Ali Saydam: Duyguyu bir kenara bırakıp aklı devreye soktuk

Mezopotamya

New member
Doğan Selçuk ÖZTÜRK

● Ali Beyefendi, kendinizden özetlemek gerekirse bahsedebilir misiniz?


Pederşahi bir ailede doğdum ve büyüdüm. Çerkez kökenli ve Kilis doğumlu babam, evvel İstanbul’da Sultanahmet Sanat Mektebi’nde, daha sonra da burs kazandığı Fransa Lille’de makine mühendisliği okuyor. Atatürk’ün bir programı bu; yurt haricinde yetiştirilen gençlerin dönüp Türkiye’de öğretmenlik yapmaları hedefleniyor. Babam, kendisi de fen okuduğu için 50’lilerin başında ağabeyime ve bana “Almanca eğitimi alacaksınız” dedi. O devirde taş üstünde taş kalmamış Almanya’nın epey gelişeceğine inanıyordu.

Babam Ankara’ya teknik öğretim müsteşarı olarak gidince, kısa bir süre Alman Lisesi’nde okuduktan daha sonra İstanbul Erkek Lisesi’nin yeni açılan yatılı Almanca kısmına girdim. Tercihlerimi daima babam yaptı. Bütün istidadım ve eğilimim sanata, edebiyata, ideolojiye, psikolojiye bulunmasına karşın İstanbul Lisesi’nde fen kısmında okudum… daha sonra babam İsviçre Bern’e kültür ateşesi olarak atandı. Dedi ki; “Eidgenössische Technische Hochschule’ye (ETH) gireceksin, mühendis olacaksın”. ETH, Zürih’te dünya çapında bir teknik üniversite; ben de parlak bir öğrenciydim. Giriş imtihanında 30 üzerinden asgarî 25 puanı kabul ediyorlardı. 24 ile kaldım. Babam bu sefer; “Gel Bern’de kimya oku” dedi. Ben de o denli yaptım.

Türkiye’ye dönünce Milliyet Gazetesi’nin bir ilanına başvurdum ve magazin servisinde (Hey dergisi) muhabir tercüman olarak çalışmaya başladım. İş ömründe üç yayınevinin genel yayın müdürlüğünü yaptım: Karacan Yayınları, Sabah’ın mecmua kümesi, Güneş Yayınları.

1990’da müşteri mecmuaları yayıncılığı yapmak üzere başlayıp daha sonradan stratejik bağlantı danışmanlığı da yapan ve bu sene 32. yaşını kutladığımız Bersay Bağlantı Danışmanlığı’nı (Bersay) kurduk. Hala köşe yazarlığına ve mecmua yazılarına devam ediyorum.

“BİZ DE DAHA ÇOK PARA KAZANIRIZ”

● Halkla ilgiler işine nasıl girdiniz?


IBM ile mecmua çalışmamız esnasında kurumsallığa dair hayli şeyler öğrendik. IBM dedi ki; “Bizim halkla ilgiler konusunda da takviyeye gereksinimimiz var. Sen de eski gazetecisin, dayanak olur musun?” “Peki” dedim ve mevzuyu derinlemesine araştırmaya başladım. Türkiye’deki birinci önemli PR ajanslarından A&B, Alaattin Asna ile Betül Mardin iştirakinde kurulmuştu. Bu işin ustasına, Alaattin Asna’ya gittim; “Hocam durum bu biçimde, mecmua yayıncılığı yapan bu ajansı PR ajansına dönüştürmeli miyim?” diye sordum. Çok enteresandır, ona rakip olacağımız hâlde; “Mutlaka yapmalısın. Zira senin üzere nitelikli erkeklerin piyasaya girmesi kesimin niteliğini artırır. Biz de daha epey para kazanırız” dedi. Feodal niyetin büsbütün aksisini savunuyordu, aman kimse girmesin, inhisar olayım fikrine sahip değildi. Bu beni fazlaca heyecanlandırdı. Her vakit hürmetle ve hasretle yâd ederim kendisini. Bersay’ın kurulmasında Alaattin Asna’nın bu tavsiyesi fazlaca büyük rol oynamıştır.

● Bersay kuruluşundan bugünlere nasıl geldi?

Bir iş beşerinin bana bir nasihati vardır: “Sen işveren üzere değil, yönetici üzeresin. Risk almıyor, sendika başkanı üzere davranıyorsun. Şirketten hayli çalışanları düşünüyorsun.” Bersay’ın maddi durumu başlangıçta epeyce güçlü değildi. Ona karşın mecmua yayıncılığı konusunda New York’taki bir eğitime kesinlikle bizim sanat direktörümüzün katılması gerektiğini düşündüm. Borç aldım, çocuğu yolladım. Eğitimden döndükten bir hafta daha sonra istifa edip bir reklam ajansına geçti… İşveren üzere değil, yönetici üzere davrandavranmanın bedelini ödemiştim. Vizyon konusunda fazlaca başarılı olmama karşın, yöneticilik konusunda tıpkı başarıyı gösterememiştim. Delili da hiç bir vakit yanlışsız dürüst kâr edemeyişimizdi. 2012’ye kadar daima borcumuz vardı. 22 yıl biroldukca yatırım yaptık. Bersay Bağlantı Enstitüsü’nü kurduk. Burslar verdik. Kaliteli kitaplar yayımladık. Liderlikle yöneticiliği birleştiremediğimiz için o yatırımları yönetemedik. halbuki dışarıdan baktığınızda imparatorluk üzere görünüyorduk. Bersay’ın 10. yıl dönümü kutlamasına vaktin Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel geldi. 20. yılında da bir daha periyodun Cumhurbaşkanı katılmıştı. Kıymetli siyasetçiler, gazeteciler, iş insanları yanımızdaydı; prestijimiz çok yüksekti, fakat geride ziyan eden bir yapı vardı.

2012’den daha sonra duyguyu bir kenara bırakıp aklı devreye soktuk. Değerli dostumuz Aclan Acar’a da o periyotta fazlaca şey borçluyuz. Kendisinden rica ettim, o da bizim hesaba kitaba baktı, fazlaca kıymetli fikirler verdi. Onun tavsiyesiyle idaresi gençlere bıraktım. Eşim Dr. Arın Saydam; çocuklarım Dr. Deniz Saydam, Engin Saydam ve profesyonel arkadaşımız Aylin Taşkıner ile birlikte İcra Konseyi olarak 2012’den bu yana Bersay’ı yönetiyor. Borçları ve alacakları yönettik, tasarruf tedbirlerini artırdık. Takımımızı 140 şahıstan 40 şahsa düşürdük; ciro ise bir buçuk misli arttı.

AŞIRI ÖZGÜVEN VE GURUR BİR ŞEYİ GÖRMEMİZİ ENGELLEDİ

● Siyasal irtibat çalışmaları da yaptınız.


1994 mahallî seçimleri öncesinde tanıdık bir iş insanı aradı, “Hilton’da görüşmedeyız, seni de rica ediyoruz” dedi. Karadeniz Ereğli’de 40 yıldır CHP kazanıyormuş. ANAP adayı Halil Posbıyık’ın kampanyasının yönetilmesi lazımmış. Mevcut durumu anlamak için çabucak ölçümleme yaptırdık. Oyu, yüzde 10-15 çıktı, kimse tanımıyor kendisini. Pek talihi yok. Ölçümlemelerle nerelere dokunacağımızı tespit ettik. Posbıyık, Ereğli Demir Çelik’te mühendisti. Orada fazlaca tesirli bir kampanya düzenledik. Her hafta da ölçerek gittik ve sonunda belediye başkanlığını kazandık. Beyefendi hâlâ orada belediye lideri olarak devam ediyor. Bu kampanya bize inanılmaz bir gurur ve özgüven verdi.

Bizim bu harika başarımız duyulunca Samsun Belediye Başkanlığı ile ilgili teklif aldık. Orada da seçimi kazandık. Gururumuz iki kat arttı alışılmış. “Biz siyasi irtibatı artık yaladık yuttuk” diye düşünüyorduk. daha sonra Eskişehir Anadolu Üniversitesi’nin rektörlük seçimi için teklif geldi. Çabucak ölçümleme yaptırdık. Adayın oyları yüzde 55. “Tamam” dedik, “çocuk oyuncağı. Yüzde 55’i koruyacağız. Üstüne biraz daha koyarsak yüzde 60 ile alırız.” Lakin, çok özgüven ve gurur bizim bir şeyi görmemizi engelledi. SWOT tahlili yapmadık, adayın zaaflarını araştırmadık. Seçimi kaybedince yıkıldım. Zürih’teki ETH imtihanında kaybettiğimde yaşadığımdan daha sonra bu da benim ikinci büyük hayal kırıklığımdır. Hacı Ömer Sabancı “Hilekârlık ahmaklık, gurur eşekliktir” demiş. Bu benim için siyasi bağlantıdaki en büyük derstir.

● Ünlüler de sizinle çalışmak için sıraya giriyor mu?

İletişim dünyasının en sıkıntı işlerinden birisi “celebrity management”- tir. Yani şöhretlerin, ünlü insanların bağlantısı. 4-5 denemeden daha sonra büsbütün bıraktık. niye olmadığını söyleyeyim. Birincisi, devreye kesinlikle ablası, nişanlısı, bir şeyi giriyor. Akıl çorbası içiyorlar. Olmuyor. İkincisi, bu kapitalizmin çabucak hemen semtine uğramadığı bir dal.

Yaşadığımız bir iki hadiseyi anlatayım. Bir starımız için rica minnet “Bize de hizmet ver” dediler. Birfazlaca büyük şirketle çalıştığımızı öğrendiklerinde “En düzgünü ile çalışalım” diye düşünmüşler. her neyse geldiler, anlattık. İşin tüzel, finansal vb. bütün boyutlarıyla ele alınması gerektiğini söylemiş olduk. Onlar da bütün işi koordine edecek birini tespit ettiler. O kişi de kesimin en önde gelen isimlerinden Ahmet San’dı. Başladık çalışmaya. Bu sırada star rahatsızlandı. Dedim ki “Bu hâlinle sakın fotoğraf çektirme!” Yanına da 24 saat nöbetçi diktim. Gece saat bir civarında bizim nöbetçi aradı. Gece yarısından daha sonra düzgün bir şey gelmez aslına bakarsanız. “Falan yerde bir anma gecesine katıldı. Artık kuliste gazetecilerle birlikte fotoğraf çektiriyor” dedi. Fecî fotoğraflar yayınlandı sonraki gün. Ben de “Teşekkür ederim, kusura bakmayın, devam edemeyeceğiz” dedim.

ÇORBADA TUZUM BULUNDUĞU İÇİN MUTLUYUM

● Dostluk ilginiz olan bir iş insanını sorsam…


Faruk Eczacıbaşı hayli takdir ettiğim, zekâsına, kültürüne, kıymetlerine ve birikimine hayran olduğum bir insandır. yıllar evvel babası ve ağabeyi üzere kendine bir alan seçmesi ve o alanı sahiplenmesi gerektiğini savunuyordum. Faruk Bey’in ilgisini en çok çeken alanlardan biri bilişimdi. Faruk Eczacıbaşı, Türkiye’de bilişim okuryazarlığının sıfıra yakın olduğu bir periyotta harikulade bir vizyonla Türkiye Bilişim Vakfı’nın kurulmasına karar verdi ve epeyce güçlü bir idare heyetiyle işe başladı. Ben de kuruluşundan bu yana idare heyeti üyesi olarak çorbada tuzumun bulunmasından dolayı memnunum.

Vallahi sen bilirsin!

Büyük bir sinema oyuncusuyla tanışıyoruz fakat çabucak hemen çalışmıyoruz. Evvel bana, akabinde da beş bireye daha danışıyor. daha sonra çalışmaya başladık, lakin çabucak hemen para pul konuşmamıştık. Medya ile ortası fazlaca berbattı. Düzeltmek için birkaç adımlık strateji çizdik. Basınla buluşması için bir yer ayarladık, geldi şöyleki dedi: “Basın danışmanım toplantıyı orada değil, burada yapalım diyor.” halbuki ben daha yanlışsız ve uygun bir yer önermiştim. “Peki nasıl isterseniz” dedim. daha sonra mevzu fiyatı konuşmaya geldi. “Ayda 30 bin Euro” dedim. “Neee olmaz!” dedi. “Vallahi sen bilirsin” dedim. O sıkıntı kapandı. Altı ay daha sonra beni televizyon programına çağırdı. “Siz de kimi vakit fazlaca para istiyorsunuz, bu kadar yüksek istenir mi?” diye sordu. Ben de şu biçimde cevapladım: “kimi vakit yapmak istemediğimiz işler olursa bu kadar yüksek hizmet bedeli istiyoruz.”

O gün bugün Koç’tan hiç iş alamadık

● İş ömrüne dair aldığınız derslerden kelam edebilir misiniz?


“Her söylemiş olduğin hakikat olsun, her doğruyu söyleme” kelamının ne derece geçerli olduğunu tespit etmem birinci dersti. İkincisi, gaye kitlenin kültür ve kıymetlerine uygun durum almak gerektiğiydi. Yani, “Müslüman mahallesinde salyangoz satılmazdı.” Kitabımda da yazdığım, 1998 yılında Ali Koç ile yaşanmış hadisemiz de bu biçimdedir. Kendisi koyu Fenerbahçeli, bu biçimde lider değildi doğal. Birinci tanıştığımız gün “Ne olacak bu Fener’in hâli?” deyivermiştim. Evvelki gün Fenerbahçe maç kaybetmişti. Kendisi daha sonra aff etmedi bizi. çabucak sonrasında karşılaştığımızda “Güvenlik gel buraya, burada bir Galatasaraylı var” diye espri yaptığını hatırlıyorum. Fenerbahçe’den iki kombine bilete gereksinimim olduğunda da yardımcı olmuştu ancak o gün bugün biz Koç’tan hiç bir iş alamadık. bu biçimde enteresan biridir, kendisini sever ve sayarım.
 
Üst