Uydudan etraf kirliliğini tespit eden yerli yazılım

Undertaker

New member
Kutoğlu, Doç. Dr. Aliihsan Şekertekin ve yüksek lisans öğrencisi Fatemeh Ghasempour ile geliştirdikleri yazılımla çeşitli uydu datalarını kullanarak kömür, yağ ve gaz üzere fosil yakıtların yanmasıyla ortaya çıkan azot dioksitin atmosferde bulunan düzeyini inceledi.

Yazılım yardımıyla Türkiye’nin 2018’den itibaren günlük ve aylık azot dioksit düzeyleri görüntülenen çalışmada, etraf kirliliğinin ağır yaşandığı kentler içinde İstanbul, Ankara ve İzmir’in olduğu tespit edildi.

Kutoğlu, gazetecilere, dünyadaki bütün organizmaların ve bütün materyallerin ışığın farklı dalga uzunluğunu yansıttığını, gözün bakılırsabildiği hududun son derece küçük bir bandı algılayabildiğini belirtti.

Işığın hayli daha geniş bir dalga uzunluğunun kelam konusu olduğunu ve bu dalga uzunluklarını algılayabilmek için hiperspektral denilen kameralar geliştirildiğini anlatan Kutoğlu, “Bu kameralar goremediğimiz ışığın renklerini de algılayabilecek durumda. Bunlar dünya üzerinde bir fazlaca hususa yönelik kullanılıyor ve daima dünyanın etrafında dönerek günlük, 15 günlük yahut aylık dönemde dünyayı daima tarayarak imgesini alıyorlar.” dedi.

Kirleticilerin azaltılması gerekiyor

Kutoğlu, son devirde iklim değişikliğinin hava kirliliğine tesirine işaret ederek, kelamlarını şu biçimde sürdürdü:

İklim değişikliğini, global ısınmayı azaltabilmek için bu kirleticilerin azaltılması gerekiyor. ötürüsıyla bunun azalıp azalmadığını anlayabilmek için de takip edilmesi gerekiyor. Buna yönelik arkadaşlarımızla çalışma yaptık. Bir yazılım geliştirelim istedik. Azot dioksit, karbon içerikli materyallerin yakıtların yakılması kararı ortaya çıkan ziyanlı gazlardan biri. Bunu bir uydu sensörüyle izlemek mümkün. Mavi banda yakın yansıma veriyor, ötürüsıyla bu farklı yansıtma özelliği niçiniyle manzarada ayırt edebilip algoritmalarını çözebiliyoruz.

Bu yazılımla Türkiye üzerinde azot dioksit ölçüsünün aylık ve günlük olarak değişimlerini nazaranbiliyoruz. Olan imgeler sayesinde günlük değişimleri de bakılırsabiliyoruz. Onların ortalamasını alarak Türkiye üstündeki aylık azot dioksit ölçüsünü da görüyoruz. Azot dioksit ölçüsü bize, hangi bölgede ne kadar fazlaca karbon emisyonu olmuş, ne kadar epeyce karbon içerikli kirletici havaya saçılmış onu gösteriyor.”

Kutoğlu, tespitlerine yönelik şu ayrıntıları verdi:

Bilhassa pandemi niçiniyle kapanmanın olduğu, ulaşımın yasaklandığı devirlerde bu kirletici son derece azalmış lakin açılmayla bir arada ulaşım hür hale gelince bir daha kirlilik ölçüsünün arttığını gördük. Ulaşım bunda epey tesir yapıyor. Yakın gelecekte dünyada olduğu üzere bilhassa mazotlu araçlardan elektrikli araçlara dönmemiz, ülkemizdeki bu kirlilik düzeyinin azalmasına katkı verecektir. Yaptığımız çalışma bunu gösteriyor. Kimi bölgelerde bilhassa Marmara, İzmir, Ankara bölgesinde ulaşım kaynaklı olduğunu görüyoruz fakat kimi bölgelerde nüfus yoğunluğu düşük bulunmasına karşın oralarda da vakit zaman bu kirleticinin yükseldiğini görüyoruz. Bu da farklı sanayi tesislerinden kaynaklanabilir.

Kirliliğin İstanbul etrafının yanı sıra Kocaeli ve Bursa bölgelerinde, Ankara ve İzmir bölgesinde yoğunluk oluşturduğunu aktaran Kutoğlu, bunların yanı sıra güneyde Mersin, Adana ve Gaziantep bölgesinde yoğunluk bulunduğunu bildirdi.

Kutoğlu, “Burada şunu da belirtmek lazım; güneydeki kirlenme ulaşımın yanı sıra ziraî faaliyetlerden de kaynaklanabilir zira anız yakma olayında da bu kirlilik ortaya çıkıyor. bir daha yanlış gübrelemede de azot dioksit ortaya çıkıyor. Bu bölgedeki yoğunluğun bir ölçü da bu ziraî faaliyetlerden kaynaklanabileceğini düşünüyoruz.” tabirlerini kullandı.

KAYNAK: AA
 
Üst