Mezopotamya
New member
Türkiye’de konut ve kira fiyatları süratle artarken Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, “Cumhuriyet tarihinin en büyük toplumsal konut projesinin” 13 Eylül’de açıklanacağını duyurdu. Türkiye, Avrupa ülkeleri ortasında konut sahipliği oranının en düşük olduğu 4. ülke. Avrupa Birliği’nde (AB) konut sahipliği oranı yüzde 70 iken Türkiye’de bu oran yüzde 58. Türkiye’de halkın yüzde 16’sı ise “düşük bedelli yahut fiyatsız kiracı” pozisyonunda.
Sosyal konut ne demek?Sosyal konut resmi lisanda “dar gelirliler için özel olarak yapılmış, sıhhate uygun ucuz konut” olarak tanımlanıyor.
En temel insan haklarından olan barınma konusunda dünyada farklı ülkelerde farklı uygulamalar yer alıyor.
Avrupa ülkelerindeki uygumalar da kendi ortasında değişiklik gösteriyor. Kimi ülkelerde belediyeler muhtaçlık sahiplerine piyasa fiyatından daha ucuza düşük konut kiralama hakkı tanıyor. Kimi ülkelerde ise gelir durumuna göre kira yardımları yapılıyor.
TOKİ ne kadar konut yaptı?Türkiye’de ise son 20 yılda Toplu Konut İdaresi’nin (TOKİ) projeleri öne çıkıyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Ağustos 2022’de yaptığı açıklamaya göre son 20 yılda TOKİ vasıtasıyla 1 milyon 170 bin vatandaş mesken sahibi oldu.
Ancak Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) bilgilerine bakılırsa konut sahipliği oranı giderek düşüyor. 2014’te yüzde 61,1 olan mesken sahipliği oranı 2021 yılında yüzde 57,5’e kadar düştü. Bu oran 2006 yılında yüzde 60,7 seviyesindeydi. 2020 ve 2021 senelerında halkın yüzde 42’si kiracı durumunda.
Düşük bedelle yahut fiyatsız kirada oturanlarAB İstatistik Ofisi’nin (Eurostat) deklare ettiğı barınma bilgilerine nazaran her ülkede piyasa kurallarından daha ucuza “düşük bedelle” yahut fiyatsız kirada oturanlar bulunuyor.
TÜİK bunu “lojman” ve “diğerleri” diye tasnif ediyor. Öbürleri şunlardan oluşuyor: “Babasının, akrabasının vb. konutunda ikamet edip fiyat ödemeden oturanlar.
Düşük bedelle yahut fiyatsız kirada oturan oranı Türkiye’de yüzde 16. Bunun dağılımı ise şu biçimde: Lojman yüzde 1,2 ve “diğerleri” yüzde 14,6. Düşük bedelle yahut fiyatsız kirada oturanlar sıralamasında Türkiye Avrupa’da beşinci sırada. Dorukta yüzde 21 ile Fransa var.
Sosyal konut oranı kaç?Türkiye’de toplumsal konut oranına dair açık kaynaklarda bu istikamette bilgiye ulaşamadık. Avrupa’ya ait datalar ise 2010 yılına ilişkin. Bu datalar Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nın internet sitesinde 2020 yılında yayımlanan raporda yer alıyor.
Buna bakılırsa toplam konut stoku ortasında toplumsal konutların oranı Hollanda’da yüzde 32, İskoçya’da yüzde 24, Avusturya’da yüzde 23, Danimarka’da yüzde 19, İsveç yüzde 17, Fransa yüzde 17, İngiltere yüzde 17, Finlandiya yüzde 16, İrlanda yüzde 9 ve Almanya yüzde 5.
Almanya ne durumda?Başka bilgi ise kiralık konut stoku ortasında toplumsal konutların oranı. Bu data kendi konutunda oturamayanlara devletin ne kadar toplumsal konut sağladığı gösteriyor. Noel Cahill’in 2014 tarihindeki “Seçilmiş Avrupa Ülkelerinde Toplumsal Konutun Finansmanı” başlıklı raporuna bakılırsa Hollanda’da kiralık konut stokunun yüzde 75’i toplumsal konutlardan oluşuyor.
Bu oran Avrupa’da yüzde 56, Finlandiya’da yüzde 53, İngiltere’de yüzde 49, Fransa’da yüzde 44, İrlanda’da yüzde 32 ve Almanya’da yüzde 7. Almanya konut sahipliği oranı yüzde 50 iken toplumsal konut oranının bu kadar düşük olması dikkat çekiyor.
Kooperatifler bittti, müteahhitler yükseldiÖte yandan Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (AK Parti) iktidarda olduğu son 20 senede inşaat üretiminde özel bölüm, devlet ve kooperatiflerin hisseleri önemli değişim yaşadı. TÜİK datalarına bakılırsa 2003-2021 içinde inşaatlarda yapı kooperatiflerin hissesi yüzde 30’lardan yüzde 1’e kadar gerilerken özel dalın hissesi ise yüzde 63’ten yüzde 93’e kadar yükseldi.
2021 yılında ise 627 bin yapı kullanma müsaadesi alınırken bunun yüzde 93’ü özel kesimden, yüzde 6’sı devletten ve yüzde 1’i kooperatiflerden geldi. 2002-2021 içindeki bu 18 yılda devletin hissesi pek değişmezken özel dalın hissesi 30 puan arttı; kooperatiflerin hissesi 31 puan düştü.
Sosyal konut ne demek?Sosyal konut resmi lisanda “dar gelirliler için özel olarak yapılmış, sıhhate uygun ucuz konut” olarak tanımlanıyor.
En temel insan haklarından olan barınma konusunda dünyada farklı ülkelerde farklı uygulamalar yer alıyor.
Avrupa ülkelerindeki uygumalar da kendi ortasında değişiklik gösteriyor. Kimi ülkelerde belediyeler muhtaçlık sahiplerine piyasa fiyatından daha ucuza düşük konut kiralama hakkı tanıyor. Kimi ülkelerde ise gelir durumuna göre kira yardımları yapılıyor.
TOKİ ne kadar konut yaptı?Türkiye’de ise son 20 yılda Toplu Konut İdaresi’nin (TOKİ) projeleri öne çıkıyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Ağustos 2022’de yaptığı açıklamaya göre son 20 yılda TOKİ vasıtasıyla 1 milyon 170 bin vatandaş mesken sahibi oldu.
Ancak Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) bilgilerine bakılırsa konut sahipliği oranı giderek düşüyor. 2014’te yüzde 61,1 olan mesken sahipliği oranı 2021 yılında yüzde 57,5’e kadar düştü. Bu oran 2006 yılında yüzde 60,7 seviyesindeydi. 2020 ve 2021 senelerında halkın yüzde 42’si kiracı durumunda.
Düşük bedelle yahut fiyatsız kirada oturanlarAB İstatistik Ofisi’nin (Eurostat) deklare ettiğı barınma bilgilerine nazaran her ülkede piyasa kurallarından daha ucuza “düşük bedelle” yahut fiyatsız kirada oturanlar bulunuyor.
TÜİK bunu “lojman” ve “diğerleri” diye tasnif ediyor. Öbürleri şunlardan oluşuyor: “Babasının, akrabasının vb. konutunda ikamet edip fiyat ödemeden oturanlar.
Düşük bedelle yahut fiyatsız kirada oturan oranı Türkiye’de yüzde 16. Bunun dağılımı ise şu biçimde: Lojman yüzde 1,2 ve “diğerleri” yüzde 14,6. Düşük bedelle yahut fiyatsız kirada oturanlar sıralamasında Türkiye Avrupa’da beşinci sırada. Dorukta yüzde 21 ile Fransa var.
Sosyal konut oranı kaç?Türkiye’de toplumsal konut oranına dair açık kaynaklarda bu istikamette bilgiye ulaşamadık. Avrupa’ya ait datalar ise 2010 yılına ilişkin. Bu datalar Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nın internet sitesinde 2020 yılında yayımlanan raporda yer alıyor.
Buna bakılırsa toplam konut stoku ortasında toplumsal konutların oranı Hollanda’da yüzde 32, İskoçya’da yüzde 24, Avusturya’da yüzde 23, Danimarka’da yüzde 19, İsveç yüzde 17, Fransa yüzde 17, İngiltere yüzde 17, Finlandiya yüzde 16, İrlanda yüzde 9 ve Almanya yüzde 5.
Almanya ne durumda?Başka bilgi ise kiralık konut stoku ortasında toplumsal konutların oranı. Bu data kendi konutunda oturamayanlara devletin ne kadar toplumsal konut sağladığı gösteriyor. Noel Cahill’in 2014 tarihindeki “Seçilmiş Avrupa Ülkelerinde Toplumsal Konutun Finansmanı” başlıklı raporuna bakılırsa Hollanda’da kiralık konut stokunun yüzde 75’i toplumsal konutlardan oluşuyor.
Bu oran Avrupa’da yüzde 56, Finlandiya’da yüzde 53, İngiltere’de yüzde 49, Fransa’da yüzde 44, İrlanda’da yüzde 32 ve Almanya’da yüzde 7. Almanya konut sahipliği oranı yüzde 50 iken toplumsal konut oranının bu kadar düşük olması dikkat çekiyor.
Kooperatifler bittti, müteahhitler yükseldiÖte yandan Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (AK Parti) iktidarda olduğu son 20 senede inşaat üretiminde özel bölüm, devlet ve kooperatiflerin hisseleri önemli değişim yaşadı. TÜİK datalarına bakılırsa 2003-2021 içinde inşaatlarda yapı kooperatiflerin hissesi yüzde 30’lardan yüzde 1’e kadar gerilerken özel dalın hissesi ise yüzde 63’ten yüzde 93’e kadar yükseldi.
2021 yılında ise 627 bin yapı kullanma müsaadesi alınırken bunun yüzde 93’ü özel kesimden, yüzde 6’sı devletten ve yüzde 1’i kooperatiflerden geldi. 2002-2021 içindeki bu 18 yılda devletin hissesi pek değişmezken özel dalın hissesi 30 puan arttı; kooperatiflerin hissesi 31 puan düştü.