MrM
New member
Colleen Travers
Hepimizin bir buçuk yılı aşkın bir müddetdir yaptığı üzere konutta daha fazla vakit geçirmek olağan olarak bazılarımıza kimi avantajlar sağladı. Ailemize daha fazla vakit ayırdık, işe gidip gelmeye daha az vakit harcadık ve üzerimizde eşofmanlarımızla daha rahat vakit geçirdik. Lakin bu listede eksik olan bir değişim daha kelam konusu. Değişen hayat biçimlerimizin bir kararı olarak zuhur eden, bedensel görünümlerimizle ilgili sıkıntıların sayısı…
Kültürümüzün zayıflık ve diyet kültürüne dair zehirli takıntısı niçiniyle, birçoğumuz (elbet, bu periyodun ömrümüzde yol açtığı büsbütün olağan bir istenmeyen tesir olan) salgınla ilişkili çok kilo alımından oldukçatandır haberdarız. Öteki yandan, ortaya çıkan lakin epey daha az tartışılan bir mevzu daha var ve bu, toplumun “sağlıklı” ve “sağlıksız” olan şeylere ait önyargı barındıran kavramları yüzünden bu türlü görünmeyebilir. Ve bu sorun, çok antrenman [bedensel alıştırma] yapmak.
En sıradan tarifiyle idman sağlıklı bir alışkanlık olsa bile, düzgün bir şeye çoka kaçan halde tutulmak da mümkündür. Çok seviyede idman yapmak zihinsel ve fizikî sıhhatinizi olumsuz tarafta etkileyebilir ve bundan vazgeçmeniz gerektiğini gösteren işaretler o kadar da bariz olmayabilir.
DOPAMİN ÖLÇÜSÜ AZALDIKÇA ANTRENMANI ARTIRANLARA İKAZ
İşlevsel bir nörolog ve beyin sıhhati uygulaması Nuro’nun kurucu ortağı olan Daniel Gallucci, “Egzersiz olumlu bir şey olarak görülür ve çoklukla de öyledir” diyor. “Ne var ki, hayatta var olan çabucak her şeyde olduğu üzere, onda da bir modül bağımlılık kelam konusu olabilir. örneğin, su içmek sağlıklıdır lakin günde 10 litre içmek bu biçimde değildir.”
İdmanın sağladığı en büyük yararlardan biri, ‘dopamin’ üzere kendinizi âlâ hissettiren hormonları salgılamanıza yardımcı olması. birebir vakitte, Gaucci, dopaminin iki taraflı olduğunu ve bu durumun sizi sıkıntı bir noktaya sürükleyebileceğini söz ediyor.
“Aktif bir hayata yeni başlayan bir insan, beyinde bulunan zevk merkezleri çalıştıkça ödüllendirilir” diyor. “Bu ise o kişinin idman yapmayı sürdürmesini ve tahminen de daha uzun ya da ağır antrenmanlar yapmasına yol açar. Buna rağmen, vakit geçtikçe beyin bu ödüllendirme sistemini kanıksar ve salgılanan dopamin ölçüsü azalır.”
Gallucci, dopamin salgılanmasında yaşanan bu düşüşün, kişinin tıpkı ödül hissini yaşamak için aktivite düzeyini yükseltmeye çalışması niçiniyle çok uyarılmaya da yol açabileceğini belirtiyor.
“Ne olursa olsun, en nihayetinde bedenimizin dopamin mükafatı karşılığına karşı bağışıklık kazanırız” diyor. “Dün beklenmedik bir keyif veren şeyi bugün artık hak ettiğimizi hissederiz. Ve bu seviye daha sonraki gün için kâfi olmaz.”
İDMAN VE ZİHİNSEL SIHHATİNİZ ORTASINDAKİ İRTİBAT
Her şeyden kıymetlisi, uygun bir biçimde gerçekleştirildiği vakit, idman birtakım avantajlar sağlar. Gerginliği azaltabilir, uyku kalitesini artırır ve genel bağlamda zihinsel sıhhatinizi güzelleştirebilir. Ne var ki, bunu yapmadan evvel yanlışsız zihinsel duruma sahip olduğunuzdan emin olmak, sağlıklı bir idman istikrarı sağlamanın anahtar ögesidir.
Philadelphia’da çalışan bir psikoterapist olan Tyra Gardner, “Bir kişi bir antrenman programına başladığında ve daha sonrasında fizikî hünerlerinde ya da bunların ölçeğinde bir ilerleme gördüğünde, kendisiyle rekabet etme eğilimi gösterir” diyor.
Kelamlarını, “Sizi idman yapmaya yönelten bu dürtü, şayet dikkat etmezseniz zihinsel sıhhatinizi bozar” diye sürdürüyor. “En başarılı halinize ulaşmanız gerektiği hissi, benlik hürmeti problemlerine ve tasaya niye olur. [Kendinizi olduğu gibi] kabullenme hissi yok olur; çünkü olduğunuz insanı kabul edemeyeceğinizi hissetmeye başlarsınız.”
Bu sorunu büyüten bir öteki bileşik etken ise toplumsal medyadır. Gardner, “Çevrimiçi ortamda birebir idman ve antrenmanları yapan lakin büsbütün farklı sonuçlara ulaşan birine bakıyorsanız, bu da zihinsel bir çıkmaza girmenize yol açabilir” diyor. “Sosyal medya, birinin hayatına sırf bir göz atmamıza müsaade verir ve büyük ihtimalle o kişinin aslında neler yaptığına dair bütünlüklü bir fikre ulaşamayız. Hâl bu biçimdeyken, ortada kendinizi yetersiz hissetmenizi ve daima biçimde fazlaca daha fazlasını yapmanızı gerektiren hiç bir sebep yoktur.”
ÇOK ANTRENMAN ALIŞKANLIĞI NASIL TESPİT EDİLİR?
İdman programınızın biraz fazla ağırlaşmaya başladığına ait birkaç işaret mevcuttur.
Her gün antrenman yapmak için duyulan mecburilik ya da büyük gereksinim hissi, birtakım şeylerin yanlış gidiyor olabileceğinin en bariz işaretidir. Şayet bir gününüzü bile suçluluk, utanç ya da kendinden iğrenme hisleri hissetmeksizin geçirmiyorsanız, antrenmanla temaslı zihinsel bir sıhhat sıkıntısıyla karşı karşıya olabilirsiniz. Bir başka işaret ise kaslarınızın ve uzuvlarınızın daima ağrıyor olması.
Bunların yanı sıra, kendinizi nasıl hissettiğinize de dikkat edin. Antrenman muhakkak vücudunuzu yoruyor olabilir; ancak Gardner çok yorgun ve gergin olduğunuzu, ayrıyeten uyumakta zorluk çektiğinizi fark etmeniz halinde, bunların olumsuz işaretler olabileceğini belirtiyor. Bilhassa de idmanla irtibatlı depresyon ya da ruh hali değişimleri yaşamanız da kelam konusu.
Chicago’da bulunan Amita Sıhhat Kliniği’nde iç hastalıkları hekimi olan Vivek Cherian, “Aşırıya kaçan idman, bedende salgılanan gerilim hormonlarının daha uzun müddet yüksek düzeyde kalmasına sebep olabilir” diye ekliyor. “Bu durum sırf zihinsel sıhhatinizi değil, bununla birlikte fizikî sıhhatinizi da olumsuz halde etkileyebilir.”
Cherian, hormonal dengesizlikler, kas gerginlikleri, sakatlıklar ve bedensel direncinizde ya da performansınızda bir düşüş olduğunu fark etmeniz halinde, amaç ve beklentilerinizi beklemeye almanın ve sıfırlamanın vaktinin geldiğini söylüyor.
Çok idman yapıyor olabileceğinizi fark ettiğiniz durumda, bunun gerisinde yatan niçinleri öğrenmek mühimdir.
Gardner, “Bir terapistle görüşmeniz, bunun niye olduğunu anlamanıza yardım edebilir; dahası, size, çoka kaçmadan antrenman yapmanıza imkan sağlayacak sorun çözme stratejileri de sunabilir” diyor.
Dinlenme günleri için vakit ayırmak ve bedeninizin toparlanmasına müsaade vermek hem fizikî tıpkı vakitte zihinsel açıdan kıymetlidir.
Gallucci, “Egzersizin kesinlikle ağır olması gerekmediğini unutmayın” diye ikazda bulunuyor. “Profesyonel atletler dahi yıl boyunca tıpkı yoğunlukta idman yapmazlar; bu biçimde yapsalar, vücutları ve zihinleri üzerinde çok seviyede gerilim oluşurdu. Haftada üç ilâ dört gün yavaşça tempoda faal olacağınız 30 dakika boyunca antrenman yapmak, zihinsel sıhhat durumunu uygunlaştıran ve bedenin ve beynin güç üreticileri olan mitokondrinin üretilmesine yardım eder.”
Gardner, en önemli konunun, yani idman sisteminizi denetim altında tutmanın en büyük anahtarlarından birinin kendinize nazik davranmak olduğunu tabir ediyor.
“Tıpkı hayatımızın her alanında olduğu üzere, hudutlar ve çerçeveler belirlememiz gerekiyor” diye izah ediyor. “Gün içerisinde idman yapmak için bir vakit belirleyin ve buna sadık kalın. Vakti geldiğinde yapın gitsin. Zihinsel sıhhatiniz ve vücudunuz hem aktiviteyi tıpkı vakitte dinlenmeyi takdir edecek ve gelişecektir.”
Makalenin yepyenisi Huffington Post’ta yayımlanmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)
Hepimizin bir buçuk yılı aşkın bir müddetdir yaptığı üzere konutta daha fazla vakit geçirmek olağan olarak bazılarımıza kimi avantajlar sağladı. Ailemize daha fazla vakit ayırdık, işe gidip gelmeye daha az vakit harcadık ve üzerimizde eşofmanlarımızla daha rahat vakit geçirdik. Lakin bu listede eksik olan bir değişim daha kelam konusu. Değişen hayat biçimlerimizin bir kararı olarak zuhur eden, bedensel görünümlerimizle ilgili sıkıntıların sayısı…
Kültürümüzün zayıflık ve diyet kültürüne dair zehirli takıntısı niçiniyle, birçoğumuz (elbet, bu periyodun ömrümüzde yol açtığı büsbütün olağan bir istenmeyen tesir olan) salgınla ilişkili çok kilo alımından oldukçatandır haberdarız. Öteki yandan, ortaya çıkan lakin epey daha az tartışılan bir mevzu daha var ve bu, toplumun “sağlıklı” ve “sağlıksız” olan şeylere ait önyargı barındıran kavramları yüzünden bu türlü görünmeyebilir. Ve bu sorun, çok antrenman [bedensel alıştırma] yapmak.
En sıradan tarifiyle idman sağlıklı bir alışkanlık olsa bile, düzgün bir şeye çoka kaçan halde tutulmak da mümkündür. Çok seviyede idman yapmak zihinsel ve fizikî sıhhatinizi olumsuz tarafta etkileyebilir ve bundan vazgeçmeniz gerektiğini gösteren işaretler o kadar da bariz olmayabilir.
DOPAMİN ÖLÇÜSÜ AZALDIKÇA ANTRENMANI ARTIRANLARA İKAZ
İşlevsel bir nörolog ve beyin sıhhati uygulaması Nuro’nun kurucu ortağı olan Daniel Gallucci, “Egzersiz olumlu bir şey olarak görülür ve çoklukla de öyledir” diyor. “Ne var ki, hayatta var olan çabucak her şeyde olduğu üzere, onda da bir modül bağımlılık kelam konusu olabilir. örneğin, su içmek sağlıklıdır lakin günde 10 litre içmek bu biçimde değildir.”
İdmanın sağladığı en büyük yararlardan biri, ‘dopamin’ üzere kendinizi âlâ hissettiren hormonları salgılamanıza yardımcı olması. birebir vakitte, Gaucci, dopaminin iki taraflı olduğunu ve bu durumun sizi sıkıntı bir noktaya sürükleyebileceğini söz ediyor.
“Aktif bir hayata yeni başlayan bir insan, beyinde bulunan zevk merkezleri çalıştıkça ödüllendirilir” diyor. “Bu ise o kişinin idman yapmayı sürdürmesini ve tahminen de daha uzun ya da ağır antrenmanlar yapmasına yol açar. Buna rağmen, vakit geçtikçe beyin bu ödüllendirme sistemini kanıksar ve salgılanan dopamin ölçüsü azalır.”
Gallucci, dopamin salgılanmasında yaşanan bu düşüşün, kişinin tıpkı ödül hissini yaşamak için aktivite düzeyini yükseltmeye çalışması niçiniyle çok uyarılmaya da yol açabileceğini belirtiyor.
“Ne olursa olsun, en nihayetinde bedenimizin dopamin mükafatı karşılığına karşı bağışıklık kazanırız” diyor. “Dün beklenmedik bir keyif veren şeyi bugün artık hak ettiğimizi hissederiz. Ve bu seviye daha sonraki gün için kâfi olmaz.”
İDMAN VE ZİHİNSEL SIHHATİNİZ ORTASINDAKİ İRTİBAT
Her şeyden kıymetlisi, uygun bir biçimde gerçekleştirildiği vakit, idman birtakım avantajlar sağlar. Gerginliği azaltabilir, uyku kalitesini artırır ve genel bağlamda zihinsel sıhhatinizi güzelleştirebilir. Ne var ki, bunu yapmadan evvel yanlışsız zihinsel duruma sahip olduğunuzdan emin olmak, sağlıklı bir idman istikrarı sağlamanın anahtar ögesidir.
Philadelphia’da çalışan bir psikoterapist olan Tyra Gardner, “Bir kişi bir antrenman programına başladığında ve daha sonrasında fizikî hünerlerinde ya da bunların ölçeğinde bir ilerleme gördüğünde, kendisiyle rekabet etme eğilimi gösterir” diyor.
Kelamlarını, “Sizi idman yapmaya yönelten bu dürtü, şayet dikkat etmezseniz zihinsel sıhhatinizi bozar” diye sürdürüyor. “En başarılı halinize ulaşmanız gerektiği hissi, benlik hürmeti problemlerine ve tasaya niye olur. [Kendinizi olduğu gibi] kabullenme hissi yok olur; çünkü olduğunuz insanı kabul edemeyeceğinizi hissetmeye başlarsınız.”
Bu sorunu büyüten bir öteki bileşik etken ise toplumsal medyadır. Gardner, “Çevrimiçi ortamda birebir idman ve antrenmanları yapan lakin büsbütün farklı sonuçlara ulaşan birine bakıyorsanız, bu da zihinsel bir çıkmaza girmenize yol açabilir” diyor. “Sosyal medya, birinin hayatına sırf bir göz atmamıza müsaade verir ve büyük ihtimalle o kişinin aslında neler yaptığına dair bütünlüklü bir fikre ulaşamayız. Hâl bu biçimdeyken, ortada kendinizi yetersiz hissetmenizi ve daima biçimde fazlaca daha fazlasını yapmanızı gerektiren hiç bir sebep yoktur.”
ÇOK ANTRENMAN ALIŞKANLIĞI NASIL TESPİT EDİLİR?
İdman programınızın biraz fazla ağırlaşmaya başladığına ait birkaç işaret mevcuttur.
Her gün antrenman yapmak için duyulan mecburilik ya da büyük gereksinim hissi, birtakım şeylerin yanlış gidiyor olabileceğinin en bariz işaretidir. Şayet bir gününüzü bile suçluluk, utanç ya da kendinden iğrenme hisleri hissetmeksizin geçirmiyorsanız, antrenmanla temaslı zihinsel bir sıhhat sıkıntısıyla karşı karşıya olabilirsiniz. Bir başka işaret ise kaslarınızın ve uzuvlarınızın daima ağrıyor olması.
Bunların yanı sıra, kendinizi nasıl hissettiğinize de dikkat edin. Antrenman muhakkak vücudunuzu yoruyor olabilir; ancak Gardner çok yorgun ve gergin olduğunuzu, ayrıyeten uyumakta zorluk çektiğinizi fark etmeniz halinde, bunların olumsuz işaretler olabileceğini belirtiyor. Bilhassa de idmanla irtibatlı depresyon ya da ruh hali değişimleri yaşamanız da kelam konusu.
Chicago’da bulunan Amita Sıhhat Kliniği’nde iç hastalıkları hekimi olan Vivek Cherian, “Aşırıya kaçan idman, bedende salgılanan gerilim hormonlarının daha uzun müddet yüksek düzeyde kalmasına sebep olabilir” diye ekliyor. “Bu durum sırf zihinsel sıhhatinizi değil, bununla birlikte fizikî sıhhatinizi da olumsuz halde etkileyebilir.”
Cherian, hormonal dengesizlikler, kas gerginlikleri, sakatlıklar ve bedensel direncinizde ya da performansınızda bir düşüş olduğunu fark etmeniz halinde, amaç ve beklentilerinizi beklemeye almanın ve sıfırlamanın vaktinin geldiğini söylüyor.
Çok idman yapıyor olabileceğinizi fark ettiğiniz durumda, bunun gerisinde yatan niçinleri öğrenmek mühimdir.
Gardner, “Bir terapistle görüşmeniz, bunun niye olduğunu anlamanıza yardım edebilir; dahası, size, çoka kaçmadan antrenman yapmanıza imkan sağlayacak sorun çözme stratejileri de sunabilir” diyor.
Dinlenme günleri için vakit ayırmak ve bedeninizin toparlanmasına müsaade vermek hem fizikî tıpkı vakitte zihinsel açıdan kıymetlidir.
Gallucci, “Egzersizin kesinlikle ağır olması gerekmediğini unutmayın” diye ikazda bulunuyor. “Profesyonel atletler dahi yıl boyunca tıpkı yoğunlukta idman yapmazlar; bu biçimde yapsalar, vücutları ve zihinleri üzerinde çok seviyede gerilim oluşurdu. Haftada üç ilâ dört gün yavaşça tempoda faal olacağınız 30 dakika boyunca antrenman yapmak, zihinsel sıhhat durumunu uygunlaştıran ve bedenin ve beynin güç üreticileri olan mitokondrinin üretilmesine yardım eder.”
Gardner, en önemli konunun, yani idman sisteminizi denetim altında tutmanın en büyük anahtarlarından birinin kendinize nazik davranmak olduğunu tabir ediyor.
“Tıpkı hayatımızın her alanında olduğu üzere, hudutlar ve çerçeveler belirlememiz gerekiyor” diye izah ediyor. “Gün içerisinde idman yapmak için bir vakit belirleyin ve buna sadık kalın. Vakti geldiğinde yapın gitsin. Zihinsel sıhhatiniz ve vücudunuz hem aktiviteyi tıpkı vakitte dinlenmeyi takdir edecek ve gelişecektir.”
Makalenin yepyenisi Huffington Post’ta yayımlanmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)