Almanya’da yeni hükümetin dış siyaset çizgisi ve Türkiye’ye bakışı nasıl olacak?

Muhabir

New member
Getty Images

Almanya’da yeni koalisyon hükümetini kurmak için görüşmelere başlayan Toplumsal Demokrat Parti (SPD), Yeşiller Partisi ve Hür Demokrat Parti (FDP), birinci etapta 12 sayfalık ortak bir metinde anlaştı.

Önümüzdeki günlerde yapılması beklenen detaylı müzakereler için ortak tabanı oluşturan dokümanda, üç partinin kıymetli dış siyaset bahislerinde hemfikir oldukları noktalar sıralanıyor, yeni hükümetin dış siyaset çizgisi ortaya koyuluyor.

Avrupa Birliği’nin (AB) güçlendirilmesini, AB üyesi ülkeler içinde dayanışmanın geliştirilmesini önbakılırsan dokümanda, yeni Alman hükümetinin dış siyasette demokratik pahaları ve hukuk devletini savunacağının altı çiziliyor.

Hükümetin silah ihracatına kısıtlayıcı bir çerçeve benimseyeceği de kayda geçiriliyor.

Yeni periyotta Türkiye ile bağlantıların güçlü sınamalarla karşı karşıya kalabileceğini gösteren dokümanın kıymetli başlıkları şu biçimde:

DAHA GÜÇLÜ BİR AVRUPA BİRLİĞİ

SPD, Yeşiller ve FDP, Almanya’nın memleketler arası alanda daha fazla sorumluluk üstlenmesi gerektiğini savunurken, bunu AB üyesi başka ülkelerle yakın işbirliği içerisinde yapacaklarını vurguluyorlar.

“Almanya’yı güçlendirmek için AB’yi güçlendirmek istiyoruz” ve “Avrupa’nın stratejik egemenliğini artırmak istiyoruz” tabirlerine yer verilen ortak evrakta, Almanya’nın çıkarlarının, Avrupa’nın çıkarları ışığında tanımlanacağı kaydediliyor.

Dokümanda Fransa ile yakın iş birliğinin Almanya için taşıdığı özel kıymet vurgulanıyor, ayrıyeten AB üyesi ülkelerin orduları içinde işbirliğinin daha da geliştirileceği söz ediliyor.

Almanya’nın son birkaç yıldır AB ülkeleri içinde dayanışmayı güçlendirmeye çalışması, bilhassa Libya ve Doğu Akdeniz üzere konularda Türkiye ile de gerginliklere yol açmıştı.

Libya konusunda Fransa’nın siyasetlerine yakın bir çizgi benimsemeye başlayan Berlin, Doğu Akdeniz’deki gerginlikler sırasında da, AB üyeleri Yunanistan ve Kıbrıs’a dayanak açıklamaları yapmış, Ankara’yı provokasyonla suçlamıştı.

Almanya’da yeni hükümeti kurmaları beklenen partilerin, daha kuvvetli bir AB dayanışmasını vurgulaması, yeni periyotta Berlin-Ankara çizgisinde yeni tansiyonların yaşanabileceğini gösteriyor.

EPA

PAHALAR TEMELİNDE DIŞ SİYASET

Dokümanda, “Dış siyasette, güvenlik ve kalkınma alanlarında, bedeller temelinde Avrupalı bir siyaset izleyeceğiz” kelamı veriliyor.

Partilerin belirlediği bu ortak tavır, Angela Merkel periyodunun “stratejik çıkarlara” vurgu yapan, pragmatik yaklaşımından farklılık gösteriyor.

Merkel nazaranv müddeti boyunca, Türkiye üzere ülkelerle siyasi görüş farklılıklarına karşın diyalog ve işbirliğini sürdürmüş, dış siyasette pahalar kadar çıkarların da değerli olduğunu, bu ikisi içinde istikrar bulmak gerektiğini savunmuştu.

OTORİTER İDARELERE HAL, DEMOKRASİLERİN İTTİFAKINA DAYANAK

SPD, FDP ve Yeşiller Partisi’nin anlaştığı ortak evrakta, AB’nin demokrasi ve hukuk devletini daha kuvvetli bir biçimde savunması gerektiği vurgulanıyor.

Almanya’nın dış siyasette “oldukca taraflılığı” savunmaya devam edeceği, bunu yaparken de, demokratik kıymetleri paylaşan ülkelerle daha yakın işbirliği yapacağı tabir ediliyor.

Metinde, “Biz Demokrasilerin İttifakı üzere insiyatifleri destekliyor ve güçlendirmeyi hedefliyoruz” vurgusu yapılıyor.

Diktatörler ve otoriter idarelere sahip ülkeler, demokratik ülkelerin “sistemik rakipleri” olarak nitelendiriliyor ve ulusal güvenlik stratejisinde bunun dikkate alınacağı belirtiliyor.

SPD ve Yeşiller, Almanya siyasetinde Türkiye’deki gelişmeleri en yakından izleyen iki parti pozisyonunda bulunuyor.

SPD liderliğinde üçlü koalisyon hükümetinin kurulması durumunda, demokrasi, hukuk devleti, basın özgürlüğü üzere bahislerin, Merkel devrinden farklı olarak, ikili bağlarda epeyce daha yüklü bir yer tutması bekleniyor.

EPA

SİLAH SATIŞLARINA SIKI KISITLAMALAR

Almanya’nın silah satışlarını geçmişte en çok eleştiren partilerin başında gelen Yeşiller Partisi, koalisyon evrakına bu hususta taleplerini yansıtmayı başardı.

Üç partinin üzerinde uzlaştığı evraka göre, yeni koalisyon hükümeti silah ihracatına sıkı denetimler ve kısıtlamalar getirmek istiyor.

Bunda başarılı olabilmek için de, AB ülkeleri içinde daha yakın işbirliği, kısıtlamaların bir arada uygulanması için de tüm üyeler için bağlayıcı olacak yeni düzenlemelerin çıkarılması planlanıyor.

SPD, Yeşiller Partisi ve FDP, memleketler arası alanda silahlanmanın sonlandırılması, nükleer silahların denetimi ve yayılmasının önlenmesi üzere konularda da yeni inisiyatifler başlatmayı öngörüyorlar.

Bu alandaki siyaset değişikliği, Türkiye’yi fazlaca yakından ilgilendiriyor, çünkü Ankara son senelerda Almanya’dan silah satın almakta büyük zorluklarla karşı karşıla bulunuyor.

Alman hükümeti, Türkiye’nin hudut ötesi operasyonlarda kullanılabileceği silahların satışına yeşil ışık yakmıyor.

Merkel’in başbakanlığı devrinde, bilhassa koalisyon ortağı SPD, Türkiye’ye silah satışlarının sonlandırılmasını talep ediyordu.

Yeni periyotta, hem SPD birebir vakitte Yeşiller Partisi’nin hükümette olacak olması, Türkiye’yi daha geniş kapsamlı kısıtlamalarla karşı karşıya bırakabilir.

İSRAİL’İN GÜVENLİĞİ TEMEL ÖNCELİK

Evrakta “İsrail’in güvenliği, bizim devlet aklımızın bir parçasıdır” sözüne yer veriliyor ve bu bahiste Almanya’nın klasik dış siyaset çizgisinin sürdürüleceği iletisi veriliyor.

Geçmiş senelerda İsrail ile Türkiye bağlarında yaşanan gerginlikler, Alman siyaset ve medyasının Erdoğan’a bakışını da etkilemiş, Erdoğan’ın maksatlarına ait daha kuşkulu bir bakışı birlikteinde getirmişti.

Almanya’da üçlü koalisyon hükümetinin kurulması durumunda, Orta Doğu’ya ait gelişmelerde, İsrail hükümetiyle yakın diyalog ve işbirliğinin sürmesi bekleniyor.

YURT DIŞINDAN PROPAGANDA VE DEZENFORMASYONLA UĞRAŞ

Ortak dokümanda, dezenformasyon, palavra haber kampanyaları ve manipülasyonlara karşı, Avrupa’nın öteki liberal demokratik hükümetleriyle işbirliği yapılacağı, bu alanda yürütülen gayretin güçlendirileceği vurgulanıyor. Erdoğan idaresinin son senelerda Almanya’da yürüttüğü propaganda faaliyetleri, kamuoyunda ağır bir biçimde tartışılmaya devam ediyor.

Son senelerda bilhassa Yurt Dışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı, Diyanet İşleri Türk İslam Birliği’nin (DİTİB) faaliyetleri, AKP’ye yakın derneklerin çalışmaları, hem Federal Meclis’te gündeme gelmiş tıpkı vakitte Alman medyasında eleştirel haberlere mevzu olmuştu.

Yeni koalisyon hükümetinin kurulması durumunda, bu da Berlin-Ankara çizgisinde tansiyon yaşanabilecek alanlardan biri olarak görülüyor.

SPD, Yeşiller Partisi ve FDP’nin taban müştereklerini ortaya koydukları doküman, gelecek günlerde başlaması beklenen müzakerelerin de temel tabanını oluşturacak.

Nabız yoklama emelli istikşafi görüşmeleri geçen hafta tamamlayan partilerin, önümüzdeki günlerde detaylı müzakerelere geçmesi, koalisyon hükümetinin programı, yeni oluşturulacak bakanlıklar, hangi partilerin hangi bakanlıkları alacağı üzerinde karar almaları bekleniyor.
 
Üst