmaları devam eden TÜRKSAT 5B haberleşme uydusu ABD’nin Florida eyaletinde bulunan Cape Canaveral Üssü’nden uzaya fırlatıldı.
Türkiye’nin yanı sıra Orta Doğu’nun tamamı, Basra Körfezi, Kızıldeniz, Akdeniz, Kuzey ve Doğu Afrika, Nijerya, Güney Afrika ve yakın komşu ülkeleri içeren geniş kapsama alanında hizmet verecek TÜRKSAT 5B uydusunun hareket kabiliyetini en az 35 yıl sürdüreceği öngörülüyor. bu biçimdece Türkiye’nin faal haberleşme uydusu sayısı 5’e, toplam uydu sayısı 8’e çıkmış oldu.
Sabit Uydu Servisi sınıfındaki uydulara göre verimliliği en az 20 kat fazla olan, 15 kilovat güç kapasitesi ile TÜRKSAT uydu filosunun en kuvvetlisü TÜRKSAT 5B uydusu, Türkiye’nin haberleşme alanındaki gereksinimlerini yerli tahlillerle karşılayabilmesi açısından değerlidir. bu biçimdece Türkiye, uzayda haberleşme uydusu bulunduran 30 ülkeden biri oldu.
Uzay çalışmaları makul yeteneklere bakılırsa kategorilere ayrılmıştır. Bu kategoriler; Ay’a Beşerli Uçuş, Uzay İstasyonu, Beşerli Uzay Uçuşu, Fırlatma Yeteneği, Dünya Dışı İdareler ile Türkiye’nin de yer aldığı Yapay Uydular kategorileridir. Bu kategoride yer alan müşahede uyduları, keşif uyduları ve haberleşme uydularımız mevcuttur.
Türkiye’nin uzay alanındaki atılımları; (i) geçtiğimiz yıl fırlatılan, 1728 megahertz kapasitesiyle 3 kıtada yayın ve bilgi iletimi yapacak olan TÜRKSAT 5A, (ii) yerli imkânlarla üretilmiş kapsamlı yayın için kullanılacak ve Ka-bant bilgi iletim kapasitesini 15 kat artırarak, 35 yıldan fazla hizmet vermesi hedeflenen TÜRKSAT 5B ve (iii) bu yıl içerisinde fırlatılması planlanan ve Türkiye’nin kendi imkânları ile geliştirme çalışmalarına devam ettiği birinci ulusal haberleşme uydusu olacak olan TÜRKSAT 6A ile sürat kesmenden devam ediyor.
UZAYDA DURUM BÖYLEYKEN YERDE DURUM NEDİR, NELER YAPILMALIDIR?
Uzay çalışmalarının farklı alanlarında yatırımlar süratle devam ediyor. Ulusal evvelarimiz doğrultusunda yatırım yapılması Türkiye’nin çıkarları açısından olumlu sonuçlar doğuracaktır.
Geçtiğimiz yıl Ağustos ayı sonunda açılışı gerçekleştirilen Roketsan Uydu Fırlatma, Uzay Sistemleri ve İleri Teknolojiler Araştırma Merkezi temel olarak fırlatma teknolojilerine odaklanacak. Katı yakıt teknolojisiyle gönderilen birinci yerli sonda roketimiz 130 kilometre irtifaya çıkarak, uzayın hududu olarak kabul edilen 100 kilometre çizgisini aştı. Bundan daha sonraki evre ise 100 kilogramlık bir yükü 400 kilometredeki yörüngeye yerleştirmek olacak.
Türkiye, bu alanda dışa bağımlılığı azaltmak maksadıyla uzaya gönderilecek uyduların bileşenlerinin yerde ışınıma karşı dayanıklılığını test etmek için Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı tarafınca yürütülen Parçacık ışınımu Test Altyapısının suramı tamamlandı. Uyduların uzay ışınımundan etkilenip çalışamaz duruma gelmemesi ve ömürlerinin kısalmaması emeliyle bu proje kapsamında, uydulardaki Güneş hücreleri, lityum iyon pilleri ve epey katmanlı yalıtım gereçlerinin dayanıklılığı Avrupa Uzay Ajansı (ESA) standartlarına nazaran test edilecek. Ayrıyeten, uydularda kullanılmak üzere Yerli ışınım Monitörünün de geliştirilmesi hedefleniyor.
Teknoloji yarışında kesinlikle yer alması gereken Türkiye’nin, bilhassa uydu teknolojileri alanında önemli çaba göstermekte olduğu ortadadır. Uzay disiplinlerarası bir alan olduğu için çalışmaların ve mevcut kabiliyetlerin fazlaca düzgün koordine edilmesi gerekiyor.
Türkiye’de uzay çalışmalarını koordine edecek kurum olan TUA’nın varlığı ve Ulusal Uzay Programı (MUP) geliştirme çalışmalarına başlaması da büyük değer arz ediyor.
Uzay, günümüzde bilimsel araştırmalar yanında haberleşme, doğal afetlerin izlenmesi, iklim kaidelerinin takibi üzere bir epey alanda yenidir. Bu alanda çalışmalar yapan üniversiteler, merkez ve enstitüler ile başka kurum ve kuruluşlar haricinde bilhassa uzay ile ilgili çalışmalar yapacak girişimcilerin teşvik edilmesi, sayılarının arttırılması, devletin yanı sıra özel dalın de uzay alanına yatırım yapmasının sağlanması gerekmektedir.
Uzay alanında eğitim-öğretim altyapısı güçlendirilmelidir. Bu alanda muhtaçlık duyulan insan kaynağı dikkate alındığında bilhassa bilim insanları, mühendisler ve teknik uzmanların yetiştirilmesine yönelik programlar oluşturulmalıdır.
Toplumda uzay bilim ve teknolojileri şuurunu artırmak ismine özelde gençlerin genelde de halkımızın uzay hususlarında merak ve iştirakleri teşvik edilmeli fırsatlar yaratılmalıdır.
Türkiye’nin uzay çalışmaları milletlerarası alanda da pek yakından takip ediliyor. Bu kapsamda TUA ile Rusya Federal Uzay Ajansı (Roscosmos) içinde iş birliği görüşmeleri yapıldı. TUA’nın, Kazakistan Uzay ve Havacılık Komitesi’yle imzaladığı iş birliği mutabakat zaptı da bu kapsamda verilebilecek değerli örnekler içinde bulunuyor. Genel Merkezi Çin’in başşehri Pekin’de bulunan Asya-Pasifik Uzay İşbirliği Tertibi (APSCO) bünyesinde ortak projeler yürütülmektedir. Pakistan Uzay ve Üst Atmosfer Araştırma Kurulu (SUPARCO) ile mutabakat zaptı imzalanmıştır. Japonya Havacılık ve Uzay Araştırma Ajansı (JAXA) ile ikili iş birliği mutabakat zaptı üzerinde çalışmalar tamamlanmış ve imza evresine gelinmiştir. Buna misal olarak geçtiğimiz yıl itibariyle yaklaşık 25 ülkeyle görüşmeler devam etmektedir
TÜRK DEVLETLERİ İLE UZAY İŞ BİRLİĞİ MUAHEDESİ
12 Kasım 2021 tarihinde İstanbul’da düzenlenen Türk Devletleri Teşkilatı 8. Doruğu’nda alınan kararlar doğrultusunda uzay alanında iş birliğinin başlatılması sonucunın akabinde Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Uzay Ajansları ve İlgili Makamları 1. Toplantısı, Azerbaycan Uzay Ajansı’nın (Azerkosmos) mesken sahipliğinde Bakü’de düzenlendi. Toplantıya Türkiye, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan ve Macaristan’dan heyetler katıldı[2].
Taraflar, uzay alanında ülkelerinin faaliyetleri ve ileriye dönük projelerinin yanı sıra, Türk Devletleri Teşkilatı çatısı altında bu alandaki iş birliği imkanları hakkında sunumlar yaptılar. Türkiye’yi TUA Lideri Sayın Serdar Hüseyin Yıldırım temsil etti.
görüşmede, uzay teknolojileri çalışma alanının önerilmesi, birincisi 20 Aralık 2021 tarihinde Azerbaycan’da gerçekleştirilen “Uzay Teknolojileri” toplantılarının her yıl nizamlı olarak yapılması, üye ve gözlemci devletlerden uzman çalışma kümeleri oluşturularak uzay aracı ve altyapı geliştirme projeleri ve programları ile eğitim ve uzay farkındalık programları mevzularında çalışmalar yapılması kararlaştırıldı.
Ayrıyeten üye devletlerin kaynaklarından alınan uydu datalarının ortak kullanması; ortak bir uydunun tasarlanması, üretilmesi ve ortak fırlatma kabiliyeti imkanları üzerinde çalışmalar yapılacak.
Üye ülkelerin uzay alanında değerli potansiyel sahip olduğu göz önüne alındığında, bu potansiyelin kullanılması ve sahip olunan deneyimlerinden faydalanılması gelecek uzay yatırımları için değerli bir altyapı oluşturacaktır.
KAYNAK: AA
Türkiye’de gerek uzay ve gerek yer kesitinde muhakkak altyapılar, kabiliyetler ve ilgili ekosistem mevcuttur. Fakat her ikisinin de geliştirilmesi ve koordine edilmesi için belirlenecek öncelikli maksatlar doğrultusunda yol alınmasına ihtiyaç vardır.
Haberleşme uydularında deneyimimizin varlığı, yer müşahede uydularında muhakkak bir yeteneğe ulaşmış olmamız, elektro-optik görüntüleme uydumuzun olması ve çabucak hemen istenilen seviyede olmasa da üniversiteler, küçük/büyük sanayi kuruluşları ve kamu kurumlarından oluşan bir ekosistemin olması kuvvetli taraflarımız olarak kıymetlendirilebilir.
Türkiye Uzay Ajansı (TUA) ile ivme kazanan uzay çalışmaları bu alanda dünyadaki kelam sahibi ülkelerden biri olma maksadı, devletin en üst seviye yetkilileri tarafınca vurgulanıyor. Türkiye’nin uzay çalışmalarında, tamamlanmış yahut hala devam eden biroldukça projesi de bulunuyor.
TÜRKSAT 5B UZAYA FIRLATILDI
Uzun müddettir çalışmaları devam eden TÜRKSAT 5B haberleşme uydusu ABD’nin Florida eyaletinde bulunan Cape Canaveral Üssü’nden uzaya fırlatıldı.
Türkiye’nin yanı sıra Orta Doğu’nun tamamı, Basra Körfezi, Kızıldeniz, Akdeniz, Kuzey ve Doğu Afrika, Nijerya, Güney Afrika ve yakın komşu ülkeleri içeren geniş kapsama alanında hizmet verecek TÜRKSAT 5B uydusunun hareket kabiliyetini en az 35 yıl sürdüreceği öngörülüyor. bu biçimdece Türkiye’nin faal haberleşme uydusu sayısı 5’e, toplam uydu sayısı 8’e çıkmış oldu.
Sabit Uydu Servisi sınıfındaki uydulara göre verimliliği en az 20 kat fazla olan, 15 kilovat güç kapasitesi ile TÜRKSAT uydu filosunun en kuvvetlisü TÜRKSAT 5B uydusu, Türkiye’nin haberleşme alanındaki gereksinimlerini yerli tahlillerle karşılayabilmesi açısından değerlidir. bu biçimdece Türkiye, uzayda haberleşme uydusu bulunduran 30 ülkeden biri oldu.
Uzay çalışmaları makul yeteneklere bakılırsa kategorilere ayrılmıştır. Bu kategoriler; Ay’a Beşerli Uçuş, Uzay İstasyonu, Beşerli Uzay Uçuşu, Fırlatma Yeteneği, Dünya Dışı İdareler ile Türkiye’nin de yer aldığı Yapay Uydular kategorileridir. Bu kategoride yer alan müşahede uyduları, keşif uyduları ve haberleşme uydularımız mevcuttur.
Türkiye’nin uzay alanındaki atılımları; (i) geçtiğimiz yıl fırlatılan, 1728 megahertz kapasitesiyle 3 kıtada yayın ve bilgi iletimi yapacak olan TÜRKSAT 5A, (ii) yerli imkânlarla üretilmiş kapsamlı yayın için kullanılacak ve Ka-bant bilgi iletim kapasitesini 15 kat artırarak, 35 yıldan fazla hizmet vermesi hedeflenen TÜRKSAT 5B ve (iii) bu yıl içerisinde fırlatılması planlanan ve Türkiye’nin kendi imkânları ile geliştirme çalışmalarına devam ettiği birinci ulusal haberleşme uydusu olacak olan TÜRKSAT 6A ile sürat kesmenden devam ediyor.
UZAYDA DURUM BÖYLEYKEN YERDE DURUM NEDİR, NELER YAPILMALIDIR?
Uzay çalışmalarının farklı alanlarında yatırımlar süratle devam ediyor. Ulusal evvelarimiz doğrultusunda yatırım yapılması Türkiye’nin çıkarları açısından olumlu sonuçlar doğuracaktır.
Geçtiğimiz yıl Ağustos ayı sonunda açılışı gerçekleştirilen Roketsan Uydu Fırlatma, Uzay Sistemleri ve İleri Teknolojiler Araştırma Merkezi temel olarak fırlatma teknolojilerine odaklanacak. Katı yakıt teknolojisiyle gönderilen birinci yerli sonda roketimiz 130 kilometre irtifaya çıkarak, uzayın hududu olarak kabul edilen 100 kilometre çizgisini aştı. Bundan daha sonraki evre ise 100 kilogramlık bir yükü 400 kilometredeki yörüngeye yerleştirmek olacak.
Türkiye, bu alanda dışa bağımlılığı azaltmak maksadıyla uzaya gönderilecek uyduların bileşenlerinin yerde ışınıma karşı dayanıklılığını test etmek için Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı tarafınca yürütülen Parçacık ışınımu Test Altyapısının suramı tamamlandı. Uyduların uzay ışınımundan etkilenip çalışamaz duruma gelmemesi ve ömürlerinin kısalmaması emeliyle bu proje kapsamında, uydulardaki Güneş hücreleri, lityum iyon pilleri ve epey katmanlı yalıtım gereçlerinin dayanıklılığı Avrupa Uzay Ajansı (ESA) standartlarına nazaran test edilecek. Ayrıyeten, uydularda kullanılmak üzere Yerli ışınım Monitörünün de geliştirilmesi hedefleniyor.
Teknoloji yarışında kesinlikle yer alması gereken Türkiye’nin, bilhassa uydu teknolojileri alanında önemli çaba göstermekte olduğu ortadadır. Uzay disiplinlerarası bir alan olduğu için çalışmaların ve mevcut kabiliyetlerin fazlaca düzgün koordine edilmesi gerekiyor.
Türkiye’de uzay çalışmalarını koordine edecek kurum olan TUA’nın varlığı ve Ulusal Uzay Programı (MUP) geliştirme çalışmalarına başlaması da büyük değer arz ediyor.
Uzay, günümüzde bilimsel araştırmalar yanında haberleşme, doğal afetlerin izlenmesi, iklim kaidelerinin takibi üzere bir epey alanda yenidir. Bu alanda çalışmalar yapan üniversiteler, merkez ve enstitüler ile başka kurum ve kuruluşlar haricinde bilhassa uzay ile ilgili çalışmalar yapacak girişimcilerin teşvik edilmesi, sayılarının arttırılması, devletin yanı sıra özel dalın de uzay alanına yatırım yapmasının sağlanması gerekmektedir.
Uzay alanında eğitim-öğretim altyapısı güçlendirilmelidir. Bu alanda muhtaçlık duyulan insan kaynağı dikkate alındığında bilhassa bilim insanları, mühendisler ve teknik uzmanların yetiştirilmesine yönelik programlar oluşturulmalıdır.
Toplumda uzay bilim ve teknolojileri şuurunu artırmak ismine özelde gençlerin genelde de halkımızın uzay hususlarında merak ve iştirakleri teşvik edilmeli fırsatlar yaratılmalıdır.
Türkiye’nin uzay çalışmaları milletlerarası alanda da pek yakından takip ediliyor. Bu kapsamda TUA ile Rusya Federal Uzay Ajansı (Roscosmos) içinde iş birliği görüşmeleri yapıldı. TUA’nın, Kazakistan Uzay ve Havacılık Komitesi’yle imzaladığı iş birliği mutabakat zaptı da bu kapsamda verilebilecek değerli örnekler içinde bulunuyor. Genel Merkezi Çin’in başşehri Pekin’de bulunan Asya-Pasifik Uzay İşbirliği Tertibi (APSCO) bünyesinde ortak projeler yürütülmektedir. Pakistan Uzay ve Üst Atmosfer Araştırma Kurulu (SUPARCO) ile mutabakat zaptı imzalanmıştır. Japonya Havacılık ve Uzay Araştırma Ajansı (JAXA) ile ikili iş birliği mutabakat zaptı üzerinde çalışmalar tamamlanmış ve imza evresine gelinmiştir. Buna misal olarak geçtiğimiz yıl itibariyle yaklaşık 25 ülkeyle görüşmeler devam etmektedir
TÜRK DEVLETLERİ İLE UZAY İŞ BİRLİĞİ MUAHEDESİ
12 Kasım 2021 tarihinde İstanbul’da düzenlenen Türk Devletleri Teşkilatı 8. Doruğu’nda alınan kararlar doğrultusunda uzay alanında iş birliğinin başlatılması sonucunın akabinde Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Uzay Ajansları ve İlgili Makamları 1. Toplantısı, Azerbaycan Uzay Ajansı’nın (Azerkosmos) mesken sahipliğinde Bakü’de düzenlendi. Toplantıya Türkiye, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan ve Macaristan’dan heyetler katıldı[2].
Taraflar, uzay alanında ülkelerinin faaliyetleri ve ileriye dönük projelerinin yanı sıra, Türk Devletleri Teşkilatı çatısı altında bu alandaki iş birliği imkanları hakkında sunumlar yaptılar. Türkiye’yi TUA Lideri Sayın Serdar Hüseyin Yıldırım temsil etti.
görüşmede, uzay teknolojileri çalışma alanının önerilmesi, birincisi 20 Aralık 2021 tarihinde Azerbaycan’da gerçekleştirilen “Uzay Teknolojileri” toplantılarının her yıl nizamlı olarak yapılması, üye ve gözlemci devletlerden uzman çalışma kümeleri oluşturularak uzay aracı ve altyapı geliştirme projeleri ve programları ile eğitim ve uzay farkındalık programları mevzularında çalışmalar yapılması kararlaştırıldı.
Ayrıyeten üye devletlerin kaynaklarından alınan uydu datalarının ortak kullanması; ortak bir uydunun tasarlanması, üretilmesi ve ortak fırlatma kabiliyeti imkanları üzerinde çalışmalar yapılacak.
Üye ülkelerin uzay alanında değerli potansiyel sahip olduğu göz önüne alındığında, bu potansiyelin kullanılması ve sahip olunan deneyimlerinden faydalanılması gelecek uzay yatırımları için değerli bir altyapı oluşturacaktır.
KAYNAK: AA