Tıpta çığır açan buluş: Bilim insanları deri hücrelerini 30 yaş gençleştirdi

MrM

New member
İngiltere’de araştırmacılar, 53 yaşındaki bir bayanın deri hücrelerini 23 yaşındaki bir bayanınkiyle muadil olacak biçimde gençleştirdi.

Cambridge kentindeki bilim insanları, tıpkı şeyi bedendeki başka dokularla da yapabileceklerine inanıyor.



Araştırma; diyabet, kalp hastalığı ve nörolojik bozukluklar üzere yaşa bağlı hastalıklar için tedaviler geliştirmeyi amaçlıyor.

Deri hücrelerinin gençleştirilmesi teknolojisi, 25 yılı aşkın bir süre evvel klonlanan Dolly isimli koyunu yaratmak için kullanılan teknikler üzerine inşa edildi.

Cambridge Üniversitesi ile ortak çalışan Babraham Enstitüsü’nden grubun lideri Prof. Wolf Reik, BBC’ye verdiği demeçte, bu teknikle, insanları yaşlandıkça daha uzun müddet sağlıklı tutmak için kullanılabileceğini umduğunu söylemiş oldu.

Prof. Wolf Reik, “Biroldukça yaygın hastalık yaşla birlikte daha da ağırlaşıyor ve insanlara bu türlü yardım edebilmek fazlaca heyecan verici” dedi.

Reik, eLife mecmuasında yayınlanan çalışmanın çabucak hemen hayli erken bir evrede olduğunu belirtiyor. Reik’e bakılırsa, bu çalışma laboratuvardan çıkıp kliniğe taşınmadan evvel çözülmesi gereken birkaç bilimsel sorun var, lakin hücre gençleştirmenin mümkün olduğunu birinci sefer göstermesi açısından kıymetli bir adım.

TEKNİĞİN KÖKENLERİ KOYUN DOLLY’E DAYANIYOR

Tekniğin kökenleri, 1990’lara, klonlanmış koyun Dolly’ye dayanıyor. Edinburgh’daki Roslin Enstitüsü’ndeki araştırmacılar bir koyundan aldıkları bir deri hücresini embriyoya dönüştürmek için bir usul geliştirmiş ve Dolly’yi meydan getirmişti.

Roslin takımının maksadı koyun yahut insan klonları oluşturmak değil, bu teknikle embriyonik kök hücre oluşturmaktı. Bu kök hücreleri, hasta organların yerini almak üzere kas, kıkırdak ve hudut hücreleri üzere makul dokulara dönüştürülebilmeyi umut ediyorlardı.

Dolly tekniği 2006 yılında Kyoto Üniversitesi’nde Profesör Shinya Yamanaka tarafınca sıradanleştirildi. IPS ismi verilen yeni sistem, yaklaşık 50 gün boyunca yetişkin hücrelere kimyasal eklemeyi içeriyordu. Bu, yetişkin hücreleri kök hücrelere dönüştüren genetik değişikliklerle sonuçlandı.

Hem Dolly tıpkı vakitte IPS tekniklerinde, oluşturulan kök hücrelerin hastanın gereksinim duyduğu hücre ve dokulara dönüşecek biçimde çoğaltılması gerekiyor. Bunun sıkıntı olduğu görüldü. Onlarca yıllık uğraşa karşın, hastalıkları tedavi etmek için kök hücrelerin kullanması şu anda son derece hudutlu.

Prof Reik’in takımı, 53 yaşındaki cilt hücrelerinde IPS tekniğini kullandı. Fakat bu hücrelerden kök hücre üretmek için uygulanan kimyasal banyoyu 50 günden 12’ye indirdiler.

Dr. Dilgeet Gill, hücrelerin embriyonik kök hücrelere dönüşmediğini, lakin bu hücrelerde gençleşme olduğunu ve güya 23 yaşında birinden alınmış üzere görünen ve davranan cilt hücreleri elde ettiğini görür görmez şaşırdı .

Gill, “neticeleri aldığım günü hatırlıyorum ve kimi hücrelerin olması gerekenden 30 yaş daha genç olduğuna pek inanmadım. Çok heyecan verici bir gündü” diyor.

‘AMAÇ SAĞLIKLI YAŞLANMAYI SAĞLAMAK’

IPS yolu kanser riskini artırdığı için teknik çabucak klinik kullanıma sunulamaz.

Lakin Prof Reik’e bakılırsa, artık hücreleri gençleştirmenin mümkün olduğu bilindiğinden, grubu alternatif, daha inançlı bir usul bulabilir:

“Uzun vadeli hedef, insanların daha sağlıklı bir biçimde yaşlanmasını sağlamak, ömür müddetinden fazla sağlıklı geçen süreyi uzatmak.”

DERİYİ GENÇLEŞTİRECEK İLAÇLAR HEDEFLENİYOR

Prof Reik, bu tekniğin birinci uygulamalarının, yaşlı insanların bedenin kesilmiş yahut yanmış bölgelerindeki güzelleşmeyi hızlandırmanın bir yolu olarak deriyi gençleştirecek ilaçlar geliştirmek olabileceğini söylüyor.

Araştırmacılar, bir yarayı simüle eden deneylerde, gençleşmiş cilt hücrelerinin daha süratli hareket ettiğini tespit ederek, prensipte bunun mümkün olduğunu gösterdiler.

Bir daha sonraki adım ise bu süratle gelişen teknolojinin kas, karaciğer ve kan hücreleri üzere öbür dokular üzerinde çalışıp çalışmayacağını görmek.

Koyun Dolly’yi ortaya çıkaran araştırmayı kısmen finanse eden Biyoteknoloji ve Biyolojik Bilimler Araştırma Kurulu’nun idare heyeti lideri olan Profesör Melanie Welham, bu süratle gelişen teknolojinin uzun müddettir duraklamış klinik faydalarının bu yeni gelişmeyle kullanıma girmesinin o kadar da uzak olmayabileceğini söylüyor.

“Benzer yaklaşımlar yahut yeni terapiler, yaşlandıkça daha az işler hale gelen bağışıklık hücrelerini canlandırabilirse, gelecekte insanların enfeksiyonlarla savaşma yeteneklerinin yanı sıra aşıya yanıt verme kapasitelerini artırmak mümkün olabilir.”

TÜM BEDENİN GENÇLEŞMESİ MÜMKÜN MÜ?

Asıl soru, bu alandaki araştırma uğraşlarının bir tüm beden yenilenmesi metoduna, bir gençlik iksirine yahut yaşlanma aykırısı bir hapa yol açıp açmayacağıdır. Prof. Reik, bu fikrin tümden uzak bir fikir olmadığını belirtiyor.

“Teknik, genetiği değiştirilmiş farelere uygulandığında kimi gençleşme belirtileri görüldü. Bir deneyde, diyabetle gayret potansiyeli açısından gençleşmiş pankreas belirtileri görüldü.”

Fakat Londra’daki Crick Enstitüsü’nden Prof. Robin Lovell-Badge’e göre, Reik’in laboratuvarda elde ettiği sonuç ile en sıradan klinik uygulamalar içindeki bilimsel maniler bile değerli.

Lovell-Badge, gençleştirme sürecini öbür doku cinslerine ya da yaşlanmayı geciktiren bir hapa çevirmenin de değerli olacağını düşünüyor:

“Aynı şeyi yapacak öteki kimyasallar bulursanız, bu uygun olur, lakin onlar da birebir derecede makûs olabilir. Bu niçinle, bu kimyasalları basitçe bulacağınızı ve daha inançlı olacağını düşünmek ileri bir amaç.

”Diğer hücre tipleri de denetim edilmesi sıkıntı farklı şartlar gerektirebilir. Bunun tüm bedende inançlı bir biçimde yapılıp yapılamayacağı o kadar uzak bir ihtimal ki, bunun büsbütün spekülasyon olacağını düşünürüm.” (BBC Türkçe)
 
Üst