Muhabir
New member
Getty Images23 Haziran 2016’da yapılan referandumda yaklaşık yüzde 51,9 oyla Brexit sonucu çıkmıştı
24 Haziran 2016’ın birinci saatlerinde Muhafazakar Parti’nin önde gelen siyasetçilerinden biri, Brexit referandumunun kararınu “Birleşik Krallık siyasetinde bir ihtilal anı” olarak nitelendirdi.
Bunun sebebini anlamak kolay. Referandum öncesi İngiltere, İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda’dan oluşan Birleşik Krallık’ın Avrupa Birliği (AB) üyeliği siyasette 40 yıldan uzun müddettir tartışılıyordu. Lakin AB üyeliği, ülkenin en büyük siyasi hareketleri olan Muhafazakar Parti ve Emekçi Partisi tarafınca kabul edilmişti, tartışma konusu değildi. AB üyeliği ülkenin gerek iç gerekse de dış siyasetinin köşe taşıydı.
Bugünlerde ülkede iktidardaki Muhafazakar Parti adeta büsbütün bir Brexit Partisi’ne dönüşmüş durumda. Ana muhalefetteki Emekçi Partisi ise AB üyeliği konusunda daha az istekli, mutlaka AB’ye bir daha katılmaktan yana ise değil.
şüphesiz tüm ihtilaller üzere, muvaffakiyet ya da başarısızlık için karar vermek, tarihçilerin ve ihtilale karar veren kolay insanların bakılırsavi.
Pekala Brexit referandumunun üzerinden 5 yıl geçtikten daha sonra bu hususta neler söyleyebiliriz?
Kamuoyu
Getty ImagesYapılan kamuoyu araştırmaları, İngiltere’de kamuoyunun Brexit konusunda her zamankinden çok bölündüğünü gösteriyor
Brexit, İngiltere’de halkı, 17. yüzyıldaki iç savaştan bu yana görülmedik biçimde böldü. Temelinde buna pek şaşırmamak gerek. Çünkü referandum ve daha sonrasındaki tartışma, insanların kimlikleri, ülkelerinin dünyadaki rolü, daha globalleşmiş bir dünyada daha büyük problemler çekip çekmedikleri, epey fazla etnik yapıdan ve ırktan insanların yaşadığı bir ülkede kendilerini rahat hissedip hissetmediklerine yönelik hayli temel soruları da birlikteinde getirdi.
Brexit referandumunun üzerinden tam 5 yıl geçti ve yapılan kamuoyu araştırmaları ülkede kamuoyunun Brexit konusunda her zamankinden çok bölündüğünü gösteriyor. Yapılan tartışmalarda sesler eskisi kadar yüksek çıkmasa da, ülkenin ticaret muahedesiyle 2020’de nihayet AB’den ayrılmasının akabinde durum bu.
Saygın kamuoyu araştırma şirketi National Centre for Public Research (Ulusal Kamuoyu Araştırma Merkezi) tarafınca yapılan bir araştırma, halkın yüzde 82’sinin, bugün Brexit referandumu yapılsa tıpkı biçimde oy vereceklerini gösteriyor. Araştırmaya bakılırsa ülkede halk Brexit konusunda bir daha neredeyse ortadan ikiye bölünmüş durumda. AB’ye bir daha katılma konusunda bir referandum yapılsa, sonuç bir daha 2016’daki kadar yakın olacak.
Bundan daha sonra kamuoyunun görüşünün ne olacağı şüphesiz yaşanacaklara ve Personel Partisi’nin kampanyasında Brexit’in yarattığı meselelere mı değineceği, yoksa personel sınıfından seçmenleri partiden uzaklaştırma tasasıyla bu hususta sessiz mi kalacağına bağlı.
Yeni siyasi tercihler
Getty ImagesBrexit, İngiltere’de halkı, 17. yüzyıldaki iç savaştan bu yana görülmedik biçimde böldü
İşte bu tartışma bizi, Brexit’in ülke siyasetinde yol açtığı ihtilale geri gdolayıyor.
Beşerler artık oy kullanırken yalnızca iktisada bakmıyor, kimlik ve kültür sınırları üzerinden tercih yapıyor.
Bu hayli sıradan bir yaklaşım olsa da, bir vakit içinder daha fakir ve daha az eğitimliyseniz, sola ve Emekçi Partisi’ne oy verme olasılığınız yüksekti. Bu artık büyük oranda bilakis döndü.
Seçmenler İngiltere’nin kuzeyinde, endüstrileşmemiş daha fakir bölgelerde on yıllardır birinci defa Muhafazakar Parti’ye oy verdi.
Ülkenin daha güçlü güney kesitinde, büyük oranda Brexit’e karşı çıkan seçmenler ve üniversite mezunları, bu bölgelerde seçilen Muhafazakar Parti milletvekillerini biraz kaygılandırıyor.
Siyasi tercihlerdeki bu değişimin kalıcı olup olmadığı, bundan daha sonra olacaklara bağlı. Bu da beni, yaşananlar hakkında geleceğin tarihçilerinin karar vermesi gerektiği konusundaki görüşüme geri getiriyor. Bu gazetecilerin işi değil.
Birleşik Krallık’a ne olacak?
Getty ImagesBrexit, İskoçya’nın bağımsızlığı tartışmasını bir daha gündeme getirdi
Muhtemelen Brexit’in en önemli kararı Birleşik Krallık’ın hayatta kalıp kalmayacağına yönelik potansiyel tesiri.
İskoçya’da Brexit referandumunda seçmenlerin yüzde 62’si, Birleşik Krallık’ın AB’de kalmasından yana oy kullandı.
Bağımsızlık ve AB yanlısı İskoçya Ulusal Partisi (SNP), Brexit’i, İskoçya’nın Birleşik Krallık’tan ayrılarak bağımsızlığını ilan etmesinin oylanacağı yeni bir referandum için münasebet olarak gördü.
İskoçya’da yapılan kamuoyu araştırmaları, yapılması halinde, bu biçimdesi bir referandumun yakın geçeceğini gösterse de, Brexit’in İskoçya’nın bağımsızlığı sıkıntısını bir daha canlandırdığı kesin.
Kuzey İrlanda’da ise Brexit, esasen kırılgan olan siyaseti istikrarsızlaştırdı. Kabaca tabir edersek, Birleşik Krallık’ta, Başbakan Boris Johnson’ın AB’nin tek pazarından ve gümrük birliğinden ayrılma sonucu – ki bu sert Brexit olarak tabir ediliyor- ülkesi ve AB içinde bir yerde düzenleyici bir hudut oluşturulması manasına geliyordu.
Bölgedeki şiddetin tarihine bakıldığında, bu biçimde bir hudut Kuzey İrlanda ile İrlanda Cumhuriyeti içinde olamazdı. Bu niçinle İrlanda Denizi, hudut bölgesi olarak seçildi. Kuzey İrlanda ile Birleşik Krallık’ın geri kalanı içinde ticaret zorlaşmış oldu.
2016’da Katoliklere kıyasla Protestanların Brexit lehine oy kullanımı epey daha yüksek bir ihtimaldi. Artık ise kimilerinin büyük bir ironi olarak nazaranbileceği biçimde, Birleşik Krallık’ın kalanıyla birlik yanlısı Protestanlar öfkeli.
Kimilerinin büyük ironi olarak nazaranbileceği biçimde, Protestanlar, ticaret düzenlemelerinin temelinde kendilerini daha az Britanyalı hissetmelerine yol açtığını düşünüyorlar.
Hala bu düzenlemeler yalnızca Kuzey İrlanda’da değil, Birleşik Krallık ile AB içinde da büyük ve tasa verici bir tansiyon kaynağı. Bu tansiyon, Brexit daha sonrası, Londra-Brüksel ilgilerini daha da kötüleştirebilir.
Brexit’in iktisadı
Getty ImagesAçıklanan resmi datalar, 2021’in birinci üç ayında Birleşik Krallık ile AB içinde ticaretin keskin bir biçimde azaldığını gösteriyor
Referandum kampanyası sırasında ve daha sonrasındaki tartışmaların birçok, doğal olarak AB’den, bilhassa de tek pazar ve gümrük birliğinden ayrılmanın ekonomik açıdan ne kadar akıllı bir karar olduğu üzerindeydi.
Birleşik Krallık, 2020’de AB’den sonlu bir özgür ticaret muahedesiyle ayrıldı. Lakin bu mutabakat yalnızca malları kapsıyor, hizmetleri değil. O niçinle de iktisada tesiri hakkında karar vermek güç.
Ülkede hükümetin deklare ettiğı resmi datalar, 2021’in birinci üç ayında AB ile ticaretin keskin bir biçimde azaldığını gösteriyor. Taraflar içinde 2021’in birinci üç ayındaki ticaret seviyesi, 2018’in tıpkı periyoduna kıyasla yüzde 23,1 azaldı.
olağan olarak bu düşüşün ne kadar kalıcı olacağını ve ne kadar pandemiyle kontaklı olduğunu söylemek güç. Fakat ülkede Ulusal İstatistik Ofisi’nin işletmelerle ilgili son araştırması, Brexit’in Avrupa’yla ticaret yapan şirketler için Covid-19’dan fazla tasa yarattığını gösteriyor.
AB’yle imzalanan ticaret mutabakatı, Birleşik Krallık’ın ünlü finans dalını kapsamıyor. Danışmanlık firması Ernst & Young’ın tahliline göre Birleşik Krallık’ın finans kesimini hala Avrupa’nın en büyüğü. Lakin 2019’da ülkede her dört sterlinin biri global mali hizmetler için harcanmıştı ve bu sayı artık, keskin bir düşüşe işaret eder biçimde beşte teğe indi.
Bundan daha sonra ne olacak?
Getty ImagesTarihçiler gelecekte Brexit için nasıl bir karar verecek?
Artık Brexit’in bir hadiseden fazla bir müddetç olacağı açık. Hem AB’den ayrılmak tıpkı vakitte AB’de kalmak için yürütülen kampanyalarda bu durum gözardı edilmişti.
Sürecin bu noktadan nereye evrileceğine Londra’da ve AB çapında önderlerin karar vermesi gerekiyor.
Son bir niyetimi de aktarayım: Brexit’le ilgili ağır bölünmeler, doğal olarak Birleşik Krallık’ta içe dönük bir yaklaşım sergilememize yol açtı. Brexit yanlıları ve terslerinin, son beş yılda ülkenin dünyadaki pozisyonunun gelişmelerden nasıl etkilendiği konusunda pek bir fikri yok.
Adil bir yorum olsun ya da olmasın, Brexit, Birleşik Krallık’ın dünyadaki müttefikleri ve düşmanları tarafınca stratejik bir yanılgı olarak görülüyor. Bu algının kestirim edilmesi sıkıntı sonuçları olacak.
İster kusur olsun, ister fırsat ya da öbür bir şey…Brexit hakkında bu biçimdesi bir kararı yalnızca tarihçiler verebilecek. Muhtemelen de birebir fikirde olmayacaklar.
24 Haziran 2016’ın birinci saatlerinde Muhafazakar Parti’nin önde gelen siyasetçilerinden biri, Brexit referandumunun kararınu “Birleşik Krallık siyasetinde bir ihtilal anı” olarak nitelendirdi.
Bunun sebebini anlamak kolay. Referandum öncesi İngiltere, İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda’dan oluşan Birleşik Krallık’ın Avrupa Birliği (AB) üyeliği siyasette 40 yıldan uzun müddettir tartışılıyordu. Lakin AB üyeliği, ülkenin en büyük siyasi hareketleri olan Muhafazakar Parti ve Emekçi Partisi tarafınca kabul edilmişti, tartışma konusu değildi. AB üyeliği ülkenin gerek iç gerekse de dış siyasetinin köşe taşıydı.
Bugünlerde ülkede iktidardaki Muhafazakar Parti adeta büsbütün bir Brexit Partisi’ne dönüşmüş durumda. Ana muhalefetteki Emekçi Partisi ise AB üyeliği konusunda daha az istekli, mutlaka AB’ye bir daha katılmaktan yana ise değil.
şüphesiz tüm ihtilaller üzere, muvaffakiyet ya da başarısızlık için karar vermek, tarihçilerin ve ihtilale karar veren kolay insanların bakılırsavi.
Pekala Brexit referandumunun üzerinden 5 yıl geçtikten daha sonra bu hususta neler söyleyebiliriz?
Kamuoyu
Getty ImagesYapılan kamuoyu araştırmaları, İngiltere’de kamuoyunun Brexit konusunda her zamankinden çok bölündüğünü gösteriyor
Brexit, İngiltere’de halkı, 17. yüzyıldaki iç savaştan bu yana görülmedik biçimde böldü. Temelinde buna pek şaşırmamak gerek. Çünkü referandum ve daha sonrasındaki tartışma, insanların kimlikleri, ülkelerinin dünyadaki rolü, daha globalleşmiş bir dünyada daha büyük problemler çekip çekmedikleri, epey fazla etnik yapıdan ve ırktan insanların yaşadığı bir ülkede kendilerini rahat hissedip hissetmediklerine yönelik hayli temel soruları da birlikteinde getirdi.
Brexit referandumunun üzerinden tam 5 yıl geçti ve yapılan kamuoyu araştırmaları ülkede kamuoyunun Brexit konusunda her zamankinden çok bölündüğünü gösteriyor. Yapılan tartışmalarda sesler eskisi kadar yüksek çıkmasa da, ülkenin ticaret muahedesiyle 2020’de nihayet AB’den ayrılmasının akabinde durum bu.
Saygın kamuoyu araştırma şirketi National Centre for Public Research (Ulusal Kamuoyu Araştırma Merkezi) tarafınca yapılan bir araştırma, halkın yüzde 82’sinin, bugün Brexit referandumu yapılsa tıpkı biçimde oy vereceklerini gösteriyor. Araştırmaya bakılırsa ülkede halk Brexit konusunda bir daha neredeyse ortadan ikiye bölünmüş durumda. AB’ye bir daha katılma konusunda bir referandum yapılsa, sonuç bir daha 2016’daki kadar yakın olacak.
Bundan daha sonra kamuoyunun görüşünün ne olacağı şüphesiz yaşanacaklara ve Personel Partisi’nin kampanyasında Brexit’in yarattığı meselelere mı değineceği, yoksa personel sınıfından seçmenleri partiden uzaklaştırma tasasıyla bu hususta sessiz mi kalacağına bağlı.
Yeni siyasi tercihler
Getty ImagesBrexit, İngiltere’de halkı, 17. yüzyıldaki iç savaştan bu yana görülmedik biçimde böldü
İşte bu tartışma bizi, Brexit’in ülke siyasetinde yol açtığı ihtilale geri gdolayıyor.
Beşerler artık oy kullanırken yalnızca iktisada bakmıyor, kimlik ve kültür sınırları üzerinden tercih yapıyor.
Bu hayli sıradan bir yaklaşım olsa da, bir vakit içinder daha fakir ve daha az eğitimliyseniz, sola ve Emekçi Partisi’ne oy verme olasılığınız yüksekti. Bu artık büyük oranda bilakis döndü.
Seçmenler İngiltere’nin kuzeyinde, endüstrileşmemiş daha fakir bölgelerde on yıllardır birinci defa Muhafazakar Parti’ye oy verdi.
Ülkenin daha güçlü güney kesitinde, büyük oranda Brexit’e karşı çıkan seçmenler ve üniversite mezunları, bu bölgelerde seçilen Muhafazakar Parti milletvekillerini biraz kaygılandırıyor.
Siyasi tercihlerdeki bu değişimin kalıcı olup olmadığı, bundan daha sonra olacaklara bağlı. Bu da beni, yaşananlar hakkında geleceğin tarihçilerinin karar vermesi gerektiği konusundaki görüşüme geri getiriyor. Bu gazetecilerin işi değil.
Birleşik Krallık’a ne olacak?
Getty ImagesBrexit, İskoçya’nın bağımsızlığı tartışmasını bir daha gündeme getirdi
Muhtemelen Brexit’in en önemli kararı Birleşik Krallık’ın hayatta kalıp kalmayacağına yönelik potansiyel tesiri.
İskoçya’da Brexit referandumunda seçmenlerin yüzde 62’si, Birleşik Krallık’ın AB’de kalmasından yana oy kullandı.
Bağımsızlık ve AB yanlısı İskoçya Ulusal Partisi (SNP), Brexit’i, İskoçya’nın Birleşik Krallık’tan ayrılarak bağımsızlığını ilan etmesinin oylanacağı yeni bir referandum için münasebet olarak gördü.
İskoçya’da yapılan kamuoyu araştırmaları, yapılması halinde, bu biçimdesi bir referandumun yakın geçeceğini gösterse de, Brexit’in İskoçya’nın bağımsızlığı sıkıntısını bir daha canlandırdığı kesin.
Kuzey İrlanda’da ise Brexit, esasen kırılgan olan siyaseti istikrarsızlaştırdı. Kabaca tabir edersek, Birleşik Krallık’ta, Başbakan Boris Johnson’ın AB’nin tek pazarından ve gümrük birliğinden ayrılma sonucu – ki bu sert Brexit olarak tabir ediliyor- ülkesi ve AB içinde bir yerde düzenleyici bir hudut oluşturulması manasına geliyordu.
Bölgedeki şiddetin tarihine bakıldığında, bu biçimde bir hudut Kuzey İrlanda ile İrlanda Cumhuriyeti içinde olamazdı. Bu niçinle İrlanda Denizi, hudut bölgesi olarak seçildi. Kuzey İrlanda ile Birleşik Krallık’ın geri kalanı içinde ticaret zorlaşmış oldu.
2016’da Katoliklere kıyasla Protestanların Brexit lehine oy kullanımı epey daha yüksek bir ihtimaldi. Artık ise kimilerinin büyük bir ironi olarak nazaranbileceği biçimde, Birleşik Krallık’ın kalanıyla birlik yanlısı Protestanlar öfkeli.
Kimilerinin büyük ironi olarak nazaranbileceği biçimde, Protestanlar, ticaret düzenlemelerinin temelinde kendilerini daha az Britanyalı hissetmelerine yol açtığını düşünüyorlar.
Hala bu düzenlemeler yalnızca Kuzey İrlanda’da değil, Birleşik Krallık ile AB içinde da büyük ve tasa verici bir tansiyon kaynağı. Bu tansiyon, Brexit daha sonrası, Londra-Brüksel ilgilerini daha da kötüleştirebilir.
Brexit’in iktisadı
Getty ImagesAçıklanan resmi datalar, 2021’in birinci üç ayında Birleşik Krallık ile AB içinde ticaretin keskin bir biçimde azaldığını gösteriyor
Referandum kampanyası sırasında ve daha sonrasındaki tartışmaların birçok, doğal olarak AB’den, bilhassa de tek pazar ve gümrük birliğinden ayrılmanın ekonomik açıdan ne kadar akıllı bir karar olduğu üzerindeydi.
Birleşik Krallık, 2020’de AB’den sonlu bir özgür ticaret muahedesiyle ayrıldı. Lakin bu mutabakat yalnızca malları kapsıyor, hizmetleri değil. O niçinle de iktisada tesiri hakkında karar vermek güç.
Ülkede hükümetin deklare ettiğı resmi datalar, 2021’in birinci üç ayında AB ile ticaretin keskin bir biçimde azaldığını gösteriyor. Taraflar içinde 2021’in birinci üç ayındaki ticaret seviyesi, 2018’in tıpkı periyoduna kıyasla yüzde 23,1 azaldı.
olağan olarak bu düşüşün ne kadar kalıcı olacağını ve ne kadar pandemiyle kontaklı olduğunu söylemek güç. Fakat ülkede Ulusal İstatistik Ofisi’nin işletmelerle ilgili son araştırması, Brexit’in Avrupa’yla ticaret yapan şirketler için Covid-19’dan fazla tasa yarattığını gösteriyor.
AB’yle imzalanan ticaret mutabakatı, Birleşik Krallık’ın ünlü finans dalını kapsamıyor. Danışmanlık firması Ernst & Young’ın tahliline göre Birleşik Krallık’ın finans kesimini hala Avrupa’nın en büyüğü. Lakin 2019’da ülkede her dört sterlinin biri global mali hizmetler için harcanmıştı ve bu sayı artık, keskin bir düşüşe işaret eder biçimde beşte teğe indi.
Bundan daha sonra ne olacak?
Getty ImagesTarihçiler gelecekte Brexit için nasıl bir karar verecek?
Artık Brexit’in bir hadiseden fazla bir müddetç olacağı açık. Hem AB’den ayrılmak tıpkı vakitte AB’de kalmak için yürütülen kampanyalarda bu durum gözardı edilmişti.
Sürecin bu noktadan nereye evrileceğine Londra’da ve AB çapında önderlerin karar vermesi gerekiyor.
Son bir niyetimi de aktarayım: Brexit’le ilgili ağır bölünmeler, doğal olarak Birleşik Krallık’ta içe dönük bir yaklaşım sergilememize yol açtı. Brexit yanlıları ve terslerinin, son beş yılda ülkenin dünyadaki pozisyonunun gelişmelerden nasıl etkilendiği konusunda pek bir fikri yok.
Adil bir yorum olsun ya da olmasın, Brexit, Birleşik Krallık’ın dünyadaki müttefikleri ve düşmanları tarafınca stratejik bir yanılgı olarak görülüyor. Bu algının kestirim edilmesi sıkıntı sonuçları olacak.
İster kusur olsun, ister fırsat ya da öbür bir şey…Brexit hakkında bu biçimdesi bir kararı yalnızca tarihçiler verebilecek. Muhtemelen de birebir fikirde olmayacaklar.