Muhabir
New member
NATO üyesi ülkelerin Dışişleri Bakanları, Letonya‘nın başşehri Riga‘da başta Rusya olmak üzere ittifakın gündemindeki yakıcı başlıkları ele almak üzere toplanıyor.
Türkiye’yi, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu‘nun temsil edeceği iki günlük toplantıya ittifaka dahil olmayan, lakin Karadeniz’e kıyısı bulunan Ukrayna ve Gürcistan dışişleri bakanları da katılıyor.
Riga’daki toplantının ana gündem unsurlarından pek birçok Rusya ile bağlı bahisler. ‘Rus ordusu tarafınca, Ukrayna hududunda yapıldığı öne sürülen ağır askeri tahkimat; Kırım üzere Ukrayna’nın bir kısmının de Rusya tarafınca ilhak edileceğine yönelik tezler ve Belarus-Polonya sonundaki göçmen krizi’ toplantının ana gündem unsurları içinde oldukcatan yerini aldı.
Moskova merkezli savunma ve güvenlik mecmuası Arsenal Oteçestva‘nın Genel Yayın Direktörü, emekli albay ve memleketler arası münasebetler uzmanı Viktor Murakhovski, Cumhuriyet.com.tr’nin ‘Karadeniz’deki NATO varlığı, Montrö Mukavelesi, ABD’nin Yunanistan’daki askeri konuşlanması ve Türk-Rus bağlantılarının genel seyrine’ ait sorularını yanıtladı.
İki ülke başkanları içinde resmi olmayan mutabakatlar olduğunu vurgulayan Murakhovski, kelam konusu mutabakatların kamuoyuna ifşa edilmediğini, lakin tarafların Suriye’deki aksiyonlarından kimi sonuçlar çıkarılabileceğini belirtti.
‘NATO TATBİKATLARI TELAŞ SEBEBİ’
– ABD savaş gemisi USS Mount Whitney’in 10 günlük Karadeniz ziyareti Rus diplomasi ve güvenlik etraflarında pek sert bir reaksiyonla karşılandı. Genel manada, ABD donanmasının Karadeniz’deki faaliyetlerine ait görüşleriniz neler?
Rusya’nın reaksiyonu sert görünebilir. Lakin şu bilinmelidir ki Rusya, ABD ve NATO’nun Karadeniz’deki mevcut aksiyonlarına karşılık olarak bölgeye destek ögeler göndermediği üzere mevcut olanlar haricinde hava savunma ve kıyı gemi-savar füze sistemleri de konuşlandırmıyor.
Rusya Savunma Bakanlığı’nın yansısının pek kâfi olduğunu düşünüyorum. Amerika Birleşik Devletleri ve NATO, kıymetsiz kuvvetlerle (iki gemi, iki stratejik bombardıman uçağı, birkaç keşif uçağı) Karadeniz’de gösteriş maksatlı aksiyonlar gerçekleştirdi. Rusya da gösteriyi izlediğini ve kışkırtıcı bulduğunu tabir etti. Kelam konusu tatbikatlarda NATO ile ilişkisi olmayan Ukrayna ve Gürcistan üzere ülkeler de yer alıyor. Rusya, NATO tatbikatlarının Ukrayna’nın güneydoğusundaki olaylarla kontaklı olmasından kaygı duyuyor.
‘MONTRÖ KUSURLU VE YETERSİZ’
– Bu tartışmalar ışığında Montrö kontratı Rusya için ne söz ediyor?
Birinci Dünya Savaşı daha sonrası güç istikrarlarını belirleyen Montrö Konvansiyonu, modası geçmiş ve kusurlu bir mutabakattır. Mukavelenin kimi sözleri katılık arz etmiyor ve teknik parametreler de çok eski. Lakin bugün, Boğazlar ve Karadeniz rejimi konusunda karşılıklı olarak kabul edilebilir yeni bir mutabakata varma talihine sahip olmadığımız da bir gerçek. Bu niçinle Montrö Mukavelesi, Rusya tarafınca tek taraflı yahut blok biçiminde revize edilemeyen temel bir mutabakat olarak kabul ediliyor.
‘YUNANİSTAN’IN BAĞIMSIZ SİYASET İZLEME YETENEĞİ YOK’
– ABD’nin Yunanistan’daki askeri konuşlanması hakkında ne düşünüyorsunuz?
Yunanistan’daki askeri tahkimatını artıran ABD, NATO’daki müttefikleriyle bile bir ‘güç istikrarı stratejisi’ dahilinde hareket ediyor. ABD, Türkiye siyasetindeki hâkim tavırlara karşı çok hassastır. ABD’nin, Irak ve Suriye’deki Kürt askeri oluşumlarını desteklediğini görüyoruz. Tıpkı ABD’nin, Rus hava savunma sistemleri alma sonucuyla ilgili olarak Türkiye’ye baskı yaptığına şahit oluyoruz.
Yunanistan’da yeni ABD üslerinin oluşturulması, NATO kuvvetleri için açıkça gereksizdir. Örneğin Karadeniz’deki uçuşlar, mevcut durumda Girit ve Kıbrıs’taki hava üslerinden yapılıyor. Yunanistan’ın bağımsız siyaset izleme yeteneği yok, büsbütün ABD’nin müsaadeden gidiyor.
TÜRKİYE VE RUSYA: NE DÜŞMAN NE DE MÜTTEFİK
– Türk-Rus münasebetlerinin kısa ve orta vadedeki seyrine ait öngörüleriniz neler?
Yakın gelecekte Türk-Rus münasebetlerini etkileyecek esaslı bir değişiklik bakılırsamiyorum. Rusya ve Türkiye ne düşman ne de müttefikler. bir epey açıdan duruma bağlı biçimde ortak ve kimi alanlarda da rakipler. Türkiye ile Rusya içinde bir kadro resmi mutabakatlar var, lakin iki ülkenin başkanları içinde resmi olmayan mutabakatlar da var. Rusya ve Türkiye cumhurbaşkanları gayri resmi muahedeleri ifşa etmiyorlar, bunlara ait bildiri de yayımlanmıyor; lakin tarafların Suriye’deki aksiyonlarından birtakım sonuçlar çıkarılabilir.
Pragmatizm ve gerçekçiliğin uzun vadeli münasebetler için en emniyetli temel olduğunu düşünüyorum. Bu durumda, ideoloji, enformasyon ve medya alanlarında karşı karşıya gelme mümkünlüğü asla dışlanamaz. Temel amaç, bu cins çatışmaların ticaret ve güvenlik alanlarında olumsuz aksiyonlara dönüşmesini engellemek olmalı.
Türkiye’yi, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu‘nun temsil edeceği iki günlük toplantıya ittifaka dahil olmayan, lakin Karadeniz’e kıyısı bulunan Ukrayna ve Gürcistan dışişleri bakanları da katılıyor.
Riga’daki toplantının ana gündem unsurlarından pek birçok Rusya ile bağlı bahisler. ‘Rus ordusu tarafınca, Ukrayna hududunda yapıldığı öne sürülen ağır askeri tahkimat; Kırım üzere Ukrayna’nın bir kısmının de Rusya tarafınca ilhak edileceğine yönelik tezler ve Belarus-Polonya sonundaki göçmen krizi’ toplantının ana gündem unsurları içinde oldukcatan yerini aldı.
Moskova merkezli savunma ve güvenlik mecmuası Arsenal Oteçestva‘nın Genel Yayın Direktörü, emekli albay ve memleketler arası münasebetler uzmanı Viktor Murakhovski, Cumhuriyet.com.tr’nin ‘Karadeniz’deki NATO varlığı, Montrö Mukavelesi, ABD’nin Yunanistan’daki askeri konuşlanması ve Türk-Rus bağlantılarının genel seyrine’ ait sorularını yanıtladı.
İki ülke başkanları içinde resmi olmayan mutabakatlar olduğunu vurgulayan Murakhovski, kelam konusu mutabakatların kamuoyuna ifşa edilmediğini, lakin tarafların Suriye’deki aksiyonlarından kimi sonuçlar çıkarılabileceğini belirtti.
‘NATO TATBİKATLARI TELAŞ SEBEBİ’
– ABD savaş gemisi USS Mount Whitney’in 10 günlük Karadeniz ziyareti Rus diplomasi ve güvenlik etraflarında pek sert bir reaksiyonla karşılandı. Genel manada, ABD donanmasının Karadeniz’deki faaliyetlerine ait görüşleriniz neler?
Rusya’nın reaksiyonu sert görünebilir. Lakin şu bilinmelidir ki Rusya, ABD ve NATO’nun Karadeniz’deki mevcut aksiyonlarına karşılık olarak bölgeye destek ögeler göndermediği üzere mevcut olanlar haricinde hava savunma ve kıyı gemi-savar füze sistemleri de konuşlandırmıyor.
Rusya Savunma Bakanlığı’nın yansısının pek kâfi olduğunu düşünüyorum. Amerika Birleşik Devletleri ve NATO, kıymetsiz kuvvetlerle (iki gemi, iki stratejik bombardıman uçağı, birkaç keşif uçağı) Karadeniz’de gösteriş maksatlı aksiyonlar gerçekleştirdi. Rusya da gösteriyi izlediğini ve kışkırtıcı bulduğunu tabir etti. Kelam konusu tatbikatlarda NATO ile ilişkisi olmayan Ukrayna ve Gürcistan üzere ülkeler de yer alıyor. Rusya, NATO tatbikatlarının Ukrayna’nın güneydoğusundaki olaylarla kontaklı olmasından kaygı duyuyor.
‘MONTRÖ KUSURLU VE YETERSİZ’
– Bu tartışmalar ışığında Montrö kontratı Rusya için ne söz ediyor?
Birinci Dünya Savaşı daha sonrası güç istikrarlarını belirleyen Montrö Konvansiyonu, modası geçmiş ve kusurlu bir mutabakattır. Mukavelenin kimi sözleri katılık arz etmiyor ve teknik parametreler de çok eski. Lakin bugün, Boğazlar ve Karadeniz rejimi konusunda karşılıklı olarak kabul edilebilir yeni bir mutabakata varma talihine sahip olmadığımız da bir gerçek. Bu niçinle Montrö Mukavelesi, Rusya tarafınca tek taraflı yahut blok biçiminde revize edilemeyen temel bir mutabakat olarak kabul ediliyor.
‘YUNANİSTAN’IN BAĞIMSIZ SİYASET İZLEME YETENEĞİ YOK’
– ABD’nin Yunanistan’daki askeri konuşlanması hakkında ne düşünüyorsunuz?
Yunanistan’daki askeri tahkimatını artıran ABD, NATO’daki müttefikleriyle bile bir ‘güç istikrarı stratejisi’ dahilinde hareket ediyor. ABD, Türkiye siyasetindeki hâkim tavırlara karşı çok hassastır. ABD’nin, Irak ve Suriye’deki Kürt askeri oluşumlarını desteklediğini görüyoruz. Tıpkı ABD’nin, Rus hava savunma sistemleri alma sonucuyla ilgili olarak Türkiye’ye baskı yaptığına şahit oluyoruz.
Yunanistan’da yeni ABD üslerinin oluşturulması, NATO kuvvetleri için açıkça gereksizdir. Örneğin Karadeniz’deki uçuşlar, mevcut durumda Girit ve Kıbrıs’taki hava üslerinden yapılıyor. Yunanistan’ın bağımsız siyaset izleme yeteneği yok, büsbütün ABD’nin müsaadeden gidiyor.
TÜRKİYE VE RUSYA: NE DÜŞMAN NE DE MÜTTEFİK
– Türk-Rus münasebetlerinin kısa ve orta vadedeki seyrine ait öngörüleriniz neler?
Yakın gelecekte Türk-Rus münasebetlerini etkileyecek esaslı bir değişiklik bakılırsamiyorum. Rusya ve Türkiye ne düşman ne de müttefikler. bir epey açıdan duruma bağlı biçimde ortak ve kimi alanlarda da rakipler. Türkiye ile Rusya içinde bir kadro resmi mutabakatlar var, lakin iki ülkenin başkanları içinde resmi olmayan mutabakatlar da var. Rusya ve Türkiye cumhurbaşkanları gayri resmi muahedeleri ifşa etmiyorlar, bunlara ait bildiri de yayımlanmıyor; lakin tarafların Suriye’deki aksiyonlarından birtakım sonuçlar çıkarılabilir.
Pragmatizm ve gerçekçiliğin uzun vadeli münasebetler için en emniyetli temel olduğunu düşünüyorum. Bu durumda, ideoloji, enformasyon ve medya alanlarında karşı karşıya gelme mümkünlüğü asla dışlanamaz. Temel amaç, bu cins çatışmaların ticaret ve güvenlik alanlarında olumsuz aksiyonlara dönüşmesini engellemek olmalı.