Emekli Büyükelçi Mithat Rende: BAE, İran’a karşı ittifak arayışında

Muhabir

New member
Türkiye’nin eski Katar büyükelçilerinden Mithat Rende, BAE ile ilgilerde yeni bir sayfa arayışının, ABD’de Joe Biden’ın lider olmasının akabinde Ankara’nın Mısır, Suudi Arabistan üzere ülkelerle bağlantıları geliştirme gayretlerinin bir kesimi olduğuna dikkat çekerken Libya ve Doğu Akdeniz üzere bölgesel tansiyonlarda Türkiye ile farklı tarafta olan BAE’nin bu tavrının değişebileceğini belirtti.

Erdoğan, geçen çarşamba El Nahyan’la görüşmesinin akabinde bağların normalleştirilmesine ait “yol haritasının” belirlendiğini belirtirken “İnanıyorum ki fazlaca kısa vakitte BAE, ülkemizde önemli yatırımlara girecek” demişti.

‘ERDOĞAN’IN KABULÜ ALIŞILMADIK’

Yaşanan tansiyonlu devrin akabinde Ankara-Abu Dabi içindeki yumuşama adımlarını Cumhuriyet’e pahalandıran emekli Büyükelçi Rende, bir ülkenin Ulusal Güvenlik Danışmanı’nın Türkiye’de kendi mevkidaşı yerine Cumhurbaşkanı seviyesinde kabul görmesinin alışıldık bir durum olmadığını vurguladı. Rende, “Bizzat bu kişi tarafınca Türkiye’ye kıymetli bir ileti getirildiği manasına geliyor. Ulusal Güvenlik Danışmanı ya teklifler paketiyle gelmiştir ya bir talepte bulunmuştur. Bu seviyede kabul edilmesi başlıbaşına değerli bir gelişme” diye konuştu.

BAE’nin, Biden’ın İran’la nükleer mutabakata geri dönüş yoluna girmesinden rahatsız olduğunu, ayrıyeten BAE ve Suudi Arabistan içinde son periyotta uyuşmazlıklar yaşandığını belirten Rende şu görüşünü lisana getirdi: “Biden idaresinin ve bilhassa ABD Dışişleri Bakanı Blinken’ın Türkiye ve Körfez ülkelerinin ilgilerinin olağanlaştırılması gerektiği tarafında telkinleri de olmuş olabilir. ötürüsıyla tüm bunlar ışığında BAE, İran’a karşı Türkiye’yle bir ittifak arayışında olabilir. BAE, Türkiye’den İran ve Müslüman Kardeşler bahislerinde talepte bulunmuş olabilir, ‘şu kaideler altında işbirliği yapabiliriz’ halinde bir ileti getirilmiş, ortak tehditlere dikkat çekilmiş olabilir. Öteki taraftan Türkiye’deki finansal durum, bütçe açığı vesaire göz önünde tutulduğunda ekonomik sıkışıklık, Türkiye’nin yeni arayışlara yönelmesine niye olmuş olabilir.”

Alakalarda yaşanabilecek bir normalleşmeyle BAE’nin Libya ve Doğu Akdeniz üzere bölgesel tansiyonlarda Ankara ile zıt düşen siyasetlerinde bir değişiklik olma mümkünlüğünü da pahalandıran Rende, “BAE’nin Doğu Akdeniz’de bayrak göstermesi yalnızca kendi ulusal çıkarlarıyla ilgili değil, biraz da bölgesel bir oyuncu olduğunu kanıtlamak için bu cins şeylere giriyor. Lakin benim bildiğim Körfez ülkeleri 24 saat ortasında bu çeşit siyasetlerinden vazgeçebilirler. aslına bakarsan F-15’lerini Girit’e göndermek üzere çıkışlar biraz tepkisel ve duygusal hareketlerdi. Burada Türkiye’ye reaksiyon ön plandaydı, yoksa Doğu Akdeniz’de hayli değerli bir çıkarları yoktu. ötürüsıyla ben bu tavrın çarçabuk değişebileceğini düşünüyorum” dedi.

‘GÜVEN AÇIĞI VAR’

Rende, Türkiye’nin, Körfez bölgesinde yalnızca Müslüman Kardeşler’i önceleyen ve Katar’la ilgi kuran dış siyasette değişikliğe gidilmesinin ehemmiyetine dikkat çekti. “Türkiye’nin kendi ulusal çıkarları doğrultusunda imkânlar ölçüsünde Katar’dan öteki öbür Körfez ülkeleriyle de bağlarını normalleştirmesi gerekiyor. Bu tıp eforları memnuniyetle karşılanmalı. Ancak BAE ile münasebetlerde uzun süren bir itimat açığı oluştu. Bu ziyaret kıymetli, bir kapı aralanmış olabilir, ancak bunun devamı gerekiyor. Diğer adımlar atılıp atılmayacağını önümüzdeki periyotta goreceğiz. Türkiye’de buna yönelik bir siyasi irade var ki Cumhurbaşkanı seviyesinde bir kabul oldu, artık birebir irade BAE tarafında var ise benzeri adımlar atılacaktır” tabirlerini kullandı.

Suudi Arabistan öncülüğündeki Körfez ülkelerinin 2017’de Katar’a abluka uygulama sonucundan daha sonra Türkiye’nin BAE ile de münasebetleri berbatlaşmış, BAE birfazlaca bölgesel tansiyonda Türkiye ile karşı taraflarda yer almıştı. BAE, Libya’da Mısır ile bir arada Türkiye takviyeli Trablus merkezli güçlere karşı savaşan Tobruk cephesinin yakın destekçileri içinde olmuş, geçen yıl temmuz ayında Trablus yakınlarındaki Vatiye Hava Üssü’ne gerçekleştirilen ve buradaki Türk hava savunma sistemlerinin ziyan gördüğü taarruzun da BAE’ye ilişkin uçaklar tarafınca yapıldığı sav edilmişti. BAE, ayrıyeten Doğu Akdeniz’de tansiyonun sürdüğü ortamda Yunanistan’la biroldukça ortak tatbikat da gerçekleştirmişti.

Katar’a yönelik ablukanın bu yıl başında kaldırılmasının akabinde Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, BAE’nin Türkiye’ye yönelik olumlu açıklamaları olduğunu söylemişti, “Ama bağlantıların düzelmesi için kendilerinin Türkiye’ye yönelik olumsuz siyasetlerinden vazgeçip olumlu adımlar atması lazım” sözlerini kullanmıştı.

Emekli Büyükelçi Mithat Rende
 
Üst