Muhabir
New member
ReutersHalid Pir Muhammed’in 2012’deki duruşmasından bir ilüstrasyon
ABD’de yolcu uçaklarının kaçırılarak sembolik binalara çarpmasıyla gerçekleştirilen 11 Eylül 2001 ataklarını planlamakla suçlanan kişi, 20 yıldır yargılanmayı bekliyor. Pekala, bu adam yıllar evvel durdurulabilir miydi?
Frank Pellegrino uçakların New York’taki İkiz Kuleler’e çarpmasını gösteren manzaraları Malezya’da otel odasında televizyondan izlerken “Bu işin gerisinde Halid Pir Muhammed olmalı” diye düşündüğünü anlatıyor.
ABD’de eski FBI casusu olan Pellegriono, Muhammed’i 30 yıla yakın bir süre izlemiş bir isim. Fakat 11 Eylül akınlarının ‘mimarı’ olarak anılan Muhammed hala yargılanmayı bekliyor. BBC’ye konuşan avukatlarından biri, davanın sonuçlanmasının bir 20 yıl daha alabileceğini söylüyor.
bu biçimde El Esas örgütünün başkanı olan Usame Bin Ladin, taarruzlarla temaslı görülüyordu. halbuki 11 Eylül hücumlarını soruşturmak için kurulan komisyona bakılırsa Muhammed akının “baş mimarı” idi. bu türlü hücum düzenleme fikri ondan çıkmıştı ve bunu El Kural’a iletmişti.
1964’te Kuveyt’te doğan Muhammed Amerika’da eğitim görmüş, 1980’lerde Afganistan’da savaşmaya gitmişti. 11 Eylül saldırısından yıllar evvel, FBI casusu Frank Pellegrino cihatçıların davasında yer almıştı.
FBI onu Dünya Ticaret Merkezi’nin 1993’teki bombalanmasını soruşturmakla nazaranvlendirmişti. Muhammed birinci sefer bu biçimde Amerikalı yetkililerin dikkatini çekmişti. Çünkü bu saldırıyı sistemlerden birine para transferi yapmıştı.
Pellegrino, 1995’te Muhammed’in Pasifik okyanusu üzerinde biroldukça memleketler arası havayoluna bağlı uçağı patlatma planı ile irtibatı kurulduğunda onun mantığını anlamıştı. 1990’ların ortasında Katar ile kontağını kurup Muhammed’i köşeye sıkıştırmasına ramak kalmıştı.
Getty ImagesDönemin ABD Lideri George W Bush akından birkaç gün daha sonra enkaz bölgesinde
Pellegrino takımıyla Umman’a gitmiş, oradan Katar’a geçerek Muhammed’i tutuklamayı planlamıştı. Zanlıyı getirecek uçak bile ayarlanmıştı. Lakin alandaki ABD’li diplomatlar ayak diriyor, Katar’la sorun yaşamak istemiyorlardı.
sonrasındasında Katarlı yetkililer Muhammed’in ortadan kaybolduğunu söylemiş. “bu biçimde büyük bir fırsatı kaçırdığımızı biliyorduk” diye anlatıyor Pellegrino.
Fakat 1990’ların ortalarında Muhammed’in öncelikli bir amaç olarak görülmediğini de kabul ediyor. Onu ABD’nin en çok arananlar listesine koydurmak bile mümkün olmamış. “Listede aslına bakarsan hayli fazla terörist var” denmiş kendisine.
Muhtemelen birileri Muhammed’e haber vermiş ve Katar’dan kaçıp Afganistan’a gitmiş.
Getty Images
O senelerda farklı ülkelerde tutuklanan terör zanlılarının telefon rehberlerinde Muhammed’in ismine rastlanmış birfazlaca kere. İşte Bin Ladin ile irtibata geçip pilot eğitimi alma ve ABD’de uçaklarla taarruzda bulunma fikrini o devir gündeme getirdiği sanılıyor.
11 Eylül saldırısı olduğunda, Pellegrino’nun Muhammed’le ilgili kuşkusu, gözaltındaki bir El Esas üyesinin onun ismini vermesiyle kanıtlanmış oluyordu. “Onun olduğunu anladığımızda kendimi epey makûs hissettim” diyor.
Muhammed’in izi sürülmüş ve 2003’te Pakistan’da tutuklanmıştı. Pellegrino, kendi hazırladığı iddianame üzerinden onun yargılanmasını beklerken Muhammed ortadan kaybolmuştu. CIA onu “gelişmiş sorgulama teknikleri” ile sorgulamak üzere “gizli bölgelere” götürmüştü.
Muhammed en az 183 defa su altında tutarak havasız bırakma ve boğulma hissi yaratma (waterboarding)uygulamasına maruz bırakılmış, makattan su verme, küçük bölmelerde tutarak gerilim yaratma, uykusuz bırakma, zorla soyma, çocuklarının öldürüleceğini söyleme üzere azaplara maruz kalmıştı.
O esnalarda biroldukça suçlamayı kabul etmişti. Lakin çabucak sonrasındaki bir Senato raporunda, istihbaratın sunduğu biroldukça bilginin Muhammed tarafınca uydurulduğu belirtiliyordu.
CIA’nin gözaltı uygulamasının kapsamı ortaya çıktığında Muhammed üzere “değerli tutuklular” 2006’da ABD’nin Küba’daki Guantanamo üssüne sevk edildi ve nihayet FBI’a da müdahil olması için müsaade verildi.
Frank Pellegrino uzun müddettir takip ettiği Muhammed ile Ocak 2007’de karşı karşıya gelmişti.
FRANK PELLEGRINOFrank Pellegrino’nun 1987 ve 2020’deki fotoğrafları
1990’larda onu takip eden kişinin kendisi olduğunu söyleyip sohbeti başlatmak ve 11 Eylül’le ilgili bilgiler almayı planlıyordu.
Pellegrino, sorgulamada nelerin konuşulduğunu açıklamıyor, ancak Muhammed için “ister inanın ister inanmayın, espri anlayışı güçlü ve merak uyandıran bir adam” diyor.
Guantanamo’daki sorgulamalarda onun hiç pişmanlık belirtisi göstermediğini ve dikkat çekmek için uğraştığını söylüyor.
Altı gün süren konuşmalarının akabinde Muhammed sonunda kâfi demiş ve sorgulamayı sonlandırmış.
ondan sonrasındaki adalet arayışları da farklı pürüzlerle karşılaşmış. New York’ta yargılama yapılması planları kamuoyunun ve siyasetçilerin itirazıyla karşılaşmış. “Kimse onu kendi bölgesinde görmek istemiyor, onu Guantanamo’da tutun diyorlardı” diye anlatıyor.
Getty Images1993’te de Dünya Ticaret Merkezi’ne akın düzenlenmişti
Akabinde Guantanamo’da askeri yargılama başlamış. Lakin prosedüre ait gecikmelere Covid kısıtlamaları niçiniyle üssün kapatılması eklenince süreç daha da uzamış.
Muhammed’in avukatı, son duruşmaların 11 Eylül’ün 20. Yıldönümünde medyaya bir şeyler olduğuna dair imaj verme maksatlı olduğunu söylüyor. BBC’ye konuşan David Nevin, “sürecin 20 yıl üzere bir müddetde tamamlanmasını” beklediğini, davanın başladığı 2008’den beri “8-9 yargıç değiştiğini” tabir ediyor.
Yargıcın 35 bin sayfalık eski duruşma tutanaklarına aşina olması gerektiğini belirten Nevin bu davayı “ABD tarihinin en büyük ceza davası” olarak niteliyor.
Getty ImagesMuhammed’in sağladığı bilgilerle Bin Ladin’in Pakistan hududunda aranmasına yönelik çalışmalar ağırlaştırılmıştı.
hem de en tartışmalı olanı da.
Bunun sebebi temel olarak CIA’nin 5 tutukluyu “kara nokta” olarak isimlendirilen kapalı nezaret merkezlerinde tutması ve “gelişmiş sorgulama teknikleri” kullanımından kaynaklanıyor.
Bu merkezlerdeki uygulamalar niçiniyle kanıtların karartıldığı belirtiliyor.
Nevin, ABD “bu adamlara azap etmek için net programlar organize edip uyguladı” diyor. Bu teknikler niçiniyle istinafa gitme ve karar bozma davalarının yıllar alacağını söylüyor.
Getty ImagesGuantanamo’da Birinci duruşmaların yapıldığı bölge
Muhammed Guantanamo’daki deniz üssünde fazlaca bâtın bir bölgede tutulurken, avukat ziyareti için gittiğinde pencereleri karartılmış araçlar ortasında 45 dakika dolaştırılarak tarafını şaşırtmaya girişildiğini anlatıyor. Artık ise Muhammed daha az zımnî sayılan Kamp 5 bölgesinde tutuluyor.
Davanın uzamasına yol açan bir öteki niye ise mevt cezası istemiyle bir yargılama olması. “Bu erkeklerin idamı istenmiyor olsaydı dava fazlacatan bitmiş olurdu” diyor.
Getty Images11 Eylül akınlarında hayatını kaybedenlerin yakınları, Muhammed’in birinci duruşması öncesinde basın toplantısı düzenlemişti
Pellegrino ise Guantanamo’daki askeri mahkemede şahit olarak dinleneceği beklentisiyle FBI’dan emekliliğini üç yıl ertelemiş. “Hala FBI rozetimi taşırken bunun sonuçlandığını görmek hoş olacaktı” diyor.
Ama emeklilik yaşı gelip çattığı için FBI’dan ayrılmış artık. Muhammed’in izini sürerken biroldukca yeri dolaşan Pellegrino, artık büyük bir başarısızlık hissi yaşadığını ve 1990’larda onu yakalamış olsaydı 11 Eylül’ün tahminen de yaşanmamış olacağını söylüyor.
“Onun ismi her gün başımda dolaşıyor ve bu hiç de güzel bir his değil. Vakit her şeye güzel gelir. Lakin durum bundan ibaret” diyor.
ABD’de yolcu uçaklarının kaçırılarak sembolik binalara çarpmasıyla gerçekleştirilen 11 Eylül 2001 ataklarını planlamakla suçlanan kişi, 20 yıldır yargılanmayı bekliyor. Pekala, bu adam yıllar evvel durdurulabilir miydi?
Frank Pellegrino uçakların New York’taki İkiz Kuleler’e çarpmasını gösteren manzaraları Malezya’da otel odasında televizyondan izlerken “Bu işin gerisinde Halid Pir Muhammed olmalı” diye düşündüğünü anlatıyor.
ABD’de eski FBI casusu olan Pellegriono, Muhammed’i 30 yıla yakın bir süre izlemiş bir isim. Fakat 11 Eylül akınlarının ‘mimarı’ olarak anılan Muhammed hala yargılanmayı bekliyor. BBC’ye konuşan avukatlarından biri, davanın sonuçlanmasının bir 20 yıl daha alabileceğini söylüyor.
bu biçimde El Esas örgütünün başkanı olan Usame Bin Ladin, taarruzlarla temaslı görülüyordu. halbuki 11 Eylül hücumlarını soruşturmak için kurulan komisyona bakılırsa Muhammed akının “baş mimarı” idi. bu türlü hücum düzenleme fikri ondan çıkmıştı ve bunu El Kural’a iletmişti.
1964’te Kuveyt’te doğan Muhammed Amerika’da eğitim görmüş, 1980’lerde Afganistan’da savaşmaya gitmişti. 11 Eylül saldırısından yıllar evvel, FBI casusu Frank Pellegrino cihatçıların davasında yer almıştı.
FBI onu Dünya Ticaret Merkezi’nin 1993’teki bombalanmasını soruşturmakla nazaranvlendirmişti. Muhammed birinci sefer bu biçimde Amerikalı yetkililerin dikkatini çekmişti. Çünkü bu saldırıyı sistemlerden birine para transferi yapmıştı.
Pellegrino, 1995’te Muhammed’in Pasifik okyanusu üzerinde biroldukça memleketler arası havayoluna bağlı uçağı patlatma planı ile irtibatı kurulduğunda onun mantığını anlamıştı. 1990’ların ortasında Katar ile kontağını kurup Muhammed’i köşeye sıkıştırmasına ramak kalmıştı.
Getty ImagesDönemin ABD Lideri George W Bush akından birkaç gün daha sonra enkaz bölgesinde
Pellegrino takımıyla Umman’a gitmiş, oradan Katar’a geçerek Muhammed’i tutuklamayı planlamıştı. Zanlıyı getirecek uçak bile ayarlanmıştı. Lakin alandaki ABD’li diplomatlar ayak diriyor, Katar’la sorun yaşamak istemiyorlardı.
sonrasındasında Katarlı yetkililer Muhammed’in ortadan kaybolduğunu söylemiş. “bu biçimde büyük bir fırsatı kaçırdığımızı biliyorduk” diye anlatıyor Pellegrino.
Fakat 1990’ların ortalarında Muhammed’in öncelikli bir amaç olarak görülmediğini de kabul ediyor. Onu ABD’nin en çok arananlar listesine koydurmak bile mümkün olmamış. “Listede aslına bakarsan hayli fazla terörist var” denmiş kendisine.
Muhtemelen birileri Muhammed’e haber vermiş ve Katar’dan kaçıp Afganistan’a gitmiş.
Getty Images
O senelerda farklı ülkelerde tutuklanan terör zanlılarının telefon rehberlerinde Muhammed’in ismine rastlanmış birfazlaca kere. İşte Bin Ladin ile irtibata geçip pilot eğitimi alma ve ABD’de uçaklarla taarruzda bulunma fikrini o devir gündeme getirdiği sanılıyor.
11 Eylül saldırısı olduğunda, Pellegrino’nun Muhammed’le ilgili kuşkusu, gözaltındaki bir El Esas üyesinin onun ismini vermesiyle kanıtlanmış oluyordu. “Onun olduğunu anladığımızda kendimi epey makûs hissettim” diyor.
Muhammed’in izi sürülmüş ve 2003’te Pakistan’da tutuklanmıştı. Pellegrino, kendi hazırladığı iddianame üzerinden onun yargılanmasını beklerken Muhammed ortadan kaybolmuştu. CIA onu “gelişmiş sorgulama teknikleri” ile sorgulamak üzere “gizli bölgelere” götürmüştü.
Muhammed en az 183 defa su altında tutarak havasız bırakma ve boğulma hissi yaratma (waterboarding)uygulamasına maruz bırakılmış, makattan su verme, küçük bölmelerde tutarak gerilim yaratma, uykusuz bırakma, zorla soyma, çocuklarının öldürüleceğini söyleme üzere azaplara maruz kalmıştı.
O esnalarda biroldukça suçlamayı kabul etmişti. Lakin çabucak sonrasındaki bir Senato raporunda, istihbaratın sunduğu biroldukça bilginin Muhammed tarafınca uydurulduğu belirtiliyordu.
CIA’nin gözaltı uygulamasının kapsamı ortaya çıktığında Muhammed üzere “değerli tutuklular” 2006’da ABD’nin Küba’daki Guantanamo üssüne sevk edildi ve nihayet FBI’a da müdahil olması için müsaade verildi.
Frank Pellegrino uzun müddettir takip ettiği Muhammed ile Ocak 2007’de karşı karşıya gelmişti.
FRANK PELLEGRINOFrank Pellegrino’nun 1987 ve 2020’deki fotoğrafları
1990’larda onu takip eden kişinin kendisi olduğunu söyleyip sohbeti başlatmak ve 11 Eylül’le ilgili bilgiler almayı planlıyordu.
Pellegrino, sorgulamada nelerin konuşulduğunu açıklamıyor, ancak Muhammed için “ister inanın ister inanmayın, espri anlayışı güçlü ve merak uyandıran bir adam” diyor.
Guantanamo’daki sorgulamalarda onun hiç pişmanlık belirtisi göstermediğini ve dikkat çekmek için uğraştığını söylüyor.
Altı gün süren konuşmalarının akabinde Muhammed sonunda kâfi demiş ve sorgulamayı sonlandırmış.
ondan sonrasındaki adalet arayışları da farklı pürüzlerle karşılaşmış. New York’ta yargılama yapılması planları kamuoyunun ve siyasetçilerin itirazıyla karşılaşmış. “Kimse onu kendi bölgesinde görmek istemiyor, onu Guantanamo’da tutun diyorlardı” diye anlatıyor.
Getty Images1993’te de Dünya Ticaret Merkezi’ne akın düzenlenmişti
Akabinde Guantanamo’da askeri yargılama başlamış. Lakin prosedüre ait gecikmelere Covid kısıtlamaları niçiniyle üssün kapatılması eklenince süreç daha da uzamış.
Muhammed’in avukatı, son duruşmaların 11 Eylül’ün 20. Yıldönümünde medyaya bir şeyler olduğuna dair imaj verme maksatlı olduğunu söylüyor. BBC’ye konuşan David Nevin, “sürecin 20 yıl üzere bir müddetde tamamlanmasını” beklediğini, davanın başladığı 2008’den beri “8-9 yargıç değiştiğini” tabir ediyor.
Yargıcın 35 bin sayfalık eski duruşma tutanaklarına aşina olması gerektiğini belirten Nevin bu davayı “ABD tarihinin en büyük ceza davası” olarak niteliyor.
Getty ImagesMuhammed’in sağladığı bilgilerle Bin Ladin’in Pakistan hududunda aranmasına yönelik çalışmalar ağırlaştırılmıştı.
hem de en tartışmalı olanı da.
Bunun sebebi temel olarak CIA’nin 5 tutukluyu “kara nokta” olarak isimlendirilen kapalı nezaret merkezlerinde tutması ve “gelişmiş sorgulama teknikleri” kullanımından kaynaklanıyor.
Bu merkezlerdeki uygulamalar niçiniyle kanıtların karartıldığı belirtiliyor.
Nevin, ABD “bu adamlara azap etmek için net programlar organize edip uyguladı” diyor. Bu teknikler niçiniyle istinafa gitme ve karar bozma davalarının yıllar alacağını söylüyor.
Getty ImagesGuantanamo’da Birinci duruşmaların yapıldığı bölge
Muhammed Guantanamo’daki deniz üssünde fazlaca bâtın bir bölgede tutulurken, avukat ziyareti için gittiğinde pencereleri karartılmış araçlar ortasında 45 dakika dolaştırılarak tarafını şaşırtmaya girişildiğini anlatıyor. Artık ise Muhammed daha az zımnî sayılan Kamp 5 bölgesinde tutuluyor.
Davanın uzamasına yol açan bir öteki niye ise mevt cezası istemiyle bir yargılama olması. “Bu erkeklerin idamı istenmiyor olsaydı dava fazlacatan bitmiş olurdu” diyor.
Getty Images11 Eylül akınlarında hayatını kaybedenlerin yakınları, Muhammed’in birinci duruşması öncesinde basın toplantısı düzenlemişti
Pellegrino ise Guantanamo’daki askeri mahkemede şahit olarak dinleneceği beklentisiyle FBI’dan emekliliğini üç yıl ertelemiş. “Hala FBI rozetimi taşırken bunun sonuçlandığını görmek hoş olacaktı” diyor.
Ama emeklilik yaşı gelip çattığı için FBI’dan ayrılmış artık. Muhammed’in izini sürerken biroldukca yeri dolaşan Pellegrino, artık büyük bir başarısızlık hissi yaşadığını ve 1990’larda onu yakalamış olsaydı 11 Eylül’ün tahminen de yaşanmamış olacağını söylüyor.
“Onun ismi her gün başımda dolaşıyor ve bu hiç de güzel bir his değil. Vakit her şeye güzel gelir. Lakin durum bundan ibaret” diyor.