Muhabir
New member
EPABaşbakan Merkel ve CDU lideri Armin Laschet, Aachen’da seçim kampanyasını kapattı
Almanya, Angela Merkel daha sonrası periyotta ülkeye liderlik edecek ismi ve siyasi partileri belirlemek üzere 26 Eylül’de sandık başına gidiyor.
Toplumsal Demokrat Parti’nin başbakan adayı (SPD) Olaf Scholz ile Hristiyan Birlik (CDU/CSU) partilerinin başbakan adayı Armin Laschet içinde başa baş bir gayret yaşanıyor.
Allensbach Enstitüsü tarafınca cuma günü açıklanan anket kararına bakılırsa Toplumsal Demokratlar yüzde 26 ile liderliğini koruyor. Fakat Hristiyan Demokratlar (CDU/CSU) oy oranlarını yüzde 25’e yükseltmeyi başardı. Birkaç hafta evvel yüzde 7’ye kadar çıkan fark, yüzde 1’e inmiş durumda.
Meçhullüğü daha da artıran ve kıran kırana çabanın sandıklar kapanana kadar süreceğine işaret eden en değerli niye, seçmenin neredeyse üçte birinin kararsız olması.
Son anketler, seçmenlerin yüzde 35’inin, oyunu kullanıp kullanmama, ya da hangi partiye oy verme konusunda kararsız olduğunu gösteriyor.
KARARSIZLARI İKNA EDEN KAZANACAK
SPD’li Olaf Scholz, anketlerdeki en tanınan aday bulunmasına karşın çabucak hemen zaferden emin değil. Cuma günü Köln’de düzenlediği seçim kampanyasının kapanış mitinginde Scholz, partililere SPD’ye verilecek her bir oy için son ana kadar uğraş etme daveti yaptı.
Hristiyan Demokratlar (CDU/CSU) da son güne kadar ağır bir kampanya yürüterek, seçimden birinci parti olarak çıkmayı hedefliyor.
Bugüne kadar seçim kampanyasında faal rol almayan Merkel, son anketlerin akabinde, seçimlere iki gün kala alana inerek, Alman seçmenlere davet yaptı ve Laschet’e takviye vermelerini istedi.
CDU/CSU’nun Bavyera’daki etkinliğinde, bugüne kadarki en tesirli konuşmalarından birini yapan Merkel, bu seçimlerin kararınun büyük ehemmiyet taşıdığını söylemiş oldu, muhtemel bir sol koalisyon konusunda ihtarlarda bulundu. Merkel, “Almanya’da istikrarın devam etmesini istiyorsanız, Laschet’e oy vermek zorundasınız” tabirlerini kullandı.
Merkel faal siyaseti bırakma sonucuna karşın, ülkedeki en beğenilen siyasetçi olmayı sürdürüyor. ZDF televizyonun bu ay yaptığı ankete bakılırsa, seçmenlerin yüzde 80’i Merkel’in başbakanlığının başarılı olduğunu düşünüyor. Partisinin başbakan adayı Laschet’i başarılı olarak goren seçmenlerin oranı ise yüzde 20.
EPA
MERKEL’İN PARTİSİNDE BÜYÜK KAYGI
Almanya’nın en esaslı partilerinden olan Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) ile kardeş partisi Hristiyan Toplumsal Birlik’in (CSU) oy oranı, 26 Eylül seçimleri öncesinde, tarihteki en düşük düzeye gerilemiş bulunuyor.
1953-1993 yılları içinde oy oranı hiçbir vakit yüzde 40’in altına düşmeyen, Merkel liderliğinde 2005, 2009, 2013 ve 2017 seçimlerinden üst üste birinci parti çıkan CDU/CSU’nun oy oranı, son haftalardaki anketlerde yüzde 20’ler düzebir daha kadar indi.
Birfazlaca gözlemci, Merkel’in farklı toplumsal bölümleri kucaklayan bir başkan olarak bayanlardan, çevrecilerden, göçmen kökenlilerden de oy alabildiğini hatırlatarak, Merkel’in siyaseti bırakma sonucu daha sonrasında oluşan boşluğu, partinin yeni adayı Armin Laschet’in dolduramadığı değerlendirmesini yapıyor.
Son anketlerde birinci parti olarak çıksa da, Toplumsal Demokratlar açısından da durum hayli parlak gözükmüyor. 1970’li senelerda yüzde 40’ların üzerinde oy alan, 1998 yılında yüzde 40,9’luk oy oranıyla seçimden zaferle çıkan SPD için, bu oranları tekrar yakalamak imkansız görülüyor.
Almanya’nın yakın tarihine damgasını vurmuş olan, merkez sağdaki Hristiyan Demokratlar ile merkez soldaki Toplumsal Demokratlardaki büyük gerileme, ülkenin seçimler daha sonrasında uzun koalisyon görüşmelerine ve belirsizliklere sahne olma ihtimalini arttırıyor. Bu bilhassa Avrupa’nın en büyük iktisadı olan Almanya’daki iktisat etraflarında kaygılı bir bekleyişe yol açıyor.
Getty ImagesSPD adayı Olaf Scholz, Köln’de seçim kampanyasında
UFUKTA ÜÇLÜ KOALİSYON GÖRÜLÜYOR
Seçim sonuçlarının, son anketlerin işaret ettiği biçimde çıkması durumunda, 1950’lerden daha sonra Almanya’da birinci kere seçimden galip çıkacak partinin Federal Meclis’te çoğunluğu sağlayabilmek için üçlü bir koalisyon hükümeti kurması gerekecek.
Bu da Avrupa’nın en büyük iktisadı olan, AB’de istikrarın çıpası olarak görülen Almanya’nın aylarca çetin koalisyon müzakerelerine sahne bulunmasına yol açabilir.
Toplumsal Demokratların adayı Scholz, kampanya periyodundaki açıklamalarda, koalisyon hükümeti konusunda birinci tercihlerinin Yeşiller olduğunu deklare etti. Her iki partinin de oylarını hayli önemli olarak artırmaları durumunda, teorik olarak, iki partili bir koalisyon mümkün olabilecek.
Toplumsal Demokratların ve Yeşillerin üçüncü bir ortağa muhtaçlık duymaları halinde, liberal Hür Demokrat Parti’ye (FDP) teklif götürmeleri bekleniyor. Lakin partiler içinde bilhassa minimum fiyatın belirlenmesi, vergileri artırma önerisi, iklim müdafaa maksatları üzere konularda derin görüş ayrılıkları bulunuyor. Ayrıyeten FPD başkanı Christian Lindner, Hristiyan Demokratlar ve Yeşiller ile bir koalisyonu tercih edeceğini deklare etti.
Siyasalların konuştuğu bir öbür seçenek, Toplumsal Demokratlar, Yeşiller ve daha radikal görüşlere sahip Sol Parti’nin üçlü bir koalisyon kurması. Gerek Scholz, gerekse Yeşiller’in başbakan adayı Annalena Baerbock, bugüne kadar bu biçimde bir seçeneği dışlamadı. Fakat Sol Parti’nin iktisat ve dış siyaset hususlarındaki radikal görüşleri, NATO üyeliğine, silah satışlarına, yurt haricindeki askeri operasyonlara karşı olması, bunun istikrarlı bir hükümet olmayacağı görüşünü güçlendiriyor.
Seçimlerden Hristiyan Demokratlar’ın zaferle çıkması durumunda, CDU/CSU’nun koalisyon hükümeti kurma konusunda birinci tercihi FDP, yani Hür Demokratlar. Lakin anketler partilerin oy oranlarının kâfi olmayacağını, üçüncü bir koalisyon ortağına daha muhtaçlık duyacağını gösteriyor. Tarafların Yeşiller’e teklif götürmesi mümkün, lakin görüş ayrılıkları niçiniyle çetin müzakerelerin yaşanması bekleniyor.
Almanya’da 2013’ten beri iktidarı paylaşan Hristiyan Demokratlar ile Toplumsal Demokratların, kâfi oy almaları durumunda, bir kere daha “Büyük Koalisyon” hükümeti kurmaları da teorik olarak mümkün olabilir. Lakin SPD teşkilatları ve partinin ortasındaki sol kanat, CDU/CSU ile yeni bir koalisyona karşı çıkıyor.
Hristiyan Demokratlar’ın önde gelen isimleri ise, SPD’nin seçimden birinci çıkması durumunda, onların liderliğinde bir koalisyona katılmak istemiyor. bu biçimde bir alternatifin lakin CDU/CSU’nun birinci parti olması ve koalisyona liderlik etmesi durumunda gündeme gelebileceğini lisana getiriyorlar.
Getty Images
ALMANYA’DA SEÇMEN PROFİLİNDE BÜYÜK DEĞİŞİM
Almanya’nın esaslı siyasi partilerinin kan kaybetmesi, yeni partilerin öne çıkmaya başlaması, siyasi yelpazenin çeşitlenmesi, aslında ülkedeki seçmen profilindeki büyük değişimin de bir kararı.
Yaklaşık 60 milyon 400 bin seçmenin bulunduğu Almanya’da, bu seçimlerde 2 milyon 800 bin genç birinci kere oy kullanıyor. Ülkede 30 yaş altında yaklaşık 8 milyon 400 bin seçmen bulunuyor.
Bu seçmenlerin büyük çoğunluğu klasik partileri değil, çevreci siyasetleri savunan, kültürel çeşitliliğe ve göçmenlere olumlu bakışı ile bilinen Yeşiller’i, ya da liberal Hür Demokratları (FDP) tercih ediyor.
Forsa’nın anketine nazaran 30 yaş altı seçmenin yüzde 36’sının tercihi Yeşiller olurken, yüzde 17’lik kesim, FDP’ye oy vermeyi düşündüğünü lisana getiriyor.
Yeşiller, Mayıs ayında yapılan anketlerde, sürpriz bir biçimde yüzde 26 oy oranına kadar çıkmıştı. Hatta Annalena Baerbock’un başbakan adayı olduğu Yeşiller’in yeni koalisyon hükümetine liderlik edebileceği manşetlere taşınmıştı. Lakin parti son anketlerde yüzde 17 oy oranıyla üçüncü parti pozisyonunda bulunuyor.
2017 yılındaki seçimlerde yüzde 8,9 oy alan Yeşiller’in yükselişi, son dört yılda takviyesini yaklaşık iki kat artırması, partinin gelecek devirde Almanya siyasetinin en kıymetli aktörlerden biri olacağını gösteriyor.
Getty ImagesYeşiller Partisi başkanı Annalena Baerbock
GÖÇMEN KÖKENLİLER kararı TESİRLER Mİ?
Almanya’da seçmenler içinde göçmen kökenlilerin oranının artması da, seçmen profilindeki değişimin bir öteki göstergesini oluşturuyor.
Göçmen kökenliler, Almanya’da seçme hakkına sahip olanların yaklaşık yüzde 12’sini oluşturuyor. 2017 seçimlerinde, seçmenlerin 6 milyon 300 binini göçmen kökenliler oluşturuyordu. 2021 seçimlerinde bu sayı 7 milyon 400 bine yükseldi. Türkiye kökenli göçmenlerin sayısının ise 900 bin civarında olduğu belirtiliyor.
Siyasi partiler içinde oy farkının azalması, küçük bir oy farkının bile birinciyi belirleyebilecek olması, 26 Eylül seçimleri öncesinde göçmen kökenlilerin oylarına olan ilgiyi arttırdı.
Getty Images
TÜRKİYE KÖKENLİ SEÇMENLERE ULAŞMAK İÇİN ÖZEL EFOR
Hem toplumsal demokratların adayı Olaf Scholz, tıpkı vakitte Hristiyan Demokratların adayı Armin Laschet, seçim kampanyaları boyunca Türkiye kökenli seçmenlere ulaşmak için özel efor gösterdi, partiler Türkçe reklamlar hazırladı, sıcak bildiriler verdi.
Laschet, seçimlere bir kaç gün kala Türkçe yayın yapan bir radyonun programına katıldı, göçmen kökenlilerin meselelerinin tahlili için kelamlar verdi, ırkçılıkla çabada daha kuvvetli adımlar atacaklarını söylemiş oldu, siyasette ve kamu kurumlarında göçmen kökenlilerin daha kıymetli durumlara gelmesi için efor göstereceğini anlattı.
en çok sevdiği yemekler içinde yoğurtlu iskender olduğunu söyleyen Laschet, istek kesim olarak da Tarkan’dan bir müzik istedi.
Göçmen kökenlilerin oyları seçimlerde giderek daha değerli hale gelse de, göçmen kökenliler içinde seçimlere iştirakin düşük olması değerli bir sorun olmaya devam ediyor.
Ayrıyeten Federal Siyasi Eğitim Merkezi (bab) de hazırladığı “Sen değerlisin. Oyun değerli” başlıklı Türkçe broşürde, 26 Eylül seçimlerinde tek bir oyun bile fark yaratabileceğine dikkat çekildi, demokrasinin işleyebilmesi için yurttaşların kendilerine sunulan iştirak imkanlarından yararlanmasının kıymetli olduğu vurgulandı.
Getty Images
SEÇMENLERİN BEKLENTİLERİ NELER?
Kamuoyu anketleri, Almanya’da seçmenlerin en değerli sorun olarak gördükleri mevzuların vakit ortasında değiştiğini, bunun da oy verme davranışlarını etkilediğini gösteriyor.
2015 yılında mülteci krizinin yaşandığı periyotta, seçmenlerin yüzde 87’si en değerli sorun olarak yasadışı göçü ve sığınmacı sıkıntısını görüyordu. O periyot Merkel’in açık kapı siyasetine tenkitler, partisinin eyalet seçimlerinde büyük hezimet yaşamasını da birlikteinde getirmişti.
Fakat AB-Türkiye mülteci mutabakatı daha sonrasında, sistemsiz göç hareketlerinin büyük ölçüde denetim altına alınmış olması, bu bahiste tasaları dindirmiş gözüküyor. Bu ay yapılan anketlerde yasadışı göç ve sığınmacı sıkıntısını en büyük sorun olarak bakılırsan Alman seçmenlerin oranı yüzde 13’e gerilemiş durumda.
Alman seçmenlerin şu anda en büyük sorun olarak gördüğü başlıklar ise yüzde 47 ile iklim müdafaa ve etraf bahisleri. Temmuz ayında Almanya’da yaşanan sel felaketleri, Avrupa’daki orman yangınları, bu mevzuların en büyük sorun olarak görülmesine niye olmuş durumda.
Seçmenlerin en büyük sorun olarak gördüğü ikinci mevzu ise yüzde 28 ile koronavirüs krizi. Covid-19 hadise sayılarının ve ölümlerin tırmanışa geçtiği Mart ayında seçmenlerin yüzde 85’i koronavirüsü en büyük sorun olarak görüyordu. Lakin hükümetin aşılama kampanyasında ilerleme sağlanması, alınan tedbirlerle hadise sayısı ve ölümlerin önemli oranda azalması, bu bahiste da tasaları gidermiş gözüküyor.
Merkel liderliğindeki mevcut hükümetinin iktisat siyasetlerinin geniş bir kesim tarafınca başarılı görülmesi, bu vakitte işsizliğin önemli oranda azalmış olması, seçmenlerin bakışını da etkiliyor.
Son anketlerde iktisattan dolayı telaşlı olanların oranı yüzde 6, işsizlik konusunu en büyük sorun olarak gorenlerin oranı ise yüzde 4.
ÇOK SAĞCI PARTİ AFD’NİN YÜKSELİŞİ DURDU
Almanya seçimlerini takip eden siyasi gözlemcilerin yakından izledikleri bir başka kıymetli mevzu ise çok sağcı Almanya için Alternatif (AfD) partisinin alacağı oy oranı.
Euro krizi devrinde kurulan ve popülist telaffuzlarıyla ilgi odağı olan parti, 2015 sığınmacı krizi periyodunda yürüttüğü yabancı düşmanı ve İslamofobik kampanyalarla toplumda tasaları körüklemiş, öbür partiler tarafınca sert bir biçimde eleştirilmişti.
AfD, 2017 seçimlerinde yüzde 12,6 oy alarak Federal Meclis’e girmeyi başarmış, ana muhalefet partisi pozisyonuna yükselmişti.
Son anketler, partinin yeni bir rüzgar yakalayamadığını, oy oranının yüzde 10-11 düzebir daha gerilediğini gösteriyor. Fakat AfD’nin bir daha de önemli bir milletvekili sayısıyla mecliste temsil edilmesi bekleniyor. Bu AfD’nin yalnızca süreksiz, tepkisel bir hareket olmadığını, Alman siyasetinde kalıcı bir aktör haline geldiğini gösteriyor.
Son dört yıl boyunca meclis, AfD ile öteki partiler içinde sert tartışmalara, büyük tansiyonlara sahne oldu.
Bu seçimlerde Federal Meclis’e girmesi beklenen öteki tüm partiler, AfD ile rastgele bir işbirliğine girmeyi reddediyor. Hepsi şimdiden, AfD ile bir koalisyon hükümeti kurulmayacağın deklare etti.
Almanya, Angela Merkel daha sonrası periyotta ülkeye liderlik edecek ismi ve siyasi partileri belirlemek üzere 26 Eylül’de sandık başına gidiyor.
Toplumsal Demokrat Parti’nin başbakan adayı (SPD) Olaf Scholz ile Hristiyan Birlik (CDU/CSU) partilerinin başbakan adayı Armin Laschet içinde başa baş bir gayret yaşanıyor.
Allensbach Enstitüsü tarafınca cuma günü açıklanan anket kararına bakılırsa Toplumsal Demokratlar yüzde 26 ile liderliğini koruyor. Fakat Hristiyan Demokratlar (CDU/CSU) oy oranlarını yüzde 25’e yükseltmeyi başardı. Birkaç hafta evvel yüzde 7’ye kadar çıkan fark, yüzde 1’e inmiş durumda.
Meçhullüğü daha da artıran ve kıran kırana çabanın sandıklar kapanana kadar süreceğine işaret eden en değerli niye, seçmenin neredeyse üçte birinin kararsız olması.
Son anketler, seçmenlerin yüzde 35’inin, oyunu kullanıp kullanmama, ya da hangi partiye oy verme konusunda kararsız olduğunu gösteriyor.
KARARSIZLARI İKNA EDEN KAZANACAK
SPD’li Olaf Scholz, anketlerdeki en tanınan aday bulunmasına karşın çabucak hemen zaferden emin değil. Cuma günü Köln’de düzenlediği seçim kampanyasının kapanış mitinginde Scholz, partililere SPD’ye verilecek her bir oy için son ana kadar uğraş etme daveti yaptı.
Hristiyan Demokratlar (CDU/CSU) da son güne kadar ağır bir kampanya yürüterek, seçimden birinci parti olarak çıkmayı hedefliyor.
Bugüne kadar seçim kampanyasında faal rol almayan Merkel, son anketlerin akabinde, seçimlere iki gün kala alana inerek, Alman seçmenlere davet yaptı ve Laschet’e takviye vermelerini istedi.
CDU/CSU’nun Bavyera’daki etkinliğinde, bugüne kadarki en tesirli konuşmalarından birini yapan Merkel, bu seçimlerin kararınun büyük ehemmiyet taşıdığını söylemiş oldu, muhtemel bir sol koalisyon konusunda ihtarlarda bulundu. Merkel, “Almanya’da istikrarın devam etmesini istiyorsanız, Laschet’e oy vermek zorundasınız” tabirlerini kullandı.
Merkel faal siyaseti bırakma sonucuna karşın, ülkedeki en beğenilen siyasetçi olmayı sürdürüyor. ZDF televizyonun bu ay yaptığı ankete bakılırsa, seçmenlerin yüzde 80’i Merkel’in başbakanlığının başarılı olduğunu düşünüyor. Partisinin başbakan adayı Laschet’i başarılı olarak goren seçmenlerin oranı ise yüzde 20.
EPA
MERKEL’İN PARTİSİNDE BÜYÜK KAYGI
Almanya’nın en esaslı partilerinden olan Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) ile kardeş partisi Hristiyan Toplumsal Birlik’in (CSU) oy oranı, 26 Eylül seçimleri öncesinde, tarihteki en düşük düzeye gerilemiş bulunuyor.
1953-1993 yılları içinde oy oranı hiçbir vakit yüzde 40’in altına düşmeyen, Merkel liderliğinde 2005, 2009, 2013 ve 2017 seçimlerinden üst üste birinci parti çıkan CDU/CSU’nun oy oranı, son haftalardaki anketlerde yüzde 20’ler düzebir daha kadar indi.
Birfazlaca gözlemci, Merkel’in farklı toplumsal bölümleri kucaklayan bir başkan olarak bayanlardan, çevrecilerden, göçmen kökenlilerden de oy alabildiğini hatırlatarak, Merkel’in siyaseti bırakma sonucu daha sonrasında oluşan boşluğu, partinin yeni adayı Armin Laschet’in dolduramadığı değerlendirmesini yapıyor.
Son anketlerde birinci parti olarak çıksa da, Toplumsal Demokratlar açısından da durum hayli parlak gözükmüyor. 1970’li senelerda yüzde 40’ların üzerinde oy alan, 1998 yılında yüzde 40,9’luk oy oranıyla seçimden zaferle çıkan SPD için, bu oranları tekrar yakalamak imkansız görülüyor.
Almanya’nın yakın tarihine damgasını vurmuş olan, merkez sağdaki Hristiyan Demokratlar ile merkez soldaki Toplumsal Demokratlardaki büyük gerileme, ülkenin seçimler daha sonrasında uzun koalisyon görüşmelerine ve belirsizliklere sahne olma ihtimalini arttırıyor. Bu bilhassa Avrupa’nın en büyük iktisadı olan Almanya’daki iktisat etraflarında kaygılı bir bekleyişe yol açıyor.
Getty ImagesSPD adayı Olaf Scholz, Köln’de seçim kampanyasında
UFUKTA ÜÇLÜ KOALİSYON GÖRÜLÜYOR
Seçim sonuçlarının, son anketlerin işaret ettiği biçimde çıkması durumunda, 1950’lerden daha sonra Almanya’da birinci kere seçimden galip çıkacak partinin Federal Meclis’te çoğunluğu sağlayabilmek için üçlü bir koalisyon hükümeti kurması gerekecek.
Bu da Avrupa’nın en büyük iktisadı olan, AB’de istikrarın çıpası olarak görülen Almanya’nın aylarca çetin koalisyon müzakerelerine sahne bulunmasına yol açabilir.
Toplumsal Demokratların adayı Scholz, kampanya periyodundaki açıklamalarda, koalisyon hükümeti konusunda birinci tercihlerinin Yeşiller olduğunu deklare etti. Her iki partinin de oylarını hayli önemli olarak artırmaları durumunda, teorik olarak, iki partili bir koalisyon mümkün olabilecek.
Toplumsal Demokratların ve Yeşillerin üçüncü bir ortağa muhtaçlık duymaları halinde, liberal Hür Demokrat Parti’ye (FDP) teklif götürmeleri bekleniyor. Lakin partiler içinde bilhassa minimum fiyatın belirlenmesi, vergileri artırma önerisi, iklim müdafaa maksatları üzere konularda derin görüş ayrılıkları bulunuyor. Ayrıyeten FPD başkanı Christian Lindner, Hristiyan Demokratlar ve Yeşiller ile bir koalisyonu tercih edeceğini deklare etti.
Siyasalların konuştuğu bir öbür seçenek, Toplumsal Demokratlar, Yeşiller ve daha radikal görüşlere sahip Sol Parti’nin üçlü bir koalisyon kurması. Gerek Scholz, gerekse Yeşiller’in başbakan adayı Annalena Baerbock, bugüne kadar bu biçimde bir seçeneği dışlamadı. Fakat Sol Parti’nin iktisat ve dış siyaset hususlarındaki radikal görüşleri, NATO üyeliğine, silah satışlarına, yurt haricindeki askeri operasyonlara karşı olması, bunun istikrarlı bir hükümet olmayacağı görüşünü güçlendiriyor.
Seçimlerden Hristiyan Demokratlar’ın zaferle çıkması durumunda, CDU/CSU’nun koalisyon hükümeti kurma konusunda birinci tercihi FDP, yani Hür Demokratlar. Lakin anketler partilerin oy oranlarının kâfi olmayacağını, üçüncü bir koalisyon ortağına daha muhtaçlık duyacağını gösteriyor. Tarafların Yeşiller’e teklif götürmesi mümkün, lakin görüş ayrılıkları niçiniyle çetin müzakerelerin yaşanması bekleniyor.
Almanya’da 2013’ten beri iktidarı paylaşan Hristiyan Demokratlar ile Toplumsal Demokratların, kâfi oy almaları durumunda, bir kere daha “Büyük Koalisyon” hükümeti kurmaları da teorik olarak mümkün olabilir. Lakin SPD teşkilatları ve partinin ortasındaki sol kanat, CDU/CSU ile yeni bir koalisyona karşı çıkıyor.
Hristiyan Demokratlar’ın önde gelen isimleri ise, SPD’nin seçimden birinci çıkması durumunda, onların liderliğinde bir koalisyona katılmak istemiyor. bu biçimde bir alternatifin lakin CDU/CSU’nun birinci parti olması ve koalisyona liderlik etmesi durumunda gündeme gelebileceğini lisana getiriyorlar.
Getty Images
ALMANYA’DA SEÇMEN PROFİLİNDE BÜYÜK DEĞİŞİM
Almanya’nın esaslı siyasi partilerinin kan kaybetmesi, yeni partilerin öne çıkmaya başlaması, siyasi yelpazenin çeşitlenmesi, aslında ülkedeki seçmen profilindeki büyük değişimin de bir kararı.
Yaklaşık 60 milyon 400 bin seçmenin bulunduğu Almanya’da, bu seçimlerde 2 milyon 800 bin genç birinci kere oy kullanıyor. Ülkede 30 yaş altında yaklaşık 8 milyon 400 bin seçmen bulunuyor.
Bu seçmenlerin büyük çoğunluğu klasik partileri değil, çevreci siyasetleri savunan, kültürel çeşitliliğe ve göçmenlere olumlu bakışı ile bilinen Yeşiller’i, ya da liberal Hür Demokratları (FDP) tercih ediyor.
Forsa’nın anketine nazaran 30 yaş altı seçmenin yüzde 36’sının tercihi Yeşiller olurken, yüzde 17’lik kesim, FDP’ye oy vermeyi düşündüğünü lisana getiriyor.
Yeşiller, Mayıs ayında yapılan anketlerde, sürpriz bir biçimde yüzde 26 oy oranına kadar çıkmıştı. Hatta Annalena Baerbock’un başbakan adayı olduğu Yeşiller’in yeni koalisyon hükümetine liderlik edebileceği manşetlere taşınmıştı. Lakin parti son anketlerde yüzde 17 oy oranıyla üçüncü parti pozisyonunda bulunuyor.
2017 yılındaki seçimlerde yüzde 8,9 oy alan Yeşiller’in yükselişi, son dört yılda takviyesini yaklaşık iki kat artırması, partinin gelecek devirde Almanya siyasetinin en kıymetli aktörlerden biri olacağını gösteriyor.
Getty ImagesYeşiller Partisi başkanı Annalena Baerbock
GÖÇMEN KÖKENLİLER kararı TESİRLER Mİ?
Almanya’da seçmenler içinde göçmen kökenlilerin oranının artması da, seçmen profilindeki değişimin bir öteki göstergesini oluşturuyor.
Göçmen kökenliler, Almanya’da seçme hakkına sahip olanların yaklaşık yüzde 12’sini oluşturuyor. 2017 seçimlerinde, seçmenlerin 6 milyon 300 binini göçmen kökenliler oluşturuyordu. 2021 seçimlerinde bu sayı 7 milyon 400 bine yükseldi. Türkiye kökenli göçmenlerin sayısının ise 900 bin civarında olduğu belirtiliyor.
Siyasi partiler içinde oy farkının azalması, küçük bir oy farkının bile birinciyi belirleyebilecek olması, 26 Eylül seçimleri öncesinde göçmen kökenlilerin oylarına olan ilgiyi arttırdı.
Getty Images
TÜRKİYE KÖKENLİ SEÇMENLERE ULAŞMAK İÇİN ÖZEL EFOR
Hem toplumsal demokratların adayı Olaf Scholz, tıpkı vakitte Hristiyan Demokratların adayı Armin Laschet, seçim kampanyaları boyunca Türkiye kökenli seçmenlere ulaşmak için özel efor gösterdi, partiler Türkçe reklamlar hazırladı, sıcak bildiriler verdi.
Laschet, seçimlere bir kaç gün kala Türkçe yayın yapan bir radyonun programına katıldı, göçmen kökenlilerin meselelerinin tahlili için kelamlar verdi, ırkçılıkla çabada daha kuvvetli adımlar atacaklarını söylemiş oldu, siyasette ve kamu kurumlarında göçmen kökenlilerin daha kıymetli durumlara gelmesi için efor göstereceğini anlattı.
en çok sevdiği yemekler içinde yoğurtlu iskender olduğunu söyleyen Laschet, istek kesim olarak da Tarkan’dan bir müzik istedi.
Göçmen kökenlilerin oyları seçimlerde giderek daha değerli hale gelse de, göçmen kökenliler içinde seçimlere iştirakin düşük olması değerli bir sorun olmaya devam ediyor.
Ayrıyeten Federal Siyasi Eğitim Merkezi (bab) de hazırladığı “Sen değerlisin. Oyun değerli” başlıklı Türkçe broşürde, 26 Eylül seçimlerinde tek bir oyun bile fark yaratabileceğine dikkat çekildi, demokrasinin işleyebilmesi için yurttaşların kendilerine sunulan iştirak imkanlarından yararlanmasının kıymetli olduğu vurgulandı.
Getty Images
SEÇMENLERİN BEKLENTİLERİ NELER?
Kamuoyu anketleri, Almanya’da seçmenlerin en değerli sorun olarak gördükleri mevzuların vakit ortasında değiştiğini, bunun da oy verme davranışlarını etkilediğini gösteriyor.
2015 yılında mülteci krizinin yaşandığı periyotta, seçmenlerin yüzde 87’si en değerli sorun olarak yasadışı göçü ve sığınmacı sıkıntısını görüyordu. O periyot Merkel’in açık kapı siyasetine tenkitler, partisinin eyalet seçimlerinde büyük hezimet yaşamasını da birlikteinde getirmişti.
Fakat AB-Türkiye mülteci mutabakatı daha sonrasında, sistemsiz göç hareketlerinin büyük ölçüde denetim altına alınmış olması, bu bahiste tasaları dindirmiş gözüküyor. Bu ay yapılan anketlerde yasadışı göç ve sığınmacı sıkıntısını en büyük sorun olarak bakılırsan Alman seçmenlerin oranı yüzde 13’e gerilemiş durumda.
Alman seçmenlerin şu anda en büyük sorun olarak gördüğü başlıklar ise yüzde 47 ile iklim müdafaa ve etraf bahisleri. Temmuz ayında Almanya’da yaşanan sel felaketleri, Avrupa’daki orman yangınları, bu mevzuların en büyük sorun olarak görülmesine niye olmuş durumda.
Seçmenlerin en büyük sorun olarak gördüğü ikinci mevzu ise yüzde 28 ile koronavirüs krizi. Covid-19 hadise sayılarının ve ölümlerin tırmanışa geçtiği Mart ayında seçmenlerin yüzde 85’i koronavirüsü en büyük sorun olarak görüyordu. Lakin hükümetin aşılama kampanyasında ilerleme sağlanması, alınan tedbirlerle hadise sayısı ve ölümlerin önemli oranda azalması, bu bahiste da tasaları gidermiş gözüküyor.
Merkel liderliğindeki mevcut hükümetinin iktisat siyasetlerinin geniş bir kesim tarafınca başarılı görülmesi, bu vakitte işsizliğin önemli oranda azalmış olması, seçmenlerin bakışını da etkiliyor.
Son anketlerde iktisattan dolayı telaşlı olanların oranı yüzde 6, işsizlik konusunu en büyük sorun olarak gorenlerin oranı ise yüzde 4.
ÇOK SAĞCI PARTİ AFD’NİN YÜKSELİŞİ DURDU
Almanya seçimlerini takip eden siyasi gözlemcilerin yakından izledikleri bir başka kıymetli mevzu ise çok sağcı Almanya için Alternatif (AfD) partisinin alacağı oy oranı.
Euro krizi devrinde kurulan ve popülist telaffuzlarıyla ilgi odağı olan parti, 2015 sığınmacı krizi periyodunda yürüttüğü yabancı düşmanı ve İslamofobik kampanyalarla toplumda tasaları körüklemiş, öbür partiler tarafınca sert bir biçimde eleştirilmişti.
AfD, 2017 seçimlerinde yüzde 12,6 oy alarak Federal Meclis’e girmeyi başarmış, ana muhalefet partisi pozisyonuna yükselmişti.
Son anketler, partinin yeni bir rüzgar yakalayamadığını, oy oranının yüzde 10-11 düzebir daha gerilediğini gösteriyor. Fakat AfD’nin bir daha de önemli bir milletvekili sayısıyla mecliste temsil edilmesi bekleniyor. Bu AfD’nin yalnızca süreksiz, tepkisel bir hareket olmadığını, Alman siyasetinde kalıcı bir aktör haline geldiğini gösteriyor.
Son dört yıl boyunca meclis, AfD ile öteki partiler içinde sert tartışmalara, büyük tansiyonlara sahne oldu.
Bu seçimlerde Federal Meclis’e girmesi beklenen öteki tüm partiler, AfD ile rastgele bir işbirliğine girmeyi reddediyor. Hepsi şimdiden, AfD ile bir koalisyon hükümeti kurulmayacağın deklare etti.