Dr. Hakan Akelma: Aşısızlar salgına karşı savunmasız durumda

MrM

New member
DİYARBAKIR – Diyarbakır korona virüsü tablosunda uzun müddet kırmızı kategoride yer aldı. Olağanlaşma sürecinin korona virüsü tehlikesinin bitmiş üzere algılanması ile aşılama oranındaki düşüklük, kırmızı kategoriye münasebet olarak gösterildi.

Diyarbakır Tabip Odası öncülüğünde birfazlaca sivil toplum örgütü aşı kampanyası başlattı. Organize Sanayi Bölgesi meselade olduğu üzere aşı, vazifeliler tarafınca çalışanlara iş yerinde yapıldı.

Siyasi partiler de aşıya dikkat çekmek için değişik çalışmaların ortasında yer aldı. HDP, kentin merkezi noktalarında Eş Genel Liderlerin fotoğrafları bulunan pankartlarla Diyarbakırlılara aşı olma davetinde bulundu.


CHP Vilayet Lideri Gönül Özel, DÜZGÜN Parti Vilayet Lideri Vecdin Ensarioğlu, DEVA Partisi Vilayet Lideri Cihan Ülsen, Gelecek Partisi Vilayet Lideri Aydın Altaç ve Saadet Partisi Vilayet Lideri Abdurrahman Ergin, korona virüsü tehlikesine dikkat çekmek üzere bir ortaya geldiler. Sıkıntılara dikkat çeken vilayet liderleri yurttaşlara aşı olma, yetkililere ise hastalığa karşı işbirliği yapma davetinde bulundular.

Olağanlaşma süreciyle bir arada Diyarbakır Tabip Odası ile hekimler, salgının bitmediğine dair ihtarlarda bulundu. Korona haritasında yaklaşık iki aydır kırmızı kategoride bulunan Diyarbakır, geçtiğimiz hafta turuncu kategoriye geçti ve bunda sıhhat çalışanlarının da büyük katkısı oldu.

Hem yetkililere tıpkı vakitte yurttaşlara salgının bitmediği, gerekli tedbirlerin alınması ve aşı oranının yükseltilmesi gerektiği ihtarında bulunan sıhhat işçilerinden biri de Doç. Dr. Hakan Akelma’ydı.

Gazi Yaşargil Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde çalışan Akelma, toplumsal medya hesaplarından hastalarla ilgili dataları paylaşarak ikazlarda bulundu.

“Diyarbakır niye kırmızı kategoride yer aldı ve Mavi kategoriye geçilmesi için neler yapılmalı?” Bu soruları Doç. Dr. Hakan Akelma’ya sorduk.

PİK, ADIM ADIM GELDİ

Diyarbakır’da korona hadiseleri iki ay kadar pik yaptı ve ağır bakımlarda yer kalmadı, koronadan ölenlerin sayısında artış oldu Bunun niçinleri nedir sizce?


Bunun birkaç sebebi var. Öncelikle bu pik adım adım geliyordu ve biz bunu fark ettik, gerek toplumsal medyadan gerekse lokal medyadan bunu duyurmaya ve gerekli tedbirlerin alınması için ihtar yapmaya çalıştık.

Mayıs 2020’de, olağan hayata dönüşün kademe kademe başladığı tarihten daha sonra tüm ülke, özelde de Diyarbakır halkı bu kademeyi yanlış anladı. Herkes neredeyse pandemi bitmiş üzere kuralları hiçe saydı. Kapalı açık alan demeden maskeler takılmadı. Düğün, taziye vb. toplumsal faaliyetler tam sürat devam etti. AVM ve kafelerde hayat olağana dönmüş üzere hareket edildi. Bilhassa bölgede taziye ve düğünlerdeki tokalaşmalar, kapalı ortamda saatler geçirmeler ve maske-mesafe kurallarına uyulmaması adım adım piki getirdi.

Ayrıyeten ülkemizde 50 yaş üstü ek doz aşı ve aşı yaşının düşürülmesi daha sonrası yaygın aşılanmanın başlamasına karşın Diyarbakır halkı aşı yaptırma konusunda düşük refleks gösterdi. Genç nüfusun fazla olduğu vilayetimizde çabucak hemen o yaş kümesine aşı tanımlanmış olmaması aşı oranını nispeten düşük görülmesini sağlamasına karşın 50 yaş üstü kümenin ek doz yapması da biroldukca niçinden ötürü gecikti.

Bu sırada süratli yayıma özelliğine sahip delta varyantı kaçınılmaz olarak kentimizde süratlice yayıldı. aslına bakarsan gelmesinden kaygı ettiğimiz pik maalesef geldi.

‘BENCİLLERİN PANDEMİSİ’

Aşı olanların sayısı 1 milyonu geçti deniliyor. Lakin beşerler aşı olmakta tereddüt yaşadılar. Bu tereddüde niye olan neydi?


Aşı sorunu bölgemizde eskiye (1990 senelerına) dayanan ve daha sonrasında kültür ortasında yerleşen birfazlaca eski inanışların (veya niçinlerin) yanında yeni birtakım hususların da eklenmesinin olduğu fazlaca komplex ve iç içe geçmiş (veya üst üste binmiş) biroldukca niçinlerden oluşuyor.

En başında pozisyonu prestiji ile bölgede devlete karşı olan siyasi güvensizliğin aşı güvensizliğine de dönüştüğünü görüyoruz.

Ayrıyeten bölgedeki klasik fobiye dönüşmüş kısırlık konusunun da aşı tereddüdüne yol açtığını görüyoruz. Kısırlık azımsanmayacak derecede aşı tereddüttü oluşturan ana konulardan biridir. Bu hususun uzmanları tarafınca sosyolojik olarak derinlemesine incelenmesi gerekir. Gözlemlerimizde toplumumuzda birçok bireyde kısırlaşmadan “erkektil disfonksiyonun yahut Empotans (sertleşme sorunu)“anlaşıldığı görüyoruz. Bu tasalardan dolayı aşıdan kaçınıldığını görüyoruz.

Öbür bir husus Sıhhat Bakanlığı’nın bu husustaki kimi kuşkulu yahut baş karışıklığı oluşturan açıklamaları yahut uygulamalarıdır. Bakanın bir açıklamasının içinde mRNA aşıları için “gelecekte ne yapacağını bilmediğimiz” aşı olarak bahsetmesi aşı zıtlarına gereç olmuş günlerce bunu kullanmalarına niçiniyet vermiştir. Ayrıyeten Aşı Onamı için form doldurulması ve bu onam formunda önü açık kimi tabirlerin yer alması insanlarda kuşku uyandırmış, aşıya olan tereddüdü artırmıştır.

Bir öteki sebep aşının erken keşfi. Pandemiden dolayı faz 3 çalışmalarına sürat verilmesi ve çabucak bitmesi, mRNA aşısının yeni teknoloji olması, biroldukca ülkede farklı teknoloji ile üretilen aşıların olması, aşı dalında ülkeler içinde bir yarış ve kimi ülke aşılarının yayınlarında tahribat savları vb. bilhassa okuyan ve toplumsal medyayı takip eden kesimde tereddütler oluşturmuştur.

Öbür bir niye Aşı Tersi lobinin toplumsal medya ve ulusal kimi medyalarda çok seviyede desteklenmeleri ve bu alanları kullanıp insanların başında önemli karışıklık oluşturmalarıdır. Bu mevzu da başlı başına ciddiye alınması ve derinlemesine incelenmesi gereken bir sebeptir. Tüm aşılara karşı olmaktan tutun korona virüsü aşılarına karşı olmaya kadar geniş bir yelpazeyi içermektedir.

Bencilliğin, yani “bana bir şey olmazcılığın” da bir niye olabileceğini düşünüyorum. Hatta bu niçinle “Bencillerin Pandemisi” ismini aldı.

AŞISIZ OLANLAR SAVUNMASIZ DURUMDA

Hastanelerde yatan hastalarla ilgili gözlemlerinizi toplumsal medyada paylaştınız. Hastanelerde yatan insanlarda aşı olma oranı ne kadardır?


Aslında bakanlığın tüm ülkenin, tüm kentlerin tek tek datalarını her gün yahut hafta açıklaması daha yanlışsız olacaktı. Bu tesir toplumun aşılama oranını artıracaktı fakat bu niye yapılmıyor, bilemiyoruz.

Bizler kendi imkanlarımız ile ağır bakıma yatan hastaların total sayısından yüzdelik olarak hesaplayıp paylaşmaya çalışıyoruz.

Yaptığımız hesaplarda ortalama olarak verirsek;

%60-65 dolaylarında Aşısız

%30-35 Civarlarında 2 doz Sinovac (özelikle 60 yaş üstü ve aşıdan daha sonra 6 ay geçmiş kişiler)

%2,5 civarında 1 doz Biontech (genelde aşıdan daha sonra 15 günü tamlamayanlar)

% 2,5 Civarında 1 doz Sinovac görüyoruz.

Aşı olmayanların koronaya karşı daha savunmasız olduklarını bilgilerden yola çıkarak net biçimde söyleyebilir miyiz? Öyleyse dataların yetkililer tarafınca gereğince paylaşıldığını söylemek mümkün mü?

Yaklaşık 2 yıldır bu alanda binlerce hasta nazarann biri olarak şunu net olarak söyleyebilirim. Müşahedemiz bilhassa delta varyantına karşı aşısız yahut yetersiz aşılıların epeyce savunmasız olduğudur. Bilhassa hamile ve lohusa bayanlarda bu varyant epeyce süratli seyrediyor ve fazlaca öldürücü oluyor.

Yaşlı ve genç dinlemeden aşısızlarda süratli öldürücü tesiri var. Fakat aşısı tam olan şahıslarda sıradan bir gribal enfeksiyon üzere gelip geçiyor. Müşahedelerimiz 2 doz Biontech aşısının fazlaca âlâ koruduğu istikametindedir.

Bilhassa İngiltere ve İsrail’de çıkan biroldukça yayında da delta varyantının aşısızlarda daha fazla öldürücü olduğu ortaya kondu.

Yetkililer tarafınca kâfi ve kuvvetli bir sesle gereğince dillendirilmediğini düşünüyorum. Daha net dataların (özellikle ölenlerdeki aşılı aşısız oranlarının) verilmesi halkımızda aşıya yönelmeyi daha fazlaca teşvik edecektir.

AŞI ÇALIŞMALARI DAHA FAAL YAPILMALI

Korona haritasında nihayet turuncu renkte Diyarbakır? Turuncudan maviye geçebilmek için ayrıyeten neler yapılmalı?


Diyarbakır kendisine yakışmayacak bir davranış ile turuncuya epeyce geç ulaştı. Alışılmış bunda yalnızca halkın eksik olduğunu söylemek mümkün değil. Başlarda aşıların bir iki merkezde yapılması halkın aşıya ulaşmasında badire oluşturmuştur. Lakin sonrasındasında taşınabilir hizmetlerin devreye girmesi ve aile hekimliklerinde de uygulanmaya başlanması aşı oranını artırmıştır.

Maviye gidilmesinin yolu; taşınabilir aşılanmaya devam edilmesi, aile hekimliklerindeki 6 kişi dolmadan aşı yapılmaması uygulamasının kaldırılması, toplu yerlerde taşınabilir birliklerin olması, mahallî sendika ve sıhhat örgütlerinin daha faal alana inmesi yahut bilgilendirmelerinin artması, ikna timleri kurulması, kamu spotlarının artması, lokal yöneticilerin sık sık davet yapması ve bunların billboardlarda lisana getirilmesi, mahalle muhtarlarının etkin olarak kullanılması vb. biroldukca adım ile mümkün olacaktır.
 
Üst