Undertaker
New member
NATO Doruğu’nun sonuç bildirisinde de yeni tehdit olarak tanımlanan uzayda, askeri ve stratejik rekabet kızışıyor. Doç. Dr. İnci Sökmen Alaca AA’da yer alan tahlil yazısında, ‘Bu kapsamda NATO bünyesi ortasında çalışmalara başlayacak olan uzay ünitesine katkı sağlama konusunda TSK bünyesinde de Eskişehir’de kurulması evvelde planlanmış olan ve örgütlenme yapısı belirlenen Türk Uzay Kuvvetleri’nin de faal hale getirilmesine karar verildi.’ değerlendirmesinde bulundu.
AA’da yer alan tahlil şöyleki:
Geçtiğimiz hafta Brüksel’de düzenlenen NATO Tepesi’nin sonuç bildirisinde, ortaya çıkan yeni tehdit ve sınamalar karşısında ittifakın siyasi rolünü ve kapasitesini artıracağı tabirlerine yer verildi. Bu yeni tehdit alanlarından biri, 2019’da Londra’da düzenlenen NATO başkanlar doruğunda de değinilen ve yeni askeri hareket alanlarından biri olarak tanımlanan uzaydı. Dış uzay ortamında özel dalın de dâhil olmasıyla aktörlerin sayısının artması, bu alanda yaşanabilecek bir savaşın mahiyetinin yeni kuşak silahlarla değiştirilebilir olması, dünyada hegemon devlet olmak için uzayda hâkimiyetin birincil şart sayılması ve gelişmiş ülkelerin savunma ve caydırıcılık faaliyetlerini uzay şartlarında geliştirmesiyle uzay, stratejik açıdan bir daha ön plana çıkan bir alan haline geldi.
ABD, Rusya, Çin ve Fransa’nın uzay komutanlıkları kurarak uzay savaş doktrinleri oluşturmaları ve bu hedefle tesis edilen ünitelere önemli sayıda askeri işçi tayin etmeleri ve geliştirdikleri yeni savunma silah sistemleri bu yeni rekabetin uygunca kurumsal bir niteliğe kavuştuğunu gösteriyor. Uzayda ülkelerin sahip oldukları sivil ve askeri uydulara yönelik hücumlar artık savaş niçini sayılıyor. Son NATO toplantısında da 30 ülkenin rastgele birine bu biçimde bir atak gerçekleşmesi durumunda öteki ülkelerin de ittifakın beşinci hususunu işletileceği sonucu sonuç bildirisine eklendi. İttifakın ortasında uzayla ilgili yeni bir ünite oluşturulurken, 2022’de kabul edilecek “NATO 2030 Yeni Bir Çağ İçin beraberlik” vizyon dokümanı kapsamında uzayın da geniş biçimde yer alacağı gösterilmiş oldu.
UZAY 2.0 VE ÇİN TEHDİDİ
Bilhassa alçak yörünge bölgesiyle dış uzay, dünyanın uydusu ay ve öteki yakın gezegenler, uzaya erişim imkânına sahip ülkeler nezdinde kendi ulusal güçlerini artırmada kıymetli bir stratejik alan olarak bir daha ehemmiyet kazandı. Askeri caydırıcılık ve kuvvetli savunma için uzayın ülkelerin askeri kapasitelerini “kuvvet çarpanı” kavramı çerçevesinde artırdığı ikinci uzay devri; yani “Uzay 2.0” artık devrede. birinci vakit içinderda Soğuk Savaşın nükleer silahlanma yarışında, Sovyetler Birliği’nin yapay uydular göndererek ve gerçekleştirdiği beşerli alçak yörünge seyahatleri ile uzayda ABD’den epey evvel güç erişimine kavuşması, ABD hükümetinin ulusal savunmasında önemli bir endişe ve tehdit yaratmıştı. Apollo projesi ile Ay’a ayak basılması ABD’nin uzayda güç istikrarını eşitlerken, nükleer füzelerin uzay atmosferine çıktığı anda imha edilmesini sağlayabilecek hava savunma silah sistemlerinin de geliştirilmesini sağladı. Soğuk Savaşın bitmesiyle sakinlik devri yaşayan uzay çalışmaları, 2003 yılında Çin’in birinci beşerli uzay uçuşunu yapmasıyla bir daha hareketlenmeye başladı. Amerikan özel dal girişimcilerinin de uzay misyonlarına dâhil olması, Avrupa Uzay Ajansı (ESA) haricinde İsrail, Hindistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Güney Kore, Yeni Zelanda, Avustralya ve Japonya’nın uzay çalışmalarıyla epey aktörlü bir nitelik kazandı. Uzay 2.0 ortamında bu kere Rusya’ya ek olarak Çin de ABD ve müttefikleri tarafınca yeni bir tehdit olarak görülmeye başladı.
NATO başkanlar doruğu sonuç bildirisinde, Çin’in savaşın tabiatını değiştirmeye sahip yeni yıkıcı teknolojilere yatırım yaptığına, ekonomik ve askeri silahlanma alanındaki yükselişine ve dahası ittifakın memleketler arası alandaki güvenliğine meydan okuduğuna yer verildi. Yeni silahlar ve savaş teknolojilerinin uzay alanı için geliştirilmiş olması en kritik mevzu olarak öne çıkıyor. Çin’in global güç olma çalışmalarının altında barışçıl amaçların yatmadığı istikametindeki sözler de bu kapsamdaki tehdit algısını yansıtıyor.
2030 yılında yapay zekâ alanında dünya önderi olmayı planlayan Çin, bu teknolojiye dayalı otonom silah sistemlerini, ilaveten yönlendirilmiş elektromanyetik spektrum silahlarını, 5G ilişkili yeni teknolojileri ve kuantum ışınlanma ve biyo-teknoloji alanındaki yeni uygulamaları daima geliştirmekte. Çin ordusu 2015 yılında büyük bilgi ve yapay zekâya dayalı otonom ve yönlendirilmiş güç silah sistemlerini bahis edinen ve yeni bir savaş konseptinin üstünde duran “Işık Savaşı” isimli bir kitap yayınladı. Ayın karanlık yüzüne birinci inişi gerçekleştiren Çin’in otonom robotu ay yüzeyinden malzeme toplarken bir yandan da elektromanyetik deneyler yaptı. Işık harbine uygun biçimde testleri devam ettiren Çin’in, uydulara yerleştirilebilecek otonom, yönlendirilmiş elektromanyetik spektrum bazlı silahlar (lazer ve yüksek kuvvetli mikro dalga silahları) ile bu yeni savaş konseptini 2030’a kadar hayata geçirmeyi planladığı ileri sürülebilir. Bu ışık harbi konsepti, evvela hipersonik füzeler ve kıtalararası balistik füzeleri süratli biçimde imha eden lazer yapıda bir hava savunma sistemi olarak düşünüldü.
Milletlerarası uzay hukuku uzayda yürütülecek faaliyetlerde barışçıl hedefleri mecburî kılarken, Çin 2007 yılında rakip ülkelerin askeri uydularını gaye alan bir tatbikat gerçekleştirdi. Dünyadan kendi meteoroloji uydusunu vurarak askeri kapasitesini ve uydu savaşlarına hazırlıklı olduğunu gösterdi. Ayrıyeten uzayda yer alan uydu ve silah sistemlerinin ana yapısının bilişim altyapısı ile oluşturulduğu düşünülerse siber tehditler de uzay alanına eklemlenmekte, yapay zekâ teknolojisinde başkan pozisyona gelmiş bir ülkenin siber taarruz silahlarının da yıkıcı olacağı düşünülmekte. Çin’in uzayda da liderliğe oynadığı dikkate alınırsa uzaydaki tüm uyduları devre dışı bırakabilecek siber yazılım sistemleri geliştirebilme ihtimali de gözden uzak tutulmuyor. Uydu savar silah sistemleri, bilhassa uzay tabanlı lazer silah sistemleri, Çin’in en kıymet verdiği yeni kuşak silahlardan.
Çin’in yeni savunma stratejilerinin yer aldığı 2019 tarihindeki “Beyaz Kitap”ta dış uzay alanı, memleketler arası stratejik rekabette kritik bir alan olarak tanımlandı ve dış uzayda güvenliğin sağlanması ulusal ve toplumsal kalkınma için öncelikli bir husus olarak açıklandı. Çin önderi Şi Cinping ordudan uzayda yeni doktrinler, kavramlar geliştirilmesini ve dünya yörüngesinde dönen uydular için Uzay Alanı Farkındalığı oluşturulmasını istedi. Çin 2024’te üretimi bitecek olan ve alçak dünya yörüngesine yerleşecek kalıcı Tiangong uzay istasyonunun modüllerini, son gönderdiği üç taykonot ile geliştirmeye devam ediyor. Bu uzay istasyonun 10 metreye kadar uzanan ve 20 tonluk bir uzay nesnesini kavrayabilecek devasa robotik kolları bulunuyor. Füze ile vurma, lazer ile yok etme, uydu kör etme, siber akın ile devre dışı bırakma haricinde öbür ülkelerin uydularını robot kollarla ele geçirebilme tehdidi ABD tarafınca lisana getirildi ve Çin’in alçak yörüngedeki modüler uzay istasyonu askeri bir üs biçiminde yorumlanarak bu taraftan tehlikeli görüldüğü tabir edildi.
UZAY İTTİFAKLARI
Düşük yerçekimi ortamında tıbbi ve biyolojik virüs deneylerinin yapılabildiği T biçimindeki uzay istasyonu, Çin’in bu alandaki çalışmalarını sürdüreceği yeni laboratuvar ortamı olarak düşünülmekte. Çin’in Ay misyonu kapsamında istasyon içerisinde ömür dayanak üniteleri ve bitki ve su atık sistemleri de yer alacak. Milletlerarası Uzay İstasyonu 2024’te fiilen bitmiş oldurileceğinden Çin, kendi uzay istasyonu ile bu misyonun yerini almak istiyor. Hakikaten inşası devam eden kendi milletlerarası uzay istasyonu çalışmalarını şeffaflaştırmak hedefiyle Birleşmiş Milletler (BM) Dış Uzay Ofisi ile bir arada bu istasyonda bilimsel çalışma yapmak isteyen ülkelere 2018’de davette bulunmuştu. Seçilen ülkeler Rusya, Belçika, Fransa, Almanya, Hindistan, İtalya, Japonya, Kenya, Hollanda, Norveç, Meksika, Polonya, Peru, Suudi Arabistan, İspanya ve İsviçre uzay tıbbı, biyo-teknoloji, düşük yerçekimi, uzay ışınımu tesirleri ve uzayda bitki yetiştirme bahislerinde bu istasyonda yer alabilecekler. Kapasitesi daima artırabilecek biçimde dizayn edilen istasyonda birleşme üniteleri (bağlantı limanları) farklı uzay araçları ile fırlatılan modüllerin eklemlenmesine uygun biçimde tasarlandı.
Çin, uzay istasyonu haricinde, Hubble teleskobunun gibisi olan ve ondan 300 kat daha uygun manzara kalitesine sahip modüler Xuntion (Cennetleri Araştıran) teleskobunu, dünyaya yakın asteroitleri tespit etmek, Çin uzay madenciliği faaliyetlerini desteklemek için kullanmak ve öbür gezegen çalışmalarına katkıda bulunmak için alçak yörüngede kendi uzay istasyonuna yakın biçimde konuşlandıracak. Teleskop sistemin yeni geliştirilen uzay tabanlı lazer silahların düşman uydularını vurması için gaye noktasını gösterme bakımından da değerli bir rolü olacak. Yer tabanlı radar amaç uyduları tespit ederken, konuşlandırılabilen membran teleskop lazerin maksadı vuruşuna odaklanabiliyor. Askerî açıdan bakınca, Çin’in, mümkün bir ışık harbini destekleyici sistemleri alçak yörüngeye yerleştirmekte olduğu var iseyılabilir.
2021 yılı ortasında yaklaşık 40’a yakın uzay cismini fırlatacak olan Çin, ABD’nin çabucak akabinde kendi uzay aracını Mars’a göndererek ABD ile birebir anda birebir misyonlar için faaliyet gösteriyor. Tüm bu uzay çalışmalarında Rusya’nın takviyesinin de olduğunu söylemek yanlış olmaz. Anti-uydu savaş sistemi Ruslar tarafınca Soğuk Savaş’ta ABD’ye karşı düşünülmüştü. Birinci Mir uzay istasyonunu yapan Ruslar, Çinlileri de bu alanda istasyon sahibi olmaları için teşvik etmişti; iki ülke Mart 2021’de Ay üzerinde ya da yörüngesinde ortak bir Ay uzay üssü kurmayı kararlaştırdılar. NATO tarafınca potansiyel tehdit addedilen Rusya kuvvetli nükleer silah kapasitesi ve uzay tecrübesi ile Çin’in yanında yer alarak bir güç istikrarı oluşturmuş görünüyor. Asya Pasifik’teki Quad ittifakı ülkeleri Japonya, Güney Kore, Hindistan ve Avustralya’nın uzay çalışmaları da bu kapsamda Çin’e karşı ABD tarafınca destekleniyor.
“TÜRK UZAY KUVVETLERİ”
Uzayda savaş gücü manasında rakibinin gerisinde kalan Amerikan hükümeti milletlerarası hukuku ön plana çıkararak, rakiplerini engellemeye çalışan bir strateji izliyor. Sovyetler Birliği’nin Sputnik’i 1957’de uzaya fırlatmasıyla, beşerli uzay uçuşlarının akabinde 1967 yılında Dış Uzay Muahedesi imzalanmıştı. Bu stratejiye misal bir biçimde günümüzde ABD ile sekiz ülke içinde imzalanan Artemis Ay Mutabakatı, Çin ve Rusya’nın bu uydu üstündeki faaliyetlerini durdurma tarafında birinci adım olarak görülebilir. NATO da uzayın askeri manada silahlanmaması için milletlerarası mutabakatlara bağlı kalacağını bildirisine ekleyerek rakiplerinin askeri faaliyetlerinin karşılıksız kalmayacağını ortaya koydu. Öte yandan, Çin’in bugüne kadar gönderdiği iki uzay aracının süratle düşerek dünya yüzeyinde tehdit yaratması da ABD tarafınca Çin’in bu faaliyetleri karşısında dünya kamuoyunu yanına çekmek için fırsat olarak kullanılıyor.
NATO bünyesi ortasında çalışmalara başlayacak olan uzay ünitesine katkı sağlama konusunda Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) bünyesinde de Eskişehir’de kurulması evvelde planlanmış olan ve örgütlenme yapısı belirlenen Türk Uzay Kuvvetleri’nin de faal hale getirilmesine karar verildi. Uzayda bulunan uydularımızın güvenliğini yakından takip edecek olan yeni kuvvet alanı, Hava Kuvvetleri’nden farklı bir ünite olacak. Uzaydaki yeni misyon bakılırsavlerine NATO kapsamında hazırlık yapacak Türk Uzay Kuvvetleri’nin ittifak bünyesinde geliştirilecek uzay savunma ve silah sistemleri konusunda da ordunun gelişmesine katkı sunacağı öngörülüyor. Türkiye’nin de yeni stratejik tehdit alanlarına süratlice entegre olabilmesi bu biçimdece tamamlanacaktır.
KAYNAK: AA
AA’da yer alan tahlil şöyleki:
Geçtiğimiz hafta Brüksel’de düzenlenen NATO Tepesi’nin sonuç bildirisinde, ortaya çıkan yeni tehdit ve sınamalar karşısında ittifakın siyasi rolünü ve kapasitesini artıracağı tabirlerine yer verildi. Bu yeni tehdit alanlarından biri, 2019’da Londra’da düzenlenen NATO başkanlar doruğunda de değinilen ve yeni askeri hareket alanlarından biri olarak tanımlanan uzaydı. Dış uzay ortamında özel dalın de dâhil olmasıyla aktörlerin sayısının artması, bu alanda yaşanabilecek bir savaşın mahiyetinin yeni kuşak silahlarla değiştirilebilir olması, dünyada hegemon devlet olmak için uzayda hâkimiyetin birincil şart sayılması ve gelişmiş ülkelerin savunma ve caydırıcılık faaliyetlerini uzay şartlarında geliştirmesiyle uzay, stratejik açıdan bir daha ön plana çıkan bir alan haline geldi.
ABD, Rusya, Çin ve Fransa’nın uzay komutanlıkları kurarak uzay savaş doktrinleri oluşturmaları ve bu hedefle tesis edilen ünitelere önemli sayıda askeri işçi tayin etmeleri ve geliştirdikleri yeni savunma silah sistemleri bu yeni rekabetin uygunca kurumsal bir niteliğe kavuştuğunu gösteriyor. Uzayda ülkelerin sahip oldukları sivil ve askeri uydulara yönelik hücumlar artık savaş niçini sayılıyor. Son NATO toplantısında da 30 ülkenin rastgele birine bu biçimde bir atak gerçekleşmesi durumunda öteki ülkelerin de ittifakın beşinci hususunu işletileceği sonucu sonuç bildirisine eklendi. İttifakın ortasında uzayla ilgili yeni bir ünite oluşturulurken, 2022’de kabul edilecek “NATO 2030 Yeni Bir Çağ İçin beraberlik” vizyon dokümanı kapsamında uzayın da geniş biçimde yer alacağı gösterilmiş oldu.
UZAY 2.0 VE ÇİN TEHDİDİ
Bilhassa alçak yörünge bölgesiyle dış uzay, dünyanın uydusu ay ve öteki yakın gezegenler, uzaya erişim imkânına sahip ülkeler nezdinde kendi ulusal güçlerini artırmada kıymetli bir stratejik alan olarak bir daha ehemmiyet kazandı. Askeri caydırıcılık ve kuvvetli savunma için uzayın ülkelerin askeri kapasitelerini “kuvvet çarpanı” kavramı çerçevesinde artırdığı ikinci uzay devri; yani “Uzay 2.0” artık devrede. birinci vakit içinderda Soğuk Savaşın nükleer silahlanma yarışında, Sovyetler Birliği’nin yapay uydular göndererek ve gerçekleştirdiği beşerli alçak yörünge seyahatleri ile uzayda ABD’den epey evvel güç erişimine kavuşması, ABD hükümetinin ulusal savunmasında önemli bir endişe ve tehdit yaratmıştı. Apollo projesi ile Ay’a ayak basılması ABD’nin uzayda güç istikrarını eşitlerken, nükleer füzelerin uzay atmosferine çıktığı anda imha edilmesini sağlayabilecek hava savunma silah sistemlerinin de geliştirilmesini sağladı. Soğuk Savaşın bitmesiyle sakinlik devri yaşayan uzay çalışmaları, 2003 yılında Çin’in birinci beşerli uzay uçuşunu yapmasıyla bir daha hareketlenmeye başladı. Amerikan özel dal girişimcilerinin de uzay misyonlarına dâhil olması, Avrupa Uzay Ajansı (ESA) haricinde İsrail, Hindistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Güney Kore, Yeni Zelanda, Avustralya ve Japonya’nın uzay çalışmalarıyla epey aktörlü bir nitelik kazandı. Uzay 2.0 ortamında bu kere Rusya’ya ek olarak Çin de ABD ve müttefikleri tarafınca yeni bir tehdit olarak görülmeye başladı.
NATO başkanlar doruğu sonuç bildirisinde, Çin’in savaşın tabiatını değiştirmeye sahip yeni yıkıcı teknolojilere yatırım yaptığına, ekonomik ve askeri silahlanma alanındaki yükselişine ve dahası ittifakın memleketler arası alandaki güvenliğine meydan okuduğuna yer verildi. Yeni silahlar ve savaş teknolojilerinin uzay alanı için geliştirilmiş olması en kritik mevzu olarak öne çıkıyor. Çin’in global güç olma çalışmalarının altında barışçıl amaçların yatmadığı istikametindeki sözler de bu kapsamdaki tehdit algısını yansıtıyor.
2030 yılında yapay zekâ alanında dünya önderi olmayı planlayan Çin, bu teknolojiye dayalı otonom silah sistemlerini, ilaveten yönlendirilmiş elektromanyetik spektrum silahlarını, 5G ilişkili yeni teknolojileri ve kuantum ışınlanma ve biyo-teknoloji alanındaki yeni uygulamaları daima geliştirmekte. Çin ordusu 2015 yılında büyük bilgi ve yapay zekâya dayalı otonom ve yönlendirilmiş güç silah sistemlerini bahis edinen ve yeni bir savaş konseptinin üstünde duran “Işık Savaşı” isimli bir kitap yayınladı. Ayın karanlık yüzüne birinci inişi gerçekleştiren Çin’in otonom robotu ay yüzeyinden malzeme toplarken bir yandan da elektromanyetik deneyler yaptı. Işık harbine uygun biçimde testleri devam ettiren Çin’in, uydulara yerleştirilebilecek otonom, yönlendirilmiş elektromanyetik spektrum bazlı silahlar (lazer ve yüksek kuvvetli mikro dalga silahları) ile bu yeni savaş konseptini 2030’a kadar hayata geçirmeyi planladığı ileri sürülebilir. Bu ışık harbi konsepti, evvela hipersonik füzeler ve kıtalararası balistik füzeleri süratli biçimde imha eden lazer yapıda bir hava savunma sistemi olarak düşünüldü.
Milletlerarası uzay hukuku uzayda yürütülecek faaliyetlerde barışçıl hedefleri mecburî kılarken, Çin 2007 yılında rakip ülkelerin askeri uydularını gaye alan bir tatbikat gerçekleştirdi. Dünyadan kendi meteoroloji uydusunu vurarak askeri kapasitesini ve uydu savaşlarına hazırlıklı olduğunu gösterdi. Ayrıyeten uzayda yer alan uydu ve silah sistemlerinin ana yapısının bilişim altyapısı ile oluşturulduğu düşünülerse siber tehditler de uzay alanına eklemlenmekte, yapay zekâ teknolojisinde başkan pozisyona gelmiş bir ülkenin siber taarruz silahlarının da yıkıcı olacağı düşünülmekte. Çin’in uzayda da liderliğe oynadığı dikkate alınırsa uzaydaki tüm uyduları devre dışı bırakabilecek siber yazılım sistemleri geliştirebilme ihtimali de gözden uzak tutulmuyor. Uydu savar silah sistemleri, bilhassa uzay tabanlı lazer silah sistemleri, Çin’in en kıymet verdiği yeni kuşak silahlardan.
Çin’in yeni savunma stratejilerinin yer aldığı 2019 tarihindeki “Beyaz Kitap”ta dış uzay alanı, memleketler arası stratejik rekabette kritik bir alan olarak tanımlandı ve dış uzayda güvenliğin sağlanması ulusal ve toplumsal kalkınma için öncelikli bir husus olarak açıklandı. Çin önderi Şi Cinping ordudan uzayda yeni doktrinler, kavramlar geliştirilmesini ve dünya yörüngesinde dönen uydular için Uzay Alanı Farkındalığı oluşturulmasını istedi. Çin 2024’te üretimi bitecek olan ve alçak dünya yörüngesine yerleşecek kalıcı Tiangong uzay istasyonunun modüllerini, son gönderdiği üç taykonot ile geliştirmeye devam ediyor. Bu uzay istasyonun 10 metreye kadar uzanan ve 20 tonluk bir uzay nesnesini kavrayabilecek devasa robotik kolları bulunuyor. Füze ile vurma, lazer ile yok etme, uydu kör etme, siber akın ile devre dışı bırakma haricinde öbür ülkelerin uydularını robot kollarla ele geçirebilme tehdidi ABD tarafınca lisana getirildi ve Çin’in alçak yörüngedeki modüler uzay istasyonu askeri bir üs biçiminde yorumlanarak bu taraftan tehlikeli görüldüğü tabir edildi.
UZAY İTTİFAKLARI
Düşük yerçekimi ortamında tıbbi ve biyolojik virüs deneylerinin yapılabildiği T biçimindeki uzay istasyonu, Çin’in bu alandaki çalışmalarını sürdüreceği yeni laboratuvar ortamı olarak düşünülmekte. Çin’in Ay misyonu kapsamında istasyon içerisinde ömür dayanak üniteleri ve bitki ve su atık sistemleri de yer alacak. Milletlerarası Uzay İstasyonu 2024’te fiilen bitmiş oldurileceğinden Çin, kendi uzay istasyonu ile bu misyonun yerini almak istiyor. Hakikaten inşası devam eden kendi milletlerarası uzay istasyonu çalışmalarını şeffaflaştırmak hedefiyle Birleşmiş Milletler (BM) Dış Uzay Ofisi ile bir arada bu istasyonda bilimsel çalışma yapmak isteyen ülkelere 2018’de davette bulunmuştu. Seçilen ülkeler Rusya, Belçika, Fransa, Almanya, Hindistan, İtalya, Japonya, Kenya, Hollanda, Norveç, Meksika, Polonya, Peru, Suudi Arabistan, İspanya ve İsviçre uzay tıbbı, biyo-teknoloji, düşük yerçekimi, uzay ışınımu tesirleri ve uzayda bitki yetiştirme bahislerinde bu istasyonda yer alabilecekler. Kapasitesi daima artırabilecek biçimde dizayn edilen istasyonda birleşme üniteleri (bağlantı limanları) farklı uzay araçları ile fırlatılan modüllerin eklemlenmesine uygun biçimde tasarlandı.
Çin, uzay istasyonu haricinde, Hubble teleskobunun gibisi olan ve ondan 300 kat daha uygun manzara kalitesine sahip modüler Xuntion (Cennetleri Araştıran) teleskobunu, dünyaya yakın asteroitleri tespit etmek, Çin uzay madenciliği faaliyetlerini desteklemek için kullanmak ve öbür gezegen çalışmalarına katkıda bulunmak için alçak yörüngede kendi uzay istasyonuna yakın biçimde konuşlandıracak. Teleskop sistemin yeni geliştirilen uzay tabanlı lazer silahların düşman uydularını vurması için gaye noktasını gösterme bakımından da değerli bir rolü olacak. Yer tabanlı radar amaç uyduları tespit ederken, konuşlandırılabilen membran teleskop lazerin maksadı vuruşuna odaklanabiliyor. Askerî açıdan bakınca, Çin’in, mümkün bir ışık harbini destekleyici sistemleri alçak yörüngeye yerleştirmekte olduğu var iseyılabilir.
2021 yılı ortasında yaklaşık 40’a yakın uzay cismini fırlatacak olan Çin, ABD’nin çabucak akabinde kendi uzay aracını Mars’a göndererek ABD ile birebir anda birebir misyonlar için faaliyet gösteriyor. Tüm bu uzay çalışmalarında Rusya’nın takviyesinin de olduğunu söylemek yanlış olmaz. Anti-uydu savaş sistemi Ruslar tarafınca Soğuk Savaş’ta ABD’ye karşı düşünülmüştü. Birinci Mir uzay istasyonunu yapan Ruslar, Çinlileri de bu alanda istasyon sahibi olmaları için teşvik etmişti; iki ülke Mart 2021’de Ay üzerinde ya da yörüngesinde ortak bir Ay uzay üssü kurmayı kararlaştırdılar. NATO tarafınca potansiyel tehdit addedilen Rusya kuvvetli nükleer silah kapasitesi ve uzay tecrübesi ile Çin’in yanında yer alarak bir güç istikrarı oluşturmuş görünüyor. Asya Pasifik’teki Quad ittifakı ülkeleri Japonya, Güney Kore, Hindistan ve Avustralya’nın uzay çalışmaları da bu kapsamda Çin’e karşı ABD tarafınca destekleniyor.
“TÜRK UZAY KUVVETLERİ”
Uzayda savaş gücü manasında rakibinin gerisinde kalan Amerikan hükümeti milletlerarası hukuku ön plana çıkararak, rakiplerini engellemeye çalışan bir strateji izliyor. Sovyetler Birliği’nin Sputnik’i 1957’de uzaya fırlatmasıyla, beşerli uzay uçuşlarının akabinde 1967 yılında Dış Uzay Muahedesi imzalanmıştı. Bu stratejiye misal bir biçimde günümüzde ABD ile sekiz ülke içinde imzalanan Artemis Ay Mutabakatı, Çin ve Rusya’nın bu uydu üstündeki faaliyetlerini durdurma tarafında birinci adım olarak görülebilir. NATO da uzayın askeri manada silahlanmaması için milletlerarası mutabakatlara bağlı kalacağını bildirisine ekleyerek rakiplerinin askeri faaliyetlerinin karşılıksız kalmayacağını ortaya koydu. Öte yandan, Çin’in bugüne kadar gönderdiği iki uzay aracının süratle düşerek dünya yüzeyinde tehdit yaratması da ABD tarafınca Çin’in bu faaliyetleri karşısında dünya kamuoyunu yanına çekmek için fırsat olarak kullanılıyor.
NATO bünyesi ortasında çalışmalara başlayacak olan uzay ünitesine katkı sağlama konusunda Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) bünyesinde de Eskişehir’de kurulması evvelde planlanmış olan ve örgütlenme yapısı belirlenen Türk Uzay Kuvvetleri’nin de faal hale getirilmesine karar verildi. Uzayda bulunan uydularımızın güvenliğini yakından takip edecek olan yeni kuvvet alanı, Hava Kuvvetleri’nden farklı bir ünite olacak. Uzaydaki yeni misyon bakılırsavlerine NATO kapsamında hazırlık yapacak Türk Uzay Kuvvetleri’nin ittifak bünyesinde geliştirilecek uzay savunma ve silah sistemleri konusunda da ordunun gelişmesine katkı sunacağı öngörülüyor. Türkiye’nin de yeni stratejik tehdit alanlarına süratlice entegre olabilmesi bu biçimdece tamamlanacaktır.
KAYNAK: AA