Morgoth
New member
Şoför, “Rahmeti ile adaşız” dedi. Ne demek istediğini anlamadım. Daha doğrusu, sürücünün kullandığı cümleyi idrak edip anlamlandırmam için silkinip uyanmam; yeri, şeyleri ve hisleri yerli yerine koymam gerekiyordu.
Cenaze otomobilinde sürücünün yanında oturuyordum. Artta babam vardı. Tabutun ortasında upuzun ve sonsuz bir huzur ortasında yatıyordu. Rahmetliydi ve sürücüyle birebir ismi taşıyordu.
Şoför elindeki evrakları inceliyordu. Birazdan babamla yapacağımız en uzun ve son seyahatimize çıkaracaktı ikimizi.
Zihnimin hâlâ bulanık olduğunu hissediyordum, bir daha de “babam öldü” dedim kendime. Bunu birfazlaca defa yüksek sesle yenidenlamak istedim. Durumu bir an evvel kabullenmek için… Durumu bir an evvel kabullenirsem defin süreci, taziye hazırlıkları üzere yapılması gereken son bakılırsavlerin aksamadan ilerlemesine katkıda bulunabilecektim. Lakin içimden bir yerlerden bir hıçkırığın üst yanlışsız süratle yükseldiğini hissediyordum. Konuşsam ağlayacaktım. Sustum.
İKİ RAMAZAN’IN ORTASINDA
Biri artta başkası yanımda iki Ramazan’la seyahat yapıyordum. Sürücü konuşkan değildi. Tahminen adaşı rahmetliye ve yas sürecine duyduğu hürmetten susmayı tercih ediyordu. Yol boyunca, neredeyse hiç konuşmadan, aklına geldikçe sigara ikram etti.
Şimdi artta bir tabutun ortasında upuzun ve huzurla yattığını umduğum babam ise bir konuşma ustası değildi. Bir şeyi birfazlaca kez ve hayli uzun anlatırdı örneğin. Esprili değildi ancak durum güldürüsüne uygun hareketleri ve konuşmaları olurdu. Son senelerda kendi kendine kilamlar söylerdi. Sesi ve öyküleri yanıktı. Annem, “bavê we piştî wî buyruğu buye dengbêj” (Babanız bu yaştan daha sonra dengbêj oldu) diyerek yavaşça yollu dalga geçerdi.
Maceraperest değildi babam. İşine sadık tipik bir memurdu. Makinistti ve Bağdat’a kadar tekraren yük treni götürmüşlüğü vardı. Emekli olunca “emekli devlet memuru” oldu. Memurluk asla bitmeyen bir hal olmalı.
KADİM BABA-OĞUL ÇATIŞMASI
Yol boyunca bir sürü hatıra üşüşüyor zihnime. Berbatları uzaklaştırıyorum, yeterliler gözlerimin dbulunmasına niye oluyor.
Baba-oğul çatışmasını epey erken yaşta memur olmayı reddederek ben başlatmış olmalıyım. ‘Baba’nın her tipten otoritesinden ve aile mefhumundan uzaklaşmak isteği, bağımsızlığa ve özgürlüğe duyulan özlemdi. Bu sessiz ve kararlı hasreti yalnızca hissettiğimi ve bunun şuurla şekillenmediğini artık biliyorum şüphesiz. Bunun sevgisizlikle bir ilgisi de yoktu. Tahminen fıtratım bu biçimdeydi, vakit zaman latifeyle karışık söylemiş olduğim üzere, beni hakikaten okuduğum romanlar yoldan çıkarmış, ‘baba’dan ve aileden uzaklara savurmuştu.
Asla mutaassıp değildi fakat Kur’an-ı Kerim okumayı ihmal ettiğim nedeni öne sürülerek çizgi romanlarımı yakmıştı babam. yıllar daha sonra, meskene baskın düzenleneceğini haber alınca, başıma iş gelir kaygısıyla mecmua ve kitaplarımı da yakacaktı. Baba, devlet üzere bir şeydi o senelerda. Bana o denli geliyordu.
Aramızda, onun tabiriyle, sağ-sol çatışması da oldu. Erken yaşta solcu oldum ve babam Süleyman Demirel hayranıydı. 12 Eylül darbesine sevinecekken faşizm kapısına kadar geldi ve sessiz kaldı. Sevinci telaşa bıraktı yerini.
Birkaç yıl daha sonra birinci şiirlerim ve öykülerim mahallî bir gazetede yayımlandı. Tesadüfen eline geçmişti gazete ve adıma rastlayınca şaşırmıştı. Gurur duymuştu. daha sonra korkmuştu. 12 Eylül faşizminin kararı sürüyordu zira ve hikayenin kendisi değil ancak hikayenin ismi ürkütmüştü onu. Hikayenin ismi “İşçi Adamız” idi ve bu gururlu söyleme biçimi o karanlık senelerda tehlikeye davetiye çıkarıyordu ona nazaran.
seneler daha sonra çalıştığım Demokrasi gazetesinde fotoğraflı yazılarım ve birinci kitabım yayımlandığında da gurur ve endişeyi bir arada yaşadı. Gazeteci ve müelliflerin öldürüldüğü, tutuklandığı bir memlekette yaşıyor olmanın bilgisiyle.
Şiirlerimi Kürtçeye çevirerek anneme okuduğunu duymuştum. Bu gayretini duyduğumda gülüp geçmiştim bu biçimde fakat artık, örneğin kitabın ismini, Kuşkular Zamanı’nı Kürtçeye nasıl çevirmişti sanki, diye merak ediyorum?
Gazete dağıtan çocuklara fazladan para vererek alıyordu gazeteyi. Fazladan ödediği paranın bir biçimde bana da ulaşacağını düşünerek. Endişeleniyordu benim için fakat bir daha de hiç bir vakit “yazma” demedi, daima “dikkat et” demekle yetindi. Zira babam, daha sonradan devrimci olmuştu.
‘BABANIZ DEVRİMCİ OLDU’
Karakol kumandanı babamı karakola ‘davet’ ediyor ve “oğulların nerede?” diye soruyor. Kimimiz üniversite için diğer kentte kimimizse çalışmak için… Ben üniversiteden atılmış, İzmir’de çeşitli işlerde çalışarak tutunmaya çalışıyorum. Babam bunları anlatıyor lakin adreslerimizi “bilmiyorum” diyerek vermiyor. Karakol kumandanı muhalif bildiği insanları karakola davet edip azap eden adam olarak nam salmıştı. Babama azap ediyorlar sabaha kadar. Babam, gördüğü azaba karşın, oğullarının adreslerini söylemiyor.
ondan sonrasında annem, babamın azaba direnişini anlatarak, “babanız devrimci oldu” diyecekti telefonda. Annem mi? Annem daima devrimci bir bayan oldu aslına bakarsanız.
Kardeşlerimin sürgünlüğüne, uzun müddetli gözaltında tutulmalarına, mahpusluklarına tanıklık edecek, onların başına daha berbat bir şey gelmesin diye karakolların, adliyelerin önünde nöbetler tutacaktı babam. “saçlarımın tabanından süzülen keder/babamın acıyan sakalına uzanan elimdir” dizeleri, o yabanî karanlık günlere aittir. ‘Baba’, devlet üzere algılanmaktan uzaklaşıyordu.
EMEKLİLİK SIKINTI ZANAAT VE BABAMIN BOŞ İŞLERİ
Emekli olunca dededen kalma bahçeyle ilgilenmeye başlamıştı. Ancak bir sorun vardı: Bahçe işinden anlamıyordu. Ayrıyeten obsesif olduğu için kök salmış birkaç ağacın yerini değiştirmiş, ağaçların kurumasına niye olmuştu. Fakat babasından kalan bahçedeki nar, asma ve gül ağaçları onun yapıtıdır. Bahçedeki beyaz güllerin kokusu enfestir. Bundan daha sonra babam kokacak.
Bir orta şifalı bitkileri, sağlıklı beslenmeyi anlatan kitaplara merak salmıştı. Baba-oğul çatışması denilebilirse, beslenme konusunda da çatışıyorduk. Hangi meyvenin, zerzevatın hangi hastalıkları engellediğini anlatmaktan haz duyuyordu ve ben bunlarla hiç ilgilenmiyordum. bir daha de memnun olsun diye ona, hususla ilgili İstanbul’dan kitaplar gönderdiğimi hatırlıyorum.
Bir orta “Kıyamet Ayetleri” isimli bir kitap okumaya başlamıştı. Kıyametin alametlerini anlatıyordu bize. IŞİD’in kıyametin alametlerinden biri olduğuna inanıyordu. Dinler üzere yapıyorduk. Dinler üzere yaptığımızı ve sıkıldığımızı anlaması uzun sürmüyordu. Kamburunu çıkararak odasına giderdi sessiz bir biçimde. Kamburu, dizlerindeki kireç yüzündendi. Bir vakitler göğüs dışarıda yürüyen babamın bu türlü yürümesi sıkıntıya niye oluyordu. O, yazgı diyordu buna.
İstisnasız her Kürt üzere hiç bir haberi kaçırmıyordu. Lakin annemden farklı olarak o Türkçe yayın yapan televizyonlardan izliyordu haberleri. Birtakım kanalların haber verme biçimi kahrediciydi onun için. Fox TV’nin hükümeti eleştiren haberlerine bayılıyordu lakin, “Mesele Kürtlere gelince hepsi aynı” diyerek öfkeleniyordu. Biz onun televizyon haberlerini izlemesini “boş iş” olarak değerlendiriyorduk.
Emekli olmak sıkıntı zanaat oldu onun için. Son senelerda kahveden de ayağını kesti ve bizim boş dediğimiz işlerle, bir obsesifin ruh haliyle ilgilendi yalnızca. Obsesif olması annemle ve bütün çocuklarıyla çatışmasının temel sebebiydi. Aklına koyduğu şeyi gerçekleştirinceye kadar huzursuz edici bir hava estirirdi meskende. En epey bu biçimde devlete benzeriydi.
ÇOCUKLARINA KAHRAMAN
Belki bütün babalar üzere, kimi vakit devletin tankına topuna, maddelerine benzeriydi babam, evet. Fakat yalnızca benzeriydi ve bu hal süreklilik arz etmezdi. ‘Kaptan’ lakabını Van’da okuyan kız kardeşimi ziyaret ettiğinde tekne kullandığı için almıştı. Bir de bir dizideki hudutlu kaptana benzetildiği için. Bunu bilirdi ve güler geçerdi. Zira o denli uzun uzunluklu değildi öfkesi ve çocuklarının kendisine ‘Kaptan’ diye seslenmesini hayli kolay benimsemişti.
sıradan şeyler için sonlanırdı en epeyce. Okuldan atıldığımda memur olamayacağım için üzülmüştü fakat hiç üstüme gelmemişti. Öğrenci afları çıktıkça haber vermekle yetindi senelerca. Evlenip boşandım, daha sonradan haberi oldu ve geleneklere karşın sessiz kalmıştı. Gelinini ve torununu boşanma olmamış üzere sevmeye devam etti. İşsiz kaldım tekraren. Her kezinde üzüldü ve çabucak gerimde olduğunu bir biçimde göstermeye çalıştı. “Ez li pişta te me” (Arkandayım). Gerimde babam var duygusu, bütün o baba-oğul çatışması sürecinde bile hiç çıkmadı içimden.
Memurdu, emekli devlet memuru oldu ve daima orada kaldı. ömrünü değiştirmeyi aklından geçirmiştir kesinlikle lakin hayatını değiştirecek hamleyi yapmaya hiç yürek edemedi. Âlâ makûs çocuklarının garantisi, kahramanı olmakla yetindi.
Demiştim, tutucu değildi babam lakin içki sevmezdi ve bu yüzden baba-oğul bir çilingir sofrasında oturamadık.
BABAMIN İFLAH OLMAZ TAKINTISI
“meşeler göğermiş diyorsun varsın göğersin
her yaprak bir öpücüktür sana o huysuzdan”
Diyarbakır tarafınca Mardin’e giderken, Mardin vilayet sonuna geldiğimi, meşelerden anlarım. Mevsim yazsa dağlar yemyeşildir ve Ahmet Telli’nin üstteki dizeleri, artık olduğu üzere, resen gelip yerleşir dilime.
Mardin vilayet sonuna babamla birlikte, bu dizelerle ve anılarla giriyoruz.
Beni otogara o gdolayırdü, otobüs kalkıncaya kadar beklerdi. Bu ortada sürücünün ismini öğrenir, bana mukayyet olması için ricada bulunur ve otobüsün plakasını not ederdi. Üniversitede okuyordum ve bana çocuk muamelesi yapılıyor diye hayli bozulurdum. Huyunu bildiğim için sesimi çıkarmazdım. Arayıp İzmir’e vardığımı haber verinceye kadar televizyondan haberleri izlerdi, bir kaza olmuş mu diye.
Diyarbakır’dan Mardin’e dolmuşla bir buçuk saattir yol. Mardin’e geleceğimden haberi var ise arayıp vakitlice gelmemi isterdi. Dolmuşa binmişsem bu sefer arayıp dolmuşun hangi civarda olduğunu sorardı. Bu aramalar ben meskene varıncaya kadar birkaç sefer yinelanırdı: “Vejdînê min ka hûn gihaştin kîderê?” (Vecdim nereye ulaştınız?).
Bu ısrarlı soruların dolmuşta seyahat ederken beni rahatsız ettiğini gizlemeyeceğim. Ancak artık, bana o denli geliyor ki bu ses, bu sorma biçimi kulaklarımdan asla silinmeyecek. Zira artık salt bir baba şefkatini, hasretini, heyecanını temsil ediyor.
AŞI OLMAYACAĞIM DEDİ VE OLMADI
Korona virüsü aşısı olmayacağını en başından söylemiş oldu. En son bana geldi annem, “Sen ikna edersin” diyerek. Açıkçası güvendim kendime ve ikna ederim diye düşündüm. Son senelerda, artık büyüdüğümü kabul ettiği için olacak, söylemiş olduklerimi dikkatte aldığı olurdu zira. Lakin bu sefer olmadı.
Esasında korona virüsüne karşı dikkatli davrandı. Dışarı çıkmadı, kimselerle temas etmedi. Dışarıdan gelen bizler de uzak durmaya çalıştık. Bu sayede korundu ve korona virüsüne yakalanmadı. Lakin son bayramda önlemleri ihmal ettik. Sıhhat Bakanlığı kadar hepimiz rahat davrandık ve babam korona virüsüne yakalandı.
Hastane süreci iki gün sürdü. İki günün sonunda, hekimin verdiği bilgiye nazaran kalbi durdu.
HOŞÇAKAL KAPTAN
İki Ramazan’la seyahat mezarlıkta son buluyor. Çocukları, akrabası, eşi dostu mezarlıkta bekliyordu Kaptan’ı. Kendisinin diktiği ağaçların gölgesinde, anne – babasının yanında sonsuz uykusu için bir yer ayrılmıştı. Onu tekrar asla nazaranmeyeceğimi bir defa daha idrak etmiştim.
Bayram için gittiğim köyde birkaç günü birlikte geçirmiştik. Görünürde hiç bir sıhhat sorunu yoktu. “1950’li senelerda Şenyurt’ta sinema vardı” diyerek şaşırtmıştı beni.
Köyden ayrılırken kel başından öpmüş, “Bi xatirê te. Li xwe mikate be Kaptan” (Hoşçakal. Kendine dikkat et Kaptan) demiştim. Her zamanki üzere salondaki televizyonun tabanında, plastik koltukta oturuyor, haberleri izliyordu. Televizyonun sesi çok açıktı zira kulakları ağır işitiyordu ve -hepsini başka ayrı fazlaca sevdiği- torunları fazlaca gürültücüydü.
Beni yolcu etmek için kalkmaya yeltenince oturtmuştum onu. “Oxra te a xêrê be” (Uğurlar olsun) demişti. Onu o plastik koltukta, televizyonun karşısında bırakmıştım. Onu en son morgda nazarancektim, “Güle güle Kaptan” diyerek alnından öpecektim.
Bahçedeki güllerden birkaç adedini koparıp mezarına koydum. Mezar taşını öptüm. “Bi xatirê te Kaptan” diyebildim. Onu tekrar asla nazaranmeyecektim; bir arada gülemeyecek, arbede edemeyecektim. Bunu bilmenin yükü hıçkırığa dönüşüyordu ve daha fazla konuşmaya müsaade etmiyordu. Kadim baba-oğul çatışması son bulmuştu. Fakat bir artsız kalma hali gelip yerleşmişti içime.
Cenaze otomobilinde sürücünün yanında oturuyordum. Artta babam vardı. Tabutun ortasında upuzun ve sonsuz bir huzur ortasında yatıyordu. Rahmetliydi ve sürücüyle birebir ismi taşıyordu.
Şoför elindeki evrakları inceliyordu. Birazdan babamla yapacağımız en uzun ve son seyahatimize çıkaracaktı ikimizi.
Zihnimin hâlâ bulanık olduğunu hissediyordum, bir daha de “babam öldü” dedim kendime. Bunu birfazlaca defa yüksek sesle yenidenlamak istedim. Durumu bir an evvel kabullenmek için… Durumu bir an evvel kabullenirsem defin süreci, taziye hazırlıkları üzere yapılması gereken son bakılırsavlerin aksamadan ilerlemesine katkıda bulunabilecektim. Lakin içimden bir yerlerden bir hıçkırığın üst yanlışsız süratle yükseldiğini hissediyordum. Konuşsam ağlayacaktım. Sustum.
İKİ RAMAZAN’IN ORTASINDA
Biri artta başkası yanımda iki Ramazan’la seyahat yapıyordum. Sürücü konuşkan değildi. Tahminen adaşı rahmetliye ve yas sürecine duyduğu hürmetten susmayı tercih ediyordu. Yol boyunca, neredeyse hiç konuşmadan, aklına geldikçe sigara ikram etti.
Şimdi artta bir tabutun ortasında upuzun ve huzurla yattığını umduğum babam ise bir konuşma ustası değildi. Bir şeyi birfazlaca kez ve hayli uzun anlatırdı örneğin. Esprili değildi ancak durum güldürüsüne uygun hareketleri ve konuşmaları olurdu. Son senelerda kendi kendine kilamlar söylerdi. Sesi ve öyküleri yanıktı. Annem, “bavê we piştî wî buyruğu buye dengbêj” (Babanız bu yaştan daha sonra dengbêj oldu) diyerek yavaşça yollu dalga geçerdi.
Maceraperest değildi babam. İşine sadık tipik bir memurdu. Makinistti ve Bağdat’a kadar tekraren yük treni götürmüşlüğü vardı. Emekli olunca “emekli devlet memuru” oldu. Memurluk asla bitmeyen bir hal olmalı.
KADİM BABA-OĞUL ÇATIŞMASI
Yol boyunca bir sürü hatıra üşüşüyor zihnime. Berbatları uzaklaştırıyorum, yeterliler gözlerimin dbulunmasına niye oluyor.
Baba-oğul çatışmasını epey erken yaşta memur olmayı reddederek ben başlatmış olmalıyım. ‘Baba’nın her tipten otoritesinden ve aile mefhumundan uzaklaşmak isteği, bağımsızlığa ve özgürlüğe duyulan özlemdi. Bu sessiz ve kararlı hasreti yalnızca hissettiğimi ve bunun şuurla şekillenmediğini artık biliyorum şüphesiz. Bunun sevgisizlikle bir ilgisi de yoktu. Tahminen fıtratım bu biçimdeydi, vakit zaman latifeyle karışık söylemiş olduğim üzere, beni hakikaten okuduğum romanlar yoldan çıkarmış, ‘baba’dan ve aileden uzaklara savurmuştu.
Asla mutaassıp değildi fakat Kur’an-ı Kerim okumayı ihmal ettiğim nedeni öne sürülerek çizgi romanlarımı yakmıştı babam. yıllar daha sonra, meskene baskın düzenleneceğini haber alınca, başıma iş gelir kaygısıyla mecmua ve kitaplarımı da yakacaktı. Baba, devlet üzere bir şeydi o senelerda. Bana o denli geliyordu.
Aramızda, onun tabiriyle, sağ-sol çatışması da oldu. Erken yaşta solcu oldum ve babam Süleyman Demirel hayranıydı. 12 Eylül darbesine sevinecekken faşizm kapısına kadar geldi ve sessiz kaldı. Sevinci telaşa bıraktı yerini.
Birkaç yıl daha sonra birinci şiirlerim ve öykülerim mahallî bir gazetede yayımlandı. Tesadüfen eline geçmişti gazete ve adıma rastlayınca şaşırmıştı. Gurur duymuştu. daha sonra korkmuştu. 12 Eylül faşizminin kararı sürüyordu zira ve hikayenin kendisi değil ancak hikayenin ismi ürkütmüştü onu. Hikayenin ismi “İşçi Adamız” idi ve bu gururlu söyleme biçimi o karanlık senelerda tehlikeye davetiye çıkarıyordu ona nazaran.
seneler daha sonra çalıştığım Demokrasi gazetesinde fotoğraflı yazılarım ve birinci kitabım yayımlandığında da gurur ve endişeyi bir arada yaşadı. Gazeteci ve müelliflerin öldürüldüğü, tutuklandığı bir memlekette yaşıyor olmanın bilgisiyle.
Şiirlerimi Kürtçeye çevirerek anneme okuduğunu duymuştum. Bu gayretini duyduğumda gülüp geçmiştim bu biçimde fakat artık, örneğin kitabın ismini, Kuşkular Zamanı’nı Kürtçeye nasıl çevirmişti sanki, diye merak ediyorum?
Gazete dağıtan çocuklara fazladan para vererek alıyordu gazeteyi. Fazladan ödediği paranın bir biçimde bana da ulaşacağını düşünerek. Endişeleniyordu benim için fakat bir daha de hiç bir vakit “yazma” demedi, daima “dikkat et” demekle yetindi. Zira babam, daha sonradan devrimci olmuştu.
‘BABANIZ DEVRİMCİ OLDU’
Karakol kumandanı babamı karakola ‘davet’ ediyor ve “oğulların nerede?” diye soruyor. Kimimiz üniversite için diğer kentte kimimizse çalışmak için… Ben üniversiteden atılmış, İzmir’de çeşitli işlerde çalışarak tutunmaya çalışıyorum. Babam bunları anlatıyor lakin adreslerimizi “bilmiyorum” diyerek vermiyor. Karakol kumandanı muhalif bildiği insanları karakola davet edip azap eden adam olarak nam salmıştı. Babama azap ediyorlar sabaha kadar. Babam, gördüğü azaba karşın, oğullarının adreslerini söylemiyor.
ondan sonrasında annem, babamın azaba direnişini anlatarak, “babanız devrimci oldu” diyecekti telefonda. Annem mi? Annem daima devrimci bir bayan oldu aslına bakarsanız.
Kardeşlerimin sürgünlüğüne, uzun müddetli gözaltında tutulmalarına, mahpusluklarına tanıklık edecek, onların başına daha berbat bir şey gelmesin diye karakolların, adliyelerin önünde nöbetler tutacaktı babam. “saçlarımın tabanından süzülen keder/babamın acıyan sakalına uzanan elimdir” dizeleri, o yabanî karanlık günlere aittir. ‘Baba’, devlet üzere algılanmaktan uzaklaşıyordu.
EMEKLİLİK SIKINTI ZANAAT VE BABAMIN BOŞ İŞLERİ
Emekli olunca dededen kalma bahçeyle ilgilenmeye başlamıştı. Ancak bir sorun vardı: Bahçe işinden anlamıyordu. Ayrıyeten obsesif olduğu için kök salmış birkaç ağacın yerini değiştirmiş, ağaçların kurumasına niye olmuştu. Fakat babasından kalan bahçedeki nar, asma ve gül ağaçları onun yapıtıdır. Bahçedeki beyaz güllerin kokusu enfestir. Bundan daha sonra babam kokacak.
Bir orta şifalı bitkileri, sağlıklı beslenmeyi anlatan kitaplara merak salmıştı. Baba-oğul çatışması denilebilirse, beslenme konusunda da çatışıyorduk. Hangi meyvenin, zerzevatın hangi hastalıkları engellediğini anlatmaktan haz duyuyordu ve ben bunlarla hiç ilgilenmiyordum. bir daha de memnun olsun diye ona, hususla ilgili İstanbul’dan kitaplar gönderdiğimi hatırlıyorum.
Bir orta “Kıyamet Ayetleri” isimli bir kitap okumaya başlamıştı. Kıyametin alametlerini anlatıyordu bize. IŞİD’in kıyametin alametlerinden biri olduğuna inanıyordu. Dinler üzere yapıyorduk. Dinler üzere yaptığımızı ve sıkıldığımızı anlaması uzun sürmüyordu. Kamburunu çıkararak odasına giderdi sessiz bir biçimde. Kamburu, dizlerindeki kireç yüzündendi. Bir vakitler göğüs dışarıda yürüyen babamın bu türlü yürümesi sıkıntıya niye oluyordu. O, yazgı diyordu buna.
İstisnasız her Kürt üzere hiç bir haberi kaçırmıyordu. Lakin annemden farklı olarak o Türkçe yayın yapan televizyonlardan izliyordu haberleri. Birtakım kanalların haber verme biçimi kahrediciydi onun için. Fox TV’nin hükümeti eleştiren haberlerine bayılıyordu lakin, “Mesele Kürtlere gelince hepsi aynı” diyerek öfkeleniyordu. Biz onun televizyon haberlerini izlemesini “boş iş” olarak değerlendiriyorduk.
Emekli olmak sıkıntı zanaat oldu onun için. Son senelerda kahveden de ayağını kesti ve bizim boş dediğimiz işlerle, bir obsesifin ruh haliyle ilgilendi yalnızca. Obsesif olması annemle ve bütün çocuklarıyla çatışmasının temel sebebiydi. Aklına koyduğu şeyi gerçekleştirinceye kadar huzursuz edici bir hava estirirdi meskende. En epey bu biçimde devlete benzeriydi.
ÇOCUKLARINA KAHRAMAN
Belki bütün babalar üzere, kimi vakit devletin tankına topuna, maddelerine benzeriydi babam, evet. Fakat yalnızca benzeriydi ve bu hal süreklilik arz etmezdi. ‘Kaptan’ lakabını Van’da okuyan kız kardeşimi ziyaret ettiğinde tekne kullandığı için almıştı. Bir de bir dizideki hudutlu kaptana benzetildiği için. Bunu bilirdi ve güler geçerdi. Zira o denli uzun uzunluklu değildi öfkesi ve çocuklarının kendisine ‘Kaptan’ diye seslenmesini hayli kolay benimsemişti.
sıradan şeyler için sonlanırdı en epeyce. Okuldan atıldığımda memur olamayacağım için üzülmüştü fakat hiç üstüme gelmemişti. Öğrenci afları çıktıkça haber vermekle yetindi senelerca. Evlenip boşandım, daha sonradan haberi oldu ve geleneklere karşın sessiz kalmıştı. Gelinini ve torununu boşanma olmamış üzere sevmeye devam etti. İşsiz kaldım tekraren. Her kezinde üzüldü ve çabucak gerimde olduğunu bir biçimde göstermeye çalıştı. “Ez li pişta te me” (Arkandayım). Gerimde babam var duygusu, bütün o baba-oğul çatışması sürecinde bile hiç çıkmadı içimden.
Memurdu, emekli devlet memuru oldu ve daima orada kaldı. ömrünü değiştirmeyi aklından geçirmiştir kesinlikle lakin hayatını değiştirecek hamleyi yapmaya hiç yürek edemedi. Âlâ makûs çocuklarının garantisi, kahramanı olmakla yetindi.
Demiştim, tutucu değildi babam lakin içki sevmezdi ve bu yüzden baba-oğul bir çilingir sofrasında oturamadık.
BABAMIN İFLAH OLMAZ TAKINTISI
“meşeler göğermiş diyorsun varsın göğersin
her yaprak bir öpücüktür sana o huysuzdan”
Diyarbakır tarafınca Mardin’e giderken, Mardin vilayet sonuna geldiğimi, meşelerden anlarım. Mevsim yazsa dağlar yemyeşildir ve Ahmet Telli’nin üstteki dizeleri, artık olduğu üzere, resen gelip yerleşir dilime.
Mardin vilayet sonuna babamla birlikte, bu dizelerle ve anılarla giriyoruz.
Beni otogara o gdolayırdü, otobüs kalkıncaya kadar beklerdi. Bu ortada sürücünün ismini öğrenir, bana mukayyet olması için ricada bulunur ve otobüsün plakasını not ederdi. Üniversitede okuyordum ve bana çocuk muamelesi yapılıyor diye hayli bozulurdum. Huyunu bildiğim için sesimi çıkarmazdım. Arayıp İzmir’e vardığımı haber verinceye kadar televizyondan haberleri izlerdi, bir kaza olmuş mu diye.
Diyarbakır’dan Mardin’e dolmuşla bir buçuk saattir yol. Mardin’e geleceğimden haberi var ise arayıp vakitlice gelmemi isterdi. Dolmuşa binmişsem bu sefer arayıp dolmuşun hangi civarda olduğunu sorardı. Bu aramalar ben meskene varıncaya kadar birkaç sefer yinelanırdı: “Vejdînê min ka hûn gihaştin kîderê?” (Vecdim nereye ulaştınız?).
Bu ısrarlı soruların dolmuşta seyahat ederken beni rahatsız ettiğini gizlemeyeceğim. Ancak artık, bana o denli geliyor ki bu ses, bu sorma biçimi kulaklarımdan asla silinmeyecek. Zira artık salt bir baba şefkatini, hasretini, heyecanını temsil ediyor.
AŞI OLMAYACAĞIM DEDİ VE OLMADI
Korona virüsü aşısı olmayacağını en başından söylemiş oldu. En son bana geldi annem, “Sen ikna edersin” diyerek. Açıkçası güvendim kendime ve ikna ederim diye düşündüm. Son senelerda, artık büyüdüğümü kabul ettiği için olacak, söylemiş olduklerimi dikkatte aldığı olurdu zira. Lakin bu sefer olmadı.
Esasında korona virüsüne karşı dikkatli davrandı. Dışarı çıkmadı, kimselerle temas etmedi. Dışarıdan gelen bizler de uzak durmaya çalıştık. Bu sayede korundu ve korona virüsüne yakalanmadı. Lakin son bayramda önlemleri ihmal ettik. Sıhhat Bakanlığı kadar hepimiz rahat davrandık ve babam korona virüsüne yakalandı.
Hastane süreci iki gün sürdü. İki günün sonunda, hekimin verdiği bilgiye nazaran kalbi durdu.
HOŞÇAKAL KAPTAN
İki Ramazan’la seyahat mezarlıkta son buluyor. Çocukları, akrabası, eşi dostu mezarlıkta bekliyordu Kaptan’ı. Kendisinin diktiği ağaçların gölgesinde, anne – babasının yanında sonsuz uykusu için bir yer ayrılmıştı. Onu tekrar asla nazaranmeyeceğimi bir defa daha idrak etmiştim.
Bayram için gittiğim köyde birkaç günü birlikte geçirmiştik. Görünürde hiç bir sıhhat sorunu yoktu. “1950’li senelerda Şenyurt’ta sinema vardı” diyerek şaşırtmıştı beni.
Köyden ayrılırken kel başından öpmüş, “Bi xatirê te. Li xwe mikate be Kaptan” (Hoşçakal. Kendine dikkat et Kaptan) demiştim. Her zamanki üzere salondaki televizyonun tabanında, plastik koltukta oturuyor, haberleri izliyordu. Televizyonun sesi çok açıktı zira kulakları ağır işitiyordu ve -hepsini başka ayrı fazlaca sevdiği- torunları fazlaca gürültücüydü.
Beni yolcu etmek için kalkmaya yeltenince oturtmuştum onu. “Oxra te a xêrê be” (Uğurlar olsun) demişti. Onu o plastik koltukta, televizyonun karşısında bırakmıştım. Onu en son morgda nazarancektim, “Güle güle Kaptan” diyerek alnından öpecektim.
Bahçedeki güllerden birkaç adedini koparıp mezarına koydum. Mezar taşını öptüm. “Bi xatirê te Kaptan” diyebildim. Onu tekrar asla nazaranmeyecektim; bir arada gülemeyecek, arbede edemeyecektim. Bunu bilmenin yükü hıçkırığa dönüşüyordu ve daha fazla konuşmaya müsaade etmiyordu. Kadim baba-oğul çatışması son bulmuştu. Fakat bir artsız kalma hali gelip yerleşmişti içime.