Paris İklim Mutabakatı’nda üç faktör

Muhabir

New member
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, evvelki gün BM Genel Kurulu’nda yaptığı konuşmada “Paris İklim Anlaşması’nı, atılacak yapan adımlara uygun biçimde ve ulusal katkı beyanımız çerçevesinde önümüzdeki ay Meclisimizin onayına sunmayı planlıyoruz” diyerek Türkiye’nin 2016’da imzaladığı muahedeyi onaylayacağını duyurdu. İklim değişikliğiyle global gayret için 2020’de sona eren Kyoto Protokolü’nün akabinde geçerli olacak biçimde 2016’da imzalanan Paris İklim Anlaşması’nı bugüne kadar 191 ülke onaylamış; Türkiye ise Eritre, İran, Irak ve Yemen’le bir arada onay sonucunı bekleten son beş ülke içinde kalmıştı. Donald Trump’ın başkanlığı devrinde Paris İklim Anlaşması’ndan çekilen ABD ise Joe Biden’ın başkanlığa gelişiyle muahedeye dönüş sonucu almıştı. Türkiye, muahedeyi onaylamak için “iklim değişikliği konusundaki finans ve teknoloji dayanaklarına erişebilmede kendisiyle misal pozisyondaki ülkelerle eşit muamele görme” ve “ekonomik büyüme, nüfus artışı üzere ölçütler dikkate alınarak emisyon azaltımı yapma imkânsızlığının kayıt altına alınması” kaidelerini ileri sürüyordu.

İklim değişikliğiyle çaba fonlarından daha fazla yararlanmak için uzun müddettir diplomasi yürüten Türkiye, BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’ndeki (BMİDÇS) “gelişmiş ülkeler” listesinden silinerek iklim değişikliği fonlarından yararlanma imkanı bulunan “gelişmekte olan ülkeler” listesine dahil olmak için nota iletmişti. Daha evvel bu taraftaki talepleri kabul görmeyen Türkiye, muahedeyi onaylayarak elini güçlendirmeyi amaçlıyor. 31 Ekim-12 Kasım içinde Glasgow’da yapılacak “BM İklim Konferansı” olarak da anılan 26. BMİDÇS Taraflar Konferansı’nda Türkiye’nin gündeme getireceği bahislerin başında da bu talep olacak. Öte yandan bugüne kadar Türkiye’nin Paris Anlaşması’nı onaylamama öne sürülen sebebi olarak sunduğu “emisyon azaltımı yapmanın imkânsızlığı” konusunda Türkiye’ye bir istisna tanınmasının ise sıkıntı olduğu değerlendirmesi yapılıyor.

BOZOĞLU: GECİKMİŞ KARAR

Etraf Mühendisleri Odası Lideri, ASKİ Genel Müdür Yardımcısı Baran Bozoğlu, Türkiye’nin beş yıl daha sonra muahedeyi onaylamasında, “Biden’ın ABD’yi Paris İklim Anlaşması’na döndürmesi” ve “finansal takviyelere erişim” üzere sebeplerin tesirli olabileceğini belirtti. İklim değişikliğine ahenk ve sera gazı emisyonunun azaltılmasına yönelik dönüşüm için gelişmekte olan ülkelere ve azgelişmiş ülkelere 100 milyar dolar civarında kaynak aktarılacağını kaydeden Bozoğlu, “Anlaşma, 2016’da Meclis’ten geçirilmiş olsaydı Türkiye memleketler arası alanda dayanak bulabilen, AB Yeşil Mutabakatı çıkmadan adım atmış bir ülke olacaktı. Artık Yeşil Mutabakat’ın çıkması, Biden’ın Paris Anlaşması’na taraf olması ve ekonomik münasebetler gündemde. Bu durum, Türkiye’nin geç kaldığını gösteriyor. Daha erken onaylansaydı Türkiye’de önemli dönüşüm başlamış olacaktı. Ancak geç olsa da Meclis’e geliyor olması olumlu” dedi.

‘UCU PARAYA DOKUNDU’

YETERLİ Parti Genel Lider Yardımcısı Ahmet Erozan da hususla ilgili toplumsal medya hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “AB’nin yeşil fonları ile başka milletlerarası özel/kamu iklim fonlarından yararlanabilmek için Paris İklim Sözleşmesi’nin onaylanmasının kural olduğunu yeni fark ettiler herbiçimde. Ucu paraya dokununca 20 yıllık durumu birden unuttular” dedi.

CHP’Lİ ÖZGÜR ÖZEL: BALKONDAN İZLERDİK

Paris İklim Anlaşması’nın TBMM onayına sunulması için temmuz ayında TBMM Lideri Mustafa Şentop’a müracaatta bulunan CHP Küme Başkanvekili Özgür Özel, “New York’ta mutabakatın kıymetini anlatan Erdoğan ile onaylanmasını beş yıldır bekleten Erdoğan birebir kişi” sözünü kullanarak “Zaruri bir adımdı. Glasgow öncesi onaylanmaması durumunda Türkiye konferansı gözlemci statüsüyle balkondan izleyecekti” dedi. Mutabakatın onaylanmasıyla sürecin sonlanmayacağına dikkat çeken Özel, “Daha yaşanabilir bir etraf, daha yeşil siyasetler, daha çevreci bir iktisat siyasetine gereksinim olduğu açıktır” tabirlerini kullandı. CHP Genel Lider Yardımcısı Ahmet Akın ise Türkiye’nin, Paris İklim Anlaşması’na yönelik bir yol haritası bulunmadığına dikkat çekti. Akın, “Türkiye’nin 2015’te gerçekleştirilen Paris İklim Zirvesi’ne sunduğu Ulusal Emisyon Azaltım Niyet Beyanı milletlerarası toplulukta epeyce yetersiz bulunmuştu. Kelam konusu niyet beyanı yıllardır güncellenmedi. İktidar bir an evvel bütün kesimlerin iştirakiyle hareket planı hazırlamalı” dedi.
 
Üst