Muhabir
New member
Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) Afganistan’dan çekilme süreci birlikte Washington idaresinin global çaptaki hegemonyası bir daha tartışılmaya açıldı. Milletlerarası kamuoyunda “tarihin sonu” tezi ile tanınan siyaset bilimci Francis Fukuyama, The Economist mecmuası için kaleme aldığı makalede “ABD’nin daha evvelki hegemonik statüsünü tekrar elde etmesi mümkün gözükmüyor.” tespitinde bulundu.
CRI’da yer alan habere nazaran, Soğuk Savaş daha sonrası tesis edilen Washington hegemonyasının 20 yıl boyunca en parlak günlerini yaşadığını savunan Fukayama, “ABD’nin kibri 2003 Irak işgali ile doruğa çıktı. O tarihlerde ABD yalnızca Afganistan ve Irak’ı değil, tüm Orta Doğu’yu bir daha şekillendirebileceğini umdu.” sözlerini kullandı.
ABD HEGEMONYASINA TEHDİT İÇERİDEN GELİYOR
ABD’nin 2007-2009 global mali krizi ile birlikte irtifa kaybetmeye başladığını anımsatan Fukuyama, gelinen noktada dünyanın fazlaca kutuplu bir hâl aldığını vurguladı. Fukuyama, ABD’nin askeri güç kullanmasını eleştirmesine rağmen Afganistan’da ortaya çıkan tablonun global hegemonya üzerinde hudutlu tesiri olacağını ileri sürdü.
Washington’ın Vietnam hezimeti daha sonrasında prestijini geri kazandığını yazan Fukuyama’ya nazaran, ABD’nin global hegemonyasına tehdit “dışarıdan değil içeriden” geliyor. Fukuyama, 18 Ağustos tarihindeki değerlendirmesinde şunları kaydetti:
“ABD’nin global duruşuna daha büyük meydan okuma içeriden geliyor: Amerikan toplumu derinden bölündü ve rastgele bir hususta fikir birliğine varması güçleşti. Kutuplaşma klâsik siyasi sorunlar olan kürtaj ve vergi ile başladı lakin kültürel kimlikler üzerinden çatışmaya dönüştü. Seçkinler tarafınca marjinal hale getirildiklerini düşünen kümelerin tanınma talebi, 30 yıl evvel çağdaş demokrasinin Aşil Topuğu olarak tanımladığım bir şeydi. Olağanda global bir pandemi insanları bir ortaya getiren bir “dış tehdit” olmalıdır. Buna rağmen Covid-19 krizi Amerika’nın ayrılıklarının derinleşmesine hizmet etti. Toplumsal aralık, maske kullanması ve artık aşılama bir kamu sıhhati tedbiri değil siyasi etiketler olarak görülüyor.”
BİRLEŞİK DEVLETLER OĞULLARINI FEDA EDER Mİ?
ABD’deki kutuplaşmanın kaçınılmaz halde dış siyasete yansıdığını düşünen Fukuyama, Çin ve Rusya özelinde karar almanın bu niçinle giderek zorlaştığını belirtti. İç politik tartışmalara işaret eden Fukuyama “Bugün Cumhuriyetçilerin yarısı Demokratları Rusya’dan daha fazla Amerikan hayat stiline tehdit olarak görüyor.” diye yazdı.
Amerikalı siyaset bilimci Taiwan’ın bağımsızlık yoluna gitmesi halinde Çin’in müdahale edebileceğini hatırlatarak “Taiwan, Afganistan’dan epeyce daha büyük bir imtihan olacaktır. Birleşik Devletler, adanın bağımsızlığı ismine oğullarını ve kızlarını feda etmeye istekli olacak mı?” sorularını yöneltti.
ABD ÖRNEK ÜLKE OLMAKTAN ÇIKTI
ABD Dışişleri Bakanlığı Siyaset Planlama Dairesi üzere resmi bakılırsavlerde de bulunmuş olan Fukayama, ülkesinin bugün artık memleketler arası arenada örnek ülke olmadığını da itiraf etti. “Yumuşak güç” kavramına gönderme yapan Fukuyama “Olgun bir demokrasinin ayırt edici özelliği, seçimlerin akabinde iktidarın barışçıl transferlerini gerçekleştirme yeteneğidir. ABD bu 6 Ocak’ta bu testte olağanüstü bir biçimde başarısız oldu.” tabirini kullandı.
Eski ABD Lideri Donald Trump’ın destekçileri, 2020 ABD başkanlık seçim sonuçlarını tanımamış ve 6 Ocak 2021’de Kongre binasına baskın düzenlemişlerdi.
CRI’da yer alan habere nazaran, Soğuk Savaş daha sonrası tesis edilen Washington hegemonyasının 20 yıl boyunca en parlak günlerini yaşadığını savunan Fukayama, “ABD’nin kibri 2003 Irak işgali ile doruğa çıktı. O tarihlerde ABD yalnızca Afganistan ve Irak’ı değil, tüm Orta Doğu’yu bir daha şekillendirebileceğini umdu.” sözlerini kullandı.
ABD HEGEMONYASINA TEHDİT İÇERİDEN GELİYOR
ABD’nin 2007-2009 global mali krizi ile birlikte irtifa kaybetmeye başladığını anımsatan Fukuyama, gelinen noktada dünyanın fazlaca kutuplu bir hâl aldığını vurguladı. Fukuyama, ABD’nin askeri güç kullanmasını eleştirmesine rağmen Afganistan’da ortaya çıkan tablonun global hegemonya üzerinde hudutlu tesiri olacağını ileri sürdü.
Washington’ın Vietnam hezimeti daha sonrasında prestijini geri kazandığını yazan Fukuyama’ya nazaran, ABD’nin global hegemonyasına tehdit “dışarıdan değil içeriden” geliyor. Fukuyama, 18 Ağustos tarihindeki değerlendirmesinde şunları kaydetti:
“ABD’nin global duruşuna daha büyük meydan okuma içeriden geliyor: Amerikan toplumu derinden bölündü ve rastgele bir hususta fikir birliğine varması güçleşti. Kutuplaşma klâsik siyasi sorunlar olan kürtaj ve vergi ile başladı lakin kültürel kimlikler üzerinden çatışmaya dönüştü. Seçkinler tarafınca marjinal hale getirildiklerini düşünen kümelerin tanınma talebi, 30 yıl evvel çağdaş demokrasinin Aşil Topuğu olarak tanımladığım bir şeydi. Olağanda global bir pandemi insanları bir ortaya getiren bir “dış tehdit” olmalıdır. Buna rağmen Covid-19 krizi Amerika’nın ayrılıklarının derinleşmesine hizmet etti. Toplumsal aralık, maske kullanması ve artık aşılama bir kamu sıhhati tedbiri değil siyasi etiketler olarak görülüyor.”
BİRLEŞİK DEVLETLER OĞULLARINI FEDA EDER Mİ?
ABD’deki kutuplaşmanın kaçınılmaz halde dış siyasete yansıdığını düşünen Fukuyama, Çin ve Rusya özelinde karar almanın bu niçinle giderek zorlaştığını belirtti. İç politik tartışmalara işaret eden Fukuyama “Bugün Cumhuriyetçilerin yarısı Demokratları Rusya’dan daha fazla Amerikan hayat stiline tehdit olarak görüyor.” diye yazdı.
Amerikalı siyaset bilimci Taiwan’ın bağımsızlık yoluna gitmesi halinde Çin’in müdahale edebileceğini hatırlatarak “Taiwan, Afganistan’dan epeyce daha büyük bir imtihan olacaktır. Birleşik Devletler, adanın bağımsızlığı ismine oğullarını ve kızlarını feda etmeye istekli olacak mı?” sorularını yöneltti.
ABD ÖRNEK ÜLKE OLMAKTAN ÇIKTI
ABD Dışişleri Bakanlığı Siyaset Planlama Dairesi üzere resmi bakılırsavlerde de bulunmuş olan Fukayama, ülkesinin bugün artık memleketler arası arenada örnek ülke olmadığını da itiraf etti. “Yumuşak güç” kavramına gönderme yapan Fukuyama “Olgun bir demokrasinin ayırt edici özelliği, seçimlerin akabinde iktidarın barışçıl transferlerini gerçekleştirme yeteneğidir. ABD bu 6 Ocak’ta bu testte olağanüstü bir biçimde başarısız oldu.” tabirini kullandı.
Eski ABD Lideri Donald Trump’ın destekçileri, 2020 ABD başkanlık seçim sonuçlarını tanımamış ve 6 Ocak 2021’de Kongre binasına baskın düzenlemişlerdi.