Muhabir
New member
ReutersCumhurbaşkanı İbrahim Reisi, ülkenin çıkarlarından asla geri adım atılmayacağını söylüyor.
İran’ın nükleer faaliyetleri konusundaki memleketler arası mutabakatın çökmesini engellemek için görüşmeler bugün Avusturya’nın Viyana kentinde başlıyor.
Taraflar 2015 yılında yapılan mutabakatın geri dönme mümkünlüğü üzerinde müzakere edecek.
Görüşmeler başarılı olursa İran’a uygulanan yaptırımlar kaldırılabilir ve İran’ın nükleer programı tekrar sonlandırılabilir.
2018 yılında Donald Trump, ABD’yi mutabakattan çekti ve yaptırımları geri getirdi. İran ise buna cevap olarak, muahededen doğan kimi kilit taahhütlerini ihlal etti.
Joe Biden idaresi ise İran’ın bu ihlallerden geri dönmesi karşısında yaptırımları kaldırma teklifini masaya uzatıyor.
Tahran idaresi ise birinci adımın Washington’dan gelmesi konusunda ısrarcı.
İran’da hükümet yaptırımlarla birlikte, tekrar tek taraflı olarak muahededen çekilmeme konusunda da teminat istiyor.
Batılı diplomatlar, İran’ın uranyum zenginleştirme programındaki ilerlemeler kaydetmesi niçiniyle müzakerelerin başarılı olma mümkünlüğünün azalmaya başladığı ihtarını yapıyor.
New York Times’a konuşan üst seviye bir Beyaz Saray yetkilisi, Washington ile Tahran içinde, atılacak adımlara ait görüşmelerin, İran cumhurbaşkanlığı seçimi öncesi büyük oranda tamamlanmış olduğunu söylemiş oldu.
İran’da cumhurbaşkanlığı seçimini kazanan İbrahim Reisi hükümetinin milletlerarası ilgilerde daha sert bir tutum ile yaklaştığı gözlemleniyor.
Reisi, Viyana’daki müzakerelerin daha fazla uzatılması ve İran’ın balistik füze programı ve bölgesel siyasetlerine müdahale edilmesine müsaade vermeyeceğini de söylemiş oldu.
ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken ise İran’ın programı bir daha kutuya kaldırması halinde “her seçeceğin masada” olduğunu söylemiş oldu.
İRAN NÜKLEER MUTABAKATI NEDİR?
Muahede, İran ve P5+1 olarak bilinen BM Güvenlik Kurulu’nun beş daimi üyesi ABD, Çin, Rusya, İngiltere ve Fransa ile Almanya içinde uzun müzakerelerin akabinde Ocak 2016’da imzalanmış ve yürürlüğe girmişti.
Mutabakata bakılırsa İran zenginleştirilmiş uranyum üretimi ve saklama kapasitesine hudut getirecek, nükleer tesislerinin denetlenmesine müsaade verecek ve tavsiyeler üzerine tesislerini modifiye edecek ya da büsbütün kapatacaktı.
Bunun karşılığında uzun müddettir ülke iktisadını güç durumda bırakan yaptırımlar kaldırılacaktı.
Tahran tüm süreç boyunca nükleer programının barışçıl olduğu tezini savundu.
AFP14 Temmuz 2015’te Viyana’da mutabakat daha sonrası çekilen fotorğaf
BBC diplomasi muhabiri James Landale’in Viyana’dan tahlili
Görüşmelere başlarken hava hayli düzgün değil.
İran’ın yeni hükümeti ayak sürüyor. Viyana’daki görüşme masasına geri dönmeleri neredeyse altı ay sürdü. Ve o masaya yeni ve toptancı taleplerle oturacaklar.
İran, nükleer faaliyetlerini müzakere konusu yapmayacağını söylüyor. Onlara bakılırsa bu görüşmeler, ABD yaptırımlarını kaldırmakla ilgili… Yaptırımların tamamını ve hemen… beraberinde hiç bir gelecek ABD hükümetinin de muahededen çekilmemesi garantisi istiyorlar.
ABD ve muahedenin öteki imzacıları ise, Haziran’da, bir mutabakatın muhtemel olduğu görüşü üzerinde uzlaşılmış olan noktadan devam etmek istiyor.
Şayet İran, nükleer programını müzakere etmeyi kabul etmezse, Amerikalı diplomatlar “diğer seçeneklerden, farklı yollardan” bahsediyor. Bu seçenekler, üstü kapalı biçimde, İsrail’in askeri ya da siber akınlarına göz yummak demek.
Ezcümle; Batılı güçler hala Tahran’daki yeni idarenin niyetini bilmiyor: Muahede ve bunun olması için gerekli ödünleri verme noktasındaki müzakerelerde önemli mi? Yoksa uranyum zenginleştirmek için vakit mı kazanmaya çalışıyor?
Her şey bu sorular etrafında şekilleniyor.
Bu görüşmeler bir süre daha devam edebilir. Ve şu an için Viyana’da havada iyimserlikten epey kar bulutları var.
İran’ın nükleer faaliyetleri konusundaki memleketler arası mutabakatın çökmesini engellemek için görüşmeler bugün Avusturya’nın Viyana kentinde başlıyor.
Taraflar 2015 yılında yapılan mutabakatın geri dönme mümkünlüğü üzerinde müzakere edecek.
Görüşmeler başarılı olursa İran’a uygulanan yaptırımlar kaldırılabilir ve İran’ın nükleer programı tekrar sonlandırılabilir.
2018 yılında Donald Trump, ABD’yi mutabakattan çekti ve yaptırımları geri getirdi. İran ise buna cevap olarak, muahededen doğan kimi kilit taahhütlerini ihlal etti.
Joe Biden idaresi ise İran’ın bu ihlallerden geri dönmesi karşısında yaptırımları kaldırma teklifini masaya uzatıyor.
Tahran idaresi ise birinci adımın Washington’dan gelmesi konusunda ısrarcı.
İran’da hükümet yaptırımlarla birlikte, tekrar tek taraflı olarak muahededen çekilmeme konusunda da teminat istiyor.
Batılı diplomatlar, İran’ın uranyum zenginleştirme programındaki ilerlemeler kaydetmesi niçiniyle müzakerelerin başarılı olma mümkünlüğünün azalmaya başladığı ihtarını yapıyor.
New York Times’a konuşan üst seviye bir Beyaz Saray yetkilisi, Washington ile Tahran içinde, atılacak adımlara ait görüşmelerin, İran cumhurbaşkanlığı seçimi öncesi büyük oranda tamamlanmış olduğunu söylemiş oldu.
İran’da cumhurbaşkanlığı seçimini kazanan İbrahim Reisi hükümetinin milletlerarası ilgilerde daha sert bir tutum ile yaklaştığı gözlemleniyor.
Reisi, Viyana’daki müzakerelerin daha fazla uzatılması ve İran’ın balistik füze programı ve bölgesel siyasetlerine müdahale edilmesine müsaade vermeyeceğini de söylemiş oldu.
ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken ise İran’ın programı bir daha kutuya kaldırması halinde “her seçeceğin masada” olduğunu söylemiş oldu.
İRAN NÜKLEER MUTABAKATI NEDİR?
Muahede, İran ve P5+1 olarak bilinen BM Güvenlik Kurulu’nun beş daimi üyesi ABD, Çin, Rusya, İngiltere ve Fransa ile Almanya içinde uzun müzakerelerin akabinde Ocak 2016’da imzalanmış ve yürürlüğe girmişti.
Mutabakata bakılırsa İran zenginleştirilmiş uranyum üretimi ve saklama kapasitesine hudut getirecek, nükleer tesislerinin denetlenmesine müsaade verecek ve tavsiyeler üzerine tesislerini modifiye edecek ya da büsbütün kapatacaktı.
Bunun karşılığında uzun müddettir ülke iktisadını güç durumda bırakan yaptırımlar kaldırılacaktı.
Tahran tüm süreç boyunca nükleer programının barışçıl olduğu tezini savundu.
AFP14 Temmuz 2015’te Viyana’da mutabakat daha sonrası çekilen fotorğaf
BBC diplomasi muhabiri James Landale’in Viyana’dan tahlili
Görüşmelere başlarken hava hayli düzgün değil.
İran’ın yeni hükümeti ayak sürüyor. Viyana’daki görüşme masasına geri dönmeleri neredeyse altı ay sürdü. Ve o masaya yeni ve toptancı taleplerle oturacaklar.
İran, nükleer faaliyetlerini müzakere konusu yapmayacağını söylüyor. Onlara bakılırsa bu görüşmeler, ABD yaptırımlarını kaldırmakla ilgili… Yaptırımların tamamını ve hemen… beraberinde hiç bir gelecek ABD hükümetinin de muahededen çekilmemesi garantisi istiyorlar.
ABD ve muahedenin öteki imzacıları ise, Haziran’da, bir mutabakatın muhtemel olduğu görüşü üzerinde uzlaşılmış olan noktadan devam etmek istiyor.
Şayet İran, nükleer programını müzakere etmeyi kabul etmezse, Amerikalı diplomatlar “diğer seçeneklerden, farklı yollardan” bahsediyor. Bu seçenekler, üstü kapalı biçimde, İsrail’in askeri ya da siber akınlarına göz yummak demek.
Ezcümle; Batılı güçler hala Tahran’daki yeni idarenin niyetini bilmiyor: Muahede ve bunun olması için gerekli ödünleri verme noktasındaki müzakerelerde önemli mi? Yoksa uranyum zenginleştirmek için vakit mı kazanmaya çalışıyor?
Her şey bu sorular etrafında şekilleniyor.
Bu görüşmeler bir süre daha devam edebilir. Ve şu an için Viyana’da havada iyimserlikten epey kar bulutları var.