LONDRA — Teatral ihtişamı, olağanüstü teknik yeteneği ve uluslararası çekiciliğiyle tanınan İngiliz balerin Beryl Gray 10 Aralık’ta öldü. 95 yaşındaydı.
İngiliz Ulusal Balesi yaptığı açıklamada ölümü doğruladı. Nerede öldüğü söylenmedi.
9 Ekim 1949’da New York’taki Metropolitan Opera House’da Sadler’s Sites Ballet yapımı The Sleeping Beauty’de Leylak Peri rolünü oynayan Bayan Grey, tarihin yazılmasına yardımcı oldu. Fırsat, şirketin Amerika’daki ilk görünüşüydü. Özellikle Margot Fonteyn’in Prenses Aurora rolündeki performansıyla ünlendi. Ancak Fonteyn’in gelişinden önce bile, grubun zaferi çoktan garantilenmişti, özellikle de hem dansçı hem de aktris olarak olağanüstü dolgunluğunu ve sıcaklığını sergileyen Bayan Grey tarafından.
Sadler’s Sites Ballet, New York kültürünün ayrılmaz bir parçası haline geldi ve düzenli olarak Kuzey Amerika’yı gezdi, ancak her zaman Met’te başladı ve tüm Amerikan balesi için çıtayı yükseltti. Sadece Leylak Perisi olarak değil, aynı zamanda “Kuğu Gölü”nde çifte kahraman Odette-Odile olarak dans eden ve Giselle, Prenses Aurora ve diğerleri gibi başrollerde oynayan Bayan Grey’e özellikle dikkat çekildi.
1957’de Bayan Gray, Moskova’daki Bolşoy Balesi ile dans eden ilk Sovyet dönemi Batı Avrupalı balerindi. Odette-Odile olarak, Bolşoy’un prima’sı Maya Plisetskaya’nın ve diğer önde gelen Rus dansçıların hayranlığını kazandı. Daha sonra Kiev ve Leningrad’da (St. Petersburg) büyük bir başarıyla dans etti. Ve 1964’te, hem Pekin’de (o zamanlar Batı’da Pekin olarak biliniyordu) hem de Şanghay’da komünist Çin’de dans eden ilk batılı balerindi.
1978’de, artık bir dansçı olarak değil, Londra Festival Balesi’nin (şimdi İngiliz Ulusal Balesi) Sanat Yönetmeni olarak, Bayan Gray, Nureyev’in Romeo rolünde olduğu Met Juliet’te New York’ta bir başka muzaffer açılış gecesinin parçasıydı. 1977 yılında üretime başlamıştır ve günümüzde halen firmalar tarafından yapılmaktadır.
Beryl Elizabeth Groom, 11 Haziran 1927’de Londra’nın kuzeyindeki Highgate’de Arthur ve Annie (Marshall) Groom’un çocuğu olarak dünyaya geldi. Bir dahi çocuk, 14 yaşında Sadler’s Sites Ballet’e katıldı, 15. doğum gününde ilk Odette-Odile performansını verdi ve 16 yaşında Giselle -6 dans etti, bu harika kabul edildi. Daha da önemlisi, çok çeşitli mimik ve hareketlerle dimdik dans etti.
Şirket 1946’da Covent Garden’daki Royal Opera House’a taşındığında, eski tiyatroyu Oliver Messel’in muhteşem mimari tasarımlarıyla kısa süre sonra bir klasik haline gelen ‘Uyuyan Güzel’ adlı yeni bir prodüksiyonla açtı. Hâlâ 18 yaşında olan Bayan Grey, yapımın orijinal Leylak Perisiydi. Topluluktaki diğer tüm dansçılardan daha çabuk, dansının şevki ve mimik hareketleriyle opera binası ölçeğine ulaştı. Kişiliğinin ışıltılı sıcaklığı onu “tanrılar”da, üst çemberdeki daha uzak koltuklarda oturanların gözdesi yaptı.
Met’de “Uyuyan Güzel” açıldığında, Bayan Gray, New York dans uzmanları üzerinde büyük bir etki bıraktı, özellikle de kolları en coronne (başın üzerinde ve çevresinde bir hale olarak tutulan) çift piruetiyle. New York dans dünyasından büyülendi ve School of American Ballet’te hem Felia Doubrovska hem de George Balanchine ile dersler aldı.
Balanchine, 1950’de Sadler’s Sites’te İmparatorluk Balesi’ni sahnelemek için Covent Garden’a gittiğinde, eserin zorlu solo rolü için Bayan Gray’i seçti. Bu rolde Fonteyn’den daha kesin bir başarı elde etti ve daha sonra Balanchine repertuarının en yorucu ama heyecan verici rollerinden biri olan başrolü tamamladı.
Bayan Gray, 20’li yaşlarında ilerledikçe, birincil rollerden yeterince performans alamama konusunda giderek daha fazla hüsrana uğradı. 1957’de, 1963’e kadar sık sık konuk olarak geri dönmesine rağmen, kendisinin konuk oyuncu olarak görünmesine yönelik uluslararası talebe yanıt olarak 30. doğum gününden birkaç ay önce Sadler’s Sites’ten ayrıldı – şirketin adı yakın zamanda Kraliyet Balesi olarak değiştirildi -.
En prestijli konuk görünümü, Aralık 1957’de, Batı’daki ilk performanslarından yeni çıkmış, o zamanlar dünyanın en muhteşem topluluğu olan Bolşoy ile Moskova’da dans ettiğinde geldi. Bolşoy ortağı Yuri Kondratov, ona güvenini tazeledi. Bayan Gray, hayatının geri kalanında bu nişanı sahne kariyerinin mutlak zirvesi olarak gördü. Bolşoy-Odette-Odile (YouTube’da görülebilir), görkemli esnemesi, cüretkar özgürlüğü ve tüm üst vücudunu cesurca kullanması ile bugüne kadar büyüleyici olmaya devam ediyor.
Bayan Gray’in Rusya gösterileri, haklı olarak balenin anavatanı sayılması gereken bir ülkede gerçekleşti, ancak 1964’te Çin’e gittiğinde performansları misyonerlik unsuru içeriyordu: sadece dans etmekle kalmadı, Les Sylphides balesini öğretti ve yönetti. Rusya ve Çin çıkışları hakkında kitaplar yazdı: Kırmızı Perde Yukarı (1958) ve Bambu Perdenin Arkasında (1965).
1960’larda öğretmenlik, işinin giderek daha önemli bir parçası haline geldi ve onlarca yıl öyle kaldı. Bayan Gray, 1968’den 1979’a kadar Londra Festival Balesi’nin Sanat Direktörüydü, şirketi sağlamlaştırdı ve geliştirdi, uluslararası koreografların yeni balelerini ve 19. ve 20. yüzyılın başlarındaki repertuarın önemli yeni prodüksiyonlarını sipariş etti ve Avrupalı müşterileri yönlendiren çok çeşitli baleleri işe aldı.
Özellikle yıldız dansçı-koreograf Rudolf Nureyev’i sinir bozucu olduğu kadar ilham verici, festival balesinin sık sık konuğu yaptı. Nureyev sık sık şirketle birlikte turneye çıktı ve onlarla Londra’da uzun sezonlarda performans sergiledi ve canavarca – bir balerin kıçını tekmelemek ve yapımcısının önünde kendi heykelini yok etmek – sarhoş etmeye kadar değişen davranışlar sergiledi.
1977’de Nureyev, şirket için tamamen yeni, görsel olarak pitoresk, dramaturjik olarak sofistike ve koreografik olarak yoğun bir “Romeo ve Juliet” yarattı. Ertesi yıl, o ve prodüksiyon, New York’taki Met’te ilk kez sahneye çıktığında Festival Balesi’ne büyük beğeni topladı.
Ertesi yıl, şirket Çin’i onsuz başarıyla gezdi. 2017 otobiyografisi For the Love of Dance’ta Bayan Grey, Nureyev’in kaprisli doğası karşısında şaşkına dönerek, onun yerine şirketi yönetmeyi (başarısız bir şekilde) nasıl planladığını ve o devrilene kadar dansçılar referandumuna dönüşene kadar ona nasıl gizlice karşı çıktığını açıkladı.
İngiliz balesindeki çalışmaları, bir öğretmen ve danışman olarak başka şekillerde devam etti ve yaygın bir sevgi ve hayranlığı sürdürdü. İngiliz Dancing Times dergisinin uzun süredir editörü olan Mary Clarke, bir keresinde onu “gerçekten halkın balerini” olarak selamlamıştı.
Bayan Gray, 1988’de Britanya İmparatorluğu’nun Dame Komutanı ve 2017’de Onur Komutanı oldu.
Oğlu Ingvar Svenson tarafından hayatta kaldı; ve iki torun. 58 yaşındaki kocası Sven Svenson 2008’de öldü.
İngiliz Ulusal Balesi yaptığı açıklamada ölümü doğruladı. Nerede öldüğü söylenmedi.
9 Ekim 1949’da New York’taki Metropolitan Opera House’da Sadler’s Sites Ballet yapımı The Sleeping Beauty’de Leylak Peri rolünü oynayan Bayan Grey, tarihin yazılmasına yardımcı oldu. Fırsat, şirketin Amerika’daki ilk görünüşüydü. Özellikle Margot Fonteyn’in Prenses Aurora rolündeki performansıyla ünlendi. Ancak Fonteyn’in gelişinden önce bile, grubun zaferi çoktan garantilenmişti, özellikle de hem dansçı hem de aktris olarak olağanüstü dolgunluğunu ve sıcaklığını sergileyen Bayan Grey tarafından.
Sadler’s Sites Ballet, New York kültürünün ayrılmaz bir parçası haline geldi ve düzenli olarak Kuzey Amerika’yı gezdi, ancak her zaman Met’te başladı ve tüm Amerikan balesi için çıtayı yükseltti. Sadece Leylak Perisi olarak değil, aynı zamanda “Kuğu Gölü”nde çifte kahraman Odette-Odile olarak dans eden ve Giselle, Prenses Aurora ve diğerleri gibi başrollerde oynayan Bayan Grey’e özellikle dikkat çekildi.
1957’de Bayan Gray, Moskova’daki Bolşoy Balesi ile dans eden ilk Sovyet dönemi Batı Avrupalı balerindi. Odette-Odile olarak, Bolşoy’un prima’sı Maya Plisetskaya’nın ve diğer önde gelen Rus dansçıların hayranlığını kazandı. Daha sonra Kiev ve Leningrad’da (St. Petersburg) büyük bir başarıyla dans etti. Ve 1964’te, hem Pekin’de (o zamanlar Batı’da Pekin olarak biliniyordu) hem de Şanghay’da komünist Çin’de dans eden ilk batılı balerindi.
1978’de, artık bir dansçı olarak değil, Londra Festival Balesi’nin (şimdi İngiliz Ulusal Balesi) Sanat Yönetmeni olarak, Bayan Gray, Nureyev’in Romeo rolünde olduğu Met Juliet’te New York’ta bir başka muzaffer açılış gecesinin parçasıydı. 1977 yılında üretime başlamıştır ve günümüzde halen firmalar tarafından yapılmaktadır.
Beryl Elizabeth Groom, 11 Haziran 1927’de Londra’nın kuzeyindeki Highgate’de Arthur ve Annie (Marshall) Groom’un çocuğu olarak dünyaya geldi. Bir dahi çocuk, 14 yaşında Sadler’s Sites Ballet’e katıldı, 15. doğum gününde ilk Odette-Odile performansını verdi ve 16 yaşında Giselle -6 dans etti, bu harika kabul edildi. Daha da önemlisi, çok çeşitli mimik ve hareketlerle dimdik dans etti.
Şirket 1946’da Covent Garden’daki Royal Opera House’a taşındığında, eski tiyatroyu Oliver Messel’in muhteşem mimari tasarımlarıyla kısa süre sonra bir klasik haline gelen ‘Uyuyan Güzel’ adlı yeni bir prodüksiyonla açtı. Hâlâ 18 yaşında olan Bayan Grey, yapımın orijinal Leylak Perisiydi. Topluluktaki diğer tüm dansçılardan daha çabuk, dansının şevki ve mimik hareketleriyle opera binası ölçeğine ulaştı. Kişiliğinin ışıltılı sıcaklığı onu “tanrılar”da, üst çemberdeki daha uzak koltuklarda oturanların gözdesi yaptı.
Met’de “Uyuyan Güzel” açıldığında, Bayan Gray, New York dans uzmanları üzerinde büyük bir etki bıraktı, özellikle de kolları en coronne (başın üzerinde ve çevresinde bir hale olarak tutulan) çift piruetiyle. New York dans dünyasından büyülendi ve School of American Ballet’te hem Felia Doubrovska hem de George Balanchine ile dersler aldı.
Balanchine, 1950’de Sadler’s Sites’te İmparatorluk Balesi’ni sahnelemek için Covent Garden’a gittiğinde, eserin zorlu solo rolü için Bayan Gray’i seçti. Bu rolde Fonteyn’den daha kesin bir başarı elde etti ve daha sonra Balanchine repertuarının en yorucu ama heyecan verici rollerinden biri olan başrolü tamamladı.
Bayan Gray, 20’li yaşlarında ilerledikçe, birincil rollerden yeterince performans alamama konusunda giderek daha fazla hüsrana uğradı. 1957’de, 1963’e kadar sık sık konuk olarak geri dönmesine rağmen, kendisinin konuk oyuncu olarak görünmesine yönelik uluslararası talebe yanıt olarak 30. doğum gününden birkaç ay önce Sadler’s Sites’ten ayrıldı – şirketin adı yakın zamanda Kraliyet Balesi olarak değiştirildi -.
En prestijli konuk görünümü, Aralık 1957’de, Batı’daki ilk performanslarından yeni çıkmış, o zamanlar dünyanın en muhteşem topluluğu olan Bolşoy ile Moskova’da dans ettiğinde geldi. Bolşoy ortağı Yuri Kondratov, ona güvenini tazeledi. Bayan Gray, hayatının geri kalanında bu nişanı sahne kariyerinin mutlak zirvesi olarak gördü. Bolşoy-Odette-Odile (YouTube’da görülebilir), görkemli esnemesi, cüretkar özgürlüğü ve tüm üst vücudunu cesurca kullanması ile bugüne kadar büyüleyici olmaya devam ediyor.
Bayan Gray’in Rusya gösterileri, haklı olarak balenin anavatanı sayılması gereken bir ülkede gerçekleşti, ancak 1964’te Çin’e gittiğinde performansları misyonerlik unsuru içeriyordu: sadece dans etmekle kalmadı, Les Sylphides balesini öğretti ve yönetti. Rusya ve Çin çıkışları hakkında kitaplar yazdı: Kırmızı Perde Yukarı (1958) ve Bambu Perdenin Arkasında (1965).
1960’larda öğretmenlik, işinin giderek daha önemli bir parçası haline geldi ve onlarca yıl öyle kaldı. Bayan Gray, 1968’den 1979’a kadar Londra Festival Balesi’nin Sanat Direktörüydü, şirketi sağlamlaştırdı ve geliştirdi, uluslararası koreografların yeni balelerini ve 19. ve 20. yüzyılın başlarındaki repertuarın önemli yeni prodüksiyonlarını sipariş etti ve Avrupalı müşterileri yönlendiren çok çeşitli baleleri işe aldı.
Özellikle yıldız dansçı-koreograf Rudolf Nureyev’i sinir bozucu olduğu kadar ilham verici, festival balesinin sık sık konuğu yaptı. Nureyev sık sık şirketle birlikte turneye çıktı ve onlarla Londra’da uzun sezonlarda performans sergiledi ve canavarca – bir balerin kıçını tekmelemek ve yapımcısının önünde kendi heykelini yok etmek – sarhoş etmeye kadar değişen davranışlar sergiledi.
1977’de Nureyev, şirket için tamamen yeni, görsel olarak pitoresk, dramaturjik olarak sofistike ve koreografik olarak yoğun bir “Romeo ve Juliet” yarattı. Ertesi yıl, o ve prodüksiyon, New York’taki Met’te ilk kez sahneye çıktığında Festival Balesi’ne büyük beğeni topladı.
Ertesi yıl, şirket Çin’i onsuz başarıyla gezdi. 2017 otobiyografisi For the Love of Dance’ta Bayan Grey, Nureyev’in kaprisli doğası karşısında şaşkına dönerek, onun yerine şirketi yönetmeyi (başarısız bir şekilde) nasıl planladığını ve o devrilene kadar dansçılar referandumuna dönüşene kadar ona nasıl gizlice karşı çıktığını açıkladı.
İngiliz balesindeki çalışmaları, bir öğretmen ve danışman olarak başka şekillerde devam etti ve yaygın bir sevgi ve hayranlığı sürdürdü. İngiliz Dancing Times dergisinin uzun süredir editörü olan Mary Clarke, bir keresinde onu “gerçekten halkın balerini” olarak selamlamıştı.
Bayan Gray, 1988’de Britanya İmparatorluğu’nun Dame Komutanı ve 2017’de Onur Komutanı oldu.
Oğlu Ingvar Svenson tarafından hayatta kaldı; ve iki torun. 58 yaşındaki kocası Sven Svenson 2008’de öldü.