Spotify ve Youtube’un rekabeti nasıl bir gelecek vaat ediyor?

Undertaker

New member
Özcan Yazıcı

Spotify ve Youtube yakında büyük bir rekabete mi girecek? Spotify “videoya”, Youtube “podcast’e” gerçek yelken açarken, ses ve görüntünün amiral gemileri, birbirlerinin alanına yönelerek, harmanlanmış yeni platformlara mı dönüşecek? Şayet bu öngörü gerçek olacaksa Spotify, “video podcast’lerle”, Youtube, “podcast’lerle” kullanıcıyı ne oranda kendi platformuna çekebilecek ve kalıcı hale getirecek? Pekala, kullanıcı hangisini tercih edecek? Görüntü ile zenginleşmiş Spotify’ı mı, yoksa podcast’e kapılarını açan Youtube’u mu? Ya Apple üzere öbür büyük rakipler ne yapacak? Bu yeni rekabet ikliminin neresinde yer alacaklar? Bu ve benzeri biroldukca sorunun karşılıklarını çabucak hemen bilmiyoruz. Fakat ayak sesleri yükselen yeni rekabet yerinin “ses ve videonun” birleştiği yeni platform modeli olacağının işaretleri hayli güçlendi.



Birkaç hafta evvel sızan bilgilere göre, Youtube yakında bir sekme ile podcast’e özel bir ana sayfa oluşturacak ve kendi görüntü markasının altına entegre edecek. Hatta bir yıl evvel podcast operasyonlarını yönetmesi için kesimde tanınan bir isim olan Kai Chuck’ı atandı.

Bu haberin kamuoyuna yansımasından daha sonrasında Spotify yaklaşık bir yıldır beta evresinde tuttuğu ve Youtube’tan transfer ettiği Joe Rogan üzere tanınan kimi yayıncılarına açtığı görüntü podcast özelliğini apansız dört ülkedeki (ABD, Kanada, Avustralya ve Yeni Zelanda) tüm içerik oluşturucuların kullanmasına sundu.

Bu atılımlar, yakında Spotify ve Youtube’un, birbirlerinin kuvvetli olduğu alanlara yönelmeleriyle, büyük bir rekabete girişeceğinin ayak seslerini oluşturuyor.

APPLE TEMEL ATTI, SPOTIFY BÜYÜTTÜ

Peki, bu basamağa nasıl gelindi; görüntü, podcast ve ses tabanlı bağlantısı nasıl bir gelecek bekliyor?

Video epeydir günlük hayatımızın bir modülü olsa da podcast aslında aniden ömrümüze girmiş bir kavram ve mecra değil. Podcast, 2000’lerin başında Apple’ın MP3 müzik dinlemek için geliştirdiği iPod aygıtının “Pod”u ile, İngilizce’deki “broadcast” (yayın yapmak) sözcükleri birleştirilerek türetilmiş bir kavram. iTunes üzerinden sağladığı takviyeyle podcast senelerca Apple’ın hegemonyasında sessiz sedasız ilerledi.

Podcast 2004 yılından beri hayatımıza dahil bulunmasına karşın, ağır telif hakları niçiniyle müzikten para kazanamayan Spotify’ın yeni bir gelir kapısı arayışıyla son 3-4 yılda podcast’e yönelmesi dünyada “sese” yönelik ilgiyi süratle artırdı.

Youtube’un lokomotifi olduğu “video” alanı bireyler, kurumlar ve markalar tarafınca fazlacatan “yerleşik” bir dijital mecraya dönüşmüştü. Ses (podcast) tarafı ise, Apple Podcasts’in öncülüğünde, kendi halinde kavrulup gidiyordu. Görüntü üzere kitlesel bir mecra haline gelememişti. Daha epey “meraklılarının” bir hobi boyutunda kullandıkları bir kanaldı.

Ancak 2022 başı itibariyle 400 milyonu aşan kullanıcı sayısıyla Spotify’ın podcast’e yatırım yapması ve bu sayede ses tabanlı içerik oluşturuculara kuvvetli bir yer sunması kıssanın boyutunu bir anda değiştirdi.

Özellikle Covid-19 pandemisi sürecinin yarattığı rüzgârla da birey ve kurumlar Spotify’ın sunduğu bu imkânı kullanmaya ve ses tabanlı içerik geliştirmeye başladılar. Kullanıcısının farkındalığı başlangıçta yüksek olmasa da “Spotify’da olmak, Spotify’da sesini duyurmak” bireyler ve kurumlar için cezbedici oldu. Son iki yılda podcast yayıncılığı o kadar büyüdü ki, global seviyede yayınlanan podcast sayısı 4 milyonu geçti.

Müzikle başladığı seyahatinde “Sesin her şeyi olmak için” düğmeye basan Spotify, bilhassa 2019-2022 içinde ses tabanlı teknoloji geliştiren biroldukça şirket ve start-up’ı satın alarak podcast stratejisini inşa etmeye başladı.

2019’da birinci büyük podcast yatırımını yapan Spotify, 500 milyon dolarlık devasa bir bütçe oluşturarak seri satın almalara başladı. Birinci önemli yatırımını podcast teşebbüsü Gimlet Media ve podcast sunucusu/uygulaması Anchor’u satın alarak yaptı. Anchor, daha sonraki süreçte Spotify’ın büyüyen podcast yatırımlarının ana omurgasını oluşturdu. çabucak sonrasında Ringer, Megaphone FM, Parcast, Whooshkaa, Chartable ve Podsights üzere şirketleri satın alarak bünyesine kattı. bu biçimdece süratli halde podcast alanında yatay ve dikey halde kesimde kendisini konumlandırdı. Anchor ve Megaphone FM’le podcast sunucu ve reklam hizmetleri altyapısını kurdu. Parcast ile özel podcast’ler geliştiren bir stüdyo kurdu ve podcast ağı oluşturdu. Betty Labs ve Locker Room’u alarak Greenroom markasını oluşturdu ve Clubhouse’a rakip oldu. Yakın vakitte Greenroom ismini Spotify Live olarak değiştirdi. Yapay zekâ dayanaklı Podz’u satın alarak uygulama içi arama altyapısını güçlendirmeye başladı. Dünya’nın en tanınan sesli kitap uygulamaları içinde yer alan Findaway’ı bünyesine katarak sesin her yerinde var olacağı tezini güçlendirmiş oldu. Yayın ve içerik dağıtımı teknolojisini güçlendirmek için Wooshkaa’yı satın aldı ve bu yılın birinci çeyreğinde de yayıncılar ve reklamverenler için podcast analitik tahlilleri sunan Chartable ile podcast reklamcılığı için platformlar ortası tahlil ve ilişkilendirme hizmeti sunan Podsights’ı satın alarak yayıncılar ve reklamcılar için bilgi teknolojisi altyapısını güçlendirmiş oldu. Geçen yıl “Spotify Advertising” hizmetini duyuran Spotify, podcast reklamcılığı için de düğmeye bastı ve reklamverenler için reklam servisini duyurdu. bir daha yayıncılar için de Anchor.fm üzerinden abonelik ve reklam geliri elde etmek için özel araçları kullanıma açtı.

bu biçimdece 2019 başladığı operasyonları 2022 itibariyle olgunlaştıran Spotify, podcast alanında agresif büyüme için teknoloji mimarisini şimdi tamamlamış oldu.

Bu altyapı üzerine “sesin her şeyi olmakla” yetinmeyeceğinin işaretini veren Spotify, görüntü alanına genişleme sonucu alarak yeni bir basamağa geçti.

YOUTUBE OYUNA DAHİL OLUYOR

Pandemi sürecinde “ses” tarafındaki bu süratli gelişmeleri takip etmekle yetinen Youtube, bireylerin ve kurumların podcast’e ilgisinin süratle arttığını görür görmez harekete geçti ve podcast operasyonlarını yönetmesi için geçen yıl Kai Chuck’ı atadı.

Youtube bilindiği üzere Google’ı da bünyesinde barındıran Alphabet Grubu’nun çatısı altında ve bununla birlikte Google’dan daha sonra Dünya’nın en büyük ikinci arama motoru pozisyonunda.

Aslında Alphabet Kümesi bünyesinde Google Podcasts yıllardır podcast dizini (platformu) olarak hizmet veriyor. Fakat Spotify ve Apple Podcasts’in sahip olduğu pazar hissesiyle karşılaştırıldığında yüzde 2-3’leri aşamayan oranıyla neredeyse hiç kullanılmıyor. Spotify ve Apple son senelerda podcast tarafına büyük yatırımlar yaparken Google Podcasts ile ilgili şimdi parmak oynatılmadı.

Öyle anlaşılıyor ki, Alphabet Kümesi, Google Podcasts’e yatırım yapıp büyütmek yerine, görüntü alanında monopolleşmiş Youtube’a podcast operasyonunu entegre etmeyi tercih etmiş üzere gözüküyor.

Şu ana kadar resmi bir açıklama yapılmamış bulunmasına rağmen yakın vakitte Youtube’un podcast yöneticisi Kai Chuck tarafınca PodNews’e gönderilen dokümanlarda yakında Youtube’un RSS’i desteklemeye başlayacağı ve www.youtube.com/podcasts sekmesiyle podcast’e özel bir ana sayfanın kullanıma sunulacağı kaydediliyor.

Youtube podcast sekmesi kullanıma sunulduktan daha sonra muhtemelen Google Podcasts uygulaması ya büsbütün kapatılacak ya da biroldukca Google eserinde olduğu üzere ileri bir tarihte fişi çekilmek üzere öylece kendi haline bırakılacak.

SES VE GÖRÜNTÜYÜ NASIL BİR GELECEK BEKLİYOR?

Alphabet Kümesi niye bu biçimde bir adım atıyor?

Spotify’ın ses tarafındaki agresif adımları ve büyümesi karşısında Youtube’un bu atağı makul gözüküyor. “Ses” alanında bir markaya ayrıyeten güç harcayıp büyütmeye çalışmak yerine görüntünün yanına “sesi” de ekliyor ve tıpkı kanal üzerinden kullanıcıya sunuyor; isteyene görüntü isteyene podcast veriyor. Üstelik geçişkenliği kolay, esnek bir yapı oluşturuyor.

Özellikle Spotify’ın yatırımlarıyla podcast’e ilgi son senelerda artsa da, bilinirlilik ve talep çabucak hemen kâfi seviyede değil. halbuki Youtube global olarak tanınan hale gelmiş bir marka. Podcast de bu tanınan markanın altına koyulduğunda kullanıcı farkındalığını ve bilinirliliğini artırmak mümkün olacak. Yani hazır bir markanın gücünden yararlanmış olacak. Açıkçası bu büyük bir fark yaratacak.

Yapılan kimi araştırmaların da gösterdiği üzere, Youtube bu haliyle bile Almanya, ABD üzere birtakım ülkelerde podcast dinlemede ya Spotify’dan daha sonrasında, ya da Spotify ve Apple Podcasts’ten daha sonra en hayli kullanılan platform pozisyonunda.

Önemli detaylardan birisi de, “keşfedilebilirlik” konusu olacak. Spotify, Apple Podcasts algoritması ve platform içi arama özellikleri kaliteli ve istikrarlı podcast yayınlarının kullanıcı tarafınca “keşfedilmesini” çabucak hemen desteklemiyor. Her iki marka da buna çabucak hemen istenilen tahlili üretebilmiş değil. Editörlerle bunu çözmeye çalışıyorlar.

halbuki Youtube’un görüntü tarafınca geliştirdiği bir altyapı ve teknoloji aslına bakarsanız var. Üstelik bu teknoloji milyonlarca kullanıcısıyla oluşturduğu geniş bir data ağının üzerinde ilerliyor. RSS’i desteklemeye başladıktan daha sonra podcast sekmesini bu ana omurgaya nasıl ve tam olarak hangi entegrasyonla oturtacağını çabucak hemen bilmiyoruz, ancak görüntü tarafında yıllardır geliştirdiği kuvvetli teknoloji ve algoritmasıyla “keşfedilebilirlik” konusunda Spotify ve Apple’a karşı üstünlük sağlaması mümkün gözüküyor.

Bu detay o denli hayati bir öge haline gelebilir ve Youtube’u podcast içerik oluşturucularının ve haliyle kullanıcılarının en beğenilen platformu haline getirebilir.

Spotify ve Apple Podcasts tarafının değerli sancılarından birisi de içerik oluşturucularına “gelir modeli” sunmaktaki zorlukları. Reklamverenlerin podcast’e ilgisi yeni yeni oluşuyor. Spotify ve Apple’ın bir yıl evvel kullanıma sunduğu “podcast aboneliği”yle ilgili kuşkular yüksek ve nasıl ilerleyeceği de meçhul.

halbuki Youtube’un başta Google reklamcılığıyla (Adwords) desteklediği hazır ve kuvvetli bir reklam teknolojisi var. Bunu podcast tarafına entegre etmek güç olmayacaktır.

HİBRİD BİR GELECEK BİZİ BEKLİYOR

Başlangıçta da aktardığımız üzere Spotify görüntüye, Youtube da sese yatırım yapıyor. Spotify, sesi görüntü ile zenginleştiriyor, Youtube sesi de bir seçenek olarak yapısına entegre ediyor.

İki marka da bir tarafıyla buna mecbur. Zira bu sırf bu iki dev markanın hem görüntü birebir vakitte ses tarafında kullanıcıyı tutması ve gelir elde etmeyi hedeflemesiyle ilgili değil; orta ve uzun vadeli bir stratejinin kesimi.

İletişim ve genel mecra kullanması ses ve görüntünün harmanlandığı yeni hibrit bir geleceğe gerçek evriliyor. İş ve özel hayat karması ortasında taşınabilir ömür kökleşiyor. Yeni internet teknolojileri, güçlenen bilgi iletimi, dahası yapay zeka teknolojisiyle desteklenen “akıllı ev”, “akıllı otomobil”, “akıllı giyilebilir kıyafetlerle” ömür akışı kesintisiz ve bağlı hale geliyor. Bu da, kişinin gereksinim ve isteğine nazaran, sesle görüntü içindeki entegrasyonu, geçişkenliği mecburî hale getiriyor. Yani bir içeriği işe gitmeden hemilk evvel görüntü olarak tüketmeye başlayıp biraz daha sonra arabanızda podcast olarak tüketmeye devam edebilirsiniz. Ya da görüntü ve podcast versiyonları içinde tercih yapabilirsiniz.

Dahası, bugün için biraz fütüristik gözükse de, ses ve görüntü sırf birer “medya” aracı olmanın ötesine gerçek genişleme potansiyeli taşıyor. Ferdi, toplumsal, grupsal, ticari, özel ve genel her türlü süreç için sesi ve görüntüyü özelleştirerek kullanma imkanının oluşması, teknoloji geliştirmelerini, modellemeleri ve kullanım metotlarını de genişletecek.

normal olarak Spotify ve Youtube üzere markalar teknoloji geliştirme boyutuyla sürecin bir tarafındalar, öteki tarafında ise kullanıcılar bulunuyor. İçeriği tüketme ve bununla birlikte içerik geliştirme biçimleri ve talepleri bu markalara teknolojilerini dinamik olarak geliştirme ve istikamet verme imkanı sağlayacak.

Ama o denli anlaşılıyor ki, Siri, Google Asistan, Alexa, Cortana, Bixby üzere sanal asistanların da sürece eklemlenmesiyle ses ve görüntünün hayatımızın odağına yerleştiği bir periyoda adım atmamız kaçınılmaz gözüküyor. Hele hele bugünlerde sıkça gündeme gelen Web 3.0 ve metaverse evreniyle birlikte “yazılı” dünyadan “ses ve videonun” hâkim olduğu bir dünyaya biraz daha yaklaşmış olacağız.

Kiminiz için pek mümkün ve heyecan verici, kiminiz içinse hayal ötesi bu geleceğin detaylarını ele almak da artık öteki yazıların konusu olsun…
 
Üst