Muhabir
New member
ReutersNahda hareketinin kurucu başkanı Raşid el Gannuşi
Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said’in Pazar günü Başbakan Hişam el-Meşişi’yi nazaranvden alarak Meclis’in yetkilerini 30 gün boyunca dondurması daha sonrası ülke, son on yılının en büyük siyasi krizine sahne oluyor.
Cumhurbaşkanı Said’i darbe teşebbüsü ile suçlayan Meclis’teki en büyük parti pozisyonundaki siyasal İslamcı Nahda hareketi, bu krizin esas aktörlerinden.
Nahda’nın önderi ve Meclis Lideri Raşid el Gannuşi, müdahaleyi darbe teşebbüsü olarak niteleyerek halka itaatsizlik daveti yapıyor.
Lakin Said’in müdahalesi, Nahda başta olmak üzere siyasal İslamcıların devleti ele geçirme gayretlerine karşı bir ‘Anayasal müdahale’ olarak da görülüyor.
Pekala Nahda hareketi nasıl doğdu ve bu noktaya geldi?
‘İslami Eğilim Hareketi’ olarak doğdu
Nahda hareketi, 1981 yılında Raşid El Gannuşi ve Abdülfettah Moro liderliğinde ‘İslami Eğilim Hareketi’ çatısı altında doğdu.
Hareket, ekonomik kaynakların adil bir biçimde dağıtılması ve fazlaca partili demokrasinin kurulması üzere davetlerin yanında, İslam’ın toplumsal hayattaki temsilini güçlendirmeyi savunuyordu.
Kuruluş bildirisinde Nahda, Batı’nın baskıcı çağdaşlaşma ve sekülerizm anlayışına karşı bir hareket olarak kendini nitelendirilmişti.
Birinci başta hareket fazlaca daha radikal bir söyleme sahipti.
ABD’de yayımlanan Washington Post’un tahliline nazaran, ‘ezilenlerin” yanında kendini konumlandıran hareket, kimlik, ahlâk ve İslam’a davet üzere ögeler etrafında, baskı altında kaldığını söylemiş olduği bir ‘alt kültürü’ de şekillendirdi.
1989’da ismi Nahda Hareketi olarak değiştirildi.
Kuruluşundan sekiz yıl daha sonra, 1989’da yapılan seçimlerde oyların yüzde 17’sine yakınını alarak Meclis’teki ikinci parti olan Nahda, seçimlerde usülsüzlük yapmakla suçlandı.
Nahda’nın resmi oy oranını iki kat fazla gösterdiği de tez edildi.
Hareket, 1990’lı senelerda periyodun Tunus Devlet Lideri Zeynel Abidin Bin Ali’nin büyük baskısı altındaydı.
1989 seçimlerinden yaklaşık 1 yıl daha sonra fazlaca sayıda Nahda önderi tutuklandı.
AFPGannuşi 2011’de sürgünden döndüğünde kalabalıklar tarafınca karşılanmıştı.
Gannuşi 20 yılı aşkın müddet İngiltere’de sürgünde kaldı.
‘Arap Baharı’ diye anılan süreç, Nahda için bir kırılma noktası olacaktı.
Meşruiyet arayışı
Arap Baharı’nın doğduğu yer olarak da görülen Tunus’ta, ayaklanmalar kararı Ocak 2011’de Bin Ali devrildi, Nahda da, yasal parti sıfatını kazandı.
Tunus İhtilali daha sonrası 23 Ekim 2011’de düzenlenen Tunus Ulusal Kurucu Meclis üyelerini belirlemek için yapılan seçimlerde Nahda önemli kazanımlar elde etti.
İştirakin yüzde 70 ile sonlu kaldığı seçimlerde, 217 üyeden oluşan Nahda Ulusal Kurucu Meclis’te 90 koltuk elde etti ve hükümet ortağı oldu.
ReutersGannuşi 2011’deki seçim zaferinin akabinde destekçileri ile birlikte kutlama yapıyor.
Sürgünden dönen Gannuşi, ıslahat yanlısı ve ölçülü siyasal İslam’a yüzünü dönen bir siyasetçi olarak görülecekti.
BBC’ye o yıl verdiği röportajda Gannuşi, “Tunus halkının demokrasi ile uyumlu ölçülü bir İslam vizyonu” etrafında barışçıl bir biçimde hayatını sürdürebileceğini söylemişti.
Gannuşi, “İslamcı olsun ya da olmasın tüm vatandaşların temel haklar çerçevesinde eşit” olduğunu tabir etmişti.
Getty ImagesGannuşi 2011’de partisinin programını açıklıyor.
Gannuşi ve öbür Nahda başkanları, vakit zaman Türkiye ve Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) örneği ile kendilerini özdeşleştiren açıklamalarda bulundular.
Gerçekten Gannuşi BBC röportajında, “Türkiye ve Tunus’ta İslam ve çağdaşlık içinde benzeri bir uzlaşı hareketi” yaşandığını kaydetmişti.
Öte yandan meşruiyet gayretini sürdüren Nahda, global Müslüman Kardeşler ağının bir uzantısı olması niçiniyle kuşkuyla karşılandı.
Mısır’daki Müslüman Kardeşler’e kıyasla daha temkinli ve ölçülü bir profil çizse de bu irtibatın yanında, Katar ve Türkiye’nin yanı sıra Libya’daki İslamcı güçlerle bağları ülkedeki seküler kesim tarafınca da sorgulandı.
Birebir yıl bilhassa kafirlikle suçlanan birtakım sinema gösterimleri üzere olayların tetiklemesiyle ülkede dini temelli gerginlikler ve protestolar baş gösterdi. Nahda Selefi radikal ögeleri sorumlu tuttuğu bu protestolarla ilgisi olmadığını vurguladı.
Seküler kesim ise yaşananları İslamcı baskıların kapıda olduğuna dair bir ikaz olarak görüyordu.
2011’deki seçimlerden iki yıl daha sonra 2013’te iki seküler siyasetçinin suikaste uğraması ülkeyi kutuplaşma ve derin bir siyasi krize sürükledi.
Gannuşi liderliğindeki Nahda, çekilme sonucu aldı.
2014 seçimlerinde ikinci gelen Nahda, seçimleri kazanan rakibi Nida Tunus ile koalisyon iştiraki kurdu.
Nahda üyelerinin de katkısıyla hazırlanan, demokratik özgürlükleri merkeze alan Tunus’un yeni anayasası tıpkı yıl yürürlüğe girdi.
İdeolojik dönüşüm
Nahda, kuruluşundan itibaren siyasal İslam ile ilişkilendirildi.
2016’da ise Nahda Hareketi, siyasal pozisyonunu bir daha tanımladı.
Nahda önderi Ganuşi, parti kongresinde yaptığı açıklamada siyasal İslam’dan uzaklaşarak kendilerini “Müslüman demokratlar” olarak tanımlayacaklarını duyurdu.
Nahda’nın son tansiyonda rolü ne?
Tunus’ta son günlerde ekonomik meşakkatler ve Covid-19 pandemisiyle gayrette başarısız olduğu nedeni öne sürülerek hükümetin istifası talebiyle protestolar düzenleniyordu.
Pandemi niçiniyle yaşanan ekonomik darboğaz, yolsuzluk ve artan işsizlik üzere niçinlerle, halkın siyasilere inancı azalırken, sıhhat sisteminin çökme noktasına gelmesi protestolara taban hazırladı.
Pazar günü Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said, Başbakan Hişam el-Meşişi’yi bakılırsavden aldı, Meclis’in yetkilerini de 30 gün boyunca dondurduğunu deklare etti.
Akabinde tüm lokal idarelerin, diplomatik misyonların, mahallî komitelerin ve kamu kuruluşlarının çalışmalarının da bugünden başlayarak iki gün boyunca durdurulacağı belirtildi.
Karar kapsamında, ülke genelinde Covid kısıtlamalarına ek olarak sokağa çıkma yasağı da başladı.
ReutersNahda destekçilerinin düzenlediği protestolardan bir kare
Meclis’te en büyük parti Nahda Hareketi, sonucu “darbe” olarak nitelendirirken, parti önderi Gannuşi, “Kurumları hala vazife başında olarak kabul ediyoruz ve Nahda’nın destekçileri ile Tunus halkını ihtilali savunmaya çağırıyorum” diye konuştu.
Pazartesi günü kimi milletvekilleri ile Meclis’e giden lakin içeri alınmayan Gannuşi, Nahda’nın bu aksiyonları ve Türkiye’deki 15 Temmuz darbe teşebbüsüne karşı halkın sokağa çıkması içinde parallellik kurdu.
Nahda’nın kararların uygulanmaması için kurumsal itaatsizlik daveti ise fazlaca fazla karşılık bulmadı.
Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said’in Pazar günü Başbakan Hişam el-Meşişi’yi nazaranvden alarak Meclis’in yetkilerini 30 gün boyunca dondurması daha sonrası ülke, son on yılının en büyük siyasi krizine sahne oluyor.
Cumhurbaşkanı Said’i darbe teşebbüsü ile suçlayan Meclis’teki en büyük parti pozisyonundaki siyasal İslamcı Nahda hareketi, bu krizin esas aktörlerinden.
Nahda’nın önderi ve Meclis Lideri Raşid el Gannuşi, müdahaleyi darbe teşebbüsü olarak niteleyerek halka itaatsizlik daveti yapıyor.
Lakin Said’in müdahalesi, Nahda başta olmak üzere siyasal İslamcıların devleti ele geçirme gayretlerine karşı bir ‘Anayasal müdahale’ olarak da görülüyor.
Pekala Nahda hareketi nasıl doğdu ve bu noktaya geldi?
‘İslami Eğilim Hareketi’ olarak doğdu
Nahda hareketi, 1981 yılında Raşid El Gannuşi ve Abdülfettah Moro liderliğinde ‘İslami Eğilim Hareketi’ çatısı altında doğdu.
Hareket, ekonomik kaynakların adil bir biçimde dağıtılması ve fazlaca partili demokrasinin kurulması üzere davetlerin yanında, İslam’ın toplumsal hayattaki temsilini güçlendirmeyi savunuyordu.
Kuruluş bildirisinde Nahda, Batı’nın baskıcı çağdaşlaşma ve sekülerizm anlayışına karşı bir hareket olarak kendini nitelendirilmişti.
Birinci başta hareket fazlaca daha radikal bir söyleme sahipti.
ABD’de yayımlanan Washington Post’un tahliline nazaran, ‘ezilenlerin” yanında kendini konumlandıran hareket, kimlik, ahlâk ve İslam’a davet üzere ögeler etrafında, baskı altında kaldığını söylemiş olduği bir ‘alt kültürü’ de şekillendirdi.
1989’da ismi Nahda Hareketi olarak değiştirildi.
Kuruluşundan sekiz yıl daha sonra, 1989’da yapılan seçimlerde oyların yüzde 17’sine yakınını alarak Meclis’teki ikinci parti olan Nahda, seçimlerde usülsüzlük yapmakla suçlandı.
Nahda’nın resmi oy oranını iki kat fazla gösterdiği de tez edildi.
Hareket, 1990’lı senelerda periyodun Tunus Devlet Lideri Zeynel Abidin Bin Ali’nin büyük baskısı altındaydı.
1989 seçimlerinden yaklaşık 1 yıl daha sonra fazlaca sayıda Nahda önderi tutuklandı.
AFPGannuşi 2011’de sürgünden döndüğünde kalabalıklar tarafınca karşılanmıştı.
Gannuşi 20 yılı aşkın müddet İngiltere’de sürgünde kaldı.
‘Arap Baharı’ diye anılan süreç, Nahda için bir kırılma noktası olacaktı.
Meşruiyet arayışı
Arap Baharı’nın doğduğu yer olarak da görülen Tunus’ta, ayaklanmalar kararı Ocak 2011’de Bin Ali devrildi, Nahda da, yasal parti sıfatını kazandı.
Tunus İhtilali daha sonrası 23 Ekim 2011’de düzenlenen Tunus Ulusal Kurucu Meclis üyelerini belirlemek için yapılan seçimlerde Nahda önemli kazanımlar elde etti.
İştirakin yüzde 70 ile sonlu kaldığı seçimlerde, 217 üyeden oluşan Nahda Ulusal Kurucu Meclis’te 90 koltuk elde etti ve hükümet ortağı oldu.
ReutersGannuşi 2011’deki seçim zaferinin akabinde destekçileri ile birlikte kutlama yapıyor.
Sürgünden dönen Gannuşi, ıslahat yanlısı ve ölçülü siyasal İslam’a yüzünü dönen bir siyasetçi olarak görülecekti.
BBC’ye o yıl verdiği röportajda Gannuşi, “Tunus halkının demokrasi ile uyumlu ölçülü bir İslam vizyonu” etrafında barışçıl bir biçimde hayatını sürdürebileceğini söylemişti.
Gannuşi, “İslamcı olsun ya da olmasın tüm vatandaşların temel haklar çerçevesinde eşit” olduğunu tabir etmişti.
Getty ImagesGannuşi 2011’de partisinin programını açıklıyor.
Gannuşi ve öbür Nahda başkanları, vakit zaman Türkiye ve Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) örneği ile kendilerini özdeşleştiren açıklamalarda bulundular.
Gerçekten Gannuşi BBC röportajında, “Türkiye ve Tunus’ta İslam ve çağdaşlık içinde benzeri bir uzlaşı hareketi” yaşandığını kaydetmişti.
Öte yandan meşruiyet gayretini sürdüren Nahda, global Müslüman Kardeşler ağının bir uzantısı olması niçiniyle kuşkuyla karşılandı.
Mısır’daki Müslüman Kardeşler’e kıyasla daha temkinli ve ölçülü bir profil çizse de bu irtibatın yanında, Katar ve Türkiye’nin yanı sıra Libya’daki İslamcı güçlerle bağları ülkedeki seküler kesim tarafınca da sorgulandı.
Birebir yıl bilhassa kafirlikle suçlanan birtakım sinema gösterimleri üzere olayların tetiklemesiyle ülkede dini temelli gerginlikler ve protestolar baş gösterdi. Nahda Selefi radikal ögeleri sorumlu tuttuğu bu protestolarla ilgisi olmadığını vurguladı.
Seküler kesim ise yaşananları İslamcı baskıların kapıda olduğuna dair bir ikaz olarak görüyordu.
2011’deki seçimlerden iki yıl daha sonra 2013’te iki seküler siyasetçinin suikaste uğraması ülkeyi kutuplaşma ve derin bir siyasi krize sürükledi.
Gannuşi liderliğindeki Nahda, çekilme sonucu aldı.
2014 seçimlerinde ikinci gelen Nahda, seçimleri kazanan rakibi Nida Tunus ile koalisyon iştiraki kurdu.
Nahda üyelerinin de katkısıyla hazırlanan, demokratik özgürlükleri merkeze alan Tunus’un yeni anayasası tıpkı yıl yürürlüğe girdi.
İdeolojik dönüşüm
Nahda, kuruluşundan itibaren siyasal İslam ile ilişkilendirildi.
2016’da ise Nahda Hareketi, siyasal pozisyonunu bir daha tanımladı.
Nahda önderi Ganuşi, parti kongresinde yaptığı açıklamada siyasal İslam’dan uzaklaşarak kendilerini “Müslüman demokratlar” olarak tanımlayacaklarını duyurdu.
Nahda’nın son tansiyonda rolü ne?
Tunus’ta son günlerde ekonomik meşakkatler ve Covid-19 pandemisiyle gayrette başarısız olduğu nedeni öne sürülerek hükümetin istifası talebiyle protestolar düzenleniyordu.
Pandemi niçiniyle yaşanan ekonomik darboğaz, yolsuzluk ve artan işsizlik üzere niçinlerle, halkın siyasilere inancı azalırken, sıhhat sisteminin çökme noktasına gelmesi protestolara taban hazırladı.
Pazar günü Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said, Başbakan Hişam el-Meşişi’yi bakılırsavden aldı, Meclis’in yetkilerini de 30 gün boyunca dondurduğunu deklare etti.
Akabinde tüm lokal idarelerin, diplomatik misyonların, mahallî komitelerin ve kamu kuruluşlarının çalışmalarının da bugünden başlayarak iki gün boyunca durdurulacağı belirtildi.
Karar kapsamında, ülke genelinde Covid kısıtlamalarına ek olarak sokağa çıkma yasağı da başladı.
ReutersNahda destekçilerinin düzenlediği protestolardan bir kare
Meclis’te en büyük parti Nahda Hareketi, sonucu “darbe” olarak nitelendirirken, parti önderi Gannuşi, “Kurumları hala vazife başında olarak kabul ediyoruz ve Nahda’nın destekçileri ile Tunus halkını ihtilali savunmaya çağırıyorum” diye konuştu.
Pazartesi günü kimi milletvekilleri ile Meclis’e giden lakin içeri alınmayan Gannuşi, Nahda’nın bu aksiyonları ve Türkiye’deki 15 Temmuz darbe teşebbüsüne karşı halkın sokağa çıkması içinde parallellik kurdu.
Nahda’nın kararların uygulanmaması için kurumsal itaatsizlik daveti ise fazlaca fazla karşılık bulmadı.