Muhabir
New member
BBC
Afganistan’daki bayan haklarının öncüleri olarak isimlerini duyuran ve ülkede dışlanmış kesim için adalet arayan 220’den çok bayan hakim bugün Taliban’ın intikam planlarının maksadı olmamak için ülkenin çeşitli yerlerinde saklanıyor. Taliban’ın yeni idaresinden saklanan Afgan bayan yargıçlardan altısı, BBC’ye yaşadıklarını anlattı. Bayanların isimleri de güvenlik sebebiyle değiştirildi.
Masume, hakimlik mesleği boyunca yüzlerce erkeğe bayana şiddet kabahatleri niçiniyle mahpus cezası verdi. Bu cürümler içinde tecavüz, cinayet ve azap vardı.
Taliban, Masume’nin yaşadığı kente girip de cezaevlerindeki binlerce erkeği özgür bırakınca, mevt tehditleri almaya başladı.
Telefonuna gelen yazılı ve sesli ileti bombardımanı üzerine bir de bilinmeyen numaralardan art geriye aramalar yapılmaya başladı:
“Taliban’ın cezaevlerindeki mahkumları özgür bıraktığını duyduğumuzda geceyarısıydı. duyunca çabucak kaçtık. Konutumuzu ve her şeyimizi ardımızda bıraktık.”
Taliban devrildikten daha sonraki son 20 yılda Afganistan genelinde 270 bayan, hakim olarak bakılırsav yaptı. kuvvetli duruşlarıyla ülkedeki bayan haklarının öncüleri olarak toplum ortasında bilinen isimlere dönüştüler:
“Şehirden otomobilimizle çıkarken burka giydim, bu biçimdece kimse beni tanıyamazdı. her neyse ki düşündüüm üzere oldu ve tüm Taliban denetim noktalarını geçmeyi başardık.”
Kentten ayrıldıktan kısa bir süre daha sonra komşuları Masume’ye ileti atarak Taliban savaşçılarının evvelden yaşadığı meskene geldiğini haber verdi.
Komşuları, kapıdaki adamları tanım eder etmez Masume, kendisini kimin aradığını anlamıştı.
Getty Images
Taliban’ın ülke genelinde denetimi ele geçirmesinden birkaç ay evvel Masume, bir adamı karısını vahşice öldürdüğü suçlamasıyla yargılıyordu. Kapıya gelen adamlardan biri işte o adamdı.
Adamın suçluluğuna karar verince Masume, yasalar gereği 20 yıl mahpus cezası verdi:
“Hâlâ o gencecik hanımın vücudunun dehşetli imajını aklımdan atamıyorum. Yırtıcı bir cinayet işlenmişti.
“Dava sonuçlandıktan daha sonra hatalı adam yanıma gelip ‘Hapisten çıktığımda sana da karıma yaptığım şeyin birebirini yapacağım’ dedi.
“bu biçimde onu hiç ciddiye almadım. Lakin Taliban geri döndüğünden beri beni fazlaca sefer aradı ve mahkeme binasına gidip bana ilişkin tüm ayrıntıları aldığını söylemiş oldu.
“Aradığında ‘Seni bulacağım ve intikamımı alacağım’ diyordu.”
Tümü vefat tehditleri alıyor
BBC’nin yaptığı araştırmaya bakılırsa, Masume üzere 220’den çok bayan hakim, Afganistan’ın farklı bölgelerinde, özgür bırakılan ve intikam almak isteyen bu adamlardan saklanıyor.
BBC, bu yargıçlardan altısına ulaştı. Her biri ülkenin farklı yerlerinden kaçan ve bir daha farklı bölgelerde saklanan bu altı hanımın son beş haftada yaşadıkları neredeyse birbirinin birebiri.
Tümü, evvelce mahpus cezası verdiği ve bugün özgür kalan Taliban üyelerinden vefat tehditleri alıyor. Dördü, eşini öldürdüğü için mahpus cezası verdiği ve bugün kendilerini tehdit eden erkeklerin isimlerini de veriyor.
Her biri, telefonlarına yağan bildiriler ve gelen aramalar daha sonrası en az bir sefer telefon numarasını değiştirdi.
Hepsi şu an saklanıyor ve birkaç günde bir, kaldıkları yeri değiştiriyor.
Tümünün yıllardır yaşadığı meskenlerine Taliban üyeleri en az bir kere gelerek bayan yargıçları sordu. Komşuları ve arkadaşları da Taliban tarafınca bayanların kaçtığı yerlere ulaşabilmek için sorgulandı.
Taliban Sözcüsü Bilal Karimi: Kimse onları tehdit etmemeli
Bu suçlamaları sorduğumuz Taliban Sözcüsü Bilal Karimi, BBC’ye “Kadın yargıçlar de öbür tüm aileler üzere korkmadan hayatına devam etmeli. Kimse onları tehdit etmemeli. Özel ordu birliklerimiz bu biçim şikayetleri incelemeye ve şayet bir ihlâl var ise gereğini yapmaya hazır” karşılığını verdi.
Karimi, Taliban’ın eski hükümet çalışanları için verdiği “genel af” kelamını de hatırlatarak “Genel af sözümüzde samimiyiz. Lakin birileri ülkeyi terk etmek için müracaat yapmak isterse, onlardan ricamız bunu yapmamaları ve ülkelerinde kalmalarıdır” dedi.
Taliban cezaevlerinin kapılarını açıp tüm mahkumları özgür bıraktığında Taliban’la kontağı olmayan biroldukca hatalı da özgür kaldı.
Bayan yargıçların güvenliğini sorduğumuz Hakimi, “Uyuşturucu kaçakçıları, mafya üyeleri kelam konusu olduğunda niyetimiz tümünü ortadan kaldırmaktır. Bu bireylere karşı epey önemli adımlar atacağız.”
Getty Images
Düzgün eğitim görmüş bayanlar olarak bu yargıçlar, evvelce konuta asıl ekmek getiren aile üyeleriydi. Fakat şu an maaş alamadıkları üzere banka hesapları da donduruldu. Artık hayatta kalabilmek için akrabalarından ve arkadşalarından gelecek yardıma muhtaçlar.
30 yıldan uzun müddettir, Sena da Afganistan’da bayan ve çocuklara yönelik şiddet olayları üzerine çalışıyor.
Hakim Sena, üstlendiği davaların birçoklarında Taliban üyeleriyle bir arada IŞİD üyelerini de cezaevine gönderdiğini anlatıyor:
“Artık hür olan 20’den çok eski mahkumdan telefonlar almaya başladım.”
10’dan fazla aile üyesiyle birlikte diğer bir bölgeye giderek saklanan Sena’nın erkek akrabalarından biri, daha evvel yaşadığı meskene tek bir kere gitmek durumunda kaldı.
Kıyafetleri ve gerekli eşyaları toparlarken bir Taliban “komutanı” birkaç araç dolusu silahlı savaşçıyla birlikte meskene geldi. Sena’nın bir akrabası daha sonrasını şu sözlerle anlattı:
“Kapıyı açtım. Bana ‘Burası hakimin meskeni mi?’ diye sordular. Hakimin nerede olduğunu bilmediğimi söylemiş olduğimde beni merdivenlerden aşağı attılar. Biri elindeki silahla beni dövdü, dipçikle vurdu bana. Tüm ağzım ve burnun kanla kaplandı.”
Silahlı kiş,ler gittikten daha sonra Sena’nın akrabası, hastaneye gitti:
“Bir öbür akrabamıza gidip daima yer değiştirmemiz gerektiğini, diğer türlü Sena’yı koruyamayacağımızı söylemiş oldum. Öbür bir ülkeye kaçamayız, Pakistan’a bile.”
Bayan hakları uğraşı
Getty Images
Onlarca yıl boyunca Afganistan, yaşamanın en sıkıntı olduğu ülkeler sıralamasında en üstlerde yer aldı. İnsan Hakları İzleme Örgütü’ne göre bayanların ve kız çocukların yüzde 87’sinin hayatları boyunca istismar edildiği ya da şiddet gördüğü iddia ediliyor.
Lakin bayan yargıçlar, bayan haklarını muhafazaya yönelik kanunların savunucusu olarak, bayanlara ve kız çocuklara yönelik şiddetin ceza verilmesi gereken bir hata olduğu gerçeğini topluma kabul ettirmek için fazlaca çalıştı.
Buna tecavüz, şiddet, azap, zorla evlendirme, mülk edinmeyi engelleme ya da eğitim hakkını elinden alma hatalarını işleyen birfazlaca erkeğe mahpus cezası vermek de dahildi.
Afgan toplumunun en önde gelen bayanlarından olan bu yargıçlardan altısı da, meslekleri boyunca çeşitli taciz ve baskılara maruz kaldığını anlatıyor. Yani Taliban denetimi ele geçirmedilk evvel de hayatları epeyce kolay değildi.
Esma, saklandığı yerden yaşadıklarını anlatırken “Ben ülkeme hizmet etmek istedim, bu yüzden hakim oldum” diyor ve ekliyor:
“Aile işleri mahkemesinde ilgilendiğim davaların birçoklarında bayanlar Taliban üyesi olan eşlerinden boşanmak ya da ayrılmak istiyordu. Bu da önemli bir riski birlikteinde getiriyordu. Bir seferinde Taliban mahkeme binasına füze fırlatmıştı.
“Çok yakın arkadaşlarımızdan birini, ülkenin en güzel yargıçlarından birini kaybettik. Mahkeme binasından çıkıp konutuna dönerken yolsa ortadan kayboldu. bir süre daha sonra cesedi bulundu.”
Bu bayan hakimin vefatı daha sonrası kimse yargılanmadı ve ceza alan olmadı. O periyot, bölgede tesirli Taliban önderleri, olayla ilgileri olmadığını savunuyordu.
Getty ImagesTaliban’ın denetimi ele geçirmesi öncesi kız çocuklar da okula gidiyordu
Afganistan’ın yeni yöneticileri bayan hakları konusunda daha ne kadar zalimleşecekler, bakılırsaceğiz. Şu ana kadar yapılanlar ise ne kadar acımasız olduklarını gösteriyor:
Bayan hakları konusunda çalışan bakanlığın boş bırakıldığı ve büsbütün erkeklerden oluşan bir kabine belirtildi; okullar açılırken eğitim bakanlığı erkek öğrencilerin ve erek öğretmenlerin okula dönmesi talimatı verdi, bayan öğretmenler ve kız öğrenciler çabucak hemen okula gidemiyor.
Karimi, bayan yargıçların ileride çalışıp çalışamayacaklarına dair “yorum yapamayacağını” söylüyor:
“Kadınların çalışma şartları ve kendilerine tanınacak fırsatlar konusunda tartışmalar çabucak hemen devam ediyor.”
Taliban’ın ülkede denetimi ele geçirmesinin akabinde şu ana kadar 100 bin kişi Afganistan’dan tahliye edildi.
Şu an İngiltere’de yaşayan aski Afgan Hakim Marzia Babakarkhail, tüm eski bayan yargıçların en süratli biçimde Afganistan’dan çıkarılması için çalışıyor.
Bilhassa Başşehir Kabil’den hayli uzakta, kırsal kesimde yaşayanların unutulmaması gerektiğini söylüyor:
“Bu uzak köylerde saklanan hakın yargıçlardan bir telefon geldiğinde ve bana ‘Marzia, nereye gitmeliyiz? Ne yapmalıyız? Yakında mezarda olacağız’ dediklerinde kalbim paramparça oluyor.
“Kabil’de hâlâ milletlerarası medyaya ve internete erişim kısmen de olsa var. Oradaki yargıçlar hâlâ az da olsa seslerini duyurabiliyor, fakat kırsal bölgelerde yaşayanların sesi hiç duyulmuyor.
“O bölgelerdeki bayan yargıçların birçoklarının pasaportu yok, pasaportu olsa da ülke dışına çıkabilmek için gerekli evrakları yok. Katiyen unutulmamaları gerekiyor, onlar da epeyce büyük bir tehlike altında.”
BBC
Yeni Zelanda ve İngiltere dahil birtakım ülkeler, Afganistan’ın bayan yargıçları için yardım teklifinde bulundu. Fakat bu yardımın ne vakit Kabil haricindeki bölgelere ulaşacağı ve kaç bayan hakimin tahliye edilebileceği çabucak hemen netleştirilmedi.
Masume, bu yardımın vaktinde ulaşmayacağından korkuyor:
“kimi vakit düşünüyorum, bizim hatamız ne? Eğitimli olmak mı? Bayanlara yardım etmeye çalışmak mı yoksa hatalılara cezalarını vermek mi?
“Ülkemi seviyorum. Ancak artık artık bir mahkûmum. Hiç paramız yok, meskenden çıkamıyoruz. Küçük oğluma bakıyorum ve ona niye dışarı çıkıp da arkadaşlarıyla oynayamayacağını, kimselerle niye konuşamayacağını açıklayamıyorum. Şimdiden travmatize oldu.
“Şu an tek yapabildiğim, bir daha özgür kalmak için dua etmek.”
Bu habere Ahmad Khalid de katkıda bulunmuştur.
Afganistan’daki bayan haklarının öncüleri olarak isimlerini duyuran ve ülkede dışlanmış kesim için adalet arayan 220’den çok bayan hakim bugün Taliban’ın intikam planlarının maksadı olmamak için ülkenin çeşitli yerlerinde saklanıyor. Taliban’ın yeni idaresinden saklanan Afgan bayan yargıçlardan altısı, BBC’ye yaşadıklarını anlattı. Bayanların isimleri de güvenlik sebebiyle değiştirildi.
Masume, hakimlik mesleği boyunca yüzlerce erkeğe bayana şiddet kabahatleri niçiniyle mahpus cezası verdi. Bu cürümler içinde tecavüz, cinayet ve azap vardı.
Taliban, Masume’nin yaşadığı kente girip de cezaevlerindeki binlerce erkeği özgür bırakınca, mevt tehditleri almaya başladı.
Telefonuna gelen yazılı ve sesli ileti bombardımanı üzerine bir de bilinmeyen numaralardan art geriye aramalar yapılmaya başladı:
“Taliban’ın cezaevlerindeki mahkumları özgür bıraktığını duyduğumuzda geceyarısıydı. duyunca çabucak kaçtık. Konutumuzu ve her şeyimizi ardımızda bıraktık.”
Taliban devrildikten daha sonraki son 20 yılda Afganistan genelinde 270 bayan, hakim olarak bakılırsav yaptı. kuvvetli duruşlarıyla ülkedeki bayan haklarının öncüleri olarak toplum ortasında bilinen isimlere dönüştüler:
“Şehirden otomobilimizle çıkarken burka giydim, bu biçimdece kimse beni tanıyamazdı. her neyse ki düşündüüm üzere oldu ve tüm Taliban denetim noktalarını geçmeyi başardık.”
Kentten ayrıldıktan kısa bir süre daha sonra komşuları Masume’ye ileti atarak Taliban savaşçılarının evvelden yaşadığı meskene geldiğini haber verdi.
Komşuları, kapıdaki adamları tanım eder etmez Masume, kendisini kimin aradığını anlamıştı.
Getty Images
Taliban’ın ülke genelinde denetimi ele geçirmesinden birkaç ay evvel Masume, bir adamı karısını vahşice öldürdüğü suçlamasıyla yargılıyordu. Kapıya gelen adamlardan biri işte o adamdı.
Adamın suçluluğuna karar verince Masume, yasalar gereği 20 yıl mahpus cezası verdi:
“Hâlâ o gencecik hanımın vücudunun dehşetli imajını aklımdan atamıyorum. Yırtıcı bir cinayet işlenmişti.
“Dava sonuçlandıktan daha sonra hatalı adam yanıma gelip ‘Hapisten çıktığımda sana da karıma yaptığım şeyin birebirini yapacağım’ dedi.
“bu biçimde onu hiç ciddiye almadım. Lakin Taliban geri döndüğünden beri beni fazlaca sefer aradı ve mahkeme binasına gidip bana ilişkin tüm ayrıntıları aldığını söylemiş oldu.
“Aradığında ‘Seni bulacağım ve intikamımı alacağım’ diyordu.”
Tümü vefat tehditleri alıyor
BBC’nin yaptığı araştırmaya bakılırsa, Masume üzere 220’den çok bayan hakim, Afganistan’ın farklı bölgelerinde, özgür bırakılan ve intikam almak isteyen bu adamlardan saklanıyor.
BBC, bu yargıçlardan altısına ulaştı. Her biri ülkenin farklı yerlerinden kaçan ve bir daha farklı bölgelerde saklanan bu altı hanımın son beş haftada yaşadıkları neredeyse birbirinin birebiri.
Tümü, evvelce mahpus cezası verdiği ve bugün özgür kalan Taliban üyelerinden vefat tehditleri alıyor. Dördü, eşini öldürdüğü için mahpus cezası verdiği ve bugün kendilerini tehdit eden erkeklerin isimlerini de veriyor.
Her biri, telefonlarına yağan bildiriler ve gelen aramalar daha sonrası en az bir sefer telefon numarasını değiştirdi.
Hepsi şu an saklanıyor ve birkaç günde bir, kaldıkları yeri değiştiriyor.
Tümünün yıllardır yaşadığı meskenlerine Taliban üyeleri en az bir kere gelerek bayan yargıçları sordu. Komşuları ve arkadaşları da Taliban tarafınca bayanların kaçtığı yerlere ulaşabilmek için sorgulandı.
Taliban Sözcüsü Bilal Karimi: Kimse onları tehdit etmemeli
Bu suçlamaları sorduğumuz Taliban Sözcüsü Bilal Karimi, BBC’ye “Kadın yargıçlar de öbür tüm aileler üzere korkmadan hayatına devam etmeli. Kimse onları tehdit etmemeli. Özel ordu birliklerimiz bu biçim şikayetleri incelemeye ve şayet bir ihlâl var ise gereğini yapmaya hazır” karşılığını verdi.
Karimi, Taliban’ın eski hükümet çalışanları için verdiği “genel af” kelamını de hatırlatarak “Genel af sözümüzde samimiyiz. Lakin birileri ülkeyi terk etmek için müracaat yapmak isterse, onlardan ricamız bunu yapmamaları ve ülkelerinde kalmalarıdır” dedi.
Taliban cezaevlerinin kapılarını açıp tüm mahkumları özgür bıraktığında Taliban’la kontağı olmayan biroldukca hatalı da özgür kaldı.
Bayan yargıçların güvenliğini sorduğumuz Hakimi, “Uyuşturucu kaçakçıları, mafya üyeleri kelam konusu olduğunda niyetimiz tümünü ortadan kaldırmaktır. Bu bireylere karşı epey önemli adımlar atacağız.”
Getty Images
Düzgün eğitim görmüş bayanlar olarak bu yargıçlar, evvelce konuta asıl ekmek getiren aile üyeleriydi. Fakat şu an maaş alamadıkları üzere banka hesapları da donduruldu. Artık hayatta kalabilmek için akrabalarından ve arkadşalarından gelecek yardıma muhtaçlar.
30 yıldan uzun müddettir, Sena da Afganistan’da bayan ve çocuklara yönelik şiddet olayları üzerine çalışıyor.
Hakim Sena, üstlendiği davaların birçoklarında Taliban üyeleriyle bir arada IŞİD üyelerini de cezaevine gönderdiğini anlatıyor:
“Artık hür olan 20’den çok eski mahkumdan telefonlar almaya başladım.”
10’dan fazla aile üyesiyle birlikte diğer bir bölgeye giderek saklanan Sena’nın erkek akrabalarından biri, daha evvel yaşadığı meskene tek bir kere gitmek durumunda kaldı.
Kıyafetleri ve gerekli eşyaları toparlarken bir Taliban “komutanı” birkaç araç dolusu silahlı savaşçıyla birlikte meskene geldi. Sena’nın bir akrabası daha sonrasını şu sözlerle anlattı:
“Kapıyı açtım. Bana ‘Burası hakimin meskeni mi?’ diye sordular. Hakimin nerede olduğunu bilmediğimi söylemiş olduğimde beni merdivenlerden aşağı attılar. Biri elindeki silahla beni dövdü, dipçikle vurdu bana. Tüm ağzım ve burnun kanla kaplandı.”
Silahlı kiş,ler gittikten daha sonra Sena’nın akrabası, hastaneye gitti:
“Bir öbür akrabamıza gidip daima yer değiştirmemiz gerektiğini, diğer türlü Sena’yı koruyamayacağımızı söylemiş oldum. Öbür bir ülkeye kaçamayız, Pakistan’a bile.”
Bayan hakları uğraşı
Getty Images
Onlarca yıl boyunca Afganistan, yaşamanın en sıkıntı olduğu ülkeler sıralamasında en üstlerde yer aldı. İnsan Hakları İzleme Örgütü’ne göre bayanların ve kız çocukların yüzde 87’sinin hayatları boyunca istismar edildiği ya da şiddet gördüğü iddia ediliyor.
Lakin bayan yargıçlar, bayan haklarını muhafazaya yönelik kanunların savunucusu olarak, bayanlara ve kız çocuklara yönelik şiddetin ceza verilmesi gereken bir hata olduğu gerçeğini topluma kabul ettirmek için fazlaca çalıştı.
Buna tecavüz, şiddet, azap, zorla evlendirme, mülk edinmeyi engelleme ya da eğitim hakkını elinden alma hatalarını işleyen birfazlaca erkeğe mahpus cezası vermek de dahildi.
Afgan toplumunun en önde gelen bayanlarından olan bu yargıçlardan altısı da, meslekleri boyunca çeşitli taciz ve baskılara maruz kaldığını anlatıyor. Yani Taliban denetimi ele geçirmedilk evvel de hayatları epeyce kolay değildi.
Esma, saklandığı yerden yaşadıklarını anlatırken “Ben ülkeme hizmet etmek istedim, bu yüzden hakim oldum” diyor ve ekliyor:
“Aile işleri mahkemesinde ilgilendiğim davaların birçoklarında bayanlar Taliban üyesi olan eşlerinden boşanmak ya da ayrılmak istiyordu. Bu da önemli bir riski birlikteinde getiriyordu. Bir seferinde Taliban mahkeme binasına füze fırlatmıştı.
“Çok yakın arkadaşlarımızdan birini, ülkenin en güzel yargıçlarından birini kaybettik. Mahkeme binasından çıkıp konutuna dönerken yolsa ortadan kayboldu. bir süre daha sonra cesedi bulundu.”
Bu bayan hakimin vefatı daha sonrası kimse yargılanmadı ve ceza alan olmadı. O periyot, bölgede tesirli Taliban önderleri, olayla ilgileri olmadığını savunuyordu.
Getty ImagesTaliban’ın denetimi ele geçirmesi öncesi kız çocuklar da okula gidiyordu
Afganistan’ın yeni yöneticileri bayan hakları konusunda daha ne kadar zalimleşecekler, bakılırsaceğiz. Şu ana kadar yapılanlar ise ne kadar acımasız olduklarını gösteriyor:
Bayan hakları konusunda çalışan bakanlığın boş bırakıldığı ve büsbütün erkeklerden oluşan bir kabine belirtildi; okullar açılırken eğitim bakanlığı erkek öğrencilerin ve erek öğretmenlerin okula dönmesi talimatı verdi, bayan öğretmenler ve kız öğrenciler çabucak hemen okula gidemiyor.
Karimi, bayan yargıçların ileride çalışıp çalışamayacaklarına dair “yorum yapamayacağını” söylüyor:
“Kadınların çalışma şartları ve kendilerine tanınacak fırsatlar konusunda tartışmalar çabucak hemen devam ediyor.”
Taliban’ın ülkede denetimi ele geçirmesinin akabinde şu ana kadar 100 bin kişi Afganistan’dan tahliye edildi.
- Afgan bayanlar #KıyafetimeDokunma kampanyası ile Taliban’a karşılık veriyor
- Taliban idaresinde doğum yapmak
- Kabil’de bayanlar şov yaptı, Taliban müdahale etti
- Taliban, Kabil’deki bayan belediye çalışanlarına ‘evde kalın talimatı’ verdi
Şu an İngiltere’de yaşayan aski Afgan Hakim Marzia Babakarkhail, tüm eski bayan yargıçların en süratli biçimde Afganistan’dan çıkarılması için çalışıyor.
Bilhassa Başşehir Kabil’den hayli uzakta, kırsal kesimde yaşayanların unutulmaması gerektiğini söylüyor:
“Bu uzak köylerde saklanan hakın yargıçlardan bir telefon geldiğinde ve bana ‘Marzia, nereye gitmeliyiz? Ne yapmalıyız? Yakında mezarda olacağız’ dediklerinde kalbim paramparça oluyor.
“Kabil’de hâlâ milletlerarası medyaya ve internete erişim kısmen de olsa var. Oradaki yargıçlar hâlâ az da olsa seslerini duyurabiliyor, fakat kırsal bölgelerde yaşayanların sesi hiç duyulmuyor.
“O bölgelerdeki bayan yargıçların birçoklarının pasaportu yok, pasaportu olsa da ülke dışına çıkabilmek için gerekli evrakları yok. Katiyen unutulmamaları gerekiyor, onlar da epeyce büyük bir tehlike altında.”
BBC
Yeni Zelanda ve İngiltere dahil birtakım ülkeler, Afganistan’ın bayan yargıçları için yardım teklifinde bulundu. Fakat bu yardımın ne vakit Kabil haricindeki bölgelere ulaşacağı ve kaç bayan hakimin tahliye edilebileceği çabucak hemen netleştirilmedi.
Masume, bu yardımın vaktinde ulaşmayacağından korkuyor:
“kimi vakit düşünüyorum, bizim hatamız ne? Eğitimli olmak mı? Bayanlara yardım etmeye çalışmak mı yoksa hatalılara cezalarını vermek mi?
“Ülkemi seviyorum. Ancak artık artık bir mahkûmum. Hiç paramız yok, meskenden çıkamıyoruz. Küçük oğluma bakıyorum ve ona niye dışarı çıkıp da arkadaşlarıyla oynayamayacağını, kimselerle niye konuşamayacağını açıklayamıyorum. Şimdiden travmatize oldu.
“Şu an tek yapabildiğim, bir daha özgür kalmak için dua etmek.”
Bu habere Ahmad Khalid de katkıda bulunmuştur.