MrM
New member
“Pan”, Yunan mitolojisinde insanoğlu üzere ölümlü olan tek mitolojik İlah olarak anılır. Mitolojiye göre, Pan, ormanlarda ve dağlarda, tenha yerlerde dolaşan gezginleri, yolcuları, sevgilileri birdenbire önlerine çıkarak korkutuyor, kendi halinde otlayan sürüleri ve öteki hayvanları vahim çığlıklar atarak panikletiyormuş. Beşerler, hayvanlar ve tüm canlılar da neye uğradıklarını şaşırıp dehşet ortasında kaçışıyorlarmış. İşte panik sözünün kökeni de buradan geliyor; yani Yunanca “panikos” sözünden… Panik atak meselesiyle birinci sefer tanışan günümüz çağdaş insanı, artık hayatındaki hiç bir durumun garanti altında olmadığını anlayıp, tıpkı mitolojik İlah Pan üzere bağırıp çağırıyor, panikleyip kaçıyor, acı çekiyor ve ne yaşadığını tam olarak anlayamadığı için de doğal olarak korkuyor.
Kişi rastgele bir tehlike hissettiğinde bedeni otomatik biçimde reaksiyon gösteriyor, nefes alıp vermesi hızlanıyor, kalbi daha süratli çarpmaya başladığından beden ısısı artıyor, soğuk soğuk terlemeye başlıyor. Korku, dehşet ile en epey karıştırılan ve en yakın görünen his, halbuki ortalarında değerli farklılıkları var; korku, sebebi belgisiz ve bilinmeyen bir tıp kaygı olarak tanımlanabilir. Buna göre tasanın en değerli özelliği, ferdi tehdit eden açık bir tehlike olmadığı durumlarda ortaya çıkması. Zira dert, her canlı varlığın en temel hislerinden birisi ve doğumla başlıyor. Kaygı, bilinen ve anlık olarak yaşanabilecek bir tehlike yahut duruma karşı ortaya çıkarken, telaş daha hayli bilinmeyen ve gelecekteki durumlarla ilgili oluyor. İnsanlarda tasa duygusu dehşete oranla daha yaygın, daha yavaş ortaya çıkıyor lakin sürekliliği daha uzun oluyor. Panik atak ise kişinin karışık kaygı ve tasa hisleriyle dört bir taraftan kuşatılması durumu olarak biliniyor.
Ağır iş temposuyla özel hayatı içinde bir istikrar kurmaya çalışan ve beton yığınları ortasına sıkışmış olan günümüz insanı, bir de iç dünyasında hudutları aşikâr olmayan, görünmez duvarlar ortasına sıkışıp kendisini bitmiş ve çaresiz hissedebiliyor. Bu çaresizlik birlikteinde, ortasında ağır halde meşakkat, endişe ve tasa tohumları barındıran panik atak nöbetlerini getirebiliyor. Panik atak nöbeti geçiren bir hayli kişi yaşadığı belirtileri, kaygıyı ve paniği “Eyvah ölüyorum ya da kalp krizi geçiriyorum galiba!”, “Kontrolümü külliyen yitirdim!” diyerek tabir ediyor. Bu şahıslar, his ve kaygılarını olağanda kullandıkları lisan ve üsluba oranla epey daha dehşet dolu, ağır ve abartılı halde tanımlıyor. Tüm belirtiler şahısta kaygı, dehşet, tedirginlik, gerginlik, sonluluk ve çaresizlik üzere hislerin bir ortada yaşanmasına ve “Kalp krizi geçiriyorum” korkusuna niye oluyor. Göğüste sıkışma, ağrı, nefes darlığı hissi üzere şikayetler panik atak hastalığının tipik belirtileri içinde yer alıyor. Bu belirtilere, kalp hastalıklarında da rastlanıyor. Bu durum panik atak hastalarının, kalp rahatsızlığı kuşkusuyla doktora gitmelerine yol açıyor. halbuki kalp kriziyle panik atağı birbirinden ayırmak mümkün…
Panik atakta, ansızın başlayan ve vakit zaman yinelayan, insanı dehşet ortasında bırakan ağır kahır ya da dehşet nöbetleri olur. Bireylerin birden fazla vakit “kriz” ismini verdiği bu nöbetler, yani panik atak, ansızın başlar, giderek şiddetlenir ve şiddeti 10 dakika ortasında en ağır seviyeye çıkar. Göğüs ağrısı, kalbin süratli çarpması, baş dönmesi, sersemlik ve bayılma duygusu, soluk kesilmesi yahut hava açlığı, el ve ayaklarda üşüme, yanma, karıncalanma yahut hissizlik, hatta titremeler ya da sarsılmalarla krize eşlik eder. Ağrının yoğunluğu, bunaltı hali arttıkça artar. Kişi kalp krizi geçirdiğini zanneder ve şiddetli bir mevt korkusu yaşar. Bu belirtileri okuyan birfazlaca kişi “Eyvah! Bunların bir kısmı bende de oluyor! Sanki panik atak hastası mıyım?” diye korkabilir. bir epeyce insan bu tipten belirtileri vakit zaman yaşayabiliyor, fakat çoklukla bu hayli kısa sürüyor ve nitekim panik atak yaşayan şahısların hissettiği tartıda ve yoğunlukta asla gerçekleşmiyor.
NASIL VE niye ORTAYA ÇIKIYOR?
Bilhassa yüksek eğitimli ve kentli hayat biçimini benimsemiş olan şahıslarda (daha epeyce kadınlarda) ortaya çıkan panik atak, farkında olunan ya da olunmayan bir anda, omurdaki rastgele bir dönüm noktasında ortaya çıkıyor. Bu dönüm noktası ekseriyetle yaşanılan bir kayıp olabiliyor; iş kaybı, eş kaybı, etraf kaybı, prestij kaybı, para kaybı, itimat kaybı üzere… örneğin bir iş adamının iflas durumu (maddi kayıp), öteki bir kente taşınmak (çevre kaybı), anne olmak, askere gitmek (özgürlük kaybı), sevilen bir şahıstan ayrılmak (duygusal kayıp), zelzele yahut doğal afet daha sonrası ailenin kaybı (kendine itimat kaybı) örnek teşkil edebiliyor. Kayıpla birlikte ani gelen bir kaygı hissi, kalp çarpıntısı, nefes almakta zorluk, uyuşma karıncalanma, ortama yabancılaşma, baş dönmesi üzere belirtiler yaşanabiliyor. Belirtileri yaşayan kişi hayli korkuyor, öleceğini bile düşünebiliyor. Birçok vakit hastanelerin acil kısımları ziyaret ediliyor. Şahsa yapılan tetkiklerden daha sonra fizikî hiç bir şeyi olmadığı ve sağlıklı olduğu söyleniyor. Bu durum bireyde daha fazla endişe ve panik duygusu yaratıyor. Yaşadığı şey her her neyse çağdaş tıp biliminin dâhi anlayamadığını, üstesinden gelemediğini düşünüyor. Birebir endişe ve belirsizlik hissini bir kere daha yaşamaktan korkmaya başlıyor. Korktuğu başına geliyor. Diğer tabiplere gidiliyor, check-up’lar, denetimler yaptırılıyor, sinemalar çektiriliyor ve tabi hiç bir organik bozukluk görülmüyor. Kişinin başı daha epey karışıyor.
Sonuç olarak KORKU+KAYGI+ÜZÜNTÜ +PANİK = PANİK ATAK
Unutulmamalıdır ki bu şikayetler, terapinin kesinlikle eşik etmesi gerektiği bir tedavide, ekseriyetle uygun ilaçların da eklenmesiyle muvaffakiyetle ortadan kaldırılabilmektedir.
Kişi rastgele bir tehlike hissettiğinde bedeni otomatik biçimde reaksiyon gösteriyor, nefes alıp vermesi hızlanıyor, kalbi daha süratli çarpmaya başladığından beden ısısı artıyor, soğuk soğuk terlemeye başlıyor. Korku, dehşet ile en epey karıştırılan ve en yakın görünen his, halbuki ortalarında değerli farklılıkları var; korku, sebebi belgisiz ve bilinmeyen bir tıp kaygı olarak tanımlanabilir. Buna göre tasanın en değerli özelliği, ferdi tehdit eden açık bir tehlike olmadığı durumlarda ortaya çıkması. Zira dert, her canlı varlığın en temel hislerinden birisi ve doğumla başlıyor. Kaygı, bilinen ve anlık olarak yaşanabilecek bir tehlike yahut duruma karşı ortaya çıkarken, telaş daha hayli bilinmeyen ve gelecekteki durumlarla ilgili oluyor. İnsanlarda tasa duygusu dehşete oranla daha yaygın, daha yavaş ortaya çıkıyor lakin sürekliliği daha uzun oluyor. Panik atak ise kişinin karışık kaygı ve tasa hisleriyle dört bir taraftan kuşatılması durumu olarak biliniyor.
Ağır iş temposuyla özel hayatı içinde bir istikrar kurmaya çalışan ve beton yığınları ortasına sıkışmış olan günümüz insanı, bir de iç dünyasında hudutları aşikâr olmayan, görünmez duvarlar ortasına sıkışıp kendisini bitmiş ve çaresiz hissedebiliyor. Bu çaresizlik birlikteinde, ortasında ağır halde meşakkat, endişe ve tasa tohumları barındıran panik atak nöbetlerini getirebiliyor. Panik atak nöbeti geçiren bir hayli kişi yaşadığı belirtileri, kaygıyı ve paniği “Eyvah ölüyorum ya da kalp krizi geçiriyorum galiba!”, “Kontrolümü külliyen yitirdim!” diyerek tabir ediyor. Bu şahıslar, his ve kaygılarını olağanda kullandıkları lisan ve üsluba oranla epey daha dehşet dolu, ağır ve abartılı halde tanımlıyor. Tüm belirtiler şahısta kaygı, dehşet, tedirginlik, gerginlik, sonluluk ve çaresizlik üzere hislerin bir ortada yaşanmasına ve “Kalp krizi geçiriyorum” korkusuna niye oluyor. Göğüste sıkışma, ağrı, nefes darlığı hissi üzere şikayetler panik atak hastalığının tipik belirtileri içinde yer alıyor. Bu belirtilere, kalp hastalıklarında da rastlanıyor. Bu durum panik atak hastalarının, kalp rahatsızlığı kuşkusuyla doktora gitmelerine yol açıyor. halbuki kalp kriziyle panik atağı birbirinden ayırmak mümkün…
Panik atakta, ansızın başlayan ve vakit zaman yinelayan, insanı dehşet ortasında bırakan ağır kahır ya da dehşet nöbetleri olur. Bireylerin birden fazla vakit “kriz” ismini verdiği bu nöbetler, yani panik atak, ansızın başlar, giderek şiddetlenir ve şiddeti 10 dakika ortasında en ağır seviyeye çıkar. Göğüs ağrısı, kalbin süratli çarpması, baş dönmesi, sersemlik ve bayılma duygusu, soluk kesilmesi yahut hava açlığı, el ve ayaklarda üşüme, yanma, karıncalanma yahut hissizlik, hatta titremeler ya da sarsılmalarla krize eşlik eder. Ağrının yoğunluğu, bunaltı hali arttıkça artar. Kişi kalp krizi geçirdiğini zanneder ve şiddetli bir mevt korkusu yaşar. Bu belirtileri okuyan birfazlaca kişi “Eyvah! Bunların bir kısmı bende de oluyor! Sanki panik atak hastası mıyım?” diye korkabilir. bir epeyce insan bu tipten belirtileri vakit zaman yaşayabiliyor, fakat çoklukla bu hayli kısa sürüyor ve nitekim panik atak yaşayan şahısların hissettiği tartıda ve yoğunlukta asla gerçekleşmiyor.
NASIL VE niye ORTAYA ÇIKIYOR?
Bilhassa yüksek eğitimli ve kentli hayat biçimini benimsemiş olan şahıslarda (daha epeyce kadınlarda) ortaya çıkan panik atak, farkında olunan ya da olunmayan bir anda, omurdaki rastgele bir dönüm noktasında ortaya çıkıyor. Bu dönüm noktası ekseriyetle yaşanılan bir kayıp olabiliyor; iş kaybı, eş kaybı, etraf kaybı, prestij kaybı, para kaybı, itimat kaybı üzere… örneğin bir iş adamının iflas durumu (maddi kayıp), öteki bir kente taşınmak (çevre kaybı), anne olmak, askere gitmek (özgürlük kaybı), sevilen bir şahıstan ayrılmak (duygusal kayıp), zelzele yahut doğal afet daha sonrası ailenin kaybı (kendine itimat kaybı) örnek teşkil edebiliyor. Kayıpla birlikte ani gelen bir kaygı hissi, kalp çarpıntısı, nefes almakta zorluk, uyuşma karıncalanma, ortama yabancılaşma, baş dönmesi üzere belirtiler yaşanabiliyor. Belirtileri yaşayan kişi hayli korkuyor, öleceğini bile düşünebiliyor. Birçok vakit hastanelerin acil kısımları ziyaret ediliyor. Şahsa yapılan tetkiklerden daha sonra fizikî hiç bir şeyi olmadığı ve sağlıklı olduğu söyleniyor. Bu durum bireyde daha fazla endişe ve panik duygusu yaratıyor. Yaşadığı şey her her neyse çağdaş tıp biliminin dâhi anlayamadığını, üstesinden gelemediğini düşünüyor. Birebir endişe ve belirsizlik hissini bir kere daha yaşamaktan korkmaya başlıyor. Korktuğu başına geliyor. Diğer tabiplere gidiliyor, check-up’lar, denetimler yaptırılıyor, sinemalar çektiriliyor ve tabi hiç bir organik bozukluk görülmüyor. Kişinin başı daha epey karışıyor.
Sonuç olarak KORKU+KAYGI+ÜZÜNTÜ +PANİK = PANİK ATAK
Unutulmamalıdır ki bu şikayetler, terapinin kesinlikle eşik etmesi gerektiği bir tedavide, ekseriyetle uygun ilaçların da eklenmesiyle muvaffakiyetle ortadan kaldırılabilmektedir.