Çok sıcaklar uzmanları endişelendiriyor: ‘İklim değişikliği, sıcak hava dalgalarının sıklığını artırdı’

Muhabir

New member
Getty ImagesKanada’nın Vancouver kentinde yüksek sıcaklıklar niçiniyle okullara orta verildi, Covid aşı merkezleri kapatıldı.

Kanada ve ABD’nin batı kısımları başta olmak üzere Kuzey Yarımküre’de hissedilen çok sıcaklar, iklim değişikliğinin sonuçları konusundaki telaşları artırıyor.

Uzmanlar, insan kaynaklı global ısınma ve iklim değişikliğinin, sıcak hava dalgaları ve çok hava olaylarının görülme sıklığını artırdığını belirtiyor.

Dünya Meteoroloji Örgütü’nün (WMO) İklim İzleme ve Siyasetler Departmanı Müdürü Dr. Omar Baddour, “Sera gazı yoğunluğunun global sıcaklıkları artırmasıyla, sıcak hava dalgaları daha sık ve ağır biçimde görülüyor” yorumunu yaptı.

WMO’ya nazaran, sıcak hava dalgaları artık daha erken başlayıp daha geç sona eriyor ve bu durum insan ömrünü tehlikeye sokan ve etraf üzerinde önemli tesirlere yol açan bir kriz halini alıyor.

İngiltere Meteoroloji Dairesi’nden iklim uzmanı Nikos Christidis, “İnsan kaynaklı iklim değişikliği olmasaydı, Haziran’da ABD’nin ve Kanada’nın batısında sıcaklık rekorları kırılması imkansızdı” değerlendirmesini yaptı.

YÜZLERCE KİŞİ ÖMRÜNÜ YİTİRDİ

Kanada’nın British Columbia eyaletinde bu hafta hava sıcaklığı, ülkede dataların tutulduğu devirde daha evvel görülmedik seviyeye yükseldi. Sıcak hava kararı 5 günde 486 kişi hayatını kaybetti.

Olağan kurallarda soğuk iklimiyle bilinen ve yaz aylarını da ılıman geçiren bölgelerde sıcaklığın bu derecelere yükselmesi, canlı hayatı ve etraf üzerinde birfazlaca olumsuz sonuç doğuruyor. Bunlar içinde başı çekenler şu biçimde:

  • Beşerler, hayvanlar ve bitkiler üzerinde yüksek sıcaklığın yarattığı biyolojik ziyanlar
  • Hava kalitesinin düşmesi
  • Orman yangını tehlikesi
  • Dağlardaki buzulların erimesi ve bunun yarattığı toprak kaymaları
  • Yüksek sıcaklığa uyumlu olmayan altyapı ve ulaşım sistemlerinin devre dışı kalması
Tüm bu faktörlerin öbür toplumsal ve ekonomik riskleri de birlikteinde getirmesi beklenen görülüyor.

ABD’nin kuzeybatısındaki Oregon’dan, Kanada’nın kuzey kutup bölgelerine kadar geniş bir alanı tesiri altına alan sıcak hava dalgasının, yüksek basıncın sıkıştırdığı bir sıcak hava katmanından kaynaklandığı belirtiliyor.

İklim değişikliği ve global ısınma ise sıcak hava dalgasının yarattığı etkiyi ve görülme sıklığını artırıyor.

GRETA THUNBERG: MEDYA PLAJLARDAKİ MEMNUN İNSANLARI GÖSTERİYOR

İsveçli etraf aktivisti Greta Thunberg, Dünya Meteoroloji Örgütü’nün Twitter iletisini paylaşarak, medyanın iklim kriziyle yüksek sıcaklık içindeki bağlantıyı kuramadığı eleştirisini yaptı:

“Biroldukça medya kuruluşu ilişkiyi kuramıyor. Bunun yerine plajlardaki, havuzlardaki memnun insanları gösteriyorlar. Biroldukca kişi çok sıcak niçiniyle ölüyor.”

This is what WMO says. Yet, again, many media outlets fail to make the connection. Instead they show happy people on beaches, pools or playing in fountains. Now scores of people have died from the heatwave and the record breaking Canadian town's on fire.#FaceTheClimateEmergency https://t.co/fz5W9nNKTQ

— Greta Thunberg (@GretaThunberg) July 1, 2021

Kanada’nın British Columbia eyaletindeki Lytton Belediye Lideri Jan Polderman, Çarşamba günü kasabada yangın çıktığını deklare etti. Polderman, CBC News’e yaptığı açıklamada, “Bütün kasaba yanıyor. Birinci duman görülmesinden daha sonra apansız her yerde yangın çıkması tam 15 dakika sürdü” dedi.

Lytton kasabasında yaşayan yaklaşık 250 kişi tahliye edildi. Kasabada Salı günü hava sıcaklığı 49,6 dereceye çıkmıştı.

Ülkede görülen çok sıcak havayla ilgili bilgiler paylaşan Kanada hükümetinin Etraf ve İklim Kurumu (ECCC), “Bu tarihi olayı anlatmaya sözler yetmiyor” bildirisini paylaştı.

‘GECE SICAKLIĞI, GÜNDÜZ NORMALLERİNİN ÜZERİNDE’

ECCC’den meteoroloji uzmanı Armel Castellan, yüksek sıcaklıkların insanları biyolojik olarak nasıl etkilediğini anlattı:

“Her sabah daha da sıcak bir havaya uyanıyoruz. İnsan vücudunu susuz bırakan bu sıcaklıklar büyük tehlike oluşturuyor. Gece sıcaklık düşmesine karşın, olağanda gündüz görülen sıcaklık bedelinin üstünde kalıyor. halbuki vücudumuz geceleri bir ölçü serinleyip sonraki günkü sıcaklığa hazır hale gelmeye muhtaçlık duyuyor.

“Sahil kısmındaki meskenlerin yüzde 40’ından daha azında klima var. Beşerler biraz olsun serinlemek için kütüphanelere ve alışveriş merkezlerine gidiyor.”

Getty ImagesKanada’da klimalı alanlar yaratılarak ‘serinleme merkezleri’ kuruldu.

British Columbia’daki biroldukça konutta, yaz ayları çoklukla ılıman geçtiği için klima bulunmuyor. Fransız haber ajansı AFP’ye konuşan bir Vancouver sakini de, insanların klima niçiniyle akın ettiği otellerde yer kalmadığını söylemiş oldu.

İKLİM KRİZİ, ÇOK HAVA OLAYLARINI TETİKLİYOR

Global ısınmanın 1,5°C yerine 2°C düzebir daha yükselmesi, 420 milyon kişinin daha sıcak hava dalgalarının tesirinde kalması manasına gelecek.

2018’de sıcak hava dalgalarından etkilenen 65 yaş üstündeki savunmasız bireylerin sayısı 220 milyonu bularak rekor kırmıştı.

Dünyada ölçülen ortalama sıcaklıklar, sanayi öncesi periyoda göre 1,2 santigrat derece artmış durumda. Uzmanlar bu artışın 1,5 derecede tutulmasının global ısınmanın tesirlerini hafifçeleteceği görüşünde. Lakin mevcut eğilim, bu eşiğe öngörülenden daha süratli ulaşılacağını gösteriyor.

Dünya Meteoroloji Örgütü’nün (WMO) raporuna bakılırsa 2025’e kadar, dünyanın sanayi öncesi düzeylerin 1.5 C derece üzerinde ısınması ihtimali %40 oranında. 1.5C derece eşiğe ulaşma ihtimali daha evvelki araştırmalarda %20 oranında görülüyordu.

İklim değişikliğiyle irtibatlı riskler içinde, sıhhat problemleri, ömür alanlarının yok olması, besin güvenliği meseleleri, su kaynaklarının yitirilmesi, ekonomik ve toplumsal meseleler sayılıyor.

  • Kanada’da rekor sıcak hava dalgası: 5 günde 486 meyyit
  • Kanada’da rekor sıcak hava dalgasında onlarca kişi öldü
  • ABD’de sıcaklıklar rekor kırıyor, ülkenin yüzde 38’i kuraklık tesiri altında
 
Üst