Mezopotamya
New member
Elektrikli araç piyasası 6,6 milyona yakın satışla 2021 yılında tepe yaptı. İklim değişikliğinin giderek besbelli hale gelmesi, daha çevreci ve sağlıklı ulaşım araçları arayışı ve yavaş yavaş yaygınlaşmaya başlayan şarj istasyonları elektrikli araçlara olan ilgiyi arttırıyor.
Peki elektrikli araçlar nasıl çalışıyor? Gündelik hayatta kullandığımız fosil yakıtla çalışan araçlar içindeki fark nedir?
Fark kaputun altında saklıFosil yakıtla çalışan araçlarla elektrikli araçlar içinde çeşitli farklılıklar olsa da, asıl fark kaputun altında gizli. Zira bu iki cins aracın motorları farklı.
Benzinle çalışan araçlarda yakıt ve havanın karışarak sıkışması ve yanması kararı patlama yaratılması prensibine bağlı olarak çalışan bir içten yanmalı motor bulunuyor.
En sıradan anlatımla, bu patlamadan ortaya çıkan güç motora güç veriyor ve aracı hareket ettiriyor. Elektrikli araçta ise motor ismi üstünde elektrikli ve elektromıknatıslar kullanarak çalışıyor.
İkinci fark ise akümülatörde. Motoru elektrikle hareket ettirmek için elektrikli araçlarda batarya bulunuyor. Bu bataryalar ekseriyetle lityum iyon akü teknolojisine dayanıyor; bir manada cep telefonunun piline benziyor.
Son fark ise araç içi elektrik dönüştürücüler yani inverter aygıtlar. Batarya tarafınca direkt akım sağlanıyor, lakin saç kurutma makinesinde olduğu üzere aracın çalışması için bu akımın dönüştürülmesi gerekiyor. İnverter aygıt tam da bu fonksiyonu görüyor, elektrik üretmiyor fakat akım çeşidini değiştiriyor.
Ayrıca elektrikli motor teknolojisi yanmalı motorlardan fazlaca daha sıradan. Daha az modülü var ve bu niçinle bakımı daha kolay ve bozulma riski daha düşük.
Bunların hepsi kulağa hayli cazip geliyor fakat her şey sanıldığı üzere siyah-beyaz değil.
İkinci sorun şarj istasyonlarına erişimle ilgili. her insanın meskeninde çabucak hemen elektrikli araç şarj edecek sistem bulunmuyor ya da her meskende şahsi istasyon kurulması mümkün değil. Her ne kadar şarj noktalarının sayısı artsa da, konutunuzun ya da işinizin yakınında gerekli alt yapıya ulaşmak kolay olmayabilir. Bu durum bilhassa kentlerin ve büyük yerleşim ünitelerinin haricinde zorluk yaratabilir.
En büyük dert ise elektrikli araçların sahiden çevreci olup olmadığına dair tartışmalarda bilinmeyen. Araçların kendisi kirleticiler yaymıyor, lakin motorları çalıştıran lityum iyon akülerin yapıldığı minerallerin çıkarılması gezegende devasa ekolojik sonuçları olan bir süreç.
Elektrikli araçlar kusursuz değil ve tahminen de hiç olmayacak. Fakat bilhassa elektrikli araç teknolojisindeki evrim ve gelişmeler dikkate alındığında, araçlardan çıkan emisyonun ve fosil yakıtlara olan bağımlılığın azaltılması konusunda bu araçlar şu anda elimizdeki en uygun seçenek olarak görünüyor.
Peki elektrikli araçlar nasıl çalışıyor? Gündelik hayatta kullandığımız fosil yakıtla çalışan araçlar içindeki fark nedir?
Fark kaputun altında saklıFosil yakıtla çalışan araçlarla elektrikli araçlar içinde çeşitli farklılıklar olsa da, asıl fark kaputun altında gizli. Zira bu iki cins aracın motorları farklı.
Benzinle çalışan araçlarda yakıt ve havanın karışarak sıkışması ve yanması kararı patlama yaratılması prensibine bağlı olarak çalışan bir içten yanmalı motor bulunuyor.
En sıradan anlatımla, bu patlamadan ortaya çıkan güç motora güç veriyor ve aracı hareket ettiriyor. Elektrikli araçta ise motor ismi üstünde elektrikli ve elektromıknatıslar kullanarak çalışıyor.
İkinci fark ise akümülatörde. Motoru elektrikle hareket ettirmek için elektrikli araçlarda batarya bulunuyor. Bu bataryalar ekseriyetle lityum iyon akü teknolojisine dayanıyor; bir manada cep telefonunun piline benziyor.
Son fark ise araç içi elektrik dönüştürücüler yani inverter aygıtlar. Batarya tarafınca direkt akım sağlanıyor, lakin saç kurutma makinesinde olduğu üzere aracın çalışması için bu akımın dönüştürülmesi gerekiyor. İnverter aygıt tam da bu fonksiyonu görüyor, elektrik üretmiyor fakat akım çeşidini değiştiriyor.
- Yol ayrımı: Hidrojen yakıtlı araçlar elektrikli araçlara alternatif olabilir mi?
- Elektrikli arabalar iklim değişikliğine tahlil mü?
Ayrıca elektrikli motor teknolojisi yanmalı motorlardan fazlaca daha sıradan. Daha az modülü var ve bu niçinle bakımı daha kolay ve bozulma riski daha düşük.
Bunların hepsi kulağa hayli cazip geliyor fakat her şey sanıldığı üzere siyah-beyaz değil.
- Elektrikli araç almanın vakti geldi mi? Uzmanlar bu alanda merak edilen 7 soruyu yanıtladı
- Elektrikli araçlar 10 dakikada yüzde 90 oranında şarj edilebilecek
İkinci sorun şarj istasyonlarına erişimle ilgili. her insanın meskeninde çabucak hemen elektrikli araç şarj edecek sistem bulunmuyor ya da her meskende şahsi istasyon kurulması mümkün değil. Her ne kadar şarj noktalarının sayısı artsa da, konutunuzun ya da işinizin yakınında gerekli alt yapıya ulaşmak kolay olmayabilir. Bu durum bilhassa kentlerin ve büyük yerleşim ünitelerinin haricinde zorluk yaratabilir.
En büyük dert ise elektrikli araçların sahiden çevreci olup olmadığına dair tartışmalarda bilinmeyen. Araçların kendisi kirleticiler yaymıyor, lakin motorları çalıştıran lityum iyon akülerin yapıldığı minerallerin çıkarılması gezegende devasa ekolojik sonuçları olan bir süreç.
Elektrikli araçlar kusursuz değil ve tahminen de hiç olmayacak. Fakat bilhassa elektrikli araç teknolojisindeki evrim ve gelişmeler dikkate alındığında, araçlardan çıkan emisyonun ve fosil yakıtlara olan bağımlılığın azaltılması konusunda bu araçlar şu anda elimizdeki en uygun seçenek olarak görünüyor.