Bir vızıltı homurtuya dönüşür, kıkırdamaya dönüşür. Derin, melodik bir nota ulumaya dönüşür. Ivy Baldwin’in Queens, Long Island City’deki Chocolate Factory Theatre’da dört dansçı için gizemli, cüretkar ve dokunaklı bir çalışması olan Folds’ta kahkaha ve gözyaşı, şarkı ve sıkıntı sözleri arasındaki çizgi sallantılı bir çizgidir. Kısa 50 dakika boyunca, bir dinleyici bile kahkaha ve endişe arasında kalmış hissedebilir. “Bunun komik olması mı gerekiyor?” Bunu Cuma günkü gösteride en az bir kere kendime sordum.
Yaklaşık 20 yıldır New York’ta düzenli olarak dans eden Baldwin, izleyicilerini bağlamsal ipuçlarıyla bombalayacak biri değil. Çok fazla alan bırakır ve onu doldurmamıza izin verir. Pandemi başladığından beri ilk yeni uzun dansı olan “Folds”, derinlemesine bir işbirliğinin sonucu gibi görünüyor. Justin Jones’un atmosferik ses müziği, Mandy Ringger’ın ışıklandırması ve Ukraynalı sanatçı Inna Babaeva’nın (Baldwin ve oyuncu kadrosuyla birlikte tasarlanan) dekoru, rüya gibi bir ses ve görsel ortamda sentezlenerek, eserin daha parçalı yönlerini destekleyen bir bütünlük yaratıyor.
Çikolata fabrikasının depolarına basit ama çarpıcı bir ekleme olan fonda, beyaz tuğla arka duvarda mavi bir bant ve dans pistinin bir kenarında tavandan sarkan yansıtıcı mavi ve gümüş renkli diskler bulunuyor. Bunlar, hem pragmatik – kanatsız bir tiyatroda soyunma alanı – hem de bedensiz giysilerle dolu bir tür belirsizlik olan ürkütücü, askılara asılan bir kostüm sergisini kapsıyor.
Gösteri başladığında, Baldwin ve dansçı Kayvon Pourazar sahnenin kenarında pusuya yatmış durumda. Pourazar’ın vücudundan kaçan hıçkırıklar, sinsi sinsi sinsi sinsi sinsi sinsi sinsi sinsi sinsi bir kahkahaya dönüştüğü için şiddeti artıyor, o kadar içgüdüsel görünüyor ki, onunla birlikte gülmemek elde değil. Ancak ruh hali tamamen neşeli değil. Diğer iki oyuncu – Katie Dean ve Saúl Ulerio – içeri girdiğinde toplu bir öfke nöbeti başlar. Seti oluşturan diğer süs eşyalarıyla donanmış ve süslenmiş dansçılar, parlak diskleri öfkeyle odanın etrafına fırlatırlar, Baldwin onları bir duvara fırlatırken haykırır. Jones’un elektronik notası devreye girdi ve hırıltılı bir dip akıntısı eklendi. Çağdaş danslar genellikle bir doruk olarak kaosa tırmanırken, burada anında kaos meydana gelir ve bu da öfkenin ardından gelebilecek her şeyin temeli olduğunu düşündürür.
Sonraki pasajlar daha sessiz ama daha derin öfke veya üzüntü şeytan çıkarmaları gibi geliyor. Oyuncularla işbirliği içinde yaratılan koreografi, genellikle, dışarı atma ve salıvermenin yanı sıra, harekete geçirme veya büyü yapma hareketlerine (açılmış avuç içi veya havada sallanan çılgınca kollar) geri döner. Bir noktada Ulerio ve Pourazar ile iletişim kuran Baldwin, ellerini defalarca pelvisinden uzaklaştırıyor; diğerinde, sanki bir şey çekip çıkarmak için eşiyormuş gibi parmaklarını karnının alt kısmına doğru kıvırıyor. Bir top gibi kıvrılır, yumruklarını yere vurur ve daha sonra sakrumunda dengede kalır, gövdesi özlem ya da duaya benzer şekilde hafifçe daireler çizer.
Mistik imgeler somutlaşır ve dönüşür. Aydınlatma, arka duvarda ışıltılı benekler oluşturmak için kısılır; aydınlatılmış kuru buzdan bir emisyon, dönen bir sis gibi görünüyor. Bu neredeyse pastoral görüntüden kısa bir süre sonra, Pourazar Ulerio’nun yaslanmış vücudunu yere bantladığında daha rahatsız edici bir görüntü hakim olur. Başlangıçta hareketsiz olan Ulerio, yavaş yavaş kendini çözmeyi başarır.
Baldwin’in daha önceki bazı çalışmalarının yanı sıra, bu daha tuhaf, daha vahşi eğilimlere sahip. Kıvrımları düzgün kıvrımlar değil, daha yumuşak, daha koyu düzenlemelerdir. Tüm güçlü imgelerine rağmen, son anları aceleye getirilmiş ve eksikmiş gibi geliyor. Ama belki de bu, bizi karanlıkta yolumuzu bulmaya ikna etmenin bir parçasıdır.
Katlamak
17 Aralık’a kadar Queens Chocolate Factory Theatre’da; www.schokoladenfabriktheater.org.
Yaklaşık 20 yıldır New York’ta düzenli olarak dans eden Baldwin, izleyicilerini bağlamsal ipuçlarıyla bombalayacak biri değil. Çok fazla alan bırakır ve onu doldurmamıza izin verir. Pandemi başladığından beri ilk yeni uzun dansı olan “Folds”, derinlemesine bir işbirliğinin sonucu gibi görünüyor. Justin Jones’un atmosferik ses müziği, Mandy Ringger’ın ışıklandırması ve Ukraynalı sanatçı Inna Babaeva’nın (Baldwin ve oyuncu kadrosuyla birlikte tasarlanan) dekoru, rüya gibi bir ses ve görsel ortamda sentezlenerek, eserin daha parçalı yönlerini destekleyen bir bütünlük yaratıyor.
Çikolata fabrikasının depolarına basit ama çarpıcı bir ekleme olan fonda, beyaz tuğla arka duvarda mavi bir bant ve dans pistinin bir kenarında tavandan sarkan yansıtıcı mavi ve gümüş renkli diskler bulunuyor. Bunlar, hem pragmatik – kanatsız bir tiyatroda soyunma alanı – hem de bedensiz giysilerle dolu bir tür belirsizlik olan ürkütücü, askılara asılan bir kostüm sergisini kapsıyor.
Gösteri başladığında, Baldwin ve dansçı Kayvon Pourazar sahnenin kenarında pusuya yatmış durumda. Pourazar’ın vücudundan kaçan hıçkırıklar, sinsi sinsi sinsi sinsi sinsi sinsi sinsi sinsi sinsi bir kahkahaya dönüştüğü için şiddeti artıyor, o kadar içgüdüsel görünüyor ki, onunla birlikte gülmemek elde değil. Ancak ruh hali tamamen neşeli değil. Diğer iki oyuncu – Katie Dean ve Saúl Ulerio – içeri girdiğinde toplu bir öfke nöbeti başlar. Seti oluşturan diğer süs eşyalarıyla donanmış ve süslenmiş dansçılar, parlak diskleri öfkeyle odanın etrafına fırlatırlar, Baldwin onları bir duvara fırlatırken haykırır. Jones’un elektronik notası devreye girdi ve hırıltılı bir dip akıntısı eklendi. Çağdaş danslar genellikle bir doruk olarak kaosa tırmanırken, burada anında kaos meydana gelir ve bu da öfkenin ardından gelebilecek her şeyin temeli olduğunu düşündürür.
Sonraki pasajlar daha sessiz ama daha derin öfke veya üzüntü şeytan çıkarmaları gibi geliyor. Oyuncularla işbirliği içinde yaratılan koreografi, genellikle, dışarı atma ve salıvermenin yanı sıra, harekete geçirme veya büyü yapma hareketlerine (açılmış avuç içi veya havada sallanan çılgınca kollar) geri döner. Bir noktada Ulerio ve Pourazar ile iletişim kuran Baldwin, ellerini defalarca pelvisinden uzaklaştırıyor; diğerinde, sanki bir şey çekip çıkarmak için eşiyormuş gibi parmaklarını karnının alt kısmına doğru kıvırıyor. Bir top gibi kıvrılır, yumruklarını yere vurur ve daha sonra sakrumunda dengede kalır, gövdesi özlem ya da duaya benzer şekilde hafifçe daireler çizer.
Mistik imgeler somutlaşır ve dönüşür. Aydınlatma, arka duvarda ışıltılı benekler oluşturmak için kısılır; aydınlatılmış kuru buzdan bir emisyon, dönen bir sis gibi görünüyor. Bu neredeyse pastoral görüntüden kısa bir süre sonra, Pourazar Ulerio’nun yaslanmış vücudunu yere bantladığında daha rahatsız edici bir görüntü hakim olur. Başlangıçta hareketsiz olan Ulerio, yavaş yavaş kendini çözmeyi başarır.
Baldwin’in daha önceki bazı çalışmalarının yanı sıra, bu daha tuhaf, daha vahşi eğilimlere sahip. Kıvrımları düzgün kıvrımlar değil, daha yumuşak, daha koyu düzenlemelerdir. Tüm güçlü imgelerine rağmen, son anları aceleye getirilmiş ve eksikmiş gibi geliyor. Ama belki de bu, bizi karanlıkta yolumuzu bulmaya ikna etmenin bir parçasıdır.
Katlamak
17 Aralık’a kadar Queens Chocolate Factory Theatre’da; www.schokoladenfabriktheater.org.