Big-tech’in start-up alımlarına otorite sopası

Mezopotamya

New member
Hilal SARI

Büyük teknoloji şirketleri küçük rakiplerini görülmemiş bir süratle satın alıyor. süratle gelişen teknolojinin devleri, 2021 yılının başından bu yana 1 milyar dolar büyüklüğün altındaki rakiplerini almak için toplam 264 milyar dolar harcadılar. Refinitiv datalarına dayanan bu sayı tarihi bir rekor ve 2000 yılında dotcom balonu öncesindeki rekorun iki katı büyüklüğünde bir satın alma büyüklüğü. Fakat ABD’de Biden hükümeti rekabet konusunda bu devlerin üzerine gitmeye ve konsolidasyon hakkında soruşturmalar yürütmeye hazırlanıyor.

Pandemi mühletince hızlanan bu alımlara paralel Beyaz Saray yetkilileri ve Kongre üyeleri, Apple, Facebook, Google, Amazon ve Microsoft başta olmak üzere büyük teknoloji şirketlerinin rekabete ve tüketicilere ziyan vermekle suçluyor. Federal Ticaret Kurulu uzun bir müddetdir Facebook’un Instagram’ı satın almasını inceliyor ve ikazlarında “satınalma yapılmış olsa bile başka süreçlerini de didik didik inceleyeceğinin” sinyalini verdi. Financial Times’da yer alan habere göre komitenin satınalma muahedesi yapılmış olsa bile, bu mutabakatları feshetme yahut engelleme yetkisine sahip.

Lakin FT tarafınca yapılan tahlile göre, ABD’li otoritelerin incelemelerine karşın teknoloji kesiminde devlerin küçük balıkları alma suratında önemli bir artış var. Yalnızca yıl başından bu yana yeknoloji şirketleri 1 milyar doların altında pahaya sahip start-up’ları almak emeliyle 9.222 süreç yaptı. Bu 2000 yılında görülen hacmin yüzde 40 üzerinde. Washington merkezli Open Markets Institute Yöneticisi Barry Lynn, “Bu muahedeler güzel değil zira şirketler hayli daha kuvvetli hale geliyor. Onlara çalışan beşerler üstündeki, sermaye piyasaları ve yatırımcılar üstündeki güçlerini daha da artırıyor ve inovasyon getirebilecek rekabeti de engelliyor” değerlendirmesi yapıyor.

ABD: Yasal boşlukları kullanarak alımlar yaptılar

Federal Ticaret Komisyonu’nun geçen hafta bölümdeki satın alma ve birleşmelere yöenlik yayınladığı ve 2010-2019 periyodunu inceleyen raporunda “big-tech kuruluların FTC’nin kurallarındaki yasal boşluklardan faydalanarak aslında yasal olmayan birtakım muahedeleri yapabildiği ve hususun yakından incelenmesi gerektiği belirtilmişti. ABD maddelerine nazaran büyük teknoloji şirketleri 92 milyon doların altındaki alımlarını raporlamak zorunda değil. Refinitiv bilgilerine nazaran otoritelere bildirilmesi gerekmeyen bu mutabakatlarda 2021 rekor kırılan bir yıl oldu. Toplam 8.451 satın alma gerçekleşti ve 66 milyar dolar küçük start-up’ları almak için harcandı. Bu da 2020’ye bakılırsa yüzde 35’lik bir artışa denk geliyor.

Microsoft en büyük alıcı: Büyük beş teknoloji devi içinde FTC’nin raporlama eşiği altında en çok satınalma gerçekleştiren şirket Bill Gates’in kurucusu olduğu bilişim şirketi Microsoft. Bu kategoride 9 alım yapmış. Lakin şirket 16 milyar dolar büyüklüğünde ses teknolojileri şirketi Nuance üzere satın almalar da gerçekleştirdi.

Amazon ikinci sırada: E-ticaret devi ise sekiz küçük start-up satın alması ile ikinci sırada geliyor. Jeff Bezos’un şirketi de efsanevi sinema üretim stüdyou MGM’yi 8,45 milyar dolara satın alarak mega mutabakatlarını da sürdürdü.

“Geleceğin rakiplerini satin alarak yok ediyorlar”

– Apple, Facebook, Amazon, Google ve Microsoft, Ocak 2010’dan Aralık 2019’a kadar raporlama ihtiyacı duyulmayan büyüklükte toplam 819 satınalma gerçekleştirdiler.

– Raporlamalarda bu büyük teknoloji devlerinin tam denetimi almadan gerçekleştirdikleri hudut dışı mutabakatlar da yer almıyor olabilir.

– FTC Lideri Lina Khan, “gelecekteki rakiplerini bertaraf etmek için big-tech’in sistematik biçimde start-up’ları satın aldığına” dikkat çekerek “Yasal boşlukları belirleyebilmek için raporlama yükümlülüklerini yakından incelememiz gerekiyor” diyor.
 
Üst