Undertaker
New member
Bilgi kirliliği internet ile büyük bir sorun olmaya başladı. Berbat hedefli olarak servis edilen bazı haberler teyit edilmeden süratle yayılıyor ve büyük bir dezenformasyona yol açıyor. Star’daki Açık Görüş yazısında Hilmi Taşdemir bu hususa ait kıymetli tespitlerde bulundu.
Hilmi Taşdemir’in kalem aldığı Goebbels’in Kayığına Binenler isimli yazıda dezenformasyonun getirdiği meseleler ve kaynağı ele alındı. Taşdemir’in yazısında öne çıkanlar şöyleki:
MUHALEFETİN PROPAGANDA GURUSU SAYIN KABAŞ
Goebbels’in yaşayan en büyük müridi, kelamım ona bağlantıcı, Sedef Kabaş’ın CHP’nin parti içi eğitiminde söylemiş olduği kelamları birçoğumuz hatırlıyoruz hatırlamayanlara hatırlatalım: “Kitleleri etkilemek istiyorsanız ortaya bir palavra atın. Ancak kocaman bir palavra olsun. İkinci kriter epeyce sıradan bir palavra olsun. daha sonrasında da bu sıradan ve hayli büyük palavrası daima yeniden edin. Ve akabinde o kitlelerin o palavrası gerçekmiş üzere nasıl kucakladığını otur seyret.’ Bu kelamları Sedef Kabaş en kaba tabiriyle ömür ideolojisi olarak almış bunu da CHP’ye verdiği eğitimde başta Genel Lider Kemal Kılıçdaroğlu ve CHP’nin rengi değiştirilmiş partisi YETERLİ Parti’nin Genel Lideri Meral Akşener de olmak üzere herkes benimsemiş.
Büyük Palavra Teorisi olarak bilinen ve Hitler’in Propaganda Bakanı Joseph Goebbels tarafınca uygulanan teori bir periyot başarılı oldu fakat tesir alanı da sonluydu. O büyük palavraya inandırdıkları Hitler’in sonu da malum.
Muhalefetin propaganda gurusu Sayın Kabaş bir süre evvel lüks bir yatın önünde poz vererek ne demişti? Afetlerle ilgili toplanan paralarla Erdoğan’a bu lüks yat yapılıyor.’ Eski bir banka reklamında “Hizmette hudut yoktur’ derlerdi. Bu eskimiş spiker ‘bayan’ın palavra üretme hizmetinde de hudut yok. Burada ‘bayan’ sözünü de gayeli olarak kullandım. Ali Babacan da üzerinde tepinip genç feminist kitleye bildiri vermeye kalkabilir, spiker eskisi Kabaş da. Bunlar için gerçekle teması olsun olmasın kıymetli değil.
İki hafta evvel, seli en ağır yaşayan Kastamonu Bozkurt ve Abana’ya gittim. Selin tesiri, sebepleri bir tarafa önemli manada selin sebep olduğu hasarlar ortadan kaldırılıyor. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ve grubu fazlaca aktif olarak süreci yürütüyor. Öbür taraftan Etraf Bakanı Murat Kurum da daima alanda, üstelik bu iki bakan üç ay boyunca toplamda üç gün aileleri ile birlikte vakit geçirmiş durumdalar. Muhalefetin İrtibat konusundaki prensiplerini hem kelamla tıpkı vakitte örnekle ortaya koyan Kabaş, gerçeğin peşinde olsa oralara masraf görürdü. Maksatları gerçek değil, çarpık zihinlerinde gerçeği çarpıtmak ve bükmek temel hedefleri. Bunu da muhakkak ölçüde başarıyorlar.
KAYNAK YALANLASA BİLE
Geçtiğimiz günlerde BBC Türkçe’ye atfen Türkiye’de İngiltere için mülteci merkezi kurulacağı dair haberi alıntılayan CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu ‘Gelişmelere dair sizi bilgilendirmeye devam ediyorum. İngiltere Savunma Bakanı Wallece, kendilerine hizmet etmiş Afganlara Türkiye’de ‘mülteci merkezleri’ kuracaklarını ilan etti ve Afganları ülkemize davet etti. Kendilerine mülteci seçecekler kalanları ülkemizde bırakacaklar.’
Birebir bahis ile ilgili ÂLÂ Parti Genel Lideri Meral Akşener de “Koltuğu bırakmamak için artık de İngilizlerin taşeronu oluyorsun Erdoğan.’ Halinde tweet attı. Her iki genel lider da İngiliz Bakan’ın haberi yalanlamasına ve haberin kaynağı BBC Türkçe’nin özür dilemesine karşın onlar ne bir özür diledi ne de o tweetlerini sildiler. şüphesiz bu birinci değildi. Daha evvel benzeri biçimde bir haber üniversite imtihanları öncesi T24 isimli haber sitesi tarafınca manşette “Resmi Gazetede yayınlandı: Katarlı Gençler Türkiye’de imtihansız tıp okuyabilecek’ biçiminde verilip akabinde da ayrıntıda şu tabirlere yer verildi: ‘Türkiye ile Katar içinde imzalanan protokole nazaran, Katarlı gençler Türkiye’de imtihansız tıp, diş hekimliği, eczacılık eğitimi alabilecek. Mutabakat kapsamında hastane kurulması ve işletilmesi de var.’
UTANMAYAN KİM?
Akabinde haberi Sözcü, Yeniçağ, Cumhuriyet, Birgün, Tele1 üzere tüm post-truth haberciliğin ögeleri haber yaptılar. Devamında da post-truth siyasetin temsilcileri devreye girdi CHP Genel Lideri Kılıçdaroğlu T24 Haberini alıntılayarak “Kendi gencine bu kadar sevgisiz bu kadar saygısız bir iktidar işte. Hiç mi utanmıyorsunuz bunları yaparken ey AK Parti? Aranızda biriniz çıkıp da bu adaletsizlik diyemedi mi? Bizim çocuklar o okullara girebilmek için tüm gençliklerini heba ediyor.’
PSİKOLOJİ DE HİÇE SAYILIYOR
sonrasındasında haber yalanlandı ve T24 isimli site özür diledi lakin Kılıçdaroğlu’nda hiç utanma yok ki bu olayda da özür dilemedi bile. O tweet orada duruyor. Üstelik bu olaylar üniversite imtihanından bir gün evvel oldu. Aşikâr bir yaşta olup bu imtihana kendileri girmiş olanlar ile çocukları girecek olanlar bilirler ki imtihan öncesi moral ve motivasyon fazlaca kıymetlidir. Moral bozacak olaylardan haberlerden uzak durulur. Gerek haberi servis eden ve kullanan haber siteleri gerekse de o tweeti atan CHP Genel Lideri Kılıçdaroğlu imtihana girecek öğrenciler ya da ailelerin psikolojisini hiç düşünmeden hareket ederek palavra haber üzerinden siyaset üretmeye kalktı. Son devirde öne çıkan post-truth kavramı nedir biraz da ondan bahsedelim. Post-truth Oxford sözlüğü tarafınca 2016 yılında yılın sözü seçildi. Manası “Nesnel hakikatlerin muhakkak bir mevzu üzerinde kamuoyunu belirlemede hislerden ve şahsi kanaatlerden daha tesirli olma durumu’ olarak tanımlanıyor. ‘Gerçek-daha sonrası’, ‘gerçek- ötesi’ halinde de çevriliyor Türkçeye.
HİPERGERÇEKLİK
bir daha bu çerçevede ele alabileceğimiz bir terim de Fransız sosyolog ve düşünür Jean Baudrillard tarafınca literatüre kazandırılmış olan ‘hipergerçeklik’ kavramıdır. Bu kavrama nazaran ‘Bundan bu biçimde bir varlıkla çeşitli görünümleri; gerçekle gerçek kavramlarına has bir ayna/yansıma(metafizik) olamayacaktır. Bundan bu biçimde gerçekle gerçek kavramı içinde düşsel bir birliktelik de olmayacaktır. Zira genetik minyatürleştirme denilen şey, simülasyon kozmosuna has bir boyuttur. Günümüzde gerçek artık minyatürleştirilmiş hücreler, matrisler, bellekler ve komut modelleri tarafınca üretilmektedir. Bu sayede gerçeğin sonsuz sayıda bir daha üretimi mümkün olmaktadır. Bundan bu biçimde de rasyonel bir gerçeğe muhtaçlığımız olmayacaktır çünkü gerçek ‘sonsuz’ ülkü ya da negative süreçlerle başa çıkabilecek ‘boy ölçüşebilecek’ durumda değildir. Zira onu sarıp sarmalayan bir düşsellikten mahrumdur. Bu atmosferden mahrum hiperuzamda kombinatuvar modellere benzeyen, sentetik bir biçimde üretilmiş gerçek, öteki ismiyle hipergerçektir.’
Görüldüğü üzere her türlü teoriden istifade ediyorlar. Bir olayı/gerçeği alıp eğip büküyorlar daha sonra yeni bir ‘hipergerçek’ üretiyorlar. daha sonra da bir gazete, televizyon ya da haber sitesinden servis ediyorlar. ondan sonrasında bu servis edilen ‘üretilmiş’ gerçeğin ilgili siyasetçiler tarafınca servis edilme süreci başlıyor.
Leon Festinger’in Bilişsel Çelişki Teorisine bakılırsa; ‘İnsanlar evvelki inanç ve bedellerine bağlı kalır ve yeni bilgiler karşısında davranış ve tavırlarını değiştirmeyip, sahip oldukları sabit tecrübe ve paha yargılarıyla hareket ederler. Servis edilen palavra haberler de (fake news) bireylerde bir algı yaratmakta ve daha sonrasındaki gerçek haberler bu algıyı yıkmakta gereğince başarılı olamamaktadır.’
AYNALI ODA KONFORU
Birfazlaca hadise daha sonrasında kamuoyu servis edilen palavra haberlerden etkileniyor. Servis edilmiş bu haberleri yanlışsız üzere algılıyor.
Günümüzde haberler bilhassa internet ve toplumsal medyadan takip ediliyor. Niyetli olarak servis edilmiş haberi tıklayan birinin karşısına bir süre daha sonra birebir haber biroldukça farklı haber sitesi, gazete ve toplumsal medya mecrasında bir daha çıkıyor. Yapay zeka tarafınca önlerine çıkarılan haberler üzerinden algıları oluşuyor. Yapılan araştırmalar da bu tip haberleri okuyanların farklı haber sitelerine bakıp da okudukları ya da izledikleri haberleri ‘teyit’ etmedikleri istikametinde. ötürüsı ile bir haber karşınıza çıktıktan daha sonra ‘aynalı oda’ içerisinde farklı yansımalarını okuyor ve bunları da ‘güya’ farklı farklı haber sitelerinde okuduğunuz için birinci okuduğunuzu da gerçek kabul ediyorsunuz.
bu biçimde aklımıza Üstad Necip Fazıl’ın Sakarya Türküsü’ndeki
“Bir hayata çattık ki hayata kurmuş pusu
Geldi ölümlü palavra gitti ölümsüz gerçek
Siz hayat süren leşler sizi kim diriltecek…’ dizeleri geliyor.
Bir dirilişe muhtaçlığımız olduğu kesinlikle.
Bir atasözümüz var palavranın süratle yayılması ile ilgili: “Doğru çarığını giyene kadar, palavra dünyayı dolaşır’. Palavranın süratli yayıldığı doğrudur. Fakat bir daha bir atasözü ile yanıt verecek olursak “Yalancının mumu yatsıya kadardır.’ Her ne kadar üzerine teoriler kurulsa da ‘hakikat’ tekdir. Palavra balonu bir gün patlar. Hak gelir; batıl zail olur.
KAYNAK: STAR
Hilmi Taşdemir’in kalem aldığı Goebbels’in Kayığına Binenler isimli yazıda dezenformasyonun getirdiği meseleler ve kaynağı ele alındı. Taşdemir’in yazısında öne çıkanlar şöyleki:
MUHALEFETİN PROPAGANDA GURUSU SAYIN KABAŞ
Goebbels’in yaşayan en büyük müridi, kelamım ona bağlantıcı, Sedef Kabaş’ın CHP’nin parti içi eğitiminde söylemiş olduği kelamları birçoğumuz hatırlıyoruz hatırlamayanlara hatırlatalım: “Kitleleri etkilemek istiyorsanız ortaya bir palavra atın. Ancak kocaman bir palavra olsun. İkinci kriter epeyce sıradan bir palavra olsun. daha sonrasında da bu sıradan ve hayli büyük palavrası daima yeniden edin. Ve akabinde o kitlelerin o palavrası gerçekmiş üzere nasıl kucakladığını otur seyret.’ Bu kelamları Sedef Kabaş en kaba tabiriyle ömür ideolojisi olarak almış bunu da CHP’ye verdiği eğitimde başta Genel Lider Kemal Kılıçdaroğlu ve CHP’nin rengi değiştirilmiş partisi YETERLİ Parti’nin Genel Lideri Meral Akşener de olmak üzere herkes benimsemiş.
Büyük Palavra Teorisi olarak bilinen ve Hitler’in Propaganda Bakanı Joseph Goebbels tarafınca uygulanan teori bir periyot başarılı oldu fakat tesir alanı da sonluydu. O büyük palavraya inandırdıkları Hitler’in sonu da malum.
Muhalefetin propaganda gurusu Sayın Kabaş bir süre evvel lüks bir yatın önünde poz vererek ne demişti? Afetlerle ilgili toplanan paralarla Erdoğan’a bu lüks yat yapılıyor.’ Eski bir banka reklamında “Hizmette hudut yoktur’ derlerdi. Bu eskimiş spiker ‘bayan’ın palavra üretme hizmetinde de hudut yok. Burada ‘bayan’ sözünü de gayeli olarak kullandım. Ali Babacan da üzerinde tepinip genç feminist kitleye bildiri vermeye kalkabilir, spiker eskisi Kabaş da. Bunlar için gerçekle teması olsun olmasın kıymetli değil.
İki hafta evvel, seli en ağır yaşayan Kastamonu Bozkurt ve Abana’ya gittim. Selin tesiri, sebepleri bir tarafa önemli manada selin sebep olduğu hasarlar ortadan kaldırılıyor. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ve grubu fazlaca aktif olarak süreci yürütüyor. Öbür taraftan Etraf Bakanı Murat Kurum da daima alanda, üstelik bu iki bakan üç ay boyunca toplamda üç gün aileleri ile birlikte vakit geçirmiş durumdalar. Muhalefetin İrtibat konusundaki prensiplerini hem kelamla tıpkı vakitte örnekle ortaya koyan Kabaş, gerçeğin peşinde olsa oralara masraf görürdü. Maksatları gerçek değil, çarpık zihinlerinde gerçeği çarpıtmak ve bükmek temel hedefleri. Bunu da muhakkak ölçüde başarıyorlar.
KAYNAK YALANLASA BİLE
Geçtiğimiz günlerde BBC Türkçe’ye atfen Türkiye’de İngiltere için mülteci merkezi kurulacağı dair haberi alıntılayan CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu ‘Gelişmelere dair sizi bilgilendirmeye devam ediyorum. İngiltere Savunma Bakanı Wallece, kendilerine hizmet etmiş Afganlara Türkiye’de ‘mülteci merkezleri’ kuracaklarını ilan etti ve Afganları ülkemize davet etti. Kendilerine mülteci seçecekler kalanları ülkemizde bırakacaklar.’
Birebir bahis ile ilgili ÂLÂ Parti Genel Lideri Meral Akşener de “Koltuğu bırakmamak için artık de İngilizlerin taşeronu oluyorsun Erdoğan.’ Halinde tweet attı. Her iki genel lider da İngiliz Bakan’ın haberi yalanlamasına ve haberin kaynağı BBC Türkçe’nin özür dilemesine karşın onlar ne bir özür diledi ne de o tweetlerini sildiler. şüphesiz bu birinci değildi. Daha evvel benzeri biçimde bir haber üniversite imtihanları öncesi T24 isimli haber sitesi tarafınca manşette “Resmi Gazetede yayınlandı: Katarlı Gençler Türkiye’de imtihansız tıp okuyabilecek’ biçiminde verilip akabinde da ayrıntıda şu tabirlere yer verildi: ‘Türkiye ile Katar içinde imzalanan protokole nazaran, Katarlı gençler Türkiye’de imtihansız tıp, diş hekimliği, eczacılık eğitimi alabilecek. Mutabakat kapsamında hastane kurulması ve işletilmesi de var.’
UTANMAYAN KİM?
Akabinde haberi Sözcü, Yeniçağ, Cumhuriyet, Birgün, Tele1 üzere tüm post-truth haberciliğin ögeleri haber yaptılar. Devamında da post-truth siyasetin temsilcileri devreye girdi CHP Genel Lideri Kılıçdaroğlu T24 Haberini alıntılayarak “Kendi gencine bu kadar sevgisiz bu kadar saygısız bir iktidar işte. Hiç mi utanmıyorsunuz bunları yaparken ey AK Parti? Aranızda biriniz çıkıp da bu adaletsizlik diyemedi mi? Bizim çocuklar o okullara girebilmek için tüm gençliklerini heba ediyor.’
PSİKOLOJİ DE HİÇE SAYILIYOR
sonrasındasında haber yalanlandı ve T24 isimli site özür diledi lakin Kılıçdaroğlu’nda hiç utanma yok ki bu olayda da özür dilemedi bile. O tweet orada duruyor. Üstelik bu olaylar üniversite imtihanından bir gün evvel oldu. Aşikâr bir yaşta olup bu imtihana kendileri girmiş olanlar ile çocukları girecek olanlar bilirler ki imtihan öncesi moral ve motivasyon fazlaca kıymetlidir. Moral bozacak olaylardan haberlerden uzak durulur. Gerek haberi servis eden ve kullanan haber siteleri gerekse de o tweeti atan CHP Genel Lideri Kılıçdaroğlu imtihana girecek öğrenciler ya da ailelerin psikolojisini hiç düşünmeden hareket ederek palavra haber üzerinden siyaset üretmeye kalktı. Son devirde öne çıkan post-truth kavramı nedir biraz da ondan bahsedelim. Post-truth Oxford sözlüğü tarafınca 2016 yılında yılın sözü seçildi. Manası “Nesnel hakikatlerin muhakkak bir mevzu üzerinde kamuoyunu belirlemede hislerden ve şahsi kanaatlerden daha tesirli olma durumu’ olarak tanımlanıyor. ‘Gerçek-daha sonrası’, ‘gerçek- ötesi’ halinde de çevriliyor Türkçeye.
HİPERGERÇEKLİK
bir daha bu çerçevede ele alabileceğimiz bir terim de Fransız sosyolog ve düşünür Jean Baudrillard tarafınca literatüre kazandırılmış olan ‘hipergerçeklik’ kavramıdır. Bu kavrama nazaran ‘Bundan bu biçimde bir varlıkla çeşitli görünümleri; gerçekle gerçek kavramlarına has bir ayna/yansıma(metafizik) olamayacaktır. Bundan bu biçimde gerçekle gerçek kavramı içinde düşsel bir birliktelik de olmayacaktır. Zira genetik minyatürleştirme denilen şey, simülasyon kozmosuna has bir boyuttur. Günümüzde gerçek artık minyatürleştirilmiş hücreler, matrisler, bellekler ve komut modelleri tarafınca üretilmektedir. Bu sayede gerçeğin sonsuz sayıda bir daha üretimi mümkün olmaktadır. Bundan bu biçimde de rasyonel bir gerçeğe muhtaçlığımız olmayacaktır çünkü gerçek ‘sonsuz’ ülkü ya da negative süreçlerle başa çıkabilecek ‘boy ölçüşebilecek’ durumda değildir. Zira onu sarıp sarmalayan bir düşsellikten mahrumdur. Bu atmosferden mahrum hiperuzamda kombinatuvar modellere benzeyen, sentetik bir biçimde üretilmiş gerçek, öteki ismiyle hipergerçektir.’
Görüldüğü üzere her türlü teoriden istifade ediyorlar. Bir olayı/gerçeği alıp eğip büküyorlar daha sonra yeni bir ‘hipergerçek’ üretiyorlar. daha sonra da bir gazete, televizyon ya da haber sitesinden servis ediyorlar. ondan sonrasında bu servis edilen ‘üretilmiş’ gerçeğin ilgili siyasetçiler tarafınca servis edilme süreci başlıyor.
Leon Festinger’in Bilişsel Çelişki Teorisine bakılırsa; ‘İnsanlar evvelki inanç ve bedellerine bağlı kalır ve yeni bilgiler karşısında davranış ve tavırlarını değiştirmeyip, sahip oldukları sabit tecrübe ve paha yargılarıyla hareket ederler. Servis edilen palavra haberler de (fake news) bireylerde bir algı yaratmakta ve daha sonrasındaki gerçek haberler bu algıyı yıkmakta gereğince başarılı olamamaktadır.’
AYNALI ODA KONFORU
Birfazlaca hadise daha sonrasında kamuoyu servis edilen palavra haberlerden etkileniyor. Servis edilmiş bu haberleri yanlışsız üzere algılıyor.
Günümüzde haberler bilhassa internet ve toplumsal medyadan takip ediliyor. Niyetli olarak servis edilmiş haberi tıklayan birinin karşısına bir süre daha sonra birebir haber biroldukça farklı haber sitesi, gazete ve toplumsal medya mecrasında bir daha çıkıyor. Yapay zeka tarafınca önlerine çıkarılan haberler üzerinden algıları oluşuyor. Yapılan araştırmalar da bu tip haberleri okuyanların farklı haber sitelerine bakıp da okudukları ya da izledikleri haberleri ‘teyit’ etmedikleri istikametinde. ötürüsı ile bir haber karşınıza çıktıktan daha sonra ‘aynalı oda’ içerisinde farklı yansımalarını okuyor ve bunları da ‘güya’ farklı farklı haber sitelerinde okuduğunuz için birinci okuduğunuzu da gerçek kabul ediyorsunuz.
bu biçimde aklımıza Üstad Necip Fazıl’ın Sakarya Türküsü’ndeki
“Bir hayata çattık ki hayata kurmuş pusu
Geldi ölümlü palavra gitti ölümsüz gerçek
Siz hayat süren leşler sizi kim diriltecek…’ dizeleri geliyor.
Bir dirilişe muhtaçlığımız olduğu kesinlikle.
Bir atasözümüz var palavranın süratle yayılması ile ilgili: “Doğru çarığını giyene kadar, palavra dünyayı dolaşır’. Palavranın süratli yayıldığı doğrudur. Fakat bir daha bir atasözü ile yanıt verecek olursak “Yalancının mumu yatsıya kadardır.’ Her ne kadar üzerine teoriler kurulsa da ‘hakikat’ tekdir. Palavra balonu bir gün patlar. Hak gelir; batıl zail olur.
KAYNAK: STAR