Morgoth
New member
Telefonlarını “he” diye açan, duygusallaştığını argüman edenlere “saçma sapan konuşma la” karşılığı veren, neredeyse tek toplumsal aktivitesi pavyona gitmek olan, hayalî tavşanlar besleyen, hödük ve romantik, hassas ve ilgisiz cinayet amirimiz nihayet döndü ve Behzat Ç., Blu Tv’de başladığı çevrimiçi seyahatine birkaç yıl ortanın akabinde devam etme sonucu aldı. Dizinin takımında Harun başkomiseri ve yeni projelere atılmak için “kendini öldürmek” zorunda kalan “bir Türkiye sermaye sınıfı psikopatı” Ercüment Çözer’i saymazsak değerli bir eksik görünmüyor. Hayalet, Akbaba, Memduh Başgan ve Şule bir daha dizideler… Üstelik yeni isimler görmekteyiz. Takımın derinleştiğini söyleyebiliriz.
elbet dizinin ana hikayesi, beslendiği kaynaklar, üslubu pek değişmese de Behzat Ç. bir vakte ayak uydurma gösterisi sunuyor. Yayınlandığı birinci devir (2010-2013, Star TV) dahi televizyon izleyicisine hitap etmediği sık sık vurgulanan, internette küfürlü sahneleri sansürsüz yayınlanan dizinin müddeti platforma geçtiğinde 45 dakikaya kadar kısalmış, bu koştur koştur durum ise hikayeden eski tadı almamızı engellemişti. Behzat’ın ülkü mühletinin kısa değil, tersine uzun daha doğrusu hikayenin muhtaçlığı doğrultusunda olması gerektiğini anlamıştık.
CHEVROLET, SONUNDA T VAR
Diziye geçmeden bu fani (ötürüsıyla “teknik” biçiminde niteleyip hafifçee alabileceğimiz) değişikliklerin ve korunan ögelerin yanı sıra “köprünün altından akan o fazlaca sular”a da değinmeli. Hırçın, oyunu kendi kurallarına bakılırsa oynamayı tercih eden, idealizme ve pozitivizme arasını koruyup vicdanlı, tahminen bu manada “yerli ve millî” bir cinayetçi olmaya çalışan amirimizin ve Ankara polisiyemizin yaratıcısı, bir öteki deyişle yapıtın sahibi Emrah Serbes dizi çevrimiçine geçtiği sıra cezaevinde yatıyordu, biliyorsunuzdur. Muharrir geçtiğimiz yaz özgür kaldı ve t’ye kavuştu.
Serbes, alkollü araç kullanırken bir kazaya karışmış, çarpıştığı araçta Özçelik ailesinin üç ferdi (anne baba ve kız çocukları) hayatını yitirmişti. Bu kazada iki şeyin etrafa saçıldığını söyleyebiliriz: Serbes’in pek hasar almayan son model Camaro’su ve gözaltına alındığı sıra uzatılan mikrofonlara “benim adım Emrah Serbes, sonunda T yok,” deyişi. Kazadan daha sonra “acaba Behzat komiser bu cinayeti nasıl yorumlardı” diye düşünmüştüm; zira kaza acı yüklü olmasının yanı sıra ironikti de… Emrah Serbes, kurguladığı karakterin tanınan olmasıyla altına Chevrole(t) Camaro çekebilmişti. Bu kaza sonunda “T” olan kuvvetli Camaro ve olağan olarak alınan yüksek ölçü alkolün de tesiriyle Clio’sunda kendi hâlinde seyretmekte olan bir aileyi yok etmişti. Yani kurgu dünyasının cinayet amiri Behzat (dilin kemiği, teşbihin zevali yok) faniler dünyasında “cinayete” azmettirmişti. Behzat lisana gelse, storyboardlardan fırlayıp konuşsa ne sıkıntısı? Yaratıcısının tabirini alsa o meşhur odada, şu biçimde başını hafifçeçe çevirip on beş derece eğerek “La olm bi s.iktir git” der miydi örneğin? Devirir miydi gözlerini? Behzat amirin yaratıcısına ne diyeceğini, nasıl hesaplaşacağını/hesaplaştığını muhtemelen hiç öğrenemeyeceğiz. Biz uygunu mi uzunluğumuzu aşan yerden dönüp ömrün acımasızlığı karşısında boynumuzu eğe eğe diziyi değerlendirelim.
KURUMUŞ KANLARDAN, TOZ KALDIRAN FIRTINALARDAN BİR SEZON
Behzat 2019’da platforma geçtiğinde ‘içeri’den bir meseleyle başlamıştı. Tahsin müdür vurulmuş, Behzat da vakit yitirmeksizin kolları sıvayıp hatalıların peşine düşmüştü. Ne var ki bu dönemde hatalılar namına Ercüment Çözer ile Memduh Başgan öne çıkıyor, Behzat’a pek bir söz alanı kalmıyordu.
yıllar daha sonra yeni bir kıssa, Çekiç ve Gül ile döndü polisiye dizi. Üstelik bir sefer daha içeriden bir problemle başlıyor. Cinayet’in kedisi Gaspi zehirleniyor. Amir bir kere daha işe koyuluyor. Kuşkulu aşikâr ancak bu sefer işler biraz karışık.
Bize Çekiç ve Gül’ü Akbaba özetliyor aslında. “Kıyamet koptu da biz hâlâ buralardayız” hissini paylaşarak. Ankara yeni bir savaşa hazırlanıyor. Bir yanda gözü ve kalbi kara kötüler… Demirdelen Holding’in cani oğlu Yücel ve işleri problemsiz, kansız halletmeye çalışan kızı Engin… olağan olarak bilinmeyen ortakları; dağlarda yılan, kentlerde rüşvet yiye yiye şişmiş eski komando Memduh Başgan. Başgan Ankara’da hangi taşı kaldırsan ce diyen; devlete sızmayıp da devleti âdeta kendine sızdırmış, bildiği iş olan silah kaçakçılığından ise hiç şaşmamış bir kontr-siyasetçi. Bir yanda Ankara cinayet ve organize… Behzat’ın eski arkadaşı Bekir müdür işte bu aileyi soruşturmak için Ankara’ya geliyor. Tek gelen o değil alışılmış. Cinayetin yeni bir Harun’u var: Osman Harun (Evliya Aykan). bir daha ofiste Melike komiseri (Derin Beşikçioğlu) görüyoruz. Atarlı sarfiyatlı yeni bir savcı ile tanışıyoruz. Şule bir gence gönlünü kaptırmış, Behzat’ın ağabeyi Şevket, Demirdelen Holding’e ortak olmuş. Değişim rüzgârı Ankara bozkırında eserken kurumuş bir gölden kaldırılan cesetler yeni dönemin da nasıl kanlı ve kumlu geçeceğini gözler önüne sermekte…
BİR ANGARA FANTEZİSİ
Behzat Ç. Çekiç ve Gül müstakil bir hikaye, konusuna dair yorum yapmak lazım lakin evvela Ankara sıkıntısına özetlemek gerekirse değinmek istiyorum. Behzat Ç. bir Ankara polisiyesi. Bu vurgu dahi başlı başına isyan taşıyor aslında: İstanbul’a isyan. Zannediyorum hiç bir polisiyemiz geçtiği kentle isimlendirilmemiş, bu biçimdesine özdeşleştirilmemişti. İstanbul’da geçen birfazlaca başarılı polisiyemiz var, özellikle Ahmet Ümit’ten uyarlanan Karanlıkta Koşanlar (2001) ve Şeytan Detayda Zımnidir (2004) başkomiser Nevzat’ın hikayelerini anlatırken kentle de bağ kuruyor orta sokaklarında geziniyor. esasen başkomiser Nevzat da bir bağlamda çöp tenekeleri üzerine tünemiş kedilerle, sokak köpekleriyle, her meslekten uğurlu ve uğursuzlarla içli dışlı bir karakter. İstanbul’da durum özetlemek gerekirse bu. Her açıdan güçlü ve kalabalık, cümbüş dünyası bir ucundan başkasına bir gecede gezilmeyecek kentin polisiyeleri de biraz kendine benziyor: ağdalı, sürprizli, kentine (kendine) âşık.
Behzat Ç. ise Ankara polisiyesinde Ankara’ya bu biçimde bir mana yüklememişti… Kent öne çıkıyordu lakin metin daha mesafeliydi, orta sokaklarından belayı ve hoşluğu birebir anda keşfetmiyordu. vakit içinde kent o kadar tanıtıldı ki ister istemez bir güzellemenin de adresi hâline geldi ve ayazına katlanmak kaidesiyle yaşanacak bir yer oldu.
İlk kısımları 2010’da yayınlanan dizinin öne çıkmasında şu iki ögenin rol oynadığını söyleyebiliriz. birinci vakit içinderda Behzat Ç. izleyiciye “yurdum insanı” diye aktarıldı ki tam manasıyla değildi, daha sonraki dönemlerde gördük. Babadan asker, anadan gizemli ve nüfuzlu burjuvaya bağlandı lakin bunların ötesinde düz adamlığı aşan bir hassasiyeti de vardı. Bu hassasiyeti, düzlüğe kaçarak dengeliyordu güya. Behzat burada farklı bir tartışma açarak “bir komiser Nevzat mı olmalı, Behzat mı” sorusunu da gündeme getirdi ve karşılığını diyaloga açık halk adamından yana verdi. Seyirci bu polisi fazlaca sevdi. Reaksiyonlarını kendinden buldu. Vicdanını benimsedi, sorgu odasındaki astığım astık kestiğim kestik tutumuna hayran kaldı. Behzat, zorbalığını sokakta değil kendine ayrılan alanda yapıyor ve bir bakıma sokağa taşmış derin anlayışın da dışına çıkıyordu. Yüreklere kaygı salmayan zira yalnızca “işini yapan” bir polisti Behzat.
Diziyi öne çıkaran başka öge ise elbet Ankara’da geçiyor olmasıydı. İstanbul’dan sıkılan seyirci için ilaç olmuştu dizi. Görülmedik yerler, kuşbakışı seyirler (Atakule, Botanik park vb.), farklı gettolar (Kale) ile Behzat Ç. görsel bir zenginlik de sunuyordu. Tüm bunlarla birlikte Ankara’nın özgün yapısına eğilmek gerekiyor. Dışarıdan bakanlar için hayli özgün hani biraz da üzgün bir kent Ankara. Sevgili Çiğdem’in (Sanlav) deyişiyle “devlet-şehvet düzleminde bayındırlaşmış”; bir devlet kurumunu, bir pavyonun, onu bir sendika yahut bir dernek genel başkanlığının, onu diğer bir gece kulübünün izlediği, çatışık yerlerin yan yana dizildiği bir kent Ankara. tıpkı zamandavlet olmuş hem cümbüşe vakit kalmamış üzere ya da toplumsal hayatı mesai ile tam olarak ayırmış; çalışma saatleri haricinde bu cümbüş yerlerine kaçılan, kimi vakit utangaçça sığınılıp kimi vakit göğüsler kabara kabara ön masaları rezerve edilen bir kent.
Behzat komiserin her akşam pavyona gitmesi biroldukca izleyiciye tahminen abartı gelmiş olabilir ancak bu durumun abartı yahut karaktere dönük bir tesadüf olmadığını maalesef acı bir olayla deneyim ettik. Kısa bir süre evvel Ankara’da bir cümbüş yerinde, çeşitli devlet kurumlarında çalıştıkları öğrenilen birkaç kişi olay çıkarmış ve istek parçayı çalmadığı nedeni öne sürülerek müzisyen Onur Şen’i katletmişti.
Ankara bu tuhaf ikilemin ortasında, bir de denizsizlikle baş etmek zorunda. Bir göl kâfi mi koca şehire? Bu denizsizlik hâli, bu göle talim, “coğrafya kaderdir” genellemesine bağlanıyor ve Ankara her ne kadar büyük kent olsa da devlet ile şehvetin kesişim kümesinde kültürel bir İç Anadoluluk, yavaşça bir bozkır ruhu hissediliyor. Kara toprağı, gri betonu ve tutku sarısını buluşturan bu şehirde…
KÖTÜLERLE GAYRETTE YENİ FASIL: ÇEKİÇ VE GÜL
Behzat amir yeni dönemde yeni bir fasıl açarken değişen kesimler ve natıra üzere “değişmeyenler”le birlikte yeni bir toplu mezar olayını eşeliyor. Bir polisiye için olmasa olmazların başında seri cinayetler ya da yıllar evvel işlenmiş cinayetlerin bulunan cesetler vasıtasıyla gündeme taşınması gelir. Çekiç ve Gül siyasi bir belgeyi “devlet-beton-Memduh Başgan” evrakını açmak için toplu mezar bulduruyor Akbaba’ya. Kedileri Gaspi’yi göl sandıkları bir yere gömüp sızan takım kurumuş bir göl görünümüne uyanıyorlar. Akbaba bu, cesetlerin kokusunu alıyor!
Behzat Ç.’nin yeni döneminde daha dingin bir tempoda ilerleyip dönemi Demirdelen ailesiyle uğraşa ayıracağını öne sürebiliriz. Demirdelen ailesi ise sembolik bir rol oynarken hem de siyasi bir portre sunmakta… Yeni Türkiye’den bir aile Demirdelenler; hatasız servet biriktirmemiş, binalar dikerek yükselmiş, zenginledikçe zenginlemiş, “Karanlık büyüyor” sloganını tamamlayan, ülkenin imanına çökmüş bir aile… Bugüne dek kurutulan göllere hatıra ormanları dikmeye çabalıyor, bağlanan taşların yanından gerinerek geçiyorlar.
Bu ailenin üyeleri içinde psikopat hatalılar da var. Mehmet Ali Nuroğlu’nun canlandırdığı Yücel, inşaatın yanına karanlık işler de ekleyip şirketin portföyünü genişletmiş muhakkak ki. Burada bir noktaya dikkat çekmek istiyorum. Yücel’in diziye girişi, 2019 imali Behzat Ç’nin açılışını andırıyor. Bir azap seansına katılan Yücel sorgulanan şahıstan istediğini alamayınca gırtlağını kesiyor. Çok sıradan bir denklem kelam konusu. Dizilerde berbatlığın alameti boğaz kesmek oldu! Makûs ve psikopatı diziye sokan senaristler ona birinci iş boğaz kestiriyorlar. Yüzeysel ve karakterin gelişmenini baltalayan bir yaklaşım bu… Üstelik Behzat Ç., Ercüment Çözer karakteri diziye dâhil olana kadar başkomiserin melankolisini tavaf eden, çok şiddet sahnelerine yer vermeyen bir diziydi. Ercüment ayarları bozdu ve diziye bir manada sadizm kattı. Behzat Ç.’nin stilize şiddet şovlarına tenezzül edip bu yoldan yürümesi pek akıl kârı olmaz. Taş yerinde ağırdır misali dizinin politik göndermeleri ve duygusal açılımlarıyla ilgi topladığını unutmamalıyız. Bu yeni fasılın gidişatını biraz da senaristlerin tercihi belirleyecek.
Senaristlerin tercihine/insafına kalmış bir öbür husus ise her karakterin küfür etmesi ve birbirine daima çıkışması… Behzat komiseri ve grubunu bu biçimde tanıdık, amenna ancak bir mühlet daha sonra bıktırıyor. Diziye yeni katılan Osman Harun dahi şikâyet ediyor durumdan, hepinizin ağzı bozuk diyor. Kendi ağzı da bozuk, kendisi de gergin bir memur halbuki… Sorun cinayet ofisle sonlu kalsa uygun, herkes her an küfrediyor. Savcısı sonlu, mafyası sonlu, psikopatı sinirli… Hâliyle diyaloglar izleyiciye sağlıklı iletilmiyor. Bir karakter ağzını açtığında başkası küfür ederek ya da sertçe çıkışarak lafı ağzına tıkıyor. Bu üslup seyirciyi yoruyor, ilerleyen kısımlarda daha da yoracaktır.
* *
Behzat Ç. hakkında birçok kelam söylenebilir. Ankara-İstanbul ikiliği üzerine gidilebilir, başşehrin kendine has atmosferi derinleştirilebilir. Çekiç ve Gül de tahminen detaylarıyla yorumlanabilir, siyasi sınırın nerelere varıp nerelerde durulacağı irdelenebilir. Lakin yazıyı burada, -Behzat Ç.’nin bir dizi olduğunu akılda tutmak kaydıyla- unutulma ihtimallerine karşı artık ortamızda olmayan bir ailenin üyelerini anarak bitirmek istiyorum. Yattıkları yer incitmesin onları: Zeynep Özçelik, Ayhan Özçelik ve Nilgün Özçelik.
elbet dizinin ana hikayesi, beslendiği kaynaklar, üslubu pek değişmese de Behzat Ç. bir vakte ayak uydurma gösterisi sunuyor. Yayınlandığı birinci devir (2010-2013, Star TV) dahi televizyon izleyicisine hitap etmediği sık sık vurgulanan, internette küfürlü sahneleri sansürsüz yayınlanan dizinin müddeti platforma geçtiğinde 45 dakikaya kadar kısalmış, bu koştur koştur durum ise hikayeden eski tadı almamızı engellemişti. Behzat’ın ülkü mühletinin kısa değil, tersine uzun daha doğrusu hikayenin muhtaçlığı doğrultusunda olması gerektiğini anlamıştık.
CHEVROLET, SONUNDA T VAR
Diziye geçmeden bu fani (ötürüsıyla “teknik” biçiminde niteleyip hafifçee alabileceğimiz) değişikliklerin ve korunan ögelerin yanı sıra “köprünün altından akan o fazlaca sular”a da değinmeli. Hırçın, oyunu kendi kurallarına bakılırsa oynamayı tercih eden, idealizme ve pozitivizme arasını koruyup vicdanlı, tahminen bu manada “yerli ve millî” bir cinayetçi olmaya çalışan amirimizin ve Ankara polisiyemizin yaratıcısı, bir öteki deyişle yapıtın sahibi Emrah Serbes dizi çevrimiçine geçtiği sıra cezaevinde yatıyordu, biliyorsunuzdur. Muharrir geçtiğimiz yaz özgür kaldı ve t’ye kavuştu.
Serbes, alkollü araç kullanırken bir kazaya karışmış, çarpıştığı araçta Özçelik ailesinin üç ferdi (anne baba ve kız çocukları) hayatını yitirmişti. Bu kazada iki şeyin etrafa saçıldığını söyleyebiliriz: Serbes’in pek hasar almayan son model Camaro’su ve gözaltına alındığı sıra uzatılan mikrofonlara “benim adım Emrah Serbes, sonunda T yok,” deyişi. Kazadan daha sonra “acaba Behzat komiser bu cinayeti nasıl yorumlardı” diye düşünmüştüm; zira kaza acı yüklü olmasının yanı sıra ironikti de… Emrah Serbes, kurguladığı karakterin tanınan olmasıyla altına Chevrole(t) Camaro çekebilmişti. Bu kaza sonunda “T” olan kuvvetli Camaro ve olağan olarak alınan yüksek ölçü alkolün de tesiriyle Clio’sunda kendi hâlinde seyretmekte olan bir aileyi yok etmişti. Yani kurgu dünyasının cinayet amiri Behzat (dilin kemiği, teşbihin zevali yok) faniler dünyasında “cinayete” azmettirmişti. Behzat lisana gelse, storyboardlardan fırlayıp konuşsa ne sıkıntısı? Yaratıcısının tabirini alsa o meşhur odada, şu biçimde başını hafifçeçe çevirip on beş derece eğerek “La olm bi s.iktir git” der miydi örneğin? Devirir miydi gözlerini? Behzat amirin yaratıcısına ne diyeceğini, nasıl hesaplaşacağını/hesaplaştığını muhtemelen hiç öğrenemeyeceğiz. Biz uygunu mi uzunluğumuzu aşan yerden dönüp ömrün acımasızlığı karşısında boynumuzu eğe eğe diziyi değerlendirelim.
KURUMUŞ KANLARDAN, TOZ KALDIRAN FIRTINALARDAN BİR SEZON
Behzat 2019’da platforma geçtiğinde ‘içeri’den bir meseleyle başlamıştı. Tahsin müdür vurulmuş, Behzat da vakit yitirmeksizin kolları sıvayıp hatalıların peşine düşmüştü. Ne var ki bu dönemde hatalılar namına Ercüment Çözer ile Memduh Başgan öne çıkıyor, Behzat’a pek bir söz alanı kalmıyordu.
yıllar daha sonra yeni bir kıssa, Çekiç ve Gül ile döndü polisiye dizi. Üstelik bir sefer daha içeriden bir problemle başlıyor. Cinayet’in kedisi Gaspi zehirleniyor. Amir bir kere daha işe koyuluyor. Kuşkulu aşikâr ancak bu sefer işler biraz karışık.
Bize Çekiç ve Gül’ü Akbaba özetliyor aslında. “Kıyamet koptu da biz hâlâ buralardayız” hissini paylaşarak. Ankara yeni bir savaşa hazırlanıyor. Bir yanda gözü ve kalbi kara kötüler… Demirdelen Holding’in cani oğlu Yücel ve işleri problemsiz, kansız halletmeye çalışan kızı Engin… olağan olarak bilinmeyen ortakları; dağlarda yılan, kentlerde rüşvet yiye yiye şişmiş eski komando Memduh Başgan. Başgan Ankara’da hangi taşı kaldırsan ce diyen; devlete sızmayıp da devleti âdeta kendine sızdırmış, bildiği iş olan silah kaçakçılığından ise hiç şaşmamış bir kontr-siyasetçi. Bir yanda Ankara cinayet ve organize… Behzat’ın eski arkadaşı Bekir müdür işte bu aileyi soruşturmak için Ankara’ya geliyor. Tek gelen o değil alışılmış. Cinayetin yeni bir Harun’u var: Osman Harun (Evliya Aykan). bir daha ofiste Melike komiseri (Derin Beşikçioğlu) görüyoruz. Atarlı sarfiyatlı yeni bir savcı ile tanışıyoruz. Şule bir gence gönlünü kaptırmış, Behzat’ın ağabeyi Şevket, Demirdelen Holding’e ortak olmuş. Değişim rüzgârı Ankara bozkırında eserken kurumuş bir gölden kaldırılan cesetler yeni dönemin da nasıl kanlı ve kumlu geçeceğini gözler önüne sermekte…
BİR ANGARA FANTEZİSİ
Behzat Ç. Çekiç ve Gül müstakil bir hikaye, konusuna dair yorum yapmak lazım lakin evvela Ankara sıkıntısına özetlemek gerekirse değinmek istiyorum. Behzat Ç. bir Ankara polisiyesi. Bu vurgu dahi başlı başına isyan taşıyor aslında: İstanbul’a isyan. Zannediyorum hiç bir polisiyemiz geçtiği kentle isimlendirilmemiş, bu biçimdesine özdeşleştirilmemişti. İstanbul’da geçen birfazlaca başarılı polisiyemiz var, özellikle Ahmet Ümit’ten uyarlanan Karanlıkta Koşanlar (2001) ve Şeytan Detayda Zımnidir (2004) başkomiser Nevzat’ın hikayelerini anlatırken kentle de bağ kuruyor orta sokaklarında geziniyor. esasen başkomiser Nevzat da bir bağlamda çöp tenekeleri üzerine tünemiş kedilerle, sokak köpekleriyle, her meslekten uğurlu ve uğursuzlarla içli dışlı bir karakter. İstanbul’da durum özetlemek gerekirse bu. Her açıdan güçlü ve kalabalık, cümbüş dünyası bir ucundan başkasına bir gecede gezilmeyecek kentin polisiyeleri de biraz kendine benziyor: ağdalı, sürprizli, kentine (kendine) âşık.
Behzat Ç. ise Ankara polisiyesinde Ankara’ya bu biçimde bir mana yüklememişti… Kent öne çıkıyordu lakin metin daha mesafeliydi, orta sokaklarından belayı ve hoşluğu birebir anda keşfetmiyordu. vakit içinde kent o kadar tanıtıldı ki ister istemez bir güzellemenin de adresi hâline geldi ve ayazına katlanmak kaidesiyle yaşanacak bir yer oldu.
İlk kısımları 2010’da yayınlanan dizinin öne çıkmasında şu iki ögenin rol oynadığını söyleyebiliriz. birinci vakit içinderda Behzat Ç. izleyiciye “yurdum insanı” diye aktarıldı ki tam manasıyla değildi, daha sonraki dönemlerde gördük. Babadan asker, anadan gizemli ve nüfuzlu burjuvaya bağlandı lakin bunların ötesinde düz adamlığı aşan bir hassasiyeti de vardı. Bu hassasiyeti, düzlüğe kaçarak dengeliyordu güya. Behzat burada farklı bir tartışma açarak “bir komiser Nevzat mı olmalı, Behzat mı” sorusunu da gündeme getirdi ve karşılığını diyaloga açık halk adamından yana verdi. Seyirci bu polisi fazlaca sevdi. Reaksiyonlarını kendinden buldu. Vicdanını benimsedi, sorgu odasındaki astığım astık kestiğim kestik tutumuna hayran kaldı. Behzat, zorbalığını sokakta değil kendine ayrılan alanda yapıyor ve bir bakıma sokağa taşmış derin anlayışın da dışına çıkıyordu. Yüreklere kaygı salmayan zira yalnızca “işini yapan” bir polisti Behzat.
Diziyi öne çıkaran başka öge ise elbet Ankara’da geçiyor olmasıydı. İstanbul’dan sıkılan seyirci için ilaç olmuştu dizi. Görülmedik yerler, kuşbakışı seyirler (Atakule, Botanik park vb.), farklı gettolar (Kale) ile Behzat Ç. görsel bir zenginlik de sunuyordu. Tüm bunlarla birlikte Ankara’nın özgün yapısına eğilmek gerekiyor. Dışarıdan bakanlar için hayli özgün hani biraz da üzgün bir kent Ankara. Sevgili Çiğdem’in (Sanlav) deyişiyle “devlet-şehvet düzleminde bayındırlaşmış”; bir devlet kurumunu, bir pavyonun, onu bir sendika yahut bir dernek genel başkanlığının, onu diğer bir gece kulübünün izlediği, çatışık yerlerin yan yana dizildiği bir kent Ankara. tıpkı zamandavlet olmuş hem cümbüşe vakit kalmamış üzere ya da toplumsal hayatı mesai ile tam olarak ayırmış; çalışma saatleri haricinde bu cümbüş yerlerine kaçılan, kimi vakit utangaçça sığınılıp kimi vakit göğüsler kabara kabara ön masaları rezerve edilen bir kent.
Behzat komiserin her akşam pavyona gitmesi biroldukca izleyiciye tahminen abartı gelmiş olabilir ancak bu durumun abartı yahut karaktere dönük bir tesadüf olmadığını maalesef acı bir olayla deneyim ettik. Kısa bir süre evvel Ankara’da bir cümbüş yerinde, çeşitli devlet kurumlarında çalıştıkları öğrenilen birkaç kişi olay çıkarmış ve istek parçayı çalmadığı nedeni öne sürülerek müzisyen Onur Şen’i katletmişti.
Ankara bu tuhaf ikilemin ortasında, bir de denizsizlikle baş etmek zorunda. Bir göl kâfi mi koca şehire? Bu denizsizlik hâli, bu göle talim, “coğrafya kaderdir” genellemesine bağlanıyor ve Ankara her ne kadar büyük kent olsa da devlet ile şehvetin kesişim kümesinde kültürel bir İç Anadoluluk, yavaşça bir bozkır ruhu hissediliyor. Kara toprağı, gri betonu ve tutku sarısını buluşturan bu şehirde…
KÖTÜLERLE GAYRETTE YENİ FASIL: ÇEKİÇ VE GÜL
Behzat amir yeni dönemde yeni bir fasıl açarken değişen kesimler ve natıra üzere “değişmeyenler”le birlikte yeni bir toplu mezar olayını eşeliyor. Bir polisiye için olmasa olmazların başında seri cinayetler ya da yıllar evvel işlenmiş cinayetlerin bulunan cesetler vasıtasıyla gündeme taşınması gelir. Çekiç ve Gül siyasi bir belgeyi “devlet-beton-Memduh Başgan” evrakını açmak için toplu mezar bulduruyor Akbaba’ya. Kedileri Gaspi’yi göl sandıkları bir yere gömüp sızan takım kurumuş bir göl görünümüne uyanıyorlar. Akbaba bu, cesetlerin kokusunu alıyor!
Behzat Ç.’nin yeni döneminde daha dingin bir tempoda ilerleyip dönemi Demirdelen ailesiyle uğraşa ayıracağını öne sürebiliriz. Demirdelen ailesi ise sembolik bir rol oynarken hem de siyasi bir portre sunmakta… Yeni Türkiye’den bir aile Demirdelenler; hatasız servet biriktirmemiş, binalar dikerek yükselmiş, zenginledikçe zenginlemiş, “Karanlık büyüyor” sloganını tamamlayan, ülkenin imanına çökmüş bir aile… Bugüne dek kurutulan göllere hatıra ormanları dikmeye çabalıyor, bağlanan taşların yanından gerinerek geçiyorlar.
Bu ailenin üyeleri içinde psikopat hatalılar da var. Mehmet Ali Nuroğlu’nun canlandırdığı Yücel, inşaatın yanına karanlık işler de ekleyip şirketin portföyünü genişletmiş muhakkak ki. Burada bir noktaya dikkat çekmek istiyorum. Yücel’in diziye girişi, 2019 imali Behzat Ç’nin açılışını andırıyor. Bir azap seansına katılan Yücel sorgulanan şahıstan istediğini alamayınca gırtlağını kesiyor. Çok sıradan bir denklem kelam konusu. Dizilerde berbatlığın alameti boğaz kesmek oldu! Makûs ve psikopatı diziye sokan senaristler ona birinci iş boğaz kestiriyorlar. Yüzeysel ve karakterin gelişmenini baltalayan bir yaklaşım bu… Üstelik Behzat Ç., Ercüment Çözer karakteri diziye dâhil olana kadar başkomiserin melankolisini tavaf eden, çok şiddet sahnelerine yer vermeyen bir diziydi. Ercüment ayarları bozdu ve diziye bir manada sadizm kattı. Behzat Ç.’nin stilize şiddet şovlarına tenezzül edip bu yoldan yürümesi pek akıl kârı olmaz. Taş yerinde ağırdır misali dizinin politik göndermeleri ve duygusal açılımlarıyla ilgi topladığını unutmamalıyız. Bu yeni fasılın gidişatını biraz da senaristlerin tercihi belirleyecek.
Senaristlerin tercihine/insafına kalmış bir öbür husus ise her karakterin küfür etmesi ve birbirine daima çıkışması… Behzat komiseri ve grubunu bu biçimde tanıdık, amenna ancak bir mühlet daha sonra bıktırıyor. Diziye yeni katılan Osman Harun dahi şikâyet ediyor durumdan, hepinizin ağzı bozuk diyor. Kendi ağzı da bozuk, kendisi de gergin bir memur halbuki… Sorun cinayet ofisle sonlu kalsa uygun, herkes her an küfrediyor. Savcısı sonlu, mafyası sonlu, psikopatı sinirli… Hâliyle diyaloglar izleyiciye sağlıklı iletilmiyor. Bir karakter ağzını açtığında başkası küfür ederek ya da sertçe çıkışarak lafı ağzına tıkıyor. Bu üslup seyirciyi yoruyor, ilerleyen kısımlarda daha da yoracaktır.
* *
Behzat Ç. hakkında birçok kelam söylenebilir. Ankara-İstanbul ikiliği üzerine gidilebilir, başşehrin kendine has atmosferi derinleştirilebilir. Çekiç ve Gül de tahminen detaylarıyla yorumlanabilir, siyasi sınırın nerelere varıp nerelerde durulacağı irdelenebilir. Lakin yazıyı burada, -Behzat Ç.’nin bir dizi olduğunu akılda tutmak kaydıyla- unutulma ihtimallerine karşı artık ortamızda olmayan bir ailenin üyelerini anarak bitirmek istiyorum. Yattıkları yer incitmesin onları: Zeynep Özçelik, Ayhan Özçelik ve Nilgün Özçelik.