Muhabir
New member
ABD Lideri Biden’ın “Amerika geri döndü” sloganının içini doldurma maksadıyla selefi Trump devrinde bozulan transatlantik bağları onarma gezisi G7, NATO, AB toplantıları eşliğinde sürdü. NATO toplantısı çerçevesinde Brüksel’de Erdoğan-Biden görüşmesi gerçekleşti. Toplantı verimli geçti açıklamalarına rağmen Ankara-Washington çizgisinde Rus S-400 hava savunma sisteminden, ABD’nin terör örgütü YPG’ye dayanağına pek epeyce mevzuda kriz başlıkları hala ortada… Taraflar ise şu etapta çözülmesi mümkün olmayan konulardan fazla yeni “işbirliği modellerini” gündeme getirme arayışında. İşte Türkiye açısından alarm verici gelişme de burada. Zira Ankara’nın NATO müttefikliği vurgusuyla Afganistan’da Kâbil Havalimanı’nda güvenliği, idaresi üstlenme önerisi bilinmezlerle dolu bir atılım. Üstünü üstelik Cumhurbaşkanı Erdoğan bu planda Türkiye’nin, Pakistan ve Macaristan’la işbirliği teklifini Biden ve NATO’nun masasına getirmiş durumda.
ŞİDDET DİNMİŞ DEĞİL
Afganistan’daki ABD, NATO güçlerinin kademeli çekilmeyi sürdürdüğü periyotta Türkiye’nin, Taliban ve IŞİD ilişkili örgütlerin şiddet hareketlerinin sürat kesmediği Afganistan’da kalıcı olma arayışı başta güvenlik açısından olmak üzere, finansal sürecin nasıl yönetileceği konusunda da tartışmaların merkezinde. Taliban, açık net ülkede hiç bir yabancı güç istemediğini duyurdu. aslına bakarsan teklife olur dese bile Taliban’ın vaatlerini ya da ortasındaki fraksiyonlar içindeki görüş ayrılıklarını bitmiş oldurme kapasitesi kuşkulu. Katar’daki uzun görüşmelerin akabinde ABD, Kâbil idaresiyle uzlaşmasına rağmen Taliban militanlarının taarruzları sürüyor.
Öteki yandan da Pakistan’la mümkün işbirliği modelinin, Kâbil idaresince nasıl karşılanacağı da net değil. Afganistan’dan, komşu ülke Pakistan’a yönelik terörle çaba, güvenlik mevzularında ağır suçlamalar geçmişte sıkça gündeme yansıdı. Pakistan Talibanı konusunu da hatırlamak gerek… Yani Kâbil-İslamabad çizgisinde karşılıklı itimat konusu muamma. Macaristan derseniz, Orban idaresinin Avrupa Birliği’nde otokratik eğilimler niçiniyle yansıların odağında olduğunu ekleyelim…
Çatışma, yokluk döngüsündeki Afganistan, geçmişte ülkeyi işgal eden Rusya için bataklık olmuştu. ABD, Taliban’ı devirmek üzere işgal ettiği Afganistan’dan yaklaşık 20 yıl daha sonra çekilirken ise köktendinci yapı hâlâ alanda, siyaset sahnesine bir daha dönme amacında. Memleketler arası toplumdan ise Taliban’a işaretle haklar, bilhassa bayan hakları konusunda tasalar lisana getiriliyor… Memleketler arası yardım konferanslarında uzlaşılan, taahhüt edilen milyarlarca doların hâlâ büyük yıkımdaki Afganistan’a ne ölçüde yansıdığı da tartışmalı… Üstüne üstelik IŞİD kontaklı kümelerin ülkede aktifliği artmış durumda.
Ankara, Afganistan’da NATO bünyesinde ve Kâbil idaresiyle uzlaşı çerçevesinde bu ülkede bulunan TSK varlığını çekmeyip, havaalanında konuşlandırarak ittifakın vazgeçilmez askeri gücü olduğu iletisini vermek istiyor olabilir. bu biçimdelikle Batı bloğuyla yaşadığı kriz başlıklarında elinde olumlu gündem hususları, ortak çıkar noktası bulmayı hedefleyebilir. Lakin NATO şemsiyesinin çekildiği, şiddetin dinmediği, bilinmezliklerle dolu bir Afganistan macerasının Türkiye için sonuçlarını düzgünce tartmak gerekir.
Afganistan konusunda Batı’dan gelen “yürüyün kim fiyat sizi” şakşaklarına karşı niye onların bu kadar yıldan daha sonra geri çekilme atağına soyunduğunu uygunca sorgulamak gerekmez mi…
BİDEN, BASKIYI PEKİN’E ODAKLAMA PEŞİNDE
Biden-Putin tepesine gelirsek, taraflar son periyotta güzelce artan tansiyonda bir vites küçülme iletisi verdi. Sıkıntılar olduğu üzere bir daha masada lakin ortak çıkarlar vurgusuyla diyaloğun dışlanmadığı taraflarca lisana getirildi. En azından nükleer iki gücün silahların denetimi üzere kritik mutabakatlar konusunda işbirliği adımına yeşil ışık yakması dünyaya minik bir nefes aldırdı. Tepeyle birlikte Biden ile Putin’in “kazan kazan” bir konum elde etme istediği ortada. Biden’ın, NATO’ya da yansıdığı üzere ABD’nin stratejik savunma dokümanında Rusya tehdidine eklediği Çin’le mücadale konusuna daha fazla odaklanmak istediği görülüyor. bu biçimde bir dorukla Moskova ile güç istikrarları üzerine bir ilgiye hayır demeyeceği bildirisi veriyor. Başka yandan Putin’i de ikna ederek silahların denetimi mutabakatlarına Çin’in de eklenmesi tarafında arayışta. Biden idaresinin bundan bu biçimde Çin’e karşı baskıyı her koldan daha fazla çevrelemek isteyeceği ortada.
Putin ise dünya siyaset sahnesinde bir kere daha kritik ana oyuncu olduğunu gösterdi. Pekoldukça mevzuyu görüştüklerine değindi lakin Türkiye açısından en değerli başlıklar haliyle ABD-NATO’nun Karadeniz atakları, bunun Moskova tarafınca tehdit olarak algılandığı ve cevapsız bırakılmayacağı kısımları. Olağan bir de Putin’in yıllardır Suriye’ye yönelik askeri-ekonomik dayanağın artık karşılığını almak istemesi, ticari sınırların açılması arayışı. Suriye’nin bir daha yapılandırılmasına yönelik memleketler arası yardımlar için Putin’in gözü ABD’nin bu mevzuda nasıl bir yol izleyeceğinde… Moskova’dan Türkiye’nin Afganistan havaalanı teklifine itiraz yükseldi, bunun Taliban-ABD uzlaşısına ters olduğuna değinildi. Kimbilir tahminen de Afganistan’a olur karşılığında Moskova, ABD-Türkiye’ye Suriye kartını masaya getirecektir…
Sonuçta Ankara’nın şiddetli noktasında olduğu Batı-Doğu tahterevallisinde şiddetli bir hafta daha geride kaldı. Kriz başlıklarının çözüldüğü falan yok yalnızca “hamd olsun” diplomasisinin tabiatı gereği “yapıcı görüşmeler, ortak çıkarlar” bildirileri. Ve bir daha kime bakılırsa, neye bakılırsa denilecek tehlikeli bir “çıkarlar” pazarlığı…
ŞİDDET DİNMİŞ DEĞİL
Afganistan’daki ABD, NATO güçlerinin kademeli çekilmeyi sürdürdüğü periyotta Türkiye’nin, Taliban ve IŞİD ilişkili örgütlerin şiddet hareketlerinin sürat kesmediği Afganistan’da kalıcı olma arayışı başta güvenlik açısından olmak üzere, finansal sürecin nasıl yönetileceği konusunda da tartışmaların merkezinde. Taliban, açık net ülkede hiç bir yabancı güç istemediğini duyurdu. aslına bakarsan teklife olur dese bile Taliban’ın vaatlerini ya da ortasındaki fraksiyonlar içindeki görüş ayrılıklarını bitmiş oldurme kapasitesi kuşkulu. Katar’daki uzun görüşmelerin akabinde ABD, Kâbil idaresiyle uzlaşmasına rağmen Taliban militanlarının taarruzları sürüyor.
Öteki yandan da Pakistan’la mümkün işbirliği modelinin, Kâbil idaresince nasıl karşılanacağı da net değil. Afganistan’dan, komşu ülke Pakistan’a yönelik terörle çaba, güvenlik mevzularında ağır suçlamalar geçmişte sıkça gündeme yansıdı. Pakistan Talibanı konusunu da hatırlamak gerek… Yani Kâbil-İslamabad çizgisinde karşılıklı itimat konusu muamma. Macaristan derseniz, Orban idaresinin Avrupa Birliği’nde otokratik eğilimler niçiniyle yansıların odağında olduğunu ekleyelim…
Çatışma, yokluk döngüsündeki Afganistan, geçmişte ülkeyi işgal eden Rusya için bataklık olmuştu. ABD, Taliban’ı devirmek üzere işgal ettiği Afganistan’dan yaklaşık 20 yıl daha sonra çekilirken ise köktendinci yapı hâlâ alanda, siyaset sahnesine bir daha dönme amacında. Memleketler arası toplumdan ise Taliban’a işaretle haklar, bilhassa bayan hakları konusunda tasalar lisana getiriliyor… Memleketler arası yardım konferanslarında uzlaşılan, taahhüt edilen milyarlarca doların hâlâ büyük yıkımdaki Afganistan’a ne ölçüde yansıdığı da tartışmalı… Üstüne üstelik IŞİD kontaklı kümelerin ülkede aktifliği artmış durumda.
Ankara, Afganistan’da NATO bünyesinde ve Kâbil idaresiyle uzlaşı çerçevesinde bu ülkede bulunan TSK varlığını çekmeyip, havaalanında konuşlandırarak ittifakın vazgeçilmez askeri gücü olduğu iletisini vermek istiyor olabilir. bu biçimdelikle Batı bloğuyla yaşadığı kriz başlıklarında elinde olumlu gündem hususları, ortak çıkar noktası bulmayı hedefleyebilir. Lakin NATO şemsiyesinin çekildiği, şiddetin dinmediği, bilinmezliklerle dolu bir Afganistan macerasının Türkiye için sonuçlarını düzgünce tartmak gerekir.
Afganistan konusunda Batı’dan gelen “yürüyün kim fiyat sizi” şakşaklarına karşı niye onların bu kadar yıldan daha sonra geri çekilme atağına soyunduğunu uygunca sorgulamak gerekmez mi…
BİDEN, BASKIYI PEKİN’E ODAKLAMA PEŞİNDE
Biden-Putin tepesine gelirsek, taraflar son periyotta güzelce artan tansiyonda bir vites küçülme iletisi verdi. Sıkıntılar olduğu üzere bir daha masada lakin ortak çıkarlar vurgusuyla diyaloğun dışlanmadığı taraflarca lisana getirildi. En azından nükleer iki gücün silahların denetimi üzere kritik mutabakatlar konusunda işbirliği adımına yeşil ışık yakması dünyaya minik bir nefes aldırdı. Tepeyle birlikte Biden ile Putin’in “kazan kazan” bir konum elde etme istediği ortada. Biden’ın, NATO’ya da yansıdığı üzere ABD’nin stratejik savunma dokümanında Rusya tehdidine eklediği Çin’le mücadale konusuna daha fazla odaklanmak istediği görülüyor. bu biçimde bir dorukla Moskova ile güç istikrarları üzerine bir ilgiye hayır demeyeceği bildirisi veriyor. Başka yandan Putin’i de ikna ederek silahların denetimi mutabakatlarına Çin’in de eklenmesi tarafında arayışta. Biden idaresinin bundan bu biçimde Çin’e karşı baskıyı her koldan daha fazla çevrelemek isteyeceği ortada.
Putin ise dünya siyaset sahnesinde bir kere daha kritik ana oyuncu olduğunu gösterdi. Pekoldukça mevzuyu görüştüklerine değindi lakin Türkiye açısından en değerli başlıklar haliyle ABD-NATO’nun Karadeniz atakları, bunun Moskova tarafınca tehdit olarak algılandığı ve cevapsız bırakılmayacağı kısımları. Olağan bir de Putin’in yıllardır Suriye’ye yönelik askeri-ekonomik dayanağın artık karşılığını almak istemesi, ticari sınırların açılması arayışı. Suriye’nin bir daha yapılandırılmasına yönelik memleketler arası yardımlar için Putin’in gözü ABD’nin bu mevzuda nasıl bir yol izleyeceğinde… Moskova’dan Türkiye’nin Afganistan havaalanı teklifine itiraz yükseldi, bunun Taliban-ABD uzlaşısına ters olduğuna değinildi. Kimbilir tahminen de Afganistan’a olur karşılığında Moskova, ABD-Türkiye’ye Suriye kartını masaya getirecektir…
Sonuçta Ankara’nın şiddetli noktasında olduğu Batı-Doğu tahterevallisinde şiddetli bir hafta daha geride kaldı. Kriz başlıklarının çözüldüğü falan yok yalnızca “hamd olsun” diplomasisinin tabiatı gereği “yapıcı görüşmeler, ortak çıkarlar” bildirileri. Ve bir daha kime bakılırsa, neye bakılırsa denilecek tehlikeli bir “çıkarlar” pazarlığı…