Türk Lirası’ndaki bedel kaybının akabinde ‘yap işlet devret’ projeleri dış basında

Muhabir

New member
TL’deki paha kaybının ‘yap işlet devret’ projeleri ile Hazine’ye tesiri, dünyanın gündeminde.

Ünlü İngiliz iktisat mecmuası The Economist’in son sayısında yer verilen ‘Türkiye’nin kamu özel işbirlikleri vaat edilenden daha pahalı’ başlıklı yazıda, TL’deki bedel kaybının Erdoğan’ın mega projelerinin maliyetini artırdığına dikkat çekildi.

KARŞILANAMAZ HALE GETİRDİ

Sözcü’nün haberine göre, 2016 yılında açılan Osmangazi Köprüsü’nün örnek olarak anlatıldığı yazıda, Türkiye’deki kur krizinin, biroldukça Türk için kelam konusu köprüden geçişi karşılanamaz hale getirdiği vurgulandı.

Köprüden her gün geçiş yapan bir şoförün ödeyeceği bedelin, taban fiyatın iki katı olduğu aktarılan yazıda, 2022 yılı başında köprüye bir daha artırım geleceği açıklandı.

DÖVİZ CİNSİ GELİR GARANTİSİ

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ülkeyi yeni köprüler, tüneller, hava limanları ve hastanelerle donattığını, bu projelerin birçoklarının kamu özel işbirliği modeliyle yapıldığını, şirketlerin inşaatları ve işletmeyi üstlendiğini, müşterilerden ya da devletten ödeme alındığını aktaran mecmua, TL’deki paha kaybının, vergi mükellefleri için bu projelerin maliyetini dramatik bir biçimde artırdığına dikkat çekti.

Bu projelerde döviz cinsi gelir garantisi verildiğini ve Prof. Dr. Uğur Emek’in hesaplamalarına nazaran, verilen garantilerin yaklaşık 20 yıllık devir için yaklaşık 150 milyar dolar olduğunu aktaran mecmua, 2021 yılı başında 1,1 trilyon TL’ye denk gelen bu paranın, aralık sonunda 1,7 trilyon TL’ye ulaştığını belirtti.

BEDELİ AĞIR OLACAK

Kelam konusu projelerin inşaat şirketlerine teknik maharet ve sermaye sağladığını, projelerin süratli tamamlandığını, salgının hemilk öncesinde biroldukca hastane açıldığını lakin büyük projelerin daima tıpkı şirketlere verildiğini belirten mecmua, eski Hazine yöneticisi M. Coşkun Cangöz’ün “Kamu özel işbirliği projelerine çok bağımlılık var. İşler daha az şeffaf biçimde yapılıyor” görüşüne de yer verdi.

Erdoğan’ın bu projelerden siyasi yarar sağladığını, sarayında bu projelerin merasimlerinde kullanılan 800’ün üzerinde makas ve kurdeleyi sergilediğini aktaran mecmua, bu projelerde maliyeti özel şirketler üstleniyor üzere gösterildiğini lakin Erdoğan ekonomiyi yine rayına oturtmazsa, Türklerin onun harcama çılgınlığının bedelini ağır ödeyeceğini belirtti.

TEK GEÇİŞ MALİYETİ…

Köprü ve otoyol geçiş fiyatlarını 2022’de hem dolar kurunun birebir vakitte ABD enflasyonunun vuracağını sozcu.com.tr de sık sık gündeme getiriyor.

Açıldığı 2016’da 109 TL, şu an 336 TL olan Osmangazi Köprüsü’nden tek geçişin maliyeti, 2022 başındaki yeni fiyatla 600 TL’yi aşacak Bu sayının bir kısmını vatandaş direkt ödüyor, bir kısmını da Hazine karşılayacak.

Şu an Osmangazi Köprüsü’nden tek geçiş maliyeti 147,5 TL. 188,5 TL’lik maliyeti ise Hazine şirkete ödüyor.

Günlük 40 bin araç geçiş garantisi verilen Osmangazi Köprüsü’nde araç başına verilen garanti bedeli 2016 yılında 35 dolar artı KDV idi lakin ABD enflasyonuna paralel olarak sayı 2021’de 42 dolar artı KDV oldu.

ABD’de kasım enflasyonu yüzde 6,8 ile 39 yılın doruğuna çıkarken, 2022’de KDV dahil sayının yaklaşık 48 dolar olması olası.

Dolar cinsi sayı TL’ye çevrilirken 2 Ocak 2022 tarihindeki kur dikkate alınacak lakin kur bugün 13 düzeyinde ve 48 doların karşılığı 624 TL’ye denk geliyor.
 
Üst