Morgoth
New member
2021’i geride bırakmaya hazırlandığımız şu günlerde doğrusu birçoğumuz ne yeni yıla nasıl gireceğinin heyecanını yaşıyor ne yeni yılda nasıl yaşayacağını tasarlıyor. Hayat pahalılığı ve geleceksizlik canımızdan usandırdı, yalnız belimizi değil aklımızı fikrimizi de büktü. Haliyle ağlanacak halimize dahi gülmekten kaçınıyor, bir tebessümü kendimize hayli görüyoruz. Buna rağmen 2021, çevrimiçi platformların toplumun nabzını yeterli ölçtüğü ve gülme gereksinimini fark ederek çokça güldürü yayınlandığı bir yıl oldu. Drama işlere oranlarsak neredeyse her iki yerli dramaya karşılık bir yerli güldürü izledik. Bu durum platformlara hâkim yayın anlayışının da bir ölçüde değiştiğini söz ediyor.
“Fi” ile başlayıp “Şahsiyet” ile devam eden Puhutv, “Masum”, “Bozkır”, “Alef”, “Yarım Kalan Aşklar” üzere polisiyelerle beğeni toplayan BluTV örneklerinde çevrimiçi platformların birinci vakit içinderda aksiyon, gizem düşkünü izleyiciye yöneldiğini ve uzun mühlet o kulvardan devam ettiğini görüyoruz. 2021’de BluTV üç güldürü (“Acans”, “Doğu” ve “Bonkis”) birden yayınlarken çiçeği burnunda platformlar Gain ve Exxen güldürüye eğildi. Gain, “10 Bin Adım” ile “Ayak İşleri”ni ve bir mockumentary olan “500 T”yi seyirciyle buluşturdu, Exxen ise “Gibi”, “Adım Başı Kafe”, “İlginç Birtakım Olaylar” ve “Bir Yeraltı Sitcomu”na yer verdi.
Güldürünün platformlarda yaygınlık kazandığını söyleyebiliriz. Bu noktada bir istisna kelam konusu: Netflix, çabucak hemen güldürü dizilerine ilgi göstermiyor. Geçtiğimiz senelerda Türkiye pazarına güldürü çekmeyen platform, aksiyon ve polisiye ağır bir takvim izledi. Tahminen “50m2” dizisini güldürü sayabiliriz lakin o da aksiyonu ve gizeme dayalı senaryosuyla öne çıkıyor.
Bu girişin akabinde dilerseniz komedilere geçelim.
10. ADIM BAŞI KAFE – EXXEN
Tıpkı ismi taşıyan bir kafeden esinlenmiş “Adım Başı Kafe”, “mahalle samimiyeti uzmanı” Selçuk Aydemir tarafınca yönetilirken direktörün son senelerdaki başarısızlığına da tüy dikiyor desek yeri.
Dizi, Üsküdar’ın laik coğrafyası Selimiye’de geçmekte ve hayattan istediğini alamamış üç arkadaşın “kafe açma” fikrinden yola çıkılmış. İş dünyasından sıkılmış beyaz yakalıların yahut üniversite mezunu işsizlerin borç harç kafe açıp batırdıkları günümüzde ayakta kalma uğraşını işliyor.
Lakin güldürümüzdeki bahis kısırlığına düzgün bir örnek olmaktan öte özü kelamı, cismi, şusu busu çabucak hiç bir şeyi sevimli olmayan bir dizi “Adım Başı Kafe”… Ne demiştik?” Adım Başı Kafe”, kelle başı dizi!
Yazan: Ebru Aydemir ve Erdal Şahin
Yöneten: Selçuk Aydemir
Oynayanlar: Zeynep Çamcı, Emrah Kaman, Burak Serdar Şanal, Burak Satıbol, Şenay Gürler
10 Kısım – Kısımlar ortalama 25-30 dakika
9. ACANS – BLUTV
Ofis güldürüleri “off-com” üzere bir kısaltma taşıyor mu bilmiyorum lakin sitcomların vazgeçilmezi olduğunu söylemek mümkün. aslına bakarsan sitcom dediğimiz şey ya ailede ya arkadaşlar içinde, olmadı iş yerinde geçer. Tahminen biraz da mahalle, apartman, ikiz villa falan…
Sözgelimi başarılı sitcom’larımızdan “Avrupa Yakası”, aileyi, iş arkadaşlığını sentezliyor, yerlerini ise gorece varlıklı tutup, ofis-apartman sınırında belirliyordu.
Avrupa Yakası: Ben ne alaka?
Demem o ki bizde “Acans”ın birkaç gömlek yeterlisi, yıllar evvel çekildi. Öyleyse bu gayret niye? Tek yerde iş yapmanın maliyeti düşünüldüğünde sorumuzun yanıtını alıyoruz. “Eh, bari hikaye âlâ olaydı” diyoruz. Ne çare! Hikaye zayıf, tipler kolay ve günün sonunda “Acans” fıkrasına gülünmeyen Hasan Mezarcı… Maalesef…
Yazan: Ayberk Çınar
Yöneten: Ali Yorgancıoğlu ve Can Yücel
Oynayanlar: Algı Eke, Bülent Emrah Parlak, Derya Alabora, Birkan Akyol, Melisa Berberoğlu, Can Sertaç Adalıer
10 Kısım – Kısımlar ortalama 25 dakika
8. BİR YERALTI SİTCOM’U – EXXEN
BKM çıkışlı komedyen Hasan Can Kaya “Konuşanlar” isimli gösterisi parlayınca bir anda aranan isim haline geldi. Kaya da “fırsat bu fırsat” diyerek düşük bütçeli bir üretimde rol almış ve şöhretini yitirmeden kalıcı olmaya çalışmış muhakkak ki.
Komedyenin özel ömrünü matrak ve kurgusal bir lisanla işleyen dizi, fazlaca güldürmeyen hatta kimi vakit (özellikle son bölümde) duygulandıran istikametiyle yeraltı ibaresinin de hakkını vermekte ve yoksul edebiyatı yapan, seyirciyi vakit zaman klişe bombardımanına tutarak tip dahi olamamış tipleriyle ayakları yerden kesik bir hikaye anlatıyor.
Yazan: Hasan Can Kaya
Yöneten: Nezih Helvacıoğlu ve Sultan San
Oynayanlar: Hasan Can Kaya, Günay Karacaoğlu, Tuna Orhan, Ezgi Gör
9 Kısım – Kısımlar ortalama 20 dakika
7. İBO: ENTERESAN BİRTAKIM OLAYLAR – EXXEN
“İbrahim Büyükak oyuncu olmasa nasıl bir hayat sürerdi” halinde bir soruya cevap arayan, olağan koşullarda bizi hiç mi hiç ırgalamazken son periyodun “kendini anlatma” bahisli minimalist üslubuna cuk oturan dizisi İBO, Bursa’da geçiyor.
İbrahim, bir yandan ailesi, arkadaşları ve eski nişanlısıyla baş etmeye çalışırken bir yandan müellif olmanın hayalini kuruyor. Dizi de onun hayata tutunma hikayesini mevzu almakta… Beklentiye girmezseniz umduğunuzdan da âlâ hisler geçirecektir.
Yazan ve yöneten: İbrahim Büyükak
Oynayanlar: İbrahim Büyükak, Cemre Ebuziyya, İdil Sivritepe, Zafer Algöz, Özgür Emre Yıldırım, Füsun Demirel, Meral Çetinkaya
10 Kısım – Kısımlar ortalama 35-40 dakika
6. DOĞU – BLUTV
Komedyen Doğu Demirkol’un “hayata tutunma” gayretini izlediğimiz dizi… Evet… Hakikaten artık yazarken dahi sıkılıyorum. Bir komedyen de hayata tutunuvermesin yahu! Bir komedyen de “ağlayan palyaço” olsun örneğin! Ne bileyim yeni açılan bir kasap dükkânı önünde broşür falan dağıtsın… Nedir bu tutunma hevesi! Hem hangimiz tutunabiliyoruz?
“Doğu”, Demirkol’un “Tutunamayanlar” dizisinde canlandırdığı karakterin gerçek hayatından esintiler taşıdığını da gösteriyor bize. Fakat bu kadar yani… Fazlasını beklemeyin. Başarısız bir komedyen, daha doğrusu “yırtmaya çalışan” bir komedyen… Üniversite nanay, eski sevgilisi artık hoca olmuş dersine giriyor, o derece.
İnançsız baba, dini vecibelerini yerine getiren anne… Bir kültür çatışması bu ve çatışmadan sağ çıkmaya çalışan, iğneleyici kelamlar yağmuru altında sürünerek odasına, yatağına ulaşmaya çalışan bir Doğu… Anlayacağınız yalnızca Garp değil, Şark cephesinde de yeni bir şey yok!
Yazan: Doğu Demirkol ve Murat Özsoy
Yöneten: Murat Ağuş
Oynayanlar: Doğu Demirkol, Evliya Aykan, Ege Kökenli, Kubilay Tuncer, Banu Fotocan, Burcu Kotil
8 Kısım – Kısımlar ortalama 30 dakika
5. BONKİS – BLUTV
2021 ülke atmosferiyle örtüşen bir çizgide, platformlarda çokça “başarısız hayat” sergilendiği, yırtma azminin dizilerde bir çeşit dinamo bakılırsavi gördüğü bir yıldı. “Bonkis” de başarısız bir işletmeciyi husus alıyor. Arkadaşlarının “Bonkis” olarak andığı Deniz, zengin-sorunlu ailesine ve çiçek üzere mesleğine (mimarlığa) sırt dönüp kendi ayakları üstünde doğrulmuştur. Hoop! Doğrulduğu yer ise Hasan Can Kaya üzere Güngoren değil Moda’dır ve orta-üst sınıfa seslenen, menemen satmaya burun kıvıracağı bir kafe açmıştır lakin işler gönlünce yürümüyordur. Bonkis’in özel ömrü da karışıktır. Eski sevgilisi… Zıbı zıbı zıbı vıdı vıdı vıdı… Falan filan falan…
Birinci döneminde Sergen Deveci üzere parlak bir komedyenden dahi gereğince randıman alamayan, büsbütün Bonkis ve onun kaybedenliğine eğilen dizi bir daha de izlenir. Ne demeli? Keçinin olmadığı yerde ısrarla izleyiniz!
Yazan: Deniz Tezuysal
Yöneten: Emre Erdoğdu
Oynayanlar: Deniz Tezuysal, Vildan Atasever, Burak Sevinç, Hikaye Naz Altay, Sergen Deveci, Lale Mansur, Cem Emüler
7 Bölüm- Kısımlar ortalama 15 dakika
4. LEYLA İLE MECNUN – EXXEN
“Şimdi burada” olmak istemeyenlerin dizisi! Navigasyonun ruhsuz sesinden usanan, sora sora Bağdat’ı bulduran tanımların sıcaklığını arayanların, “dil kulağa üfürmedikçe yol öğrenilmez” diyenlerin dizisi… Mecnun’u yıllar daha sonra yeni bir Leyla’nın peşinde izlediğimiz dizi bir kere daha Kireçburnu samimiyetini aktarmaya, mahalle hasretini gidermeye niyetlenmiş. Köprünün altından epeyce sular akmış tabi. Yavuz “büyük hırsız” olmuş örneğin, Erdal Bakkal sokaklara düşmüş, Kaan, nam-ı öbür gözlük büyüyüp toplumsal medya canavarına dönüşmüş.
Mecnun bildiğimiz Mecnun… İşsiz güçsüz, çöllerde bir daha… Kadroyu toplayıp aksakallı dedesinin kılavuzluğunda dünyayı kurtarmanın hesaplarını yapıyor.
“Leyla ile Mecnun” (beklendiği üzere) eski tadı vermese bile kuvvetli öyküsü ve oyunculukların hatırına izleniyor. Hele İsmail Abi! Dünyanın yükü omuzlarında, Kireçburnu’nun Atlas’ı mübarek! Gemi bu saatten daha sonra gelmez abi fakat biz buradayız, nöbete devam!
Yazan: Burak Aksak
Yöneten: Onur Ünlü
Oynayanlar: Ali Atay, Deniz Işın, Serkan Keskin, Cengiz Bozkurt, Ahmet Mümtaz Taylan, Osman Sonant, Köksal Engür, İştar Gökseven, Sarp Aydınoğlu, Nalan Kuruçim
10 Bölüm- Kısımlar ortalama 55 dakika
3. 10 BİN ADIM – GAİN
İki eski sevgili Mehmet ile Ezgi’nin sağlıklı ömür için on bin adım atarken yaşadıkları değişik olayları mevzu alan dizi 8-10 dakika müddetiyle su üzere akıp gidiyor. Her kısımda bir başlıktan hareket ediliyor ve yüklü olarak kahramanlarımızın yeni ilgileri, birbirlerine yaklaşımları ele alınıyor.
Engin Günaydın’ın canlandırdığı Mehmet, kendini “pısırık, kişiliksiz” biçiminde tanımlarken Devin Özgün Çınar’ı ise özgüvensiz lakin sempatik Ezgi rolünde izliyoruz.
Gain’in “kurucu dizileri”nden olan “10 Bin Adım” platformun seslendiği kitleye dair de fikir vermekte… Adımlar çoklukla Sarıyer kıyı, Maçka Parkı ve Bağdat Caddesi’nde atılırken kahramanlarımız başlarına aldıkları kederlerle adeta “orta sınıfın toplumun geri kalanıyla sınavı”nı veriyorlar.
Yazan: Engin Günaydın ve Devin Özgür Çınar
Yöneten: His Güzelmeriç
Oynayanlar: Engin Günaydın, Devin Özgür Çınar, Teoman Kumbaracıbaşı
10 Kısım – Kısımlar ortalama 10 dakika
2. AYAK İŞLERİ – GAİN
Yurdum erkeği (göbekli ve şiveli) Vedat ile politik doğrucu Cihan’ı bir oyun şirketi işvereninin ayak işlerini görürken izlediğimiz dizi her kısım farklı bir macera, farklı bir cümbüş, farklı bir cemaat! Borç tahsil ediyor, köpek çalıyor, burunlarını olmadık işlere sokuyorlar.
Bir akşam yemeğinde iş arkadaşları art arda vurulup kollarında ölen Vedat haklı olarak isyan ediyor: Kapayeydim kollarımı, bu kadar travma yaşamak zorunda mıydım? Pekala Cihan? Nepotizme karşı çıkmasın mı bu adam? O çıkmasa, bu çıkmasa nasıl bozulacak bu kayırmacı çark?
“Ayak İşleri”, dinamizmiyle genç bir mizah lisanına ve çağımızı yakalayan bir tempoya sahip. Son kısımlara hakikat ivmesini yitirse de izlenir. Hiç değilse gülünür geçilir. Gaye da o değil mi?
Yazan: Caner Özyurtlu ve Volkan Öğe
Yöneten: Caner Özyurtlu
Oynayanlar: Çağlar Çorumlu, İtimat Murat Akpınar
10 Kısım – Kısımlar ortalama 15-20 dakika
1. ÜZERE – EXXEN
İncir çekirdeği doldurmaz sıkıntılardan manav açtıran dizi… Saçma sapan dizi! Kahramanlarımız Yılmaz ve İlkkan’ı kâh seyyar kokoreççi açmaya zorlayan kâh “ansızın gelen düzgünlük yapma dileği ve hazırlıksız yakalanmaları” itibariyle onlara çıp çıp yaşlı yıkatan dizi “Gibi”… Ne eksik ne fazla, dizi üzere dizi!
Nü fotoğraf modeli amcalar, salaş meyhane işleten dayılar, yolunu uydurma kan davalarıyla bulmaya çalışanlar… Erasmus’la gelen yamyam öğrenci mi dersiniz, bilgelik öğreteceğim diye kafaladıklarına konut işi gördüren mentor mu ararsınız hepsi ve daha fazlası “Gibi”de…
Ömer Son’un yönettiği bu Exxen dizisinde başrolleri Feyyaz Yiğit ile Kıvanç Kılınç paylaşıyorlar. Senaryoda ise Yiğit’in yanı sıra Aziz Kedi’nin imzası bulunuyor.
Yazan: Aziz Kedi ve Feyyaz Yiğit
Yöneten: Ömer Hudut
Oynayanlar: Feyyaz Yiğit, Kıvanç Kılıç, Ahmet Kürşat Öcalan, Celal Öztürk
12 Kısım – Kısımlar ortalama 30-40 dakika
KENDİNE DÖNÜKLÜĞÜN SÖNÜKLÜĞÜ VE GERÇEĞİN SÖMÜRÜSÜ
Son birkaç kelam söyleyip geride bıraktığımız yılın platform güldürülerini özetlemek gerekirse kıymetlendirebiliriz. Temelde iki farklı eğilim dikkat çekiyor.
Bir: Gerçek yaşama ve yerlere şaşırtan bir ilgi kelam konusu… “İlginç Birtakım Olaylar”, “Bir Yeraltı Sitcom”u ve “Doğu” dizileri komedyen, oyuncu kimliğiyle tanınmış gerçek şahısların ömürlerinden kurgusal kesitler aktardı. İbrahim Büyükak dizisinde klasik aile yapısını, esnaf babasını, sevecen anasını ve ona fazlaca şey öğreten ninesini öne çıkarırken, dostluklarını canlandırmayı da ihmal etmedi. Büyükak, bu atmosferin yanı sıra gençliğinden itibaren yazarlığa duyduğu merakı işledi.
Doğu Demirkol ise bir manada yürüdüğü yolun güldürme telaşını ve toplumsal çatışmalı ortamını paylaştı. Yetenek müsabakasında başından geçenleri, doktor babasının gölgesinde kalışını, üniversite arkadaşları alıp yürürken iş ömrüne bir türlü atılamayışını, öbür bir deyişle “öğrenci kalma” psikolojisini çok samimi aktardı diyebiliriz. O denli ki en yakın arkadaşıyla kurduğu alakayı bile baştan sona başarısızlık hissinin belirlediğini görüyoruz.
Şu orta gösteri programındaki küfürleri ve bel altı latifeleri yüzünden başı iktidarla kedere giren Hasan Can Kaya da başrol oynadığı dizide “yükseliş” hikayesini merkeze alıyor. Kaya’nın dizisinde de samimi bir hava var ancak bu hava alabildiğine sömürülmüş. Yoksulluk üzerine kurulan şakaların ötekileştirilmiş bir tabana basması ister istemez eğreti durmasına yol açmış.
Bu dizilerin ortak yanı başarılamamış olanı, tanınmamış olanı veyahut tanınsa dahi tatmin olunamayanı ortaya koymaları…
Başarısızlık veya başarma gayreti “gerçek mekân” dizilerinde de karşımıza çıkıyor. Bunlardan “Bonkis” büyük ölçüde gerçek bir tecrübesi aktarırken “Adım Başı Kafe”, batıracak parası olan “laik agresifler”in artık aşina olduğumuz “kafe açma” teşebbüsüne eğiliyor. Doğrusu her iki dizi de temel olarak orta sınıfın hali pürmelalini sergilemekte. aslına bakarsan kahramanların melül melül dolaşıp ümitsizliği hobi haline getirdiklerini, siyasi bir açmazdan, kültürel bir çaresizlikten beslendiğini görüyoruz.
MUZİP BİRLİKTELİKLER, TUTAN KİMYA DİZİLERİ
İki: Muzip ikililer muvaffakiyet yakaladı. “Ayak İşleri”ndeki üzere birbirine zıt veyahut “Gibi”de olduğu üzere birbirinden beter kafadarların başlarına gelen kısım başı maceralar ilgi cazibeli… “10 Bin Adım”ı da buraya yazabiliriz.
Tutan kimya’ya ve kafadarlığın, ahbap çavuşluğun çağdaş yorumuna yaslanan bu diziler beraberinde kısa müddetleri ile sıkmıyor, yormuyor. Bilhassa “Ayak İşleri” ve “10 Bin Adım”, Gain’in başka imallerine benzeri biçimde bir çırpıda bitiyor, göz açıp kapayıncaya bağlıyor kaygısını. “Gibi” ise biraz daha uzun ve Gain’in işlerine kıyasla daha gelişkin bir kısım hikayesine, yan karakter çeşitliliğine sahip.
**
Platformların bu sene yayınladığı güldürü dizilerine üstte bahsetmiş olduğum iki çizgi hâkim… Bunların haricinde “Leyla ile Mecnun” ve “Acans” kalıyor. “Acans”, beyaz yakalı samimiyetsizliğini yenilikçi bir halla daha doğrusu eleştirel bir yaklaşımla ele almadığından ötürü çok renksiz bir dizi. “Leyla ile Mecnun” ise yayınlandığı birinci devir “yeni seyirci”yi yakalamış, platformlar çabucak hemen yayın ömrüne başlamadan “platform dizisi” olarak anılmaya başlamış, “platforma (internete) pek yakışır” dedirten bir dizi ve bir taraftan da 90’lara mahsus mahalle samimiyeti dizilerine bağlanabiliyor.
Toparlarsak 2021 güldürülerinde kişisel yüklü hikayeler sivriliyor ve muzip iştiraklerde dahi tarafların bağımsızlaşma, var olma gayretini izliyoruz. Kalabalık takımlı “Acans”, “Adım Başı Kafe” ve “Leyla ile Mecnun” dizilerinde ise samimiyet-samimiyetsizlik ekseninde veriliyor kavga… Ne arbedesi mı? Komik olma arbedesi olağan olarak!
“Fi” ile başlayıp “Şahsiyet” ile devam eden Puhutv, “Masum”, “Bozkır”, “Alef”, “Yarım Kalan Aşklar” üzere polisiyelerle beğeni toplayan BluTV örneklerinde çevrimiçi platformların birinci vakit içinderda aksiyon, gizem düşkünü izleyiciye yöneldiğini ve uzun mühlet o kulvardan devam ettiğini görüyoruz. 2021’de BluTV üç güldürü (“Acans”, “Doğu” ve “Bonkis”) birden yayınlarken çiçeği burnunda platformlar Gain ve Exxen güldürüye eğildi. Gain, “10 Bin Adım” ile “Ayak İşleri”ni ve bir mockumentary olan “500 T”yi seyirciyle buluşturdu, Exxen ise “Gibi”, “Adım Başı Kafe”, “İlginç Birtakım Olaylar” ve “Bir Yeraltı Sitcomu”na yer verdi.
Güldürünün platformlarda yaygınlık kazandığını söyleyebiliriz. Bu noktada bir istisna kelam konusu: Netflix, çabucak hemen güldürü dizilerine ilgi göstermiyor. Geçtiğimiz senelerda Türkiye pazarına güldürü çekmeyen platform, aksiyon ve polisiye ağır bir takvim izledi. Tahminen “50m2” dizisini güldürü sayabiliriz lakin o da aksiyonu ve gizeme dayalı senaryosuyla öne çıkıyor.
Bu girişin akabinde dilerseniz komedilere geçelim.
10. ADIM BAŞI KAFE – EXXEN
Tıpkı ismi taşıyan bir kafeden esinlenmiş “Adım Başı Kafe”, “mahalle samimiyeti uzmanı” Selçuk Aydemir tarafınca yönetilirken direktörün son senelerdaki başarısızlığına da tüy dikiyor desek yeri.
Dizi, Üsküdar’ın laik coğrafyası Selimiye’de geçmekte ve hayattan istediğini alamamış üç arkadaşın “kafe açma” fikrinden yola çıkılmış. İş dünyasından sıkılmış beyaz yakalıların yahut üniversite mezunu işsizlerin borç harç kafe açıp batırdıkları günümüzde ayakta kalma uğraşını işliyor.
Lakin güldürümüzdeki bahis kısırlığına düzgün bir örnek olmaktan öte özü kelamı, cismi, şusu busu çabucak hiç bir şeyi sevimli olmayan bir dizi “Adım Başı Kafe”… Ne demiştik?” Adım Başı Kafe”, kelle başı dizi!
Yazan: Ebru Aydemir ve Erdal Şahin
Yöneten: Selçuk Aydemir
Oynayanlar: Zeynep Çamcı, Emrah Kaman, Burak Serdar Şanal, Burak Satıbol, Şenay Gürler
10 Kısım – Kısımlar ortalama 25-30 dakika
9. ACANS – BLUTV
Ofis güldürüleri “off-com” üzere bir kısaltma taşıyor mu bilmiyorum lakin sitcomların vazgeçilmezi olduğunu söylemek mümkün. aslına bakarsan sitcom dediğimiz şey ya ailede ya arkadaşlar içinde, olmadı iş yerinde geçer. Tahminen biraz da mahalle, apartman, ikiz villa falan…
Sözgelimi başarılı sitcom’larımızdan “Avrupa Yakası”, aileyi, iş arkadaşlığını sentezliyor, yerlerini ise gorece varlıklı tutup, ofis-apartman sınırında belirliyordu.
Avrupa Yakası: Ben ne alaka?
Demem o ki bizde “Acans”ın birkaç gömlek yeterlisi, yıllar evvel çekildi. Öyleyse bu gayret niye? Tek yerde iş yapmanın maliyeti düşünüldüğünde sorumuzun yanıtını alıyoruz. “Eh, bari hikaye âlâ olaydı” diyoruz. Ne çare! Hikaye zayıf, tipler kolay ve günün sonunda “Acans” fıkrasına gülünmeyen Hasan Mezarcı… Maalesef…
Yazan: Ayberk Çınar
Yöneten: Ali Yorgancıoğlu ve Can Yücel
Oynayanlar: Algı Eke, Bülent Emrah Parlak, Derya Alabora, Birkan Akyol, Melisa Berberoğlu, Can Sertaç Adalıer
10 Kısım – Kısımlar ortalama 25 dakika
8. BİR YERALTI SİTCOM’U – EXXEN
BKM çıkışlı komedyen Hasan Can Kaya “Konuşanlar” isimli gösterisi parlayınca bir anda aranan isim haline geldi. Kaya da “fırsat bu fırsat” diyerek düşük bütçeli bir üretimde rol almış ve şöhretini yitirmeden kalıcı olmaya çalışmış muhakkak ki.
Komedyenin özel ömrünü matrak ve kurgusal bir lisanla işleyen dizi, fazlaca güldürmeyen hatta kimi vakit (özellikle son bölümde) duygulandıran istikametiyle yeraltı ibaresinin de hakkını vermekte ve yoksul edebiyatı yapan, seyirciyi vakit zaman klişe bombardımanına tutarak tip dahi olamamış tipleriyle ayakları yerden kesik bir hikaye anlatıyor.
Yazan: Hasan Can Kaya
Yöneten: Nezih Helvacıoğlu ve Sultan San
Oynayanlar: Hasan Can Kaya, Günay Karacaoğlu, Tuna Orhan, Ezgi Gör
9 Kısım – Kısımlar ortalama 20 dakika
7. İBO: ENTERESAN BİRTAKIM OLAYLAR – EXXEN
“İbrahim Büyükak oyuncu olmasa nasıl bir hayat sürerdi” halinde bir soruya cevap arayan, olağan koşullarda bizi hiç mi hiç ırgalamazken son periyodun “kendini anlatma” bahisli minimalist üslubuna cuk oturan dizisi İBO, Bursa’da geçiyor.
İbrahim, bir yandan ailesi, arkadaşları ve eski nişanlısıyla baş etmeye çalışırken bir yandan müellif olmanın hayalini kuruyor. Dizi de onun hayata tutunma hikayesini mevzu almakta… Beklentiye girmezseniz umduğunuzdan da âlâ hisler geçirecektir.
Yazan ve yöneten: İbrahim Büyükak
Oynayanlar: İbrahim Büyükak, Cemre Ebuziyya, İdil Sivritepe, Zafer Algöz, Özgür Emre Yıldırım, Füsun Demirel, Meral Çetinkaya
10 Kısım – Kısımlar ortalama 35-40 dakika
6. DOĞU – BLUTV
Komedyen Doğu Demirkol’un “hayata tutunma” gayretini izlediğimiz dizi… Evet… Hakikaten artık yazarken dahi sıkılıyorum. Bir komedyen de hayata tutunuvermesin yahu! Bir komedyen de “ağlayan palyaço” olsun örneğin! Ne bileyim yeni açılan bir kasap dükkânı önünde broşür falan dağıtsın… Nedir bu tutunma hevesi! Hem hangimiz tutunabiliyoruz?
“Doğu”, Demirkol’un “Tutunamayanlar” dizisinde canlandırdığı karakterin gerçek hayatından esintiler taşıdığını da gösteriyor bize. Fakat bu kadar yani… Fazlasını beklemeyin. Başarısız bir komedyen, daha doğrusu “yırtmaya çalışan” bir komedyen… Üniversite nanay, eski sevgilisi artık hoca olmuş dersine giriyor, o derece.
İnançsız baba, dini vecibelerini yerine getiren anne… Bir kültür çatışması bu ve çatışmadan sağ çıkmaya çalışan, iğneleyici kelamlar yağmuru altında sürünerek odasına, yatağına ulaşmaya çalışan bir Doğu… Anlayacağınız yalnızca Garp değil, Şark cephesinde de yeni bir şey yok!
Yazan: Doğu Demirkol ve Murat Özsoy
Yöneten: Murat Ağuş
Oynayanlar: Doğu Demirkol, Evliya Aykan, Ege Kökenli, Kubilay Tuncer, Banu Fotocan, Burcu Kotil
8 Kısım – Kısımlar ortalama 30 dakika
5. BONKİS – BLUTV
2021 ülke atmosferiyle örtüşen bir çizgide, platformlarda çokça “başarısız hayat” sergilendiği, yırtma azminin dizilerde bir çeşit dinamo bakılırsavi gördüğü bir yıldı. “Bonkis” de başarısız bir işletmeciyi husus alıyor. Arkadaşlarının “Bonkis” olarak andığı Deniz, zengin-sorunlu ailesine ve çiçek üzere mesleğine (mimarlığa) sırt dönüp kendi ayakları üstünde doğrulmuştur. Hoop! Doğrulduğu yer ise Hasan Can Kaya üzere Güngoren değil Moda’dır ve orta-üst sınıfa seslenen, menemen satmaya burun kıvıracağı bir kafe açmıştır lakin işler gönlünce yürümüyordur. Bonkis’in özel ömrü da karışıktır. Eski sevgilisi… Zıbı zıbı zıbı vıdı vıdı vıdı… Falan filan falan…
Birinci döneminde Sergen Deveci üzere parlak bir komedyenden dahi gereğince randıman alamayan, büsbütün Bonkis ve onun kaybedenliğine eğilen dizi bir daha de izlenir. Ne demeli? Keçinin olmadığı yerde ısrarla izleyiniz!
Yazan: Deniz Tezuysal
Yöneten: Emre Erdoğdu
Oynayanlar: Deniz Tezuysal, Vildan Atasever, Burak Sevinç, Hikaye Naz Altay, Sergen Deveci, Lale Mansur, Cem Emüler
7 Bölüm- Kısımlar ortalama 15 dakika
4. LEYLA İLE MECNUN – EXXEN
“Şimdi burada” olmak istemeyenlerin dizisi! Navigasyonun ruhsuz sesinden usanan, sora sora Bağdat’ı bulduran tanımların sıcaklığını arayanların, “dil kulağa üfürmedikçe yol öğrenilmez” diyenlerin dizisi… Mecnun’u yıllar daha sonra yeni bir Leyla’nın peşinde izlediğimiz dizi bir kere daha Kireçburnu samimiyetini aktarmaya, mahalle hasretini gidermeye niyetlenmiş. Köprünün altından epeyce sular akmış tabi. Yavuz “büyük hırsız” olmuş örneğin, Erdal Bakkal sokaklara düşmüş, Kaan, nam-ı öbür gözlük büyüyüp toplumsal medya canavarına dönüşmüş.
Mecnun bildiğimiz Mecnun… İşsiz güçsüz, çöllerde bir daha… Kadroyu toplayıp aksakallı dedesinin kılavuzluğunda dünyayı kurtarmanın hesaplarını yapıyor.
“Leyla ile Mecnun” (beklendiği üzere) eski tadı vermese bile kuvvetli öyküsü ve oyunculukların hatırına izleniyor. Hele İsmail Abi! Dünyanın yükü omuzlarında, Kireçburnu’nun Atlas’ı mübarek! Gemi bu saatten daha sonra gelmez abi fakat biz buradayız, nöbete devam!
Yazan: Burak Aksak
Yöneten: Onur Ünlü
Oynayanlar: Ali Atay, Deniz Işın, Serkan Keskin, Cengiz Bozkurt, Ahmet Mümtaz Taylan, Osman Sonant, Köksal Engür, İştar Gökseven, Sarp Aydınoğlu, Nalan Kuruçim
10 Bölüm- Kısımlar ortalama 55 dakika
3. 10 BİN ADIM – GAİN
İki eski sevgili Mehmet ile Ezgi’nin sağlıklı ömür için on bin adım atarken yaşadıkları değişik olayları mevzu alan dizi 8-10 dakika müddetiyle su üzere akıp gidiyor. Her kısımda bir başlıktan hareket ediliyor ve yüklü olarak kahramanlarımızın yeni ilgileri, birbirlerine yaklaşımları ele alınıyor.
Engin Günaydın’ın canlandırdığı Mehmet, kendini “pısırık, kişiliksiz” biçiminde tanımlarken Devin Özgün Çınar’ı ise özgüvensiz lakin sempatik Ezgi rolünde izliyoruz.
Gain’in “kurucu dizileri”nden olan “10 Bin Adım” platformun seslendiği kitleye dair de fikir vermekte… Adımlar çoklukla Sarıyer kıyı, Maçka Parkı ve Bağdat Caddesi’nde atılırken kahramanlarımız başlarına aldıkları kederlerle adeta “orta sınıfın toplumun geri kalanıyla sınavı”nı veriyorlar.
Yazan: Engin Günaydın ve Devin Özgür Çınar
Yöneten: His Güzelmeriç
Oynayanlar: Engin Günaydın, Devin Özgür Çınar, Teoman Kumbaracıbaşı
10 Kısım – Kısımlar ortalama 10 dakika
2. AYAK İŞLERİ – GAİN
Yurdum erkeği (göbekli ve şiveli) Vedat ile politik doğrucu Cihan’ı bir oyun şirketi işvereninin ayak işlerini görürken izlediğimiz dizi her kısım farklı bir macera, farklı bir cümbüş, farklı bir cemaat! Borç tahsil ediyor, köpek çalıyor, burunlarını olmadık işlere sokuyorlar.
Bir akşam yemeğinde iş arkadaşları art arda vurulup kollarında ölen Vedat haklı olarak isyan ediyor: Kapayeydim kollarımı, bu kadar travma yaşamak zorunda mıydım? Pekala Cihan? Nepotizme karşı çıkmasın mı bu adam? O çıkmasa, bu çıkmasa nasıl bozulacak bu kayırmacı çark?
“Ayak İşleri”, dinamizmiyle genç bir mizah lisanına ve çağımızı yakalayan bir tempoya sahip. Son kısımlara hakikat ivmesini yitirse de izlenir. Hiç değilse gülünür geçilir. Gaye da o değil mi?
Yazan: Caner Özyurtlu ve Volkan Öğe
Yöneten: Caner Özyurtlu
Oynayanlar: Çağlar Çorumlu, İtimat Murat Akpınar
10 Kısım – Kısımlar ortalama 15-20 dakika
1. ÜZERE – EXXEN
İncir çekirdeği doldurmaz sıkıntılardan manav açtıran dizi… Saçma sapan dizi! Kahramanlarımız Yılmaz ve İlkkan’ı kâh seyyar kokoreççi açmaya zorlayan kâh “ansızın gelen düzgünlük yapma dileği ve hazırlıksız yakalanmaları” itibariyle onlara çıp çıp yaşlı yıkatan dizi “Gibi”… Ne eksik ne fazla, dizi üzere dizi!
Nü fotoğraf modeli amcalar, salaş meyhane işleten dayılar, yolunu uydurma kan davalarıyla bulmaya çalışanlar… Erasmus’la gelen yamyam öğrenci mi dersiniz, bilgelik öğreteceğim diye kafaladıklarına konut işi gördüren mentor mu ararsınız hepsi ve daha fazlası “Gibi”de…
Ömer Son’un yönettiği bu Exxen dizisinde başrolleri Feyyaz Yiğit ile Kıvanç Kılınç paylaşıyorlar. Senaryoda ise Yiğit’in yanı sıra Aziz Kedi’nin imzası bulunuyor.
Yazan: Aziz Kedi ve Feyyaz Yiğit
Yöneten: Ömer Hudut
Oynayanlar: Feyyaz Yiğit, Kıvanç Kılıç, Ahmet Kürşat Öcalan, Celal Öztürk
12 Kısım – Kısımlar ortalama 30-40 dakika
KENDİNE DÖNÜKLÜĞÜN SÖNÜKLÜĞÜ VE GERÇEĞİN SÖMÜRÜSÜ
Son birkaç kelam söyleyip geride bıraktığımız yılın platform güldürülerini özetlemek gerekirse kıymetlendirebiliriz. Temelde iki farklı eğilim dikkat çekiyor.
Bir: Gerçek yaşama ve yerlere şaşırtan bir ilgi kelam konusu… “İlginç Birtakım Olaylar”, “Bir Yeraltı Sitcom”u ve “Doğu” dizileri komedyen, oyuncu kimliğiyle tanınmış gerçek şahısların ömürlerinden kurgusal kesitler aktardı. İbrahim Büyükak dizisinde klasik aile yapısını, esnaf babasını, sevecen anasını ve ona fazlaca şey öğreten ninesini öne çıkarırken, dostluklarını canlandırmayı da ihmal etmedi. Büyükak, bu atmosferin yanı sıra gençliğinden itibaren yazarlığa duyduğu merakı işledi.
Doğu Demirkol ise bir manada yürüdüğü yolun güldürme telaşını ve toplumsal çatışmalı ortamını paylaştı. Yetenek müsabakasında başından geçenleri, doktor babasının gölgesinde kalışını, üniversite arkadaşları alıp yürürken iş ömrüne bir türlü atılamayışını, öbür bir deyişle “öğrenci kalma” psikolojisini çok samimi aktardı diyebiliriz. O denli ki en yakın arkadaşıyla kurduğu alakayı bile baştan sona başarısızlık hissinin belirlediğini görüyoruz.
Şu orta gösteri programındaki küfürleri ve bel altı latifeleri yüzünden başı iktidarla kedere giren Hasan Can Kaya da başrol oynadığı dizide “yükseliş” hikayesini merkeze alıyor. Kaya’nın dizisinde de samimi bir hava var ancak bu hava alabildiğine sömürülmüş. Yoksulluk üzerine kurulan şakaların ötekileştirilmiş bir tabana basması ister istemez eğreti durmasına yol açmış.
Bu dizilerin ortak yanı başarılamamış olanı, tanınmamış olanı veyahut tanınsa dahi tatmin olunamayanı ortaya koymaları…
Başarısızlık veya başarma gayreti “gerçek mekân” dizilerinde de karşımıza çıkıyor. Bunlardan “Bonkis” büyük ölçüde gerçek bir tecrübesi aktarırken “Adım Başı Kafe”, batıracak parası olan “laik agresifler”in artık aşina olduğumuz “kafe açma” teşebbüsüne eğiliyor. Doğrusu her iki dizi de temel olarak orta sınıfın hali pürmelalini sergilemekte. aslına bakarsan kahramanların melül melül dolaşıp ümitsizliği hobi haline getirdiklerini, siyasi bir açmazdan, kültürel bir çaresizlikten beslendiğini görüyoruz.
MUZİP BİRLİKTELİKLER, TUTAN KİMYA DİZİLERİ
İki: Muzip ikililer muvaffakiyet yakaladı. “Ayak İşleri”ndeki üzere birbirine zıt veyahut “Gibi”de olduğu üzere birbirinden beter kafadarların başlarına gelen kısım başı maceralar ilgi cazibeli… “10 Bin Adım”ı da buraya yazabiliriz.
Tutan kimya’ya ve kafadarlığın, ahbap çavuşluğun çağdaş yorumuna yaslanan bu diziler beraberinde kısa müddetleri ile sıkmıyor, yormuyor. Bilhassa “Ayak İşleri” ve “10 Bin Adım”, Gain’in başka imallerine benzeri biçimde bir çırpıda bitiyor, göz açıp kapayıncaya bağlıyor kaygısını. “Gibi” ise biraz daha uzun ve Gain’in işlerine kıyasla daha gelişkin bir kısım hikayesine, yan karakter çeşitliliğine sahip.
**
Platformların bu sene yayınladığı güldürü dizilerine üstte bahsetmiş olduğum iki çizgi hâkim… Bunların haricinde “Leyla ile Mecnun” ve “Acans” kalıyor. “Acans”, beyaz yakalı samimiyetsizliğini yenilikçi bir halla daha doğrusu eleştirel bir yaklaşımla ele almadığından ötürü çok renksiz bir dizi. “Leyla ile Mecnun” ise yayınlandığı birinci devir “yeni seyirci”yi yakalamış, platformlar çabucak hemen yayın ömrüne başlamadan “platform dizisi” olarak anılmaya başlamış, “platforma (internete) pek yakışır” dedirten bir dizi ve bir taraftan da 90’lara mahsus mahalle samimiyeti dizilerine bağlanabiliyor.
Toparlarsak 2021 güldürülerinde kişisel yüklü hikayeler sivriliyor ve muzip iştiraklerde dahi tarafların bağımsızlaşma, var olma gayretini izliyoruz. Kalabalık takımlı “Acans”, “Adım Başı Kafe” ve “Leyla ile Mecnun” dizilerinde ise samimiyet-samimiyetsizlik ekseninde veriliyor kavga… Ne arbedesi mı? Komik olma arbedesi olağan olarak!