Morgoth
New member
“The Affair” uyarlaması “Saklı”, BluTV platformunda seyirciyle buluştu. Tamamı yayınlanan dizi, iki mutsuz evlilikten filizlenen bir aşka, Aslı ile Ozan’ın ilgisine eğilirken öte yandan küçük kasabanın yerlileri bunaltıp yabancıları içine çeken atmosferini irdeliyor. Şile’de çekilen dizi, bir el yağda bir el balda ailelerin tasviri ve bir devalüasyon gününde gösterime girmesi itibariyle damaklarda, gözlerde ironik bir tat da bırakıyor!
HAVUZA DÜŞMÜŞ KELEBEK VE AKVARYUMUN FARKINA VARAN BALIK
Hikayeyi özetlemek gerekirse analım. Ozan ile Beril, dört çocuğuyla konforlu ve tasasız bir ömür sürmektedirler. Ozan müelliflik ile akademisyenliği bir ortada yürütürken konutuna bağlı, son derece mütevazı bir hayat benimsemiştir. Beril’in anne-babası burjuva kökenlidir ve büyük bir yayınevinin işvereni olan Korhan Beyefendi damadına her fırsatta aşağılayıcı bir üslupla yaklaşmaktadır. Yazı geçirmek üzere Şile’ye, Korhan-Leyla çiftinin yanına giden ailenin geleceği sarsıcı bir formda değişir. Ozan yol üzerinde bir kafede (Arka Bahçe) tanıştığı Aslı’ya âşık olunca memnun ve yorgun aile tablosu bir daha şekillenir.
Hikayenin başka kahramanı Aslı ise dört yaşındaki oğlu Poyraz’ı bir sene evvelden yitirmiş, yas psikolojisinden çabucak hemen çıkamamıştır. Kendi tanımıyla bir bataklıkta yaşamakta, evliliği güç vakit içinderdan geçmektedir. Polis sorgusundan hareketle ve geri dönüşlerle canlandırılan olaylar her iki cepheden farklı gözükmektedir. Ozan ile Aslı yaşadıklarını kendi bakışlarından süzerek ve hatırladıkları kadarıyla aktarırlar. elbette bu tavırları kısımlar ilerledikçe ortaya dökülen kültürel başkalığa, cinsiyet ve sınıf ayrımına da vurgu yapacaktır.
BEYAZ TÜRKLÜKLE İMTİHAN YA DA OZAN-BERİL ÇİFTİ
Öncelikle Ozan-Beril çifti üzerinde durmak istiyorum. Komiser İlhan’ın da sorgu sırasında lisana getirdiği üzere “Bir insan keyifli aile tablosunu neden bozar?” Ozan ile Beril çok memnundurlar ve görünürdeki tek kaygıları çocuklarının vakitsiz müdahaleleriyle ritmini kaybetmiş cinsel hayatlarıdır. Beril’den farklı olarak Ozan’ın iğneleyici kayınpeder ve maddi yardımlarını her fırsatta başa kakan alkolik kayınvalide üzere problemleri da vardır. Doğrusu bu noktada bir parantez açabileceğimizi umuyorum zira kayınpeder problemine uyarlama dizilerimizde sıkça rastlamaktayız. Örneğin “The O.C.” uyarlaması “Medcezir”de de ultra güçlü kayınpeder kendi olmaya çalışan damatla çatışıyordu. aslında içgüveysiliğe savaş açmak kültürümüze karşıt bir yaklaşım ve evliliklere adamların iktidarı paylaştığı şartlar hâkim diyebiliriz. Bizde şöyleki ilerliyor güya. Hani televizyon dizilerinin de yansıttığı biçimiyle; damat nüfuzlu kayınpederin güdümüne girerek kendi ailesinde (karısına ve çocuklarına karşı) tam bir iktidar kurarken büyük ailenin (büyük erkeğin) uydusu olmakta beis görmüyor ve ne şiş yansın ne kebap anlayışını benimsiyor. ötürüsıyla güçlü kayınpederle didişen idealist damat formülasyonu pek inandırıcı sayılmaz.
Diziye dönersek, çiftin bir “tatlı sorunu” da çocuklarının yaşadığı sorunlar. Hem çağın tesiri hem ergenlik devrinin çalkantıları biçiminde özetleyebiliriz. Örneğin oğulları Can, Discord uygulamasında saatler harcayıp bir canlı yayın için boynuna ilmek geçirerek gösteri yapabiliyor. Can’ın bilakis kendini samimi tabir etmek isteyen kızları Su da rahat durmuyor. Anneannesiyle ahenk sorunu yaşıyor veyahut bir arkadaşının toplumsal medyada linçlenmesine yol açıyor. Her şeyin gösteri-yayın ve sanal kimlik vesilesiyle var olup hiç bir şeyin “sakıncalı” sayılmadığı, fütursuz bir çağ bu… Tabi pek güçlü Korhan Bey’in torunlarına makus örnek olduğunu, onlara hırs ve sahtekârlık aşıladığını da es geçmeyelim. Kabaca bir evlat yetiştirme, aile olma, özeli müdafaa çizgisine sıkışmış bir ortak hayat kelam konusu. Bu kaynaktan beyaz Türklük fışkırmakta! Ozan Beril çifti dizinin beyaz Türk takımını dolduruyor… Hali vakti yerinde olmanın ötesinde “burun kıvırma ve seçme” ehliyetine sahip taraf bir daha onlar… aslına bakarsanız Ozan’ın Aslı ile bir arada oluşu tam da bu biçimdesi bir tansiyonun izlerini taşıyor.
KASABAYA SIKIŞMIŞ YASLI ÇİFT: ASLI-VOLKAN
Aslı-Volkan çiftinden devam edebiliriz. Tatilcilerin, turistlerin tersine Şile’nin yedi jenerasyon yerlisi Doruk ailesinden girelim kelama. Aslı ağabey Doruk’la evli. Doruk’un kardeşleri, anneleri Sevim’le birlikte çiftlik işletiyorlar. Elde ettikleri eserleriyse internette ve ilçe pazarında satıyorlar. Borçları olduğunu ve ödemek için uyuşturucu ticaretine girdiklerini görüyoruz. Çiftlik yerine talip çıkıyor. AVM inşaatı için 25 milyon teklif ediliyor. Teklif aile içindeki uyuşmazlıkları da tetikliyor. Ki finale hakikat çiftliğe ipotek konduğunu, paranın fakat borcu kapatabileceğini öğreniyoruz.
Aslı ve Volkan’ın durumu elbet kırılgan. On beş yıllık ilgileri evlatlarını yitirince kuvvetli bir surece girmiş. Birbirlerine itimat vermekten uzak bir noktaya gerilemişler. Bağlarındaki istek yerini alışkanlığa ve yasın adaletsiz paylaşımına bırakmış. Aslı, Volkan’dan da acısını göstermesini istiyor, bu bahiste ısrarcı ama kayınvalidesi de yeni bir torun talep etmekte. Yas aşılsın istiyor Doruklar. Küçük Poyraz’ın mevti Aslı’nın başındaki soruları kışkırtmış. Üstelik Aslı dikkatsizliği kararı vefata niçiniyet verdiğini düşünüyor, acısını ve suçluluk hissini bastırmak için kendini yaralıyor, fizikî acının uyuşturucu tesirine başvuruyor. Tekdüze yaşantısından sıkılmış lakin bir taraftan da buhranına sığınarak yeni bir başlangıçtan esirgiyor kendini. Bu istikametiyle Ozan tam manasıyla yeni bir başlangıcın temsili…
Oğlunun vefatından daha sonra mesleği hemşireliği bırakmış Aslı’nın tek desteği Doruk ailesi ve bir hastanede yatan anneannesi… bir daha hemşire olan annesi Aslı çabucak hemen çocukken kaçıp gitmiş, özgür bir ömrün peşinde yıllar geçirmiş. Tutsaklığa, yerliliğe, yerelliğe karşı spiritüel ve alternatif bir kişilik anne, kendine zorla verilen her şeye karşı, o denli ki ismini değiştirip Efsun yapmış. yıllar daha sonra kasabaya dönüp işleri karıştırmaya başlıyor. Aslı için annesi bir noktaya kadar anlaşılırken Ozan tamamen yabancı… Dünyasına ve bağlantılarına tümden tezat. Bu zıtlık ortalarındaki çekimi hızlandırıyor.
HAPİSHANELERİNDEN KAÇIP BULUŞANLAR: ASLI-OZAN
Üst sınıfa damat gitmiş Ozan ile küçük bir kente sıkışmış orta sınıf mensubu Aslı’nın birbirlerini çekecek epeyce fazla niye var. örneğin aile değerli bir sebep… Ozan dört çocuğuna ve sevdiği eşine karşın aile olmakta kuvvetlik çeken biri. Lise sonda annesini yitirince boşluğa düşerken zihnindeki aile kavramı da yara almış. Aileyi bir cins yarım kalmışlık, tamamlanmamışlık olarak kodlamış başında ve Beril’in anne babasıyla çatışması salt zirveden bakmalarıyla ilgili değil. Tahminen ismini koyamadığı bir kıskançlık var. Beril’in sahiplenilişi karşısında kendini alabildiğine dışlanmış hissediyor ve hırçınlaşıyor.
Aslı ise Ozan üzere anne babasından kopuk bulunmasına rağmen eşinin ailevi bağlarından yakınır vaziyette ve çiftlik yaşantısı ona yalnız çalışarak yasını bastırma fırsatı veriyor, geri kalan vakit içinderdaysa boğuyor. Kendine ilişkin bir kafede çalışmasını da buna yormak mümkün. Kendine has bir dünya kurmak, özgürleşmek hevesinde. Öte yandan yas hissinin yabanıllığı bu özgürleşme atılımına taban hazırlıyor. Poyraz’ı kaybetmek tüm hayatını sorguladığı bir gedik açmış, gerçeğini aramaya itmiş.
Çift üzerinde sezilen başka çekim merkezi, ülküler ile hayallerin çarpışması. Ozan ülkülerini bastırmış, uygun baba olmuş ancak makbul damat olmak için kendini daima frenlemek zorunda kalmış. Aslı ise hayallerinden vazgeçmiş. Hayalci ve çocuksu bir karakterde Aslı… Dünyayı manaya kılavuzu ‘Küçük Prens’ adeta! Oğlunun vefatıyla hayalinden uyanmış. ömrü kıymetlendirme ölçütleri ortadan kalkınca boşluğa düştüklerini söyleyebiliriz Aslı ve Ozan’ın.
BATI’YI UYARLAMAK, DÜZGÜN GÜNDE BERBAT GÜNDE, HASTALIKTA VE SAĞLIKTA!
“Saklı”, üstte değinmeye çalıştığım dinamikler üzerine konseyi ve kapalı olanın heyecanına, yasağın çekiciliğine yaslanarak, bir çekim alanı yaratarak ilerliyor. Diziyi değerlendirmeye olumsuz yanlarından başlayalım. Öncelikle bir ahenk sorunu göze çarpmakta… “Saklı”, temel motivasyonu bakımından yerelleştirilmemiş (gerçi buna gereksinim duyulmadığı da savunulabilir) ve kültürel farkların altı çizilmemiş. Bizdeki aldatma öyküleri acının kutsandığı, dahası kaybedene kazandırılan bir damardan, manevi teselli pınarından beslenegeldi halbuki Batı tragedyadan aldığı mirasla aldatmayı keskin çizgileriyle işlediğinde dahi bilançoyu sıfır-bir mekanikliğinde açıklamıyor ve süreci öykülüyor, sebep-sonuç münasebetini ortaya koyuyor. Bir niçinsellik, bir rasyonalite var. Bizdeki ihanetse Batıya misal biçimde politize olsa bile hislere boğulmuş hatta karaya vurmuş biçimde, hareketsiz ve bereketsiz… Bu temel ayrılık dizideki hislerin muvaffakiyetle yorumlanmasının, bir bakıma “uyarlanmasının” önüne geçmiş. Aslı ve Ozan yaşadıkları-yaşamadıklarıyla buraya ilişkin durmuyorlar. Yanı sıra iki ailenin Şile – İstanbul ortası fırtınalı bir müddetçte iç içe geçtiğini görüyoruz. Aslı’nın kayınbiraderi Serkan ile Ozan’ın kızı Su beraberlik yaşıyorlar. Su, Serkan’dan çocuk aldırıyor. Çiftlik konutunda hesaplaşıyorlar vs. Çok bir yüklemeyle karşı karşıyayız.
AĞDALI LİSAN SORUNU: ‘BUNU MU DEMEK İSTEDİNİZ?’
Natürel bir de ağdalı lisan problemine değinmeli. “Saklı”, gerek dış ses açıklamaları gerek diyaloglarıyla fazla edebi durmuş. Haydi dış ses anlaşılır, tercih problemi ancak diyaloglar kimi kısımlarda gülünç kaçıyor. Örnek vermek gerekirse Aslı’nın kıl ortağı Başkan şöyleki bir cümle kuruyor: “Ortak olduğumuzu unutmaya istekli olduğunu biliyorum da…” Söylenmesi bu kadar güç bir cümle anlatıda fakat yaşamsalsa kullanılır, kullanmalı… Burada laf olsun diye söylenmiş, ortalarındaki huzursuzluk daha duru işlenebilirdi. Devam edelim. Aslı kayınvalidesi Sevim’e “seninle birebir yerden kanıyoruz sanmıştım” diyor. Aslı duygulanacak, haliyle kaygısını “kapalı” bir lisanla anlatmaya meyledecek ancak bu kadarı fazla! Tıpkı yerden kanamak? Google’a yazsanız “Bunu mu demek istediniz?” diye yanıtlar! Bu cins ağdalı kelamlar saymakla bitmez ancak son bir örnek daha vereceğim. Aslı bu sefer Ozan’a, Volkan’ı kastederek şunu söylüyor: “Hangimizden daha hayli nefret ettiğimi bilmediğim vakit içinder olmuyor desem palavra olur” Yani tekerlemeden farksız… Şu cümle bir romanda falan karşımıza çıksa gülüp geçeriz, ekranda görmek daha bir acıtıyor canımızı. bu biçimde bir tanım gerekli mi? Adam desin bari bunu, müellif olan o sonuçta!
BAKIŞ AÇILARI VE YÜKSELEN TEMPO
“Saklı”da karşımıza çıkan farklı bakış açısı kullanması yenilik sayılmaz. Çağımız malum, anlatılanın değersizleşip kurgunun, oyunların öne çıktığı bir çağ ve seyirci olarak her vakit şaşırmak, parmağınızı ısırmak eğilimindeyiz. Bu cins numaralar denendi, daha gelişkinleri de denendi, denenecek. Hayat ve onun enstrümanı sanat, deneme yanılma üzerine konseyi değil mi aslına bakarsan? Buna rağmen iki tarafın müşahedelerine şahit oluşumuz, kadın-erkek münasebetinin tabiatını, yerli-yabancı çatışmasını ve nihayet sınıf ayrımını tansiyon gerecine çeviriyor. Aslı’ya bakılırsa Ozan ısrarcı, baştan çıkarıcı bir adam, Ozan’a bakılırsa ise Aslı tüm bağlarında flörtöz ve hatta edepsiz. İrtibatın bu biçimde hatırlanması her insanın kendini gerçeğini dayattığı bir ezberi yansıtıyor.
Deniz Akçay tarafınca yönetilen dizide öbür bir olumlu taraf temponun ayarlanması. çok tezsiz başlayan dizi tansiyonları sıradanten çetrefilliye sıralayıp uygun modüllerinden kenetleyerek yükseliyor. Bilhassa son kısımlarda cinayet soruşturması ve yüzleşmeler, duygusal boşalmalar diziye başka bir heyecan katıyor.
OYUNCULUKLAR ÜZERİNE
“Saklı”nın oyuncu seçimi isabetli… Bu bakımdan hiç maceraya girilmemiş. Kelam gelimi beyaz Türk aile fertleri bu rollere en epeyce yakışanlar içinde seçilmiş. Bir televizyon kolaycılığı seziliyor. Yüzün ve sesin oturduğu “paket oyunculuk” tercihi görüyoruz.
Defne Kayalar, geçen sene ses getiren “Bir Başkadır”da bir daha “fanusun dışını görmüş suçsuz burjuva”yı canlandırmıştı. Benzeri bir rolde, bu sefer biraz daha emek isteyen bir yorumda izliyoruz onu. Zuhal Olcay ile Erdal Küçükkömürcü de burjuva rolüne biçilmiş kaftanlar. Öteki ailede öne çıkan Ahmet Rıfat Şungar ile Işık Sürer ise yerli aileyi temsil etmekteler. Onlar da bu tip rolleri gözü kapalı canlandırabilecek oyuncular. Şungar her zamanki üzere gücüyle ağır basıyor.
Başrollere gelirsek Fırat Çelik Ozan rolünde pek uygun bir performans sergilemiş. Baştan sona pasif bir karakter çizmiş. Parladığında dahi ölçülü, beklenti yaratmayan ama bir biçimde yolunu bulan karakteri çok güzel veriyor. Hazar Erkuvvetli de bakışlarına tartı verdiği durağan sahnelerde yıldızlaşırken yaşadığı iniş çıkışları abartısız yansıtıyor. Hislerdeki geçişi ustalıkla… Tek handikabı az evvelce bahsetmiş olduğum ağdalı diyalogların daha fazla ona yazılmış olması… Kimi sahnelerde seyirciyi düşürüyor bu diyaloglar.
Dizide ilgi toplayan bir öbür performans ise Başkan rolünde izlediğimiz Volkan Yosunlu’ya ilişkin. Yosunlu bildik bir tiplemeyi, arsız ve yılışık bir adamı canlandırıyor lakin dizideki fonksiyonu görünenden çok zira Başkan karakteri duvardaki tüfekten farksız. Ne vakit patlayacağını kestiremiyorsunuz ve Yosunlu parlak oyunculuğuyla tansiyonu daima tırmandırmakta.
**
“Saklı”, eli yüzü düzgün bir iş ve genel olarak akıcı bir anlatıya sahip… Birfazlaca çatışmayı anıp geçerek alt metne gereğince yük vermese de kuvvetli sahneleri, etkileyici oyunculukları ve tansiyonları seçip dizen temposu ile eksiklerini kapatıyor. “Saklı”, bir manada çabucak hemen birinci kısımda Ozan’ın gözünden gördüğümüz havuza düşen o kelebeği öykülüyor. Tutkuyu dirilten, ömrü uzatan bir gayret onlarınkisi. İzlemeye değer…
HAVUZA DÜŞMÜŞ KELEBEK VE AKVARYUMUN FARKINA VARAN BALIK
Hikayeyi özetlemek gerekirse analım. Ozan ile Beril, dört çocuğuyla konforlu ve tasasız bir ömür sürmektedirler. Ozan müelliflik ile akademisyenliği bir ortada yürütürken konutuna bağlı, son derece mütevazı bir hayat benimsemiştir. Beril’in anne-babası burjuva kökenlidir ve büyük bir yayınevinin işvereni olan Korhan Beyefendi damadına her fırsatta aşağılayıcı bir üslupla yaklaşmaktadır. Yazı geçirmek üzere Şile’ye, Korhan-Leyla çiftinin yanına giden ailenin geleceği sarsıcı bir formda değişir. Ozan yol üzerinde bir kafede (Arka Bahçe) tanıştığı Aslı’ya âşık olunca memnun ve yorgun aile tablosu bir daha şekillenir.
Hikayenin başka kahramanı Aslı ise dört yaşındaki oğlu Poyraz’ı bir sene evvelden yitirmiş, yas psikolojisinden çabucak hemen çıkamamıştır. Kendi tanımıyla bir bataklıkta yaşamakta, evliliği güç vakit içinderdan geçmektedir. Polis sorgusundan hareketle ve geri dönüşlerle canlandırılan olaylar her iki cepheden farklı gözükmektedir. Ozan ile Aslı yaşadıklarını kendi bakışlarından süzerek ve hatırladıkları kadarıyla aktarırlar. elbette bu tavırları kısımlar ilerledikçe ortaya dökülen kültürel başkalığa, cinsiyet ve sınıf ayrımına da vurgu yapacaktır.
BEYAZ TÜRKLÜKLE İMTİHAN YA DA OZAN-BERİL ÇİFTİ
Öncelikle Ozan-Beril çifti üzerinde durmak istiyorum. Komiser İlhan’ın da sorgu sırasında lisana getirdiği üzere “Bir insan keyifli aile tablosunu neden bozar?” Ozan ile Beril çok memnundurlar ve görünürdeki tek kaygıları çocuklarının vakitsiz müdahaleleriyle ritmini kaybetmiş cinsel hayatlarıdır. Beril’den farklı olarak Ozan’ın iğneleyici kayınpeder ve maddi yardımlarını her fırsatta başa kakan alkolik kayınvalide üzere problemleri da vardır. Doğrusu bu noktada bir parantez açabileceğimizi umuyorum zira kayınpeder problemine uyarlama dizilerimizde sıkça rastlamaktayız. Örneğin “The O.C.” uyarlaması “Medcezir”de de ultra güçlü kayınpeder kendi olmaya çalışan damatla çatışıyordu. aslında içgüveysiliğe savaş açmak kültürümüze karşıt bir yaklaşım ve evliliklere adamların iktidarı paylaştığı şartlar hâkim diyebiliriz. Bizde şöyleki ilerliyor güya. Hani televizyon dizilerinin de yansıttığı biçimiyle; damat nüfuzlu kayınpederin güdümüne girerek kendi ailesinde (karısına ve çocuklarına karşı) tam bir iktidar kurarken büyük ailenin (büyük erkeğin) uydusu olmakta beis görmüyor ve ne şiş yansın ne kebap anlayışını benimsiyor. ötürüsıyla güçlü kayınpederle didişen idealist damat formülasyonu pek inandırıcı sayılmaz.
Diziye dönersek, çiftin bir “tatlı sorunu” da çocuklarının yaşadığı sorunlar. Hem çağın tesiri hem ergenlik devrinin çalkantıları biçiminde özetleyebiliriz. Örneğin oğulları Can, Discord uygulamasında saatler harcayıp bir canlı yayın için boynuna ilmek geçirerek gösteri yapabiliyor. Can’ın bilakis kendini samimi tabir etmek isteyen kızları Su da rahat durmuyor. Anneannesiyle ahenk sorunu yaşıyor veyahut bir arkadaşının toplumsal medyada linçlenmesine yol açıyor. Her şeyin gösteri-yayın ve sanal kimlik vesilesiyle var olup hiç bir şeyin “sakıncalı” sayılmadığı, fütursuz bir çağ bu… Tabi pek güçlü Korhan Bey’in torunlarına makus örnek olduğunu, onlara hırs ve sahtekârlık aşıladığını da es geçmeyelim. Kabaca bir evlat yetiştirme, aile olma, özeli müdafaa çizgisine sıkışmış bir ortak hayat kelam konusu. Bu kaynaktan beyaz Türklük fışkırmakta! Ozan Beril çifti dizinin beyaz Türk takımını dolduruyor… Hali vakti yerinde olmanın ötesinde “burun kıvırma ve seçme” ehliyetine sahip taraf bir daha onlar… aslına bakarsanız Ozan’ın Aslı ile bir arada oluşu tam da bu biçimdesi bir tansiyonun izlerini taşıyor.
KASABAYA SIKIŞMIŞ YASLI ÇİFT: ASLI-VOLKAN
Aslı-Volkan çiftinden devam edebiliriz. Tatilcilerin, turistlerin tersine Şile’nin yedi jenerasyon yerlisi Doruk ailesinden girelim kelama. Aslı ağabey Doruk’la evli. Doruk’un kardeşleri, anneleri Sevim’le birlikte çiftlik işletiyorlar. Elde ettikleri eserleriyse internette ve ilçe pazarında satıyorlar. Borçları olduğunu ve ödemek için uyuşturucu ticaretine girdiklerini görüyoruz. Çiftlik yerine talip çıkıyor. AVM inşaatı için 25 milyon teklif ediliyor. Teklif aile içindeki uyuşmazlıkları da tetikliyor. Ki finale hakikat çiftliğe ipotek konduğunu, paranın fakat borcu kapatabileceğini öğreniyoruz.
Aslı ve Volkan’ın durumu elbet kırılgan. On beş yıllık ilgileri evlatlarını yitirince kuvvetli bir surece girmiş. Birbirlerine itimat vermekten uzak bir noktaya gerilemişler. Bağlarındaki istek yerini alışkanlığa ve yasın adaletsiz paylaşımına bırakmış. Aslı, Volkan’dan da acısını göstermesini istiyor, bu bahiste ısrarcı ama kayınvalidesi de yeni bir torun talep etmekte. Yas aşılsın istiyor Doruklar. Küçük Poyraz’ın mevti Aslı’nın başındaki soruları kışkırtmış. Üstelik Aslı dikkatsizliği kararı vefata niçiniyet verdiğini düşünüyor, acısını ve suçluluk hissini bastırmak için kendini yaralıyor, fizikî acının uyuşturucu tesirine başvuruyor. Tekdüze yaşantısından sıkılmış lakin bir taraftan da buhranına sığınarak yeni bir başlangıçtan esirgiyor kendini. Bu istikametiyle Ozan tam manasıyla yeni bir başlangıcın temsili…
Oğlunun vefatından daha sonra mesleği hemşireliği bırakmış Aslı’nın tek desteği Doruk ailesi ve bir hastanede yatan anneannesi… bir daha hemşire olan annesi Aslı çabucak hemen çocukken kaçıp gitmiş, özgür bir ömrün peşinde yıllar geçirmiş. Tutsaklığa, yerliliğe, yerelliğe karşı spiritüel ve alternatif bir kişilik anne, kendine zorla verilen her şeye karşı, o denli ki ismini değiştirip Efsun yapmış. yıllar daha sonra kasabaya dönüp işleri karıştırmaya başlıyor. Aslı için annesi bir noktaya kadar anlaşılırken Ozan tamamen yabancı… Dünyasına ve bağlantılarına tümden tezat. Bu zıtlık ortalarındaki çekimi hızlandırıyor.
HAPİSHANELERİNDEN KAÇIP BULUŞANLAR: ASLI-OZAN
Üst sınıfa damat gitmiş Ozan ile küçük bir kente sıkışmış orta sınıf mensubu Aslı’nın birbirlerini çekecek epeyce fazla niye var. örneğin aile değerli bir sebep… Ozan dört çocuğuna ve sevdiği eşine karşın aile olmakta kuvvetlik çeken biri. Lise sonda annesini yitirince boşluğa düşerken zihnindeki aile kavramı da yara almış. Aileyi bir cins yarım kalmışlık, tamamlanmamışlık olarak kodlamış başında ve Beril’in anne babasıyla çatışması salt zirveden bakmalarıyla ilgili değil. Tahminen ismini koyamadığı bir kıskançlık var. Beril’in sahiplenilişi karşısında kendini alabildiğine dışlanmış hissediyor ve hırçınlaşıyor.
Aslı ise Ozan üzere anne babasından kopuk bulunmasına rağmen eşinin ailevi bağlarından yakınır vaziyette ve çiftlik yaşantısı ona yalnız çalışarak yasını bastırma fırsatı veriyor, geri kalan vakit içinderdaysa boğuyor. Kendine ilişkin bir kafede çalışmasını da buna yormak mümkün. Kendine has bir dünya kurmak, özgürleşmek hevesinde. Öte yandan yas hissinin yabanıllığı bu özgürleşme atılımına taban hazırlıyor. Poyraz’ı kaybetmek tüm hayatını sorguladığı bir gedik açmış, gerçeğini aramaya itmiş.
Çift üzerinde sezilen başka çekim merkezi, ülküler ile hayallerin çarpışması. Ozan ülkülerini bastırmış, uygun baba olmuş ancak makbul damat olmak için kendini daima frenlemek zorunda kalmış. Aslı ise hayallerinden vazgeçmiş. Hayalci ve çocuksu bir karakterde Aslı… Dünyayı manaya kılavuzu ‘Küçük Prens’ adeta! Oğlunun vefatıyla hayalinden uyanmış. ömrü kıymetlendirme ölçütleri ortadan kalkınca boşluğa düştüklerini söyleyebiliriz Aslı ve Ozan’ın.
BATI’YI UYARLAMAK, DÜZGÜN GÜNDE BERBAT GÜNDE, HASTALIKTA VE SAĞLIKTA!
“Saklı”, üstte değinmeye çalıştığım dinamikler üzerine konseyi ve kapalı olanın heyecanına, yasağın çekiciliğine yaslanarak, bir çekim alanı yaratarak ilerliyor. Diziyi değerlendirmeye olumsuz yanlarından başlayalım. Öncelikle bir ahenk sorunu göze çarpmakta… “Saklı”, temel motivasyonu bakımından yerelleştirilmemiş (gerçi buna gereksinim duyulmadığı da savunulabilir) ve kültürel farkların altı çizilmemiş. Bizdeki aldatma öyküleri acının kutsandığı, dahası kaybedene kazandırılan bir damardan, manevi teselli pınarından beslenegeldi halbuki Batı tragedyadan aldığı mirasla aldatmayı keskin çizgileriyle işlediğinde dahi bilançoyu sıfır-bir mekanikliğinde açıklamıyor ve süreci öykülüyor, sebep-sonuç münasebetini ortaya koyuyor. Bir niçinsellik, bir rasyonalite var. Bizdeki ihanetse Batıya misal biçimde politize olsa bile hislere boğulmuş hatta karaya vurmuş biçimde, hareketsiz ve bereketsiz… Bu temel ayrılık dizideki hislerin muvaffakiyetle yorumlanmasının, bir bakıma “uyarlanmasının” önüne geçmiş. Aslı ve Ozan yaşadıkları-yaşamadıklarıyla buraya ilişkin durmuyorlar. Yanı sıra iki ailenin Şile – İstanbul ortası fırtınalı bir müddetçte iç içe geçtiğini görüyoruz. Aslı’nın kayınbiraderi Serkan ile Ozan’ın kızı Su beraberlik yaşıyorlar. Su, Serkan’dan çocuk aldırıyor. Çiftlik konutunda hesaplaşıyorlar vs. Çok bir yüklemeyle karşı karşıyayız.
AĞDALI LİSAN SORUNU: ‘BUNU MU DEMEK İSTEDİNİZ?’
Natürel bir de ağdalı lisan problemine değinmeli. “Saklı”, gerek dış ses açıklamaları gerek diyaloglarıyla fazla edebi durmuş. Haydi dış ses anlaşılır, tercih problemi ancak diyaloglar kimi kısımlarda gülünç kaçıyor. Örnek vermek gerekirse Aslı’nın kıl ortağı Başkan şöyleki bir cümle kuruyor: “Ortak olduğumuzu unutmaya istekli olduğunu biliyorum da…” Söylenmesi bu kadar güç bir cümle anlatıda fakat yaşamsalsa kullanılır, kullanmalı… Burada laf olsun diye söylenmiş, ortalarındaki huzursuzluk daha duru işlenebilirdi. Devam edelim. Aslı kayınvalidesi Sevim’e “seninle birebir yerden kanıyoruz sanmıştım” diyor. Aslı duygulanacak, haliyle kaygısını “kapalı” bir lisanla anlatmaya meyledecek ancak bu kadarı fazla! Tıpkı yerden kanamak? Google’a yazsanız “Bunu mu demek istediniz?” diye yanıtlar! Bu cins ağdalı kelamlar saymakla bitmez ancak son bir örnek daha vereceğim. Aslı bu sefer Ozan’a, Volkan’ı kastederek şunu söylüyor: “Hangimizden daha hayli nefret ettiğimi bilmediğim vakit içinder olmuyor desem palavra olur” Yani tekerlemeden farksız… Şu cümle bir romanda falan karşımıza çıksa gülüp geçeriz, ekranda görmek daha bir acıtıyor canımızı. bu biçimde bir tanım gerekli mi? Adam desin bari bunu, müellif olan o sonuçta!
BAKIŞ AÇILARI VE YÜKSELEN TEMPO
“Saklı”da karşımıza çıkan farklı bakış açısı kullanması yenilik sayılmaz. Çağımız malum, anlatılanın değersizleşip kurgunun, oyunların öne çıktığı bir çağ ve seyirci olarak her vakit şaşırmak, parmağınızı ısırmak eğilimindeyiz. Bu cins numaralar denendi, daha gelişkinleri de denendi, denenecek. Hayat ve onun enstrümanı sanat, deneme yanılma üzerine konseyi değil mi aslına bakarsan? Buna rağmen iki tarafın müşahedelerine şahit oluşumuz, kadın-erkek münasebetinin tabiatını, yerli-yabancı çatışmasını ve nihayet sınıf ayrımını tansiyon gerecine çeviriyor. Aslı’ya bakılırsa Ozan ısrarcı, baştan çıkarıcı bir adam, Ozan’a bakılırsa ise Aslı tüm bağlarında flörtöz ve hatta edepsiz. İrtibatın bu biçimde hatırlanması her insanın kendini gerçeğini dayattığı bir ezberi yansıtıyor.
Deniz Akçay tarafınca yönetilen dizide öbür bir olumlu taraf temponun ayarlanması. çok tezsiz başlayan dizi tansiyonları sıradanten çetrefilliye sıralayıp uygun modüllerinden kenetleyerek yükseliyor. Bilhassa son kısımlarda cinayet soruşturması ve yüzleşmeler, duygusal boşalmalar diziye başka bir heyecan katıyor.
OYUNCULUKLAR ÜZERİNE
“Saklı”nın oyuncu seçimi isabetli… Bu bakımdan hiç maceraya girilmemiş. Kelam gelimi beyaz Türk aile fertleri bu rollere en epeyce yakışanlar içinde seçilmiş. Bir televizyon kolaycılığı seziliyor. Yüzün ve sesin oturduğu “paket oyunculuk” tercihi görüyoruz.
Defne Kayalar, geçen sene ses getiren “Bir Başkadır”da bir daha “fanusun dışını görmüş suçsuz burjuva”yı canlandırmıştı. Benzeri bir rolde, bu sefer biraz daha emek isteyen bir yorumda izliyoruz onu. Zuhal Olcay ile Erdal Küçükkömürcü de burjuva rolüne biçilmiş kaftanlar. Öteki ailede öne çıkan Ahmet Rıfat Şungar ile Işık Sürer ise yerli aileyi temsil etmekteler. Onlar da bu tip rolleri gözü kapalı canlandırabilecek oyuncular. Şungar her zamanki üzere gücüyle ağır basıyor.
Başrollere gelirsek Fırat Çelik Ozan rolünde pek uygun bir performans sergilemiş. Baştan sona pasif bir karakter çizmiş. Parladığında dahi ölçülü, beklenti yaratmayan ama bir biçimde yolunu bulan karakteri çok güzel veriyor. Hazar Erkuvvetli de bakışlarına tartı verdiği durağan sahnelerde yıldızlaşırken yaşadığı iniş çıkışları abartısız yansıtıyor. Hislerdeki geçişi ustalıkla… Tek handikabı az evvelce bahsetmiş olduğum ağdalı diyalogların daha fazla ona yazılmış olması… Kimi sahnelerde seyirciyi düşürüyor bu diyaloglar.
Dizide ilgi toplayan bir öbür performans ise Başkan rolünde izlediğimiz Volkan Yosunlu’ya ilişkin. Yosunlu bildik bir tiplemeyi, arsız ve yılışık bir adamı canlandırıyor lakin dizideki fonksiyonu görünenden çok zira Başkan karakteri duvardaki tüfekten farksız. Ne vakit patlayacağını kestiremiyorsunuz ve Yosunlu parlak oyunculuğuyla tansiyonu daima tırmandırmakta.
**
“Saklı”, eli yüzü düzgün bir iş ve genel olarak akıcı bir anlatıya sahip… Birfazlaca çatışmayı anıp geçerek alt metne gereğince yük vermese de kuvvetli sahneleri, etkileyici oyunculukları ve tansiyonları seçip dizen temposu ile eksiklerini kapatıyor. “Saklı”, bir manada çabucak hemen birinci kısımda Ozan’ın gözünden gördüğümüz havuza düşen o kelebeği öykülüyor. Tutkuyu dirilten, ömrü uzatan bir gayret onlarınkisi. İzlemeye değer…